ဦးဘကေလး(ခ)ေရႊတေလး

ဦးဘကေလး(ခ)ေရႊတေလး

■ ပထမဆံုး ကာတြန္း ပညာရွင္

■ ဦးေရႊ႐ိုး ေဒၚမိုး အကကို ပထမဦးဆံုး စတင္တီထြင္

■ အဖ ဦးဘိုးသင္း(ေက်ာင္းဆရာ) အမိ ေဒၚသဲမႈန္တုိ႔က ပုသိမ္ၿမိဳ႔၌ (၂၊ ၂၊ ၁၈၈၉)တြင္ ေမြးဖြား

■ ပုသိမ္ၿမိဳ႔အစိုးရေက်ာင္းတြင္ ပညာသင္ၾကား

■ ၁၆ ႏွစ္ အရြယ္ ၁ဝ တန္း စာေမးပြဲကို အဂၤလိပ္စာႏွင့္ သခ်ၤာဂုဏ္ထူးျဖင့္ေအာင္ျမင္

■ ရန္ကုန္ေကာလိပ္တြင္ ဘီေအ အထက္တန္းအထိ သင္ၾကား

■ ၁၉၁၆ ေကာလိပ္ေက်ာင္း၌ လက္ေထာက္ေက်ာင္းဆရာအျဖစ္ ဝင္ေရာက္အမႈထမ္းခဲ့

■ ျမန္မာအေဆြကုမၸဏီ တြင္ ေၾကာ္ျငာဆိုင္ရာမန္ေနဂ်ာ လုပ္ကိုင္

■ ရန္ကုန္ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားဘဝ ၁၉၁၅ မတ္လထုတ္ ရန္ကုန္ေကာလိပ္မဂၢဇင္းတြင္ "ၿမိဳ႔ပိုင္မင္းအိပ္မက္"ကာတြန္းကို စတင္ေရးဆြဲ

■ ၁၉၂ဝ မွ ၁၉၂၅ ထိ ႐ုပ္ရွင္ေလာကတြင္က်င္လည္

မူလပထမဦးေရႊရိုးၾကီး(သို႔) ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ပထမဆံုးကာတြန္းပညာရွင္
ဦးဘကေလး(ခ)ေရႊတေလး

ဦးေရႊရိုးစတင္ျဖစ္ေပၚလာပံု
ဦးေရႊ႐ိုးအကရယ္လို႔ သမိုင္းတေခတ္တြင္ၿပီး က်န္ရစ္ခဲ့ေအာင္၊ ဦးေရႊ႐ိုး အဝတ္အစား၊ ဦးေရႊ႐ိုးရဲ့ဟန္ပန္နဲ႔ ဦးေရႊ႐ိုးအကကိုပါ တီထြင္ သြားသူကေတာ့ စြယ္စံုရပညာရွင္ႀကီး၊ ကာတြန္းေရႊတေလး (ေခၚ)ဦးဘကေလး ျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုပ္ေျပာင္း႐ုပ္လြဲ မိတ္ကပ္ပညာမွာ
အင္မတန္ထူးခၽြန္တဲ့ သဘာရင့္႐ုပ္ရွင္မင္းသားႀကီးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၂၃ ခုႏွစ္က ‘ေတာၿမိဳင္စြန္းက လြမ္းေအာင္ဖန္’ ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားမွာ
ဦးေရႊ႐ိုးႀကီးအျဖစ္ ကိုယ္တိုင္ သ႐ုပ္ေဆာင္ၿပီး၊ ဦးေရႊ႐ိုးႀကီး ကို ပထမဆံုးပြဲထုတ္ခဲ့တယ္။ ေနာက္ပိုင္း ဆက္႐ိုက္တဲ့ ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားေတြ မွာလည္း ဦးေရႊ႐ိုးႀကီးအျဖစ္ ပါဝင္သ႐ုပ္ေဆာင္ပါေသးတယ္။

ဦးေရႊရိုးဟန္ပန္က မ်က္ခံုးေမႊးထူထူ၊ ႏႈတ္ခမ္းေမႊးကားကား၊ မ်က္ႏွာေပးက ၿပံဳးစိစိနဲ႔ မခ်ဳိမခ်ဥ္၊ ေခါင္းေပါင္းနဲ႔တိုက္ပံုအကႌ်က ဖိုး႐ိုးဖားရား၊ ပုဆိုးေတာင္ရွည္ကြက္က်ားႀကီးဝတ္ၿပီး ပုသိမ္ထီးငယ္ငယ္ကေလးကိုကိုင္ထားတဲ့ ဦးေရႊ႐ိုးႀကီးရဲ့ဟန္ပန္ကိုက ျမင္႐ုံနဲ႔ေတာင္မွ ရယ္ခ်င္စရာ ျဖစ္ေနတယ္။ အိုးစည္ ဒိုးပတ္ အယိုင္တီး ခပ္သြက္သြက္နဲ႔ ေနာက္ေတာက္ေတာက္ ေျပာင္ေခ်ာ္ေခ်ာ္ ကလိုက္ျပန္ေတာ့ ပြဲၾကည့္ပရိသတ္က မ႐ိုးမရြျဖစ္လာၿပီး၊ တဝါးဝါးတဟားဟားနဲ႔ ကိုယ္တိုင္ပဲဝင္လို႔ ကခ်င္ခုန္ခ်င္ ျဖစ္လာၾကေတာ့တယ္။

