(ျမန္မာ့စီးပြားေရး တက္ေနလား က်ေနလား) Dr Tin Sein ေရးတဲ့စာ

(ျမန္မာ့စီးပြားေရး တက္ေနလား က်ေနလား)

Dr Tin Sein ေရးတဲ့စာ

ဂ်ပန္ကုမၸဏီေတြ လူတိုးေနတယ္၊ အသစ္ေတြ ထပ္ဝင္တယ္၊ စင္ကာပူက ထပ္ဝင္လာတယ္၊ ယိုးဒယား၊ မေလးရွားနဲ႔ဗီယက္နမ္ အသစ္ေတြ တိုးလာတယ္။ 

ကမာၻ႔ဘဏ္လို ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းေတြကေကာက္လို႔ရတဲ့ စာရင္းအင္းအခ်က္အလက္ေတြေပၚမူတည္ၿပီး ျမန္မာ့စီးပြားေရး 6% 7% နဲ႔ တိုးတက္တယ္လို႔ေျပာပါတယ္။ အစိုးရကလည္း စီးပြားေရးတက္ေနတယ္လို႔ အခိုင္အမာေျပာေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ MMRD ကုမၸဏီက ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္ေတြကိုေလ့လာၿပီးေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့သံုးႏွစ္အတြင္း ဆက္တိုက္က်ေနတယ္လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။

(ဘယ္ဟာမွန္သလဲ)

My comment: 

တိုင္းၾကတဲ့ေပတံ မတူလို႔ပါ။ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းေတြက ႏိုင္ငံတခုရဲ့စီးပြားေရး တိုးတက္လား မတိုးတက္လားဆိုတာကို တိုင္းတာတဲ့ အခ်က္ေတြရွိပါတယ္။ GDP, Export, Import, Purchasing power. ကုန္သြယ္ေရးလိုေငြ စတဲ့အခ်က္ေတြေပၚမူတည္ၿပီး တိုင္းတာပါ။ 

အဲဒီအဖြဲ႔အစည္းေတြေျပာတာက Macro economy တစ္ႏိုင္ငံဆိုင္ရာစီးပြားေရးအေျခအေနကို ေျပာတာပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံက စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြကေျပာတာက micro economy တဦးခ်င္းစီ စီးပြားေရးေကာင္းတာ မေကာင္းတာကိုေျပာတာပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံသားလုပ္ငန္းရွင္အမ်ားစုအေနနဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြေတာ့ မေကာင္းတာအမွန္ပါ။ ဒါ ဘယ္လိုမွ ျငင္းလို႔မရပါဘူး။ 

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့စီးပြားေရး တိုးတက္ေနေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္မ်ားရဲ့စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြ က်ဆင္းေနတယ္လို႔
ေျပာရမွာပါ။ 

ဒီေတာ့ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္အမ်ားစုရဲ့ လုပ္ငန္းက်ေနၿပီး ႏိုင္ငံရဲ့စီးပြားေရးတက္ေနတာ မျဖစ္နိုင္ဘူး။ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းေတြ မွားၿပီး တြက္ခ်က္ၾကတာလို႔ ယူဆလိုက္ရင္ အဲဒီ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္ ေနာက္ နွစ္အနည္းငယ္အတြင္းမွာ လုပ္ငန္းျပဳတ္ေနပါၿပီ။ လုပ္ငန္းရွင္ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။ 

တကယ္ျဖစ္ေနတာက ဒီလိုပါ။ အခုနွစ္ပိုင္း ငါးနွစ္အတြင္း ျမန္မာျပည္မွာ လာၿပီးအလုပ္လုပ္တဲ့ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီ ေလးငါးေထာင္ေလာက္ ရွိေနပါၿပီ။ တခ်ိဳ႔လုပ္ငန္းက ဝန္ထမ္း ဆယ္ဂဏန္း၊ တခ်ိဳ႔က ငါးေထာင္ တေသာင္း ေလာက္ရွိပါတယ္။ စာရင္းအေသအခ်ာေကာက္ထားတာ မရွိေပမယ့္ အၾကမ္းအားျဖင့္ လူ တသန္း နွစ္သန္းၾကားေလာက္ အလုပ္ခန္႔ထားတာပါ။ 

