မျိုးဆက်နှင့်စစ်ဘေးဒုက္ခသည်

(မျိုးဆက်)

ရှေ့မျိုးဆက်ထံမှ ယူစရာ ၂ မျိုးရှိပါသည်။ သင်္ခန်းစာနှင့်နမူနာဖြစ်ပါသည်။ ကျနော်တို့သည် “နောင်မမှားရအောင်” ရှေ့မျိုးဆက်ထံမှ သင်္ခန်းစာယူရပါသည်။ နောင်မမှားရအောင် သင်္ခန်းစာကျကျနနထုတ်ယူဆင်ခြင်ရမည်ဖြစ်သလို “သူတို့လိုမှန်ရအောင်” နမူနာလည်းယူရပါသည်။ သင်္ခန်းစာထုတ်ခြင်းနှင့် နမူနာယူခြင်းမှာ မျိုးဆက်ကွာဟမှု General Gap ကို “စေ့”နိုင်သည်မှန်သော်လည်း အတင်းကာရောဆွဲမစေ့မိဖို့ အရေးကြီးပါသည်။

General Gap မှာ ခေတ်တိုင်းတွင်ရှိပါသည်။ ထိတ်လန့်တကြား ဖြစ်စရာမလိုဟု ထင်ပါသည်။ ၂၅ နှစ်ကို မျိုးဆက် တဆက်စာဟုဆိုပြီး နှစ်တရာလျှင် မျိုးဆက် ၄ ဆက်ဟု ယေဘုယျပိုင်းခြားထားချက်ရှိပါသည်။ တမျိုးသားလုံးကိုလိုနီဖြစ်ခဲ့သည့် ၁၈၈၅ မှ တပြည်လုံးဒီမိုကရေစီရေးအတွက် ရုန်းကန်တော်လှန်မှုအစပြုခဲ့သည့် ၁၉၈၅ ခုအထိ မျိုးဆက် ၄ ဆက်ရှိခဲ့ပါသည်။ ထိုမျိုးဆက်တို့သည် အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေး လွတ်လပ်ရေးများအတွက် အဆက်မပြတ်ခဲ့ကြပါ။ တမျိုးဆက်ထံမှ တမျိုးဆက်သည် သင်္ခန်းစာနှင့်နမူနာများယူခဲ့ကြပါသည်။ ကောင်းမွေတွေ လက်ဆင့်ကမ်းပြီး ဆိုးမွေတွေကို တိုက်ချွတ်ခဲ့ကြပါသည်။

ကျနော်တို့ ၈၈ မျိုးဆက်သည် ၁၈၈၅ မှစခဲ့သည့်မျိုးဆက်၏ စတုတ္ထမြောက်မျိုးဆက်ဖြစ်ပါသည်။ ကျနော်တို့ရှေ့ရှေ့ ဝံသာနုခေတ်မျိုးဆက်က အမျိုး ဘာသာ သာသနာ ပညာ ဟုကြွေးကြော်ပြီး ဟုမ္မရူးတို့ ဒိုင်အာခီတို့ကိုင်ကာ အမျိုးသားရေးအလံကိုလွှင့်ထူခဲ့ကြပါသည်။ သူ့နောက် တမျိုးဆက်သည် နယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေး ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေး အောင်သံ ပေးကာ အကြွင်းမဲ့လွတ်လပ်ရေးကို ကြွေးကြော်ခဲ့ကြပါသည်။ သူ့နောက်က တမျိုးဆက်သည် အချုပ်အခြာအာဏာပိုင် အမျိုးသားဓနရှင်ဒီမိုကရေစီရေးတံခွန် လွှင့်ခဲ့ကြပါသည်။ ကျနော်တို့ ၈၈ မျိုးဆက်ခေတ်တွင်မူ ငြိမ်းချမ်းရေး ဒီမိုကရေစီရေး လူမျိုးစုအားလုံး တန်းတူရည်တူသွေးစည်း ညီညွတ်ရေးကိုကိုင်စွဲပြီး တပါတီအာဏာရှင်စနစ်ချုပ်ငြိမ်းရေး ပါတီစုံဒီမိုကရေစီစနစ်ပေါ်ထွန်းရေး ရုန်းကန်ခဲ့ရပါသည်။ ကျနော်တို့မျိုးဆက်တွင် ခေတ်ကပြဌာန်းသည့် အတိုင်း သုံးစုခွဲလှုပ်ရှားခဲ့ကြပါသည်။ မြေပေါ်နိုင်ငံရေး။ မြေအောက်နိုင်ငံရေးနှင့်လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးဟု ပြောရမည်ထင်ပါသည်။