ဒီကေန႔ ဦးေရႊ႐ိုးအကမွာ ေဒၚမိုးဆိုတဲ့ အမ်ိဳးသမီးဇာတ္္႐ုပ္တခု ပါလာတာကို ေတြ႔ၾကရပါလိမ့္မယ္။ ေဒၚမိုးက ဘီးဆံပတ္ဆံထံုးႀကီး ထံုးၿပီး ျမန္မာ့႐ိုးရာ အမ်ိဳးသမီးဝတ္စံုကို သပ္သပ္ရပ္ရပ္ဝတ္ပါတယ္။ ကတာကေတာ့ အိုးစည္ဒိုးပတ္ အယိုင္အကပါပဲ။ ဦးေရႊ႐ိုးနဲ႔ေဒၚမိုးတို႔ အကၿပိဳင္ၾက၊ အျပန္အလွန္ ေနာက္ၾကေျပာင္ၾကတဲ့ကကြက္ေတြကိုပါ ထည့္ၿပီး ကၾကျပန္ေတာ့ ပိုၿပီး ၿမိဳင္ဆိုင္လာတာေပါ့။

ေတာၿမိဳင္စြန္းကလြမ္းေအာင္ဖန္ ႐ုပ္ရွင္ကားထဲမွာ ေဒၚမိုးက ဦးေရႊ႐ိုးရဲ့အိမ္နီးခ်င္းပါ။ ဇာတ္လမ္းအရ ေဒၚမိုးကို ဦးေရႊ႐ိုးက က်ိတ္ပိုးေနတယ္။ ေဒၚမိုးကလည္း ဦးေရႊ႐ိုးကို ခပ္က်က်ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ညိဳျမ လုပ္ေနျပန္တယ္။ ႐ုပ္ရွင္ထဲမွာ ဦးေရႊ႐ိုးက ေဒၚမိုးကို တိတ္တိတ္ေခ်ာင္းၿပီး သႀကၤန္ေရပက္တဲ့အခန္း ပါပါတယ္။ ေဒၚမိုးကို ေရပက္အၿပီး ေနာက္ေနာက္ေျပာင္ေျပာင္နဲ႔ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ႀကီးကတဲ့ အကဟာ ပထမဦးဆံုး ဦးေရႊ႐ိုးအကပါပဲ။ ဦးေရႊ႐ိုးနဲ႔ ေဒၚမိုးအတြဲဆိုတာ အဲဒီကတည္းက စခဲ့ပါတယ္။

ဦးဘကေလးကို ၂ ရက္၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ၊ ၁၈၈၉ခုႏွစ္တြင္ပုသိမ္ၿမိဳ႔၌ အဖ ဦးဘိုးသင္း (ေက်ာင္းဆရာ) အမိေဒၚသဲမႈန္တုိ႔က ေမြးဖြားခဲ့သည္။
ငယ္စဥ္က ပုသိမ္ၿမိဳ႔ အစိုးရေက်ာင္းတြင္ပညာ သင္ၾကားခဲ့သည္။ အသက္ ၁၆ ႏွစ္ အရြယ္တြင္ (၁ဝ)တန္း စာေမးပြဲကို အဂၤလိပ္စာႏွင့္သခ်ၤာ ႏွစ္ဘာသာဂုဏ္ထူးျဖင့္ေအာင္ျမင္ခဲ့ကာ ရန္ကုန္ေကာလိပ္တြင္ ဘီေအ အထက္တန္းအထိ သင္ၾကားခဲ့ဖူးသည္။ ၁၉၁၆ ခုႏွစ္တြင္ ေကာလိပ္ ေက်ာင္း၌ လက္ေထာက္ေက်ာင္းဆရာအျဖစ္ ဝင္ေရာက္ အမႈထမ္းခဲ့ေသာ္ လည္း ႏုိင္ငံျခားသား ပညာဝန္ထံတြင္ ဆက္လက္ မလုပ္လို ေတာ့သျဖင့္ အလုပ္မွႏုတ္ထြက္ခဲ့သည္။