အရင္းအႏွီးအမ်ားဆံုးျမဳပ္ႏွံၿပီး ႏိုင္ငံျခားထုတ္ကုန္တန္ဖိုးအမ်ားဆံုးက ေရနံဓာတ္ေငြ႔ပါ။ လူသိအမ်ားဆံုးနဲ႔ ႏိုင္ငံသားအမ်ားဆံုးသံုးျဖစ္တာက Telenol, Oredoo တို႔လို telecommunication လုပ္ငန္းေတြပါ။ Coca Cola, KFC, Starbuck တို႔လို အေမရိကန္ကုမၸဏီေတြပါလာသလို 

CP, Hwawai, Grab, ZTE တို႔လို ကမာၻ႔အဆင္မွီ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံက ကုမၸဏီေတြလည္းပါလာပါတယ္။ 

အဲဒီကုမၸဏီေတြက အလုပ္အကိုင္ သိပ္မဖန္တီးေပးႏိုင္ေပမယ့္ ကုမၸဏီအႀကီးေတြကအလုပ္ေခၚရင္ လုပ္ခလစာ ျမင့္ျမင့္ေပးၿပီးေခၚတတ္ ပါတယ္။ အင္ဂ်င္နီယာေက်ာင္းဆင္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ စကၤာပူလစာကို မရံႉးေလာက္ေအာင္ရၾကပါတယ္။ GDP တမ်ဳိးသားလံုးထြက္ကုန္ ပမာဏမွာ အခ်ိဳးအစားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားပါဝင္ေနၿပီး ႏိုင္ငံစီးပြားေရးတိုးတက္ေနတယ္ဆိုတဲ့ပံုရိပ္ ထြက္ေစတာပါ။ 

အခု ၂၀၁၈ ခုနွစ္ ျမန္မာ့သမိုင္းတေလ်ာက္မွာ ကုန္သြယ္မူ export import ပမာဏ အျမင့္မားဆံုးျဖစ္ေလာက္ေအာင္ ျမင့္တက္လာတာ FDI ႏိုင္ငံျခားရင္းနွီးျမုပ္နွံမူေၾကာင့္ဆိုတာ ျငင္းလို႔မရပါဘူး။ ျမန္မာစီးပြားေရးကို အင္ဂ်င္အသစ္နဲ႔ေမာင္းႏွင္ေနတယ္ဆိုတာ အမွန္ပါ။ ဒါေတာင္ ရခိုင္အေရးအခင္းေၾကာင့္ ရင္းႏွီးျမုပ္ႏွံမူအရွိန္ က်သြားလို႔ပါ။ 

ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီအမ်ားစုက ေအာက္ေျခအလုပ္သမားေတြအတြက္ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္း သိပ္မဖန္တီးေပးတဲ့အတြက္ ဓနခြဲေဝမူ ေသခ်ာ မရွိေသးတဲ့အျပင္ ကုမၸဏီအမ်ားစုဟာ အခြန္ကင္းလြတ္ခြင့္ကာလမွာဘဲရွိေနတဲ့အတြက္ အခြန္ေငြလည္းမရေသးပါ။ ယွဥ္ၿပိဳင္ခံရတဲ့ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ေတြေတာ့ လုပ္ငန္းျပဳတ္လုျပဳတ္ခင္ ျဖစ္ေနပါၿပီ။ 

ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္မ်ား လုပ္ငန္းမေကာင္းလို႔က်ရံႉးရျခင္းရဲ့ အေၾကာင္းရင္းမ်ား

၁။ နည္းပညာနိမ့္က်ျခင္း 

ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္အမ်ားစု လုပ္ၾကတာက စားေသာက္ကုန္ထုတ္လုပ္ျခင္း အမ်ားစုျဖစ္ၿပီး နည္းပညာအဆင့္နိမ့္ၾကပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ထုတ္ကုန္အဆင့္သိပ္မမ်ားတဲ့ လုပ္ငန္းေတြဘဲ လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ 

အခု AFTA ျဖစ္သြားေတာ့ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံကသြင္းလာတဲ့ ကုန္ပစၥည္းေတြကို ဘယ္လိုမွယွဥ္ၿပိဳင္နိုင္တာ မရွိပါဘူး။ ျပည္တြင္းစက္ရံုအမ်ားစုက စက္အေဟာင္းေတြအမ်ားႀကီးစုမိသြားၿပီး သံတိုသံစအေနနဲ႔ ေရာင္းစားရမယ့္အဆင့္ ျဖစ္ေနပါျပီ။ ဥပမာ ဆီစက္ဆိုပါေတာ့ အကုန္နီးပါး ရပ္ေနပါၿပီ။ ေရခဲစက္ဆို ျပဳတ္တာၾကာပါၿပီ။ 

