"ဗမာပြည်သားတွေပြောနေကြတဲ့ တရုတ်ပြည်ပြဿနာ-ရဲဘော်ဖိုးသံချောင်း
ဒီနေ့အခါမှာ တချို့လူတွေအဖို့ တရုတ်ဆန့်ကျင်ရေးစကားပြောတာဟာ ပြည်ချစ်ဝါဒဖော်ပြသလိိုလိုဖြစ်နေတယ်။ တချို့လူတွေကတော့လည်း မန္တလေးမှာ တရုတ်တွေ အများကြီး ရောက်လာတာကိုမြင်ပြီး တရုတ်လွှမ်းမိုးတော့မယ်လို့ ရိုးရိုးသားသားပဲ စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။
တကယ်က ဒီနေ့ တရုတ်ပြည်ကြီး အဖက်ဖက်က အားကြီးလာနေတဲ့ကိစ္စဟာ သာမန် အလွယ်ပြောဆိုလို့ ပြီးမယ့်ကိစ္စ မဟုတ်ပါဘူး။ ကွန်မြူနစ်ဆန့်ကျင်လိုစိတ်၊ မျက်ကန်းမျိုးချစ်စိတ်လောက်နဲ့ ရင်ဆိုင်လို့လည်း မပြီးပါဘူး။ တရုတ်ပြည်ကြီး စီးပွားရေးအရ တိုးတက်လာ၊ ဒါနဲ့ တဆက်တည်း စစ်ရေးအပါ ဘက်ပေါင်းစုံမှာ အင်အားကြီးထွားလာနေ၊ သြဇာကျယ်ပြန့်လာနေတာတို့ဟာ တကယ်တည်ရှိနေတဲ့ ပကတိရုပ်အခြေအနေပါ။ တရုတ်ပြည်ရဲ့ အခုလို တိုးတက်မှုနှုန်းကို ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီးက အနောက်ဥရောပနိုင်ငံတွေရဲ့ တိုးတက်မှုနဲ့နှိုင်းယှဥ်ရင် ရမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ မတူတာက အဲဒီနိုင်ငံတွေဟာ ဒီလို တိုးတက်မှုနှုန်းကို နှစ်အနည်းငယ်သာထိန်းသိမ်းနိုင်ပြီး တရုတ်ပြည်ကတော့ ဆယ်စုနှစ်သုံးစုမျှ တောက်လျှောက်ကြီး ထိန်းသိမ်းထားနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဒီအနေအထားကို ရှေ့မှာလည်း ကာလတစ်ခုအထိ ထိန်းထားနိုင်ဦးမယ့်ပုံတွေ မြင်နေရဆဲပါ။
ဒါဟာ ကျနော်တို့ခေတ်၊ ကျနော်တို့ မျက်စိအောက်မှာ အရှင်လတ်လတ် တွေ့မြင်နေရတဲ့ အင်အားကြီးနိုင်ငံတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လာနေတဲ့ ဖြစ်စဥ်ပါပဲ။ ကိုယ့်ဆန္ဒနဲ့မဆိုင်၊ ဘယ်သူမှ တားမရ ဆီးမရ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ လက််တွ့ကိစ္စရပ်ကြီးဖြစ်တယ်။ တရုတ်တွေကို ဒီလောက်၊ ဒီလို မတိုးတက်ပါနဲ့လို့ သွားပြောလို့ရပါ့မလား။ ကိုယ်သာ သူ့နေရာဆိုရင် ဘယ်လိုစဥ်းစားမလဲ။ ဒါကို အလန့်တကြားအော်ပြီး လျှောက်လုပ်နေလို့ မဖြစ်ပါဘူး။ ခေါင်းအေးအေးနဲ့ စဥ်းစားရင်ဆိုင်ကြရမှာပါ။