ထုိ႔ေနာက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႔ရွိ ျမန္မာအေဆြကုမၸဏီတြင္ ေၾကာ္ျငာဘက္ဆိုင္ရာ မန္ေနဂ်ာအျဖစ္ ဝင္ေရာက္လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ပထမဆံုးကာတြန္းဆရာမွာ ဦးဘကေလး(ေရႊတေလး)ပင္ျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။ ကာတြန္းဆရာ ဦးဘကေလး (ေရႊတေလး)
သည္ ရန္ကုန္ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားဘဝ ၁၉၁၅ ခုႏွစ္၊ မတ္လထုတ္ ရန္ကုန္ေကာလိပ္မဂၢဇင္းတြင္” ၿမိဳ႔ပိုင္မင္းအိပ္မက္”ကာတြန္းကို
စတင္ေရးဆြဲခဲ့သည္။
ပထမ ဦးဆံုးေရးဆြဲခဲ့သည့္ကာတြန္းကို ရန္ကုန္တိုင္မ္းအဂၤလိပ္သတင္းစာ အယ္ဒီတာ မစၥတာေနာ္လင္က ႏွစ္သက္သေဘာက်သြားေလရာ ၁၉၁၅ ရန္ကုန္တိုင္မ္းသတင္းစာ ခရစၥမတ္အထူးထုတ္စာေစာင္တြင္ ကာတြန္းေရးဆြဲ ေစခဲ့သည္။ ကာတြန္းေရးဆြဲသူ၏လက္မွတ္ကို “ဘကေလး”ဟု အဂၤလိပ္စာျဖင့္လက္မွတ္ ေရးထုိးခဲ့သည္။ ကာတြန္းဦးဘကေလးသည္ သူ၏ ကေလာင္အမည္ကို ဘကေလး၊ ေရႊတေလး၊ ျမားတင္ထားေသာေလးတံဆိပ္ျဖင့္ ေရးထုိးေလ့ရွိသည္။

၁၉၂ဝ ျပည့္မွ ၁၉၂၅ ခုႏွစ္အထိ ႐ုပ္ရွင္ေလာကတြင္ က်င္လည္ခဲ့သည္။ ႐ုပ္ရွင္ေလာကတြင္လည္း လူပ်ိဳလူရြယ္ေလးက အဘိုးႀကီးအသြင္ ေဆာင္၍ ပုသိမ္ထီးေလးႏွင့္ကေသာအကကို ဦးေရႊ႐ိုးအကဟု ေပၚေပါက္လာခ့ဲသည္။ “ေရႊ႐ိုး” အမည္ျဖင့္ ဦးဘကေလး၏ အႏုပညာအစြမ္းကို ျပသရင္း ႏုိင္ငံတစ္ဝန္း လူႀကိဳက္မ်ားခ့ဲၿပီး ေရႊ႐ိုးဘကေလးဟု ထင္ရွားကာ ႏွစ္ကိုယ္ခြဲ၊ သံုးကိုယ္ခြဲ၊ ေလးကုိယ္ခြဲစသည္ျဖင့္ တစ္ကိုယ္တည္း
ဇာတ္ေကာင္ကိုယ္ခြဲအမ်ိဳးမ်ိဳးခြဲ၍ သ႐ုပ္ေဆာင္ျပရာ ျမန္မာျပည္သူမ်ားစြဲမက္ေစခဲ့သည္။
Source: ထြဋ္ျမတ္ - Popular Journal
စာကိုး- စာနယ္ဇင္းကာတြန္းသမိုင္းစာတမ္း

ေရႊရိုးအကကို တီထြင္ခဲ့သူလည္းျဖစ္ ပထမဆံုး ျမန္မာ့
ကာတြန္းပညာ႐ွင္ တိုင္းရင္းသား ျမန္မာမြတ္စလင္တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဦးဘကေလး=(ခ)ေရႊတေလး

ျမန္မာအလႈပြဲမ်ားတြင္ ေရြ႐ိုးအကမပါရင္ပြဲမစည္ဘူး။ ဒီေန႔ ဘံုကထိန္လွည့္သူေတြ ေရႊ႐ိုးအကေလးနဲ႔ ေပ်ာ္ျမဴးေနတာျမင္ေတာ့ အဲဒီေရႊ႐ိုးအကကိုတီထြင္သူ အကပညာ႐ွင္ႀကီးသတိရမိလို႔ သူအေၾကာင္းကို ႐ွာေဖြတင္ျပေပးလိုက္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။
https://www.facebook.com/brunomile777/posts/2210598355641597