ဗမာပြည်တွင် ငြိမ်းချမ်းရေး၊ ဒီမိုကရေစီရေး၊ လူမျိုးစုအားလုံးတန်းတူရည်တူသွေးစည်းညီညွတ်ရေးကို လုပ်မည် ဆိုလျှင် စစ်အစိုးရ၊ စစ်အုပ်စုနှင့်စစ်ဗျူရိုကရေစီယန္တယားဆိုသည့် စစ်သုံးစစ်ကို အပြီးတိုင်တိုက်ဖျက်နိုင်မှရပါမည်။

ယခု Generation Z ဟုဆိုသည့် ကျနော်တို့နောက်မျိုးဆက်တဆက် ပေါ်လာပါသည်။ ကျနော်တို့နှင် General Gap အထိုက်အလျှောက်ရှိသော်လည်း ဦးတည်ရန်သူမပြောင်းပါ။ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို “တည်”တိုက်နေခြင်းဖြစ်ပါသည်။ တခုတည်းသောာဗဟိုမရှိပဲ အပြန်ပြန့်အကြဲကြဲဖြစ်နေသော်လည်း ထူထုကြားထဲကျနေပါသည်။ ကျနော်တို့သည် ထိုမျိုးဆက်၏ တော်လှန်စိတ်ကိုထိပ်တင်ရင်း လိုက်ပါနိုင်သမျှအဆုံးစွန်ထိလိုက်ပါရန်ဖြစ်ပါသည်။ သူတို့သည် ကျနော်တို့ထံမှ “သင်္ခန်းစာနှင့်နမူနာ”များကို ရယူကြသော် ကောင်းလေစွဟုတွေးမိပါသည်။

မျိုးမြင့်ချို။ ဒီဇင်ဘာ ၁၆။ ၂၀၂၁

 

(စစ်ဘေးဒုက္ခသည်)

ကျနော် အမှတ်မမှားဘူးဆိုလျှင် “စစ်ဘေးဒုက္ခသည်များ” ကို  “တိုက်ပွဲရှောင်လာသူများ”ဆိုသည့်ဝေါဟာရနှင့် အစားထိုးခဲ့သည်မှာ ဗိုလ်သိန်းစိန်သမ္မတလုပ်သည့်ခေတ်မှစသည်ဟု ထင်ပါသည်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အစိုးရခေတ်တွင်လည်း အစိုးရသတင်းစာများ၊ ပြည်တွင်း ပြည်ပမီဒီယာများ၌လည်း ထိုစကားလုံးကို ဖောဖောသီသီ သုံးစွဲခဲ့ပါသည်။

 

“ရှောင်”ကို အဘိဓာန်တွင် တိမ်းဖယ်သည်။ ဖဲကြဉ်သည်။ လွတ်ကင်းအောင် ခွာထွက်သည်။ ကင်းလွတ်အောင် နေသည်ဟုဆိုပါသည်။ ဤသို့ဆိုလျှင် ရှောင်လာသူများမှာ ဘေးမတွေ့ခဲကြသူများ၊ ဘေးလွတ်အောင် ထွက်ခွာ လာသူများ၊ ကင်းလွတ်အောင်နေသူများဟု အနက်ထွက်ပါလိမ့်မည်။ ရှောင်ဆိုသည့်အလျှောက် ကြိုတင်လုပ်ဆောင် နိုင်ခဲ့သည်၊ အချိန်ရခဲ့သည်၊ သို့မဟုတ် ကြိုတင်ရှောင်ရှားလာခဲ့သည်ဟုလည်း အဓိပ္ပာယ်ထွက်ပါသည်။ 

 

ဘေးကို အဘိဓာန်၌ ကြောက်မက်ဖွယ်ရန်။ အန္တရာယ်ဟု အနက်ပေးပါသည်။ စစ်ဘေးဟုဆိုလျှင် စစ်၏ ကြောက်မက် ဖွယ်ရန် စစ်အန္တရာယ်ဟုဆိုရပါလိမ့်မည်။ ဒုက္ခဟုဆိုလျှင် ပင်ပမ်းဆင်းရဲခြင်းကိုဆိုမှန်း လူတိုင်းသိပါသည်။ ထို့ကြောင့် ဒုက္ခသည်ဆိုသည်မှာ  ဒုက္ခဆင်းရဲရောက်နေသူဟုဆိုပါသည်။ စစ်၊ ဘေး၊ ဒုက္ခသည်ဟုဆိုလျှင် စစ်၏ကြောက်မက်ဖွယ် ဘေးရန်အန္တရယ်တို့ကို ပင်းပမ်းဆင်းရဲစွာခံစားနေရသူဟု အကျယ်ဖွင့်ရမည်ထင်ပါသည်။

 