ျမန္မာျပည္ထုတ္ ၈၁/၄" နွစ္လံုးထိုး ကြန္ပလပ္စာဆိုတာ နာမည္ႀကီးပါ။ ဂ်ပန္တေယာက္ကို ျပၿပီး ဒါကို ျမန္မာျပည္ကထုတ္တာလို႔ေျပာေတာ့ အရမ္း အံ့ၾသသြားပါတယ္။ ရုတ္တရက္ အထင္ႀကီးၿပီး အံ့ၾသတာလို႔ထင္ခဲ့ေပမယ့္ သူက အဲလို efficient မျဖစ္တဲ့ compressor ကို တကမာၻ လုံုး မသံုးတာၾကာၿပီ။ စြမ္းရည္ပိုေကာင္းတဲ့ ၃" ၆ လံုးထိုး compressor ေတြဘဲသံုးေတာ့တယ္လို႔ ေျပာလိုက္ေတာ့မွ ကိုယ့္ကိုသနားၿပီး အံ့ၾသ သြားမွန္းသိလိုက္ရပါတယ္။ တျခားလုပ္ငန္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာလည္း ဒီအတိုင္းပါဘဲ။ 

၂။ အႀကံအဖန္ လုပ္ၾကလို႔ပါ။

ဓာတ္ပံုမွာပါတဲ့အုတ္က ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ဖုတ္ထားတဲ့အုတ္နဲ႔ FDI ေၾကာင့္ အခုတေလာ တႏိုင္တပိုင္လာဖုတ္တဲ့ ေစ်းကြက္ထဲမွာ
ေလးေပါင္အုတ္လို႔ေခၚတဲ့အုတ္တို့ပါ။ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ဖုတ္တဲ့အုတ္က အခုရက္ပိုင္း မိုးသံုးေလးရက္ရြာေတာ့ အရည္ေပ်ာ္သြားပါတယ္။ 

FDI အုတ္ကေတာ့ နဂိုအေကာင္းအတိုင္း က်န္ေနပါတယ္။ ျမန္မာအုတ္ကို အုတ္ပံုစံရိုက္ေတာ့ ေျမနီဆိုးၿပီး ထင္းနဲ့ဖုတ္ပါတယ္ ထင္းအကုန္ သက္သာေအာင္ အကာေလာက္က်က္တာနဲ႔ မီးထိုးတာရပ္လိုက္ပါတယ္။ လာပို႔ရင္ အုတ္ပြဲစားက တဆင့္လာပို႔ၿပီး အလံုးေရခိုးပါတယ္။ 

FDI ေတြက ဒါကို ခ်က္ခ်င္းသတိထားမိသြားပါတယ္။ သူတို့က ေျမေစးလုပ္ၿပီး ေက်ာက္မီးေသြးမႈန္႔ဝယ္ၿပီး ေရာလိုက္ပါတယ္။ လ်ပ္စစ္နဲ႔ ဖုတ္ၿပီး အရည္အေသြးက ႏိုင္ငံတကာကအုတ္ေတြလို ေကာင္းလာပါတယ္။ လာပို႔ရင္ အေရအတြက္အျပည့္အျပင္ အပို ၄၊ ၅၊ ၁ဝ လံုး ပါလာတတ္ပါတယ္။ 

ဒါဟာ FDI ေတြ ဝင္လာေတာ့ ခ်က္ခ်င္းေအာင္ျမင္သြားၿပီး ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ေတြ ခ်က္ခ်င္းက်ရွံဳးသြားတဲ့ အေၾကာင္းရင္းတခုပါ။

၃။ အေမ်ွာ္အျမင္ မရွိလို႔ပါ။

ေရတို အက်ိဳးအျမတ္ကိုဘဲၾကည့္ၿပီး လုပ္ၾကပါတယ္။ မ်က္ေတာင္တဆံုးဘဲ ၾကည့္ၾကပါတယ္။ မ်က္စိတဆံုး မၾကည့္ၾကပါဘူး။ ႏိုင္ငံတကာမွာ လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္မူကို consumer ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ားရဲ့အက်ိဳးကို သယ္ပိုးႏိုင္ေကာင္းမလဲဆိုတာကို တိုင္းတာေပမယ့္ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ ေတြက ေရတိုအျမတ္ဘဲၾကည့္တာပါ။ 