တရုတ်ပြည် ကြီးထွားလာတဲ့ကိစ္စဟာ ဗမာတစ်ပြည်တည်း ကြုံတွေ့နေရတဲ့ကိစ္စ မဟုတ်ပါဘူး။ တစ်ကမ္ဘာလုံး ကြုံတွေ့နေရတာပါ။ အမေရိကန်လည်းကြုံရ၊ အီးယူနိုင်ငံတွေလည်းကြုံရ၊ ရုရှားလည်းကြုံရ၊ အိန္ဒိယလည်းကြုံရ၊ အားလုံး ကြုံကြရတာပါ။ သူ့အိမ်နီးနားချင်းတွေနဲ့ အရှေ့အာရှ၊ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံတွေဆိုတာတော့ မပြောနဲ့တော့။ ဂယက်ဟာ တစ်နေရာနဲ့ တစ်နေရာ အတိုင်းအတာအရရော၊ ပုံသဏ္ဍာန်အရပါ မတူဘူး။ ဒါဟာ အသစ်ဖြစ်ပေါ်လာမယ့် ကမ္ဘာ့အခင်းအကျင်းသစ်နဲ့လည်း ဆက်နေတယ်လို့ ဆိုနိုင်တယ်။ အဲဒီနိုင်ငံတွေဟာ ကိုယ့်အနေအထားအလိုက် ဒီအခြေအနေသစ်ကို ရင်ဆိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်နေကြပါတယ်။
ဗမာပြည်ဟာ ကိုယ့်နိုင်ငံရဲ့ ပထဝီအနေအထား၊ လက်ရှိနိုင်ငံ့အင်အား-ဆိုလိုတာ ဓနအင်အား၊ စစ်အင်အား၊ နိုင်ငံစည်းလုံးမှုအင်အား၊ တရုတ်-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံမှု သမိုင်းအစဥ်အလာ စတာတွေကို ထည့်သွင်းစဥ်းစားရမယ်။ မူသဘောပြောရရင် အင်အားမကြီးတဲ့ နိုင်ငံတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံတကာရေးရာတွေမှာ ဘယ်နိုင်ငံကြီးနောက်ကမှ တပည့်ခံမလိုက်ပဲ ပြေပြေလည်လည် ဆက်ဆံနိုင်ဖို့ဟာ အရေးအကြီးဆုံးပဲ။
အင်အားကြီးနိုင်ငံတစ်ခု ကိုယ့်အနားမှာကပ်ပြီး ပေါ်လာတာကို ကိုယ့်အတွက် ဘယ်လို အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် အသုံးချမလဲဆိုတာ သေချာစဥ်းစားရပါမယ်။ နိုင်ငံရေးသဘောအရ အနေအထိုင်မတတ်ရင် မြေဇာပင်ဖြစ်သွားနိုင်တယ်ဆိုတာ အထူးပြောစရာ မလိုဘူး။အရင်ကဆိုရင် အနောက်နိုင်ငံကြီးတွေဟာ တရုတ်ပြည်ကို ဧရာမစျေးကွက်ကြီး ရှိတဲ့နိုင်ငံလို့ သဘောထားခဲ့ကြတယ်။အဲဒီနောက်ကျတော့ ရင်းနှီးမြုပ်နှံလို့ကောင်းတဲ့၊ လုပ်အားပေါပေါ ရနိုင်တဲ့နေရာလို့ သဘောထားလာပြန်တယ်။ ဒါတွေအားလုံးဟာ တရုတ်ပြည်ရဲ့ ပြောင်းလဲမှုအနေအထားအရ လိုက်လံပြောင်းလဲသတ်မှတ်ရတာတွေ ဖြစ်တယ်။အခုဆိုရင် တရုတ်ပြည်ကို စီးပွားကုန်သွယ်ဖက်လို့တောင် ပြောတဲ့လူက ပြောနေပါပြီ။
တိုင်းပြည်တစ်ခု အလျင်အမြန်တိုးတက်လာပြီး ကိုယ့်ကို စီးပွားရေးအရ
ပခုံးချင်းယှဥ်လာတာနဲ့ပတ်သက်လို့ အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ ကြီးမားတဲ့သင်ခန်းစာ ရှိဖူးပါတယ်။အဲဒါက ၁၉၆၀ခုနှစ်များမှာ ဂျပန်နိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးဟာ အနောက်ဥရောပနိုင်ငံတွေကို ဖြတ်ပြီးတက်လာတော့