တိုက်ပွဲရှောင်လာသူများနှင့် စစ်ဘေးဒုက္ခသည်များဆိုသည့် စကားနှစ်လုံးမှာ အနက်ရောအဓိပ္ပာယ်ပါ ခြားနားပါသည်။ “တိုက်ပွဲ”နှင့် “စစ်”ခြားနားသလို ခြားနားပါသည်။ တိုက်ပွဲရှောင်ဆိုသည့်ဝေါဟာရမှာ ကြောက်မက်ဖွယ်ရာစစ်ဘေး အန္တရာယ်ကိုပေါ့သွားရန် “ဖေါ့”ပစ်လိုက်ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ရည်ရွယ်ချက် ပါပါသည်။ ထိုစကားလုံး သုံးစွဲခြင်းမှာလည်း နိုင်ငံရေးအရ အစီအစဉ်ရှိရှိ သုံးစွဲခြင်းဖြစ်ပါသည်။ တကယ်က ပြည်သူများမှာ စစ်ဘေးမှာ ရရာအထုတ်ဆွဲ၍ သေပြေးရှင်းပြေး ပြေးလာကြရခြင်းဖြစ်ပါသည်။ အေးအေးဆေးဆေး အချိန်ယူ၍ ရှောင်လာကြခြင်းမဟုတ်ပါ။

 

ဗမာပြည် ပြည်တွင်းစစ်မှာ ကမ္ဘာ့သက်ဆိုးအရှည်ဆုံး ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်နိုင်ပါသည်။ “ပြည်တွင်းဖြစ်စစ်စစ်”လည်း ဖြစ်ပါသည်။ နယ်ချဲ့သမား မီးမွှေးခဲ့သည်မှန်သော်လည်း “လက်ဝဲညီညွတ်ရေးပြိုကွဲ”တော့မှ ဖြစ်ခဲ့ရသည့်စစ် ဖြစ်ပါသည်။ ထိုပြည်တွင်းစစ်ကို ဆက်ခံတိုးချဲ့ရင်း ပိုမိုဆိုးရွားအောင်လုပ်သည်မှာ ဗမာပြည်စစ်အုပ်စုဖြစ်ပါသည်။ စစ်အုပ်စုသည် စစ်ကို မက်ပါသည်။ စစ်မက်ဖြင့် စီးပွားရှာနေသူများဖြစ်ပါသည်။ သူတို့ စားကျက်ဖြစ်သည့်စစ်မက်ကို  တရားသော မှန်သောစစ်ဟု လူတွေထင်လာစေရန် ဉာဏ်နီဉာဏ်နက်မျိုးစုံသုံး၍ ဝါဒဖြန့်ပါသည်။

 

စစ်ဘေးကို ခါးစည်းခံနေရသည့်ပြည်သူတို့၏ဒုက္ခမှာ အလွန်ကြီးမား၍ ပင်ပမ်းဆင်းရဲလှပါသည်။ ထို ဒုက္ခဆင်းရဲ မရှိလေဟန် သို့မဟုတ် ရှိလည်း အပရိကသဘောဖြစ်လေဟန် “ဖေါ့”ပစ်လိုသောအခါ တိုက်ပွဲရှောင်လာသူများဟု ထွင်သုံးခြင်းသာဖြစ်ပါသည်။

 

ခုတလော စစ်ဘေးဒုက္ခသည်များဟု အသုံးအနှုန်းမှန် ပြန်ပေါ်လာသည်ကို သတိပြုမိပါသည်။ ကျနော်တို့သည် မကောင်းသော ဆိုးရွားသော ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းသော ဘေးအန္တရာယ်များသောကိစ္စများကို သူနှင့်ဆီလျော်သည့် စကားလုံးဝေါဟာရများသုံးရန်လိုသလို ကောင်းသောမှန်သော လှပသောကိစ္စများကိုလည်း သူနှင့်ထိုက်သည့် စကားလုံးများသုံးစွဲပြောဆိုကြပါသည်။

 

စစ်သည်မကောင်းပါ။ စစ်သည် အန္တရာယ်အလွန်ကြီးပါသည်။ လူအများ ဒုက္ခဆင်းရဲဖြစ်စေပါသည်။ လူတွေ အိုးပစ်အိမ်ပစ်နှင့် ဘေးလွတ်ရာထွက်ပြေးကြရပါသည်။ ထိုသူများအား “စစ်ဘေးဒုက္ခသည်များ” သို့မဟုတ် စစ်ကြောင့်ပြေးရသည့် “စစ်ပြေးဒုက္ခသည်များ”ဟုသာ နာနာကျင်ကျင်ဖြင့် သုံးစွဲပြောဆိုရပါလိမ့်မည်။

မျိုးမြင့်ချို ဒီဇင်ဘာ ၁၈။ ၂၀၂၁