အခု ႏိုင္ငံျခားထြက္လည္ၾက၊ ေရွာ့ပင္းထြက္ၾက၊ ေဆးထြက္ကုၾက၊ ေက်ာင္းသြားတက္ၾကေပမယ့္ စက္ရံုေလ့လာေရး၊ လုပ္ငန္းေလ့လာေရး
လုပ္ငန္းရွင္ေတြ႔ဆံုပြဲ business matching ေတြ၊ စီးပြားေရး seminar ေတြ သြားတက္ၾကတဲ့သူအေတာ္နည္းပါေသးတယ္။ ႏိုင္ငံျခားထြက္တာ အရသာခံၿပီးႂကြားဖို႔ေလာက္ဘဲျဖစ္ေနတာပါ။ စဥ္ဆက္မျပတ္ သင္ယူေလ့လာေနရမယ္ဆိုတာ သတိမထားမိၾကပါဘူး။ ဒါနဲ႔ ျမန္မာျပည္ကေန ႏိုင္ငံျခားသြားလည္ၾကတဲ့ ျမန္မာျပည္ကလူေတြက ဘာစီးပြားေရးလုပ္ၿပီး ေအာင္ျမင္ႏိုင္မလဲဆိုတာ သတိမထားမိၾကပါဘူး။ 

ဒါေပမဲ့ ျမန္မာျပည္ေရာက္လာတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားေတြက ျမန္မာျပည္မွာ ဘာစီးပြားေရးလုပ္ၿပီးေအာင္ျမင္နိုင္မလဲဆိုတာ ခ်က္ခ်င္း သတိထားမိ ၾကၿပီး ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ေတြထက္ အရည္အေသြးပိုေကာင္းေအာင္ လုပ္လိုက္ၾကတာပါ။ 

ဒါအျပင္ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ေတြက ဘာသာစကားကၽြမ္းက်င္ေအာင္ေလ့လာဖို့ လိုတာလည္း သတိမျပဳမိၾကပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ စီးပြာေရးလုပ္ၿပီးေအာင္ျမင္ဖို႔ တရုတ္ဘာသာစကား တတ္ဖို႔လိုတယ္ဆိုတာ သိပ္သတိမထားမိေသးလို႔ပါ။ 

၄။ အလုပ္သမားေတြ မေကာင္းလို႔ပါ။

ပညာတတ္ ျမန္မာလူငယ္ေလးေတြကိုေတာ့ ျမန္မာျပည္ေရာက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီ FDI ေတြက လစာေကာင္းေကာင္းေပးၿပီးေခၚသြားလို႔ ကုန္ေနပါၿပီ။ ပညာတတ္ျဖစ္ရင္ အေတြ႔အႀကံဳသိပ္မရွိေသးတဲ့လူေတြဘဲ ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္ေတြ ေခၚနိုင္ေတာ့တာပါ။ အသစ္ေခၚသင္ေပးလိုက္ လူရည္လည္သြားရင္ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီဆီေရာက္သြားလိုက္ ျဖစ္ေနတာပါ။ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္ေတြေခၚလို႔ရတဲ့ဝန္ထမ္းေတြ ခိုၾကတာ ခိုးၾကတာ ထံုးစံလိုျဖစ္ေနပါျပီ။ 

၅။ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ စိတ္ကူးမရွိၾကတာပါ။

ျပည္တြင္းကလုပ္ငန္းရွင္းအခ်င္းခ်င္းပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ အားနည္းတဲ့အျပင္ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီေတြနဲ႔ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔လည္း အားနည္း တတ္ပါတယ္။ 

