အက်င့္ပ်က္လာဘ္စားမႈတိုက္ဖ်က္မယ္ဆိုရင္အေမရိကန္နဲ႔အဂၤလန္ကစတာ

(မိတ္ေဆြရင္းခ်ာတဦး အီးေမးလ္နဲ႔ပို႔လိုက္တဲ့စာပါ။ သူကေတာ့ ေခါင္းစားၾကည့္ဖို႔လို႔ ဆိုပါတယ္) အက်င့္ပ်က္လာဘ္စားမႈတိုက္ဖ်က္မယ္ဆိုရင္အေမရိကန္နဲ႔အဂၤလန္ကစတာ အဲဒီမွာကေျဗာင္ခြင့္ျပဳထားတာပါ။
ဂ်က္ဖရီဆက္ခ်္ (Jeffrey Sachs)

၂ဝ၁၆ခုႏွစ္၊ ေမ ၁၂ရက္။ ၿဗိတိန္ထုတ္ဂါးဒီးယန္းသတင္းစာ
အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈတိုက္ဖ်က္ေရးဆိုတာမွာ အဓိပၸာယ္မ႐ွိတဲ့လုပ္ရပ္ေတြအမ်ားႀကီးပါဝင္ေနပါတယ္။

အေၾကာင္းကေတာ့ အက်င့္ပ်က္လာဘ္စားတာေတြဟာ ေန႔ခင္းေၾကာင္ေတာင္မွာ ေျဗာင္ျဖစ္ေနလို႔ပါပဲ။ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈဟာ ေျဗာင္က်လြန္း၊ တားဆီးလို႔မရလြန္းလို႔ ဒါေတြကို တရားဝင္ေအာင္လုပ္တယ္ဆိုတာ လိုအပ္လို႔လုပ္ရတယ္ဆိုသလိုျဖစ္လာပါတယ္။

မၾကာေသးခင္ကပဲ ကၽြန္ေတာ္အပါအဝင္ ေဘာဂေဗဒပညာ႐ွင္ ၃ဝဝတို႔။ ေအာ့ကစဖမ္ (Oxfam- ေအာ့က္စ္ဖို႔ အစာေရစာျပတ္လပ္မႈကယ္တင္ေရးေကာ္မတီ)ရဲ့တိုက္တြန္းမႈအရဒီအခ်က္ကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒီေန႔ျပဳလုပ္မယ့္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈတိုက္ဖ်က္ေရး ထိပ္သီးအစည္းအေဝးဟာ ႏိုက္ဂ်ီးရီးယားနဲ႔အာဖဂန္နစၥတန္တို႔က အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈေတြအေၾကာင္းကို တိုးတိုးေျပာၾကဖို႔မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီညစ္ပတ္႐ႈပ္ေထြးတဲ့အမိႈက္ပံုႀကီးမွာ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ သမိုင္းနဲ႔ခ်ီၿပီး နက္နက္႐ိႈင္း႐ိႈင္းပါဝင္ေနမႈကို ရပ္ဆိုင္းဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။ အလားတူပဲ ဒီလိုလုပ္ေနတဲ့ အေမရိကန္နဲ႔တျခားႏိုင္ငံႀကီးေတြအတြက္လည္း ျဖစ္ရပါမယ္။

အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈလကၡဏာေတြဖံုးလႊမ္းေနတဲ့သာဓကတခုကေတာ့ ႐ွဲလ္ကုမၸဏီ(Shell Companies)*ေတြကို အသံုးခ်တာပါပဲ။ ဒီကုမၸဏီေတြဟာ တကယ့္ပိုင္႐ွင္ေတြကိုေဖာ္ထုတ္တာ၊ တာဝန္႐ွိေစ(ယူခိုင္းတာ)တာ၊ ပြင့္လင္းျမင္သာေစတာေတြမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလို ရာဇဝတ္ေဘးကေျပးလြတ္ေနတဲ့အစုထဲမွာ ၿဗိတိသွ်အင္ပါယာရဲ့အေမြကိုဆက္ခံထားရၿပီး ကမၻာအဝွမ္းကို အခြန္မဲ့ရံပံုေငြေတြျဖန္႔ခ်ိခြင့္ရထားတဲ့ၿဗိတိန္ဟာ ထိပ္ဆံုးကျဖစ္ပါတယ္။ ယူေကႏိုင္ငံ(UK)ရဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ခံနယ္ေျမတခုျဖစ္တဲ့ ၿဗိတိသွ်ဗာဂ်င္းကၽြန္းစု (The British Virgin Islands)ဟာ လူဦးေရ(၂ဂဝဝဝ)ပဲ ႐ွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီမွာ မွတ္ပံုတင္ထားတဲ့ကုမၸဏီအေရအတြက္က(၁သန္း) ႐ွိၿပီး အၾကမ္းအားျဖင့္ လူတဦးကို ကုမၸဏီ(၃၅ခုႏႈန္းေလာက္)မွတ္ပံုတင္ထားတဲ့ေနရာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာဟာ ပနားမာစာတမ္း (Panama Papers) **ပါ ကုမၸဏီေတြက သေဘာအက်ဆံုး အခြန္လြတ္နယ္ေျမျဖစ္ပါတယ္။ မၾကာေသးမီကခန္႔မွန္းခ်က္တခုအရဆို ဒီကၽြန္းစုမွာမွတ္ပံုတင္ထားတဲ့အထဲက တကယ္လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ကုမၸဏီအေရအတြက္ဟာ(၄၇၉ဝဝဝ)ခု ႐ွိပါတယ္။

အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈရဲ့လက္တံေတြဟာ ယူေက(နဲ႔အေမရိကန္)တို႔က ဘ႑ာေရးစနစ္ေတြထဲကို နက္႐ိႈင္းစြာေရာက္႐ွိပါတယ္။ မၾကာေသးတဲ့ႏွစ္မ်ားအတြင္းက လန္ဒန္နဲ႔ေဝါလမ္းမကဘဏ္ႀကီးေတြဟာ လက္သိပ္ထိုးကုန္သြယ္မႈ၊ ဘ႑ာေရးလိမ္ညာမႈ၊ ေဈးႏႈန္းမသမာမႈနဲ႔ တျခားဘ႑ာေရးျပစ္မႈမ်ိဳးစံုကို က်ဴးလြန္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္ဘ႑ာေရးအေဆာက္အအံုမွ ဒီလို မသမာမႈေတြအတြက္ ‘ထိ’သြားတယ္လို႔မ႐ွိခဲ့ပါဘူး။ ဘ႑ာေရးအေဆာက္အအံုႀကီးေတြဟာ ကမၻာေပၚမွာကြန္ယက္ျဖန္႔ထားတဲ့ ဘ႑ာေရးရာဇဝတ္မႈေတြနဲ႔ကင္းတယ္လို႔ ေျပာရခက္လွပါတယ္။

ကမၻာနဲ႔ခ်ီၿပီး ေငြေၾကးမေတာ္မတရားျပဳမႈေတြမွာ ယူေကနဲ႔အေမရိကန္တို႔ဟာ ဗဟိုခ်က္မျဖစ္ပါတယ္။ ၿဗိတိန္ဟာ ႏိုင္ငံတကာေငြေၾကးစနစ္ကို (၁၉)ရာစုႏွစ္နဲ႔ (၂ဝ)ရာစုႏွစ္အေစာပိုင္းေတြမွာ ဖန္တီးခဲ့ပါတယ္။ ေဝါလမ္းမကေတာ့ ဒုတိယကမၻာစစ္ေနာက္ပိုင္းမွာ လန္ဒန္နဲ႔ယွဥ္ၿပီး တြဲဖက္ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒီႏွစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာ သိန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ေ႐ွ႔ေန၊ ဘဏ္လုပ္ငန္း႐ွင္၊ ေဘးဆီးရန္ကာ ရံပံုေငြ(hedge fund)လုပ္ကိုင္သူ၊ ႏိုင္ငံေရးသမား၊ စာရင္းစစ္နဲ႔ စည္းကမ္းထိန္းခ်ဳပ္သူေတြဟာ သူႂကြယ္ေတြက သူႂကြယ္ေတြအတြက္ဖန္တီးထားတဲ့ အခြန္ကင္းလြတ္ရာသုခဘံုေတြ႐ွိေနပါတယ္။ အဲဒီလို အခြန္၊ တရားဥပေဒ၊ ပတ္ဝန္းက်င္ကာကြယ္မႈစည္းကမ္း၊ စာရင္းအင္းျမင္သာမႈတိုနဲ႔ ကင္းလြတ္ေနတဲ့ ေငြသားစုစုေပါင္းက ေဒၚလာအားျဖင့္ ထရီလ်ံ၂ဝ (ဟုတ္ပါတယ္၊ ထရီလ်ံပါ)ထက္ မနည္း႐ွိပါတယ္။ (၁)ထရီလ်ံဆိုတာ သန္းေပါင္း ၁သန္းပါ။