အဝါရောင်ခြိမ်းခြောက်မှုဆိုပြီး အကြီးအကျယ် စဥ်းစားပြင်ဆင်ကြပါတယ်။ မီဒီယာတွေကနေ လူထုဆန္ဒ ကောက်ခံကြည့်တာတွေမှာ အမေရိကန်နိုင်ငံသား ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်က သူတို့နိုင်ငံအတွက် ဂျပန်ဟာ ဆိုဗီယက်ယူနီယံထက် ပိုပြီး အန္တရာယ်ရှိတယ်လို့ ဖော်ပြခဲ့ကြတယ်။ ဒါပေမယ့် နောက်ဆုံးတော့ အနေအထားတွေကို ထိန်းညှိရင်း ဒီလိုပဲ ပြီးသွားတာပဲ။ အခုအခါမှာလည်း အမေရိကန်ပညာရှင်တွေဟာ အဲဒီသင်ခန်းစာထောက်ပြပြီး တရုတ်ကိစ္စကို ချဥ်းကပ်ကိုင်တွယ်ဖို့ ပြောနေကြတယ်။
ဗမာပြည်ကတော့ရော ဘယ်လိုသဘောထားမလဲ။ ကိုယ့်တိုင်းပြည်ရဲ့ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး ဘက်စုံနောက်ကျနေမှုနဲ့ အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်မှုမရှိဘူးဆိုတဲ့ အခြေအနေတွေကို မေ့လို့ မဖြစ်ဘူး။ တရုတ်နဲ့စာရင် ဗမာဟာ သမိုင်းမှာလည်း ဘယ်တုန်းကမှ ပိုအင်အားတောင့်တင်း၊ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတယ်လို့ မပြောနိုင်ခဲ့ဘူး။ ဗမာစကားမှာ "တရုတ်ပြည်ကို အပ်ရောင်းသွားတယ်"ဆိုတဲ့ စကားပုံပဲကြည့်ပါ။ အထက်မှာရေးခဲ့တဲ့ အနောက်နိုင်ငံတွေက တရုတ်ပြည်အပေါ် သဘောထားခဲ့တာမျိုး ကျနော်တို့နိုင်ငံက မထားနိုင်ခဲ့တာကို ပြနေတယ်။
ဒီနေ့အခါ ဗမာပြည်ထဲကို တရုတ်ပြည်က စီးပွားရေးအရ ဝင်ရောက်နေတာတွေကို စံအဖြစ်ထားရင် မှားပါတယ်။ လက်ရှိ တည်ရှိနေတာအားလုံးဟာ စစ်အစိုးရ အသုံးမကျလို့ နည်းလမ်းမကျဖြစ်ပေါ်နေတာချည်း ဖြစ်ပါတယ်။ တည်ငြိမ်တဲ့နိုင်ငံတစ်ခု၊ နိုင်ငံတကာပတ်ဝန်းကျင်တစ်ခုမှာ ဒီလို မဟုတ်ပါဘူး။ အခု ကိုယ်က အင်မတန် နောက်ကျကျန်တာမို့ ကုန်ကြမ်းတင်ပို့ပြီး ကုန်ချောတင်သွင်းရတဲ့နိုင်ငံသက်သက် ဖြစ်နေရတယ်။ နောက်ပြီး အရင်းအနှီးတွေ တဖက်စောင်းနင်း စီးဆင်းနေတဲ့ အနေအထားကိုလည်း လက်ခံထားနေရတယ်။ နအဖစစ်ဗိုလ်တွေနဲ့ ငြိမ်းအဖွဲ့ခေါင်းဆောင်တွေက ကိုယ်ငွေရရင်ပြီးရောဆိုပြီး စာချုပ်တွေချုပ် လုပ်ကိုင်နေကြတာတွေပါ။ ဒီနေရာမှာ ငြိမ်းအဖွဲ့ဒေသတစ်ခုက လူတစ်ဦးပြောတာကို ကိုးကားချင်ပါတယ်။ သူက "ဒီဖက်ကတင်ပို့ရတာက သစ်တို့၊ ကျောက်မျက်ရတနာတို့ဆိုတော့ ဟိုဖက်မှာတင်ကျန်ရစ်တယ်။ ကိုယ့်ဘက်ကသွင်းတာကတော့ ဘီယာတွေဆိုတော့ သောက်ပြီး သေးဖြစ် စီးထွက်သွားတာပဲ၊ ဘာမှ အဖတ်တင်မကျန်ဘူး"။