ျမန္မာလုပ္ငန္းရွင္အမ်ားစု စဥ္းစားၾကတာက ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီဝါးမ်ိဳသြားမွာ စိုးရိမ္ၾကတာပါ။ ထူးထူးျခားျခားေတြးနည္းနဲ႔ ကန္႔ကြက္တာလည္း
ရွိပါတယ္။ ျမန္မာ့ဂီတပညာရွင္နဲ႔ ႏိုင္ငံျခားဂီတပညာရွင္ေတြ ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ေတာ့ ျမန္မာ့တူရိယာနဲ့ ႏိုင္ငံျခားတူရိယာေတြ ေပါင္းစပ္
တီးခတ္တာမ်ိဳးကို ျမန္မာ့ဂီတေပ်ာက္ကြယ္သြားမွာစိုးလို႔ဆိုၿပီး ကန္႔ကြက္တာမ်ိဳးပါ။ ျမန္မာ့တူရိယာေတြက ႏိုင္ငံတကာကိုျပန္႔ႏွံ႔သြားၿပီး
ကမာၻကိုလြမ္းမိုးသြားႏိုင္တာမ်ိဳးလည္းျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာမ်ိဳး မေတြးၾကပါဘူး။ နမူနာေျပာရရင္ ထိုင္းအစားအစာက ႏိုင္ငံတကာကလူေတြ စားလို႔အဆင္ေျပေအာင္ ႏိုင္ငံတကာအစားအစာေတြနဲ႔ေပါင္းၿပီး ကျပားဟင္းလုပ္ထားတာပါ။ အခု တကမာၻလံုး ျပန္႔ႏွံ႔ေနပါၿပီ။ 

ႏိုင္ငံတကာကလူေတြနဲ့ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ၿပီး လိုသလိုၫွိႏိႈင္းမူမရွိရင္ ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမူဘဲျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာ့စီးပြားဘဲျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာလူမ်ိဳးဘဲ ျဖစ္ျဖစ္ တြင္က်ယ္ႏိုင္တဲ့ ဂြင္ တျဖည္းျဖည္းက်ဥ္းေျမာင္းလာၿပီး ၾကာရင္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားမွာပါ။

၆။ လုပ္ငန္းရွင္ေတြ ႀကံဖန္ျငင္းခုန္ေနလို႔ပါ။

ျမန္မာေတြ တဦးခ်င္းေတာ္ၾကပါတယ္။ တကမာၻလံုးကလူေတြနဲ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေလးငါးဦးေလာက္ေပါင္းၿပီး တခုခု  လုပ္ရင္ေတာ့ တကမာၻလံုးကလူေတြရဲ့ေနာက္ဆံုးနီးပါးကို ေရာက္သြားတတ္ပါတယ္။ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ ရွာႀကံအျပစ္ေျပာ ဆရာလုပ္ ေနၾကလို႔ပါ။ လုပ္ငန္းရွင္ေတြလည္း ဒီအတိုင္းပါဘဲ။ ပိုက္ဆံသာ ခ်မ္းသာတာပါ။ စိတ္ဓာတ္ဆင္းရဲတတ္ပါတယ္။

၇။ လ်ွပ္စစ္မီး မရလို႔ပါ။

ဒါေတာ့ အမွန္ပါ။ လိုသေလာက္ မရတဲ့အျပင္ မၾကာမၾကာ မီးျပတ္တတ္ပါတယ္။ လာတဲ့လ်ပ္စစ္မီးကည္းဲ မီးအား voltage က်တတ္ပါတယ္။ 

တခ်ိဳ႔ေနရာမွာ စက္ေတြလည္ဖို႔မရေလာက္ေအာင္ က်တတ္ပါတယ္။ အဲဒါရဲ့ေနာက္ဆက္တြဲက တူညီတဲ့ဝန္အားကိုလုပ္နိုင္ေအာင္ မီးပိုစား တယ္။ Ampere တက္ပါတယ္။ အဲဒါ သြယ္ထားတဲ့မီးႀကိဳးေတြ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းေတြ ေလာင္တတ္ပါတယ္။ မီးအားႁမွင့္စက္သံုးေတာ့ ကုန္က် စရိတ္ပိုကုန္ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားကထုတ္ကုန္ေတြကို ၿပိဳင္ထုတ္ဖို႔ လွ်ပ္စစ္မ်ားမ်ားသံုးမယ့္လုပ္ငန္းေတြ မလုပ္နိုင္ေတာ့ပါဘူး။

၈။ လုပ္ငန္းလုပ္လို႔ခက္ေအာင္ အစိုးရရဲ့လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ ခက္လို႔ပါ။
မူဝါဒ မၾကာခဏေျပာင္းတတ္လို႔ပါ။ အခုေတာ့ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ အေတာ္ေျဖေလ်ာ့ေပးၿပီးေနပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ ထပ္ေလ်ာ့ဖို႔လိုတဲ့အျပင္ ေလ်ွာ့လြန္းလို႔ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့လုပ္တာမ်ိဳးေတြ ဥပေဒေဘာင္အျပင္ကလုပ္တာေတြကိုထိန္းသိမ္းဖို႔ လိုလာပါေတာ့မယ္။