အခုေတာ့ေကာင္းပါေလ့၊ ယူေကႏိုင္ငံက အက်င့္ဖ်က္လာဘ္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရး ထိပ္သီးအစည္းအေဝးကို လက္ခံက်င္းပေနသတဲ့။ ဒါေပမဲ့ တခုေတာ့႐ွင္းထားရပါမယ္။ ႏိုက္ဂ်ီးရီးယား၊ အာဖဂန္နစၥတန္နဲ႔ တျခားေနရာေတြမွာ နက္႐ိုင္းဆိုး႐ြားတာနဲ႔အမွ် ဒီအက်င့္ပ်က္လာဘ္စားမႈေတြကိုျဖစ္ေပၚေစတာဟာ အခြန္ကင္းလြတ္ေနတဲ့သုခဘံုေတြသာမက ေတာ္ဝင္ဒပ္ခ်္႐ွဲလ္ (Royal Dutch Shell)လို ဟာကတဆင့္ ယူေကႏိုင္ငံကိုယ္တိုင္က လုပ္ကိုင္ပါဝင္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ အႀကီးႀကီးလုပ္တဲ့လူနဲ႔ ခပ္ေသးေသးလုပ္တဲ့လူကိုေတာ့ ခြဲျခားရမွာေပါ့။

အားလံုးသိၾကတဲ့တရားဥပေဒက ငါတို႔ကိုယ္ပိုင္မဟုတ္တဲ့ပစၥည္းဥစၥာေတြကို ျပန္ေပးခိုင္းတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခင္ဗ်ားရဲ့ကၽြန္ေတာ့္ရဲ့ပစၥည္းဥစၥာေတြကိုယူငင္တဲ့မွဴးမတ္ေတြ၊ ကေတာ္ေတြကိုေတာ့ ေဘးလြတ္သာယာခြင့္ေပးထားတယ္ဆိုတဲ့ အဂၤလိပ္ဆို႐ိုးလကၤာေလးလိုပါပဲ။

မွတ္ခ်က္
*= ႐ွဲလ္ကုမၸဏီ Shell Companies ဆိုတာ တကယ္လည္ပတ္လုပ္ကိုင္ေနတဲ့လုပ္ငန္း၊ ဒါမွမဟုတ္ အရင္းအႏွီးတကယ္မ႐ွိပဲ တျခားကုမၸဏီေထာင္လုပ္ကိုင္ခ်င္သူေတြအတြက္ လမ္းခင္းေပးသူေတြျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ တရားဥပေဒနဲ႔ညီေကာင္းမွညီပါမယ္။ ဥပေဒနဲ႔အညီ တည္ေထာင္ထားတာမဟုတ္တဲ့အတြက္ အခြန္ကင္းလြတ္ႏိုင္ပါတယ္။
**(Panama Papers) ၿပီးခဲ့တဲ့ဧၿပီလအတြင္းတုန္းက ပနားမားႏိုင္ငံက ဥပေဒေရးရာကုမၸဏီႀကီးတခုက ေပါက္ထြက္လာတဲ့ ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္ေတြအပါ ကမၻာေပၚ႐ွိသူေဌးသူႂကြယ္ေပါင္းမ်ားစြာတို႔ အခြန္ေ႐ွာင္ၾက၊ တိတ္တဆိတ္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံၾကတဲ့စာရင္းႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။