တကယ်က လက်ရှိအနေအထားမှာ တရုတ်ကုန်တွေစီးဆင်းဝင်နေတာဟာ ကိုယ့်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံထဲရဲ့ ပြဿနာမဟုတ်ဘူးဆိုတာ မမေ့သင့်ဘူး။ တင်သွင်းရတာချင်းအတူတူ အရည်အချင်းတူရင် တန်ဖိုးနည်းပြီး သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစရိတ်သက်သာတဲ့ တရုတ်ပစ္စည်းတွေကို လက်ခံနေတာ မမှားပါဘူး။ အရင်းအနှီးစီးဝင်မှု သဘောမှာလည်း အိမ်နီးချင်းမို့ ကောင်းတဲ့အချက်တွေလည်း ရှိပါတယ်။ အမှန်ပဲ၊ နိုင်ငံတစ်ခုတည်းက အရင်းအနှီးချည်းဝင်နေရင်တော့ မကောင်းဘူးပေါ့။
၂၀၀၅ ခုနှစ် ဇွန်လထုတ် လစ်ဗင်းကာလာ(Living Colour)မဂ္ဂဇင်းမှာပါတဲ့ ၂၀၀၄ ခုနှစ်အတွင်း တိုက်ရိုက်ရင်းနှီးမြှပ်နှုံသူများစာရင်းဆိုတဲ့ စာရင်းဇယားအရဆိုရင် နိုင်ငံပေါင်း ၂၇ နိုင်ငံအနက် တရုတ်ဟာ နံပါတ် ၁၃ ပဲ နေရာယူထားပါတယ်။ နံပါတ် ၁ က စင်ကာပူပါ။ သူ့နောက်မှာ ြဗိတိန်၊ ထိုင်း၊ မလေးရှား၊ ဟောင်ကောင်၊ ပြင်သစ်၊ အမေရိကန် စသည်ဖြင့် တန်းစီနေကြပါတယ်။ စင်ကာပူရဲ့ အရင်းအနှီးတန်ဖိုးဟာ နိုင်ငံအားလုံး စုစုပေါင်းတန်ဖိုးရဲ့ ၂၀.၅၇%၊ ြဗိတိန်က ၁၈.၇၁%၊ အမေရိကန်က ၃.၁၉% ရှိပြီး တရုတ်ကတော့ ၁.၂၂% ပဲ ရှိပါတယ်။ ဒါကိုကြည့်ရင် ဗမာ့စီးပွားရေးကို တရုတ်က လွှမ်းမိုးလိမ့်မယ်ဆိုတာဟာ နည်းနည်း အစိုးရိမ်ကဲတဲ့သဘော ဖော်ပြနေပါတယ်။
အထက်မှာပြောတဲ့ ကောင်းတယ်ဆိုတဲ့ကိစ္စက အဝေးကနိုင်ငံတွေက မလုပ်လို၊ အရင်းအနှီး မမြှုပ်နှံလိုတဲ့ လုပ်ငန်းတွေအတွက် အိမ်နီးနားချင်းဆီက အရင်းအနှီးရနိုင်တဲ့ ကိစ္စပါ။ ဥပမာတစ်ခုပြောရရင် ဖားကန့်၊ တာမခန်းနားမှာ တော်တော်ကြီးတဲ့ ကသိုဏ်းတောင် သံသတ္ထုသိုက် ရှိပါတယ်။ နအဖဟာ သြစတြေးလျကုမ္ပဏီတွေနဲ့ အဲဒီသိုက်ကို ကန်ထရိုက်ယူလုပ်ရေး ဆွေးနွေးပါတယ်။ ဟိုက ကျွမ်းကျင်သူတွေ ကွင်းဆင်းပြီး လေ့လာတိုင်းထွာကြတယ်။ သူတို့က ဒီမှာ သတ္ထုသိုက် ကြီးကြီးမားမားရှိတာ အမှန်ပဲ။ ဒါပေမယ့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစရိတ် စတာတွေနဲ့တွက်လိုက်ရင် မကိုက်ဘူးလို့ အထက်ကို ပြန်အစီရင်ခံလို့ ဟိုက မလုပ်တော့ပါဘူး။ သူတို့ပြောတာလည်း မှန်ပါတယ်၊ ဗမာပြည်မှာ လောလောဆယ် သံရိုင်းကို တစ်ဆင့် အချောကိုင်ဖို့ လောင်စာ လုံလုံလောက်လောက် မရှိဘူး။ ကျောက်မီးသွေး မလုံလောက်ဘူး။ ဒီတော့ သံရိုင်းအဖြစ်နဲ့သာ ပြည်ပကို ဆွဲထုတ်ရရင် စရိတ်က (လုံးဝ) မကာမိတော့ဘူး။ တရုတ်ကျတော့ သူ့နယ်စပ်ကနီးတယ်။ ဆွဲထုတ်နိုင်တယ်။ နယ်စပ်မှာတင် သံရိုင်းကို တစ်ဆင့် အချောကိုင်နိုင်တယ်။ ဒါ့ကြောင့် ယူနန်နယ် ပေါက်ဆန်းက ကုမ္ပဏီကြီးတစ်ခုက ထုတ်လုပ်ဖို့ စာချုပ်ချုပ်ခဲ့ပါတယ်။ နို့ပေမယ့် စစ်အစိုးရဘက်က အခက်အခဲတွေ ထပ်ဖန်တီးနေတာနဲ့ အခုထက်ထိ လုပ်ငန်းမစနိုင်သေးပဲဖြစ်နေလို့ တရုတ်တွေ စိတ်ပျက်နေတယ်လို့ ကြားရပါတယ်။
အဲဒီလိုပဲ လုပ်ငန်းခပ်သေးသေးတွေ၊ ဥပမာ- ရွှေတူးတဲ့လုပ်ငန်းအတွက် အရင်းအနှီးလိုတယ် ဆိုပါစို့။ ဟိုနည်းနည်း ဒီနည်းနည်း ကြဲကွဲနေလို့ ကောက်သင်းကောက်သလို ကောက်ပြီး လုပ်ရမယ့်လုပ်ငန်းတွေကို အဝေးက နိုင်ငံကြီးတွေက လုပ်ချင်ပါ့မလား။ ဒါမျိုးကို အိမ်နီးချင်းတွေကသာ လုပ်တာပါ။
ဒါကြောင့် ဗမာပြည်ဟာလည်း တခြားနိုင်ငံများနည်းတူ တရုတ်ပြည် အင်အားကြီးထွားလာတာကို လက်တွေ့ အသုံးချရင်ဆိုင်ဖို့ ဉာဏ်အမြော်အမြင်ကြီးမားစွာနဲ့ ရေရှည်ကိုလှမ်းကြည့်ပြီး သဘောထားချမှတ်ရမယ် ထင်ပါတယ်။ စစ်အစိုးရလုပ်နေသလို ဒီအကွေ့ ဒီတက်နဲ့လှော်မယ်။ နောက်အကွေ့ ကြည့်လုပ်တာပေါ့ ဆိုတာမျိုးနဲ့တော့ မဖြစ်ပါဘူး။
ဒီနေရာမှာ မျိုးချစ်စိတ်အကြောင်း နည်းနည်းပြောဖို့ လိုပါမယ်။ မျိုးချစ်စိတ်ဆိုတာ ရှိသင့်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒါကို လွန်လွန်ကဲကဲ အတိုင်းအတာနဲ့ မဟုတ်တဲ့ ရည်ရွယ်ချက်တွေအတွက် အသုံးပြုတယ်ဆိုရင်တော့ မကောင်းပါဘူး။ ဗမာပြည်ဟာ သမိုင်းတစ်လျှောက်လုံး အင်မတန် လူဦးရေများတဲ့ ကုလားနဲ့ တရုတ်တွေအကြား နေခဲ့ရတာပဲ။ တရုတ်တပ်တွေက ဝင်သိမ်းတာလည်း ခံရဖူးတယ်။ ကုလားတွေကို အင်္ဂလိပ်တွေက အစီအစဉ်ရှိရှိနဲ့ သိန်းနဲ့ချီ တင်သွင်းလာတာ၊ နောက် ခိုးဝင်လာကြတာတွေလည်း ကြုံဖူးပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လူမျိုးတုံးတယ်ဆိုတဲ့ပြဿနာ မရှိခဲ့ပါဘူး။ ကိုယ်ကပဲ သူတို့ကိုလွှမ်းပြီး ကိုယ့်လက္ခဏာတွေကို ထိန်းသိမ်းခဲ့ကြတယ် မဟုတ်လား။
ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ ကိုရာဇွန်အကွီနို တရုတ်ပြည်ကိုရောက်တော့ ဖုကျင့်ပြည်နယ်မှာ သူ့ဘိုးဘေးတွေရဲ့အုတ်ဂူကို သွားကန်တော့ပါတယ်။ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ကလည်း အလားတူပဲ ကန်တော့ပါတယ်။ သူတို့သွေးထဲမှာ တရုတ်သွေးပါတာမှန်ပေမယ့် သူတို့နိုင်ငံတွေကို ဒီကိစ္စကို ရေးကြီးခွင်ကျယ် ဘယ်သူမှ မပြောပါဘူး။ အလားတူ အရင်ဗမာပြည်က ဖဆပလအမတ်တွေထဲမှာလည်း တရုတ်သွေးပါသူ၊ ကုလားသွေးပါသူတွေ ရှိခဲ့ဖူးပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ချင်းကွဲတော့တောင် လူမျိုးရေးကိစ္စကို စကားလုပ်မပြောခဲ့ပါဘူး။
တကယ်က ဗမာပြည် ဒီဘက်ခေတ်သမိုင်းမှာ လူမျိုးရေးကို နိုင်ငံရေးအတွက် အသုံးပြုပြီး မျိုးချစ်စိတ်ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို အလွဲသုံးစားလုပ်တာဟာ မဆလခေတ်ကစတယ်လို့ ဆိုရမှာပါ။ "မြေမျိုလို့ လူမျိုးမပျောက်၊ လူမျိုမှ လူမျိုးပျောက်တယ်"ဆိုတဲ့ ကြွေးကြော်သံကို မဆလစစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေ တင်ခဲ့တာပါ။ အဲဒီတုန်းကတော့ တရုတ်ကို စောင်းပြောတာပါ။ အခုတော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုလည်း အဲဒီလို အပြောမျိုးနဲ့ပဲ လူမျိုးရေးစကားတွေနဲ့ တိုက်ခိုက်နေတယ်မဟုတ်လား။ ဒါတွေဟာ စံကျတဲ့ မျက်ကန်းမျိုးချစ်လက္ခဏာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဗမာပြည်ဟာ အာရှတိုက်မကြီးပေါ်က နိုင်ငံလတ်တစ်ခုပါ။ ပဒေသရာဇ်စနစ်နဲ့ အရင်းရှင်စနစ်ဆိုတာ ခေတ်ချင်း သိပ်ကွာလှတာ မဟုတ်ပါဘူး။ အမေရိကတိုက်ကြီးမှာ ဌာနေလူမျိုးတွေနဲ့ အသစ်ဝင်လာတဲ့ လူဖြူတွေလို၊ အာဖရိကတိုက်မှာ ကျွန်ဖြစ် အဖမ်းခံကြရတဲ့ လူမည်းတွေနဲ့ လူဖြူတွေလို စီးပွားရေးစနစ်ချင်း မကွာပါဘူး။ သူတို့မှာက အရင်းရှင်စနစ်နဲ့ ရှေးဦးဘုံစနစ်လို ဖြစ်နေတာပါ။ အမေရိကန်မှာ လူမည်းတွေဟာ အသွေးအရောင်ကလွဲပြီး အကုန်ပျောက်သွားပါပြီ။ နာမည်၊ ကိုးကွယ်မှု၊ ရိုးရာယဥ်ကျေးမှု အကုန်ပျောက်ကုန်ပါပြီ။ လူနီတွေလည်း အလားတူပါပဲ။ သူတို့နဲ့ပြောင်းပြန်၊ ဗမာပြည်သားများကတော့ ကိုယ့်ဗမာပြည်ထဲမှာ နေသရွေ့ ကိုယ့်အမျိုးသားလက္ခဏာတွေ မပျောက်နိုင်ပါဘူး။ ပြည်ပမှာ အနေကြာရင်သာ သီပေါအဆက်၊ မြင်းကွန်းအဆက်၊ လင်းပင်အဆက်တွေလို မျိုးဆက်တွေ ပျောက်ကုန်နိုင်ပါတယ်။