၉။ တရားဥပေဒ စိုးမိုးဖို႔ rule of law လိုပါတယ္။

အခု ျမန္မာႏိုင္ငံကေန ႏိုင္ငံျခားထြက္လည္တဲ့သူ တႏွစ္ကို သံုးသန္းေလာက္ရွိပါတယ္။ ထိုင္း တႏိုင္ငံထဲကို သံုးသိန္းေက်ာ္သြားလည္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံျခားထြက္အလုပ္လုပ္တဲ့သူေတြ ေလးငါးသန္းေလာက္ရွိေနနိုင္ပါတယ္။ အဲဒီ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတိုင္း တျခားႏိုင္ငံေရာက္သြားရင္ အခြန္ ေဆာင္ဖို႔လိုရင္ ေဆာင္ပါတယ္။ စည္းကမ္းေတြလည္း လိုက္နာၾကပါတယ္။ အမိႈက္လည္း စနစ္တက်ပစ္ပါတယ္။ ကြမ္းတံေထြးေတြလည္း ေလ်ာက္မေထြးၾကပါဘူး။ အလုပ္ခ်ိန္လည္း မေနာက္က်ပါဘူး။ ခိုကပ္ၿပီးလည္း မလုပ္ၾကပါဘူး။ တေယာက္နဲ႔တေယာက္လည္း ကူညီတတ္ၾက ပါတယ္။ 

ဒါေပမဲ့ ျမန္မာျပည္ျပန္ေရာက္ေတာ့ အခြန္လည္း မေဆာင္ပါဘူး။ စည္းကမ္းလည္း မလိုက္နာေတာ့ပါဘူး။ အမိႈက္လည္း စနစ္တက်မပစ္ေတာ့ ပါဘူး။ ကြမ္းတံေထြးလည္း ေထြးခ်င္ရာေထြးပါတယ္။ အလုပ္ခ်ိန္လည္း အၿမဲေနာက္က်ပါတယ္။ အလုပ္မွာလည္း ခိုကပ္တတ္ၾကပါတယ္။ 

တေယာက္နဲ႔တေယာက္လည္း ပုတ္ခတ္တိုက္ခိုက္ေနတတ္ပါတယ္။ လူကေတာ့ ဒီလူေတြပါဘဲ။ ႏိုင္ငံျခားမွာေတာ့ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္ရင္ ထိထိ ေရာက္ေရာက္ အေရးယူပါတယ္။ ဒီေတာ့စည္းကမ္းဥပေဒလိုက္နာၾက ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ျပန္ေတာ့ ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္တာမ်ိဳးကို မသိက်ိဳးကၽြံ ျပဳထားတယ္။ တရားဥပေဒစိုးမိုးမူ မရွိဘူးဆိုပါေတာ့။ ဒါနဲ႔ လူေတြ ေနခ်င္သလို ေနလာၾကတယ္။ 

ၿပီးေတာ့ ျပည္သူေတြ စီးပြားေရးအဆင္ေျပေအာင္ အစိုးရက စီစဥ္ေပးရမယ္။ အစိုးရမွာ တာဝန္ရွိတယ္လို႔ ေျပာလာတယ္။ ႏိုင္ငံအတြက္ တာဝန္မဲ့လြန္းပါတယ္။ 

ၾကားဘူးတာက ဂ်ပန္ေခတ္တုန္းက ခိုးတာဝွက္တာ လိမ္တာ မရွိၾကဘူးလို႔ လူႀကီးေတြ ေျပာၾကတာပါ။ ခိုးတဲ့ဝွက္တဲ့ ကလိမ္ကက်စ္လုပ္တဲ့ သူေတြကို လက္သဲခြံခြာတာမ်ိဳး လုပ္ခဲ့လို႔ပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံကို စကၤာပူလိုႀကီးပြားတိုးတက္တာမ်ဳိးျဖစ္ေစခ်င္ရင္ ဥပေဒစည္းကမ္း ထိန္းတာမ်ိဳး တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္လုပ္သင့္ပါတယ္။ 

ဥပမာ စကၤာပူကလို ႀကိမ္ဒဏ္မ်ိဳးေပးၿပီး စကၤာပူကႀကိမ္ဒဏ္ေပးတဲ့သူေတြဖိတ္ၿပီး ဘယ္လိုရိုက္လဲဆိုတာ ဗီဒီယိုရိုက္ၿပီး တႏိုင္ငံလံုးျပသင့္ တာပါ။ စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့လုပ္တာ လြန္ေနပါျပီ။ အဲဒီလို စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ေနလာသူေတြကို အလုပ္ခန္႔ရၿပီး အျပစ္တခုခုက်ဴးလြန္လို႔ အလုပ္ထုတ္ရင္ အလုပ္ထုတ္ခဲ့ရင္ အလုပ္သမားအဖြဲ႔အစည္းေတြက ကာကြယ္တတ္ပါတယ္။ အစိုးရကလည္း ေအာက္ေျခဆင္းရဲသားေတြကို လူလူခ်င္းစာနာ ေထာက္ထားရမယ္လို႔ယူဆပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ျပည္တြင္းလုပ္ငန္းရွင္အမ်ားစု လုပ္ငန္းျပဳတ္ၾကတာပါ။ 

၉။ အရင္းအနွီး ရဖို႔ခက္တာပါ။

လုပ္ငန္းရွင္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေျပာၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ပိုက္ဆံက လုပ္ငန္းေအာင္ျမင္ဖို႔လိုတဲ့အခ်က္ အမ်ားႀကီးထဲက တခုပါ။ ရဖို႔ခက္တာ လည္း အမွန္ပါ။ လူတိုင္း ေငြအရင္းအနွီးရွာဖို႔ အခ်ိန္ကုန္ အလုပ္မျဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ ေမးသင့္တာက ပိုက္ဆံရွိရင္ တကယ္ အလုပ္ျဖစ္ေအာင္လုပ္ႏိုင္မလား ဆိုတာပါ။ ဒါ့အျပင္လုပ္ငန္းရွင္ေတြအားလံုး လိုအပ္တဲ့အရင္းအႏွီးေတြရေနရင္ ၿပိဳင္ဆိုင္မူမ်ားၿပီး အျမတ္ရဖို႔ ထင္ထားသလိုလြယ္မွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ သတိထားသင့္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားက FDI ေတြက လုပ္ငန္းတိုင္း ေခ်းေငြရတာခ်င္းတူတဲ့ သူတို႔ႏိုင္ငံမွာၿပိဳင္လုပ္ဖို့ခက္လို႔ အရင္းအႏွီးရဖို႔ခက္တဲ့ျမန္မာႏိုင္ငံကို စြန္႔စားၿပီး လာလုပ္ၾကတာပါ။ 

ဒါေၾကာင့္ လုပ္ငန္းရွင္ေတြက အျမတ္တကယ္လိုခ်င္ရင္ ေခ်းေငြရဖို႔ခက္တာကို ကုန္းေအာ္ေနဖို႔ထက္ ကိုယ့္မွာရွိတဲ့ေငြပမာဏနဲ႔ကိုက္တဲ့ ဘာလုပ္ငန္းကို ဘယ္နယ္ပယ္ ဘယ္နယ္မွာ ရွာလုပ္ရမလဲဆိုတာပါ။ ပိုက္ဆံရမယ့္လုပ္ငန္း အရင္လုပ္ပါ။ ရလာေတာ့မွ ကိုယ္လုပ္ခ်င္တာ လုပ္ပါ။

၁ဝ။ ဘဏ္တိုးမ်ားတာပါ။။

ျပည္တြင္းက အတိုးမ်ားမ်ားေပးရတာတူတဲ့လူခ်င္း ၿပိဳင္ရင္ ကိစၥမရွိေပမယ့္ အခုလို အတိုးနည္းတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားလုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ၿပိဳင္ရတာ မလြယ္ပါဘူး။

ဘာလုပ္ရင္ေကာင္းမလဲ။

ျဖစ္တာက အရင္အစိုးရအဆက္ဆက္ကျဖစ္ခဲ့ၿပီး ႏွစ္ရွည္လမ်ားျဖစ္ခဲ့ေနတာေတြဆိုေတာ့ အခ်ိန္ယူၿပီး ျပဳျပင္တည္ေဆာက္ဖို႔လိုေနပါတယ္။

#credit MBA classmate Dr Tin Sein

တဆင့္ျပန္လည္မွ်ေဝေပးျခင္းသက္သက္ပါ။

ေတြ႔တာယူတာက ဒီေနရာကျဖစ္ပါတယ္။ https://www.facebook.com/search/top/?q=Dr%20Tin%20Sein&epa=SEARCH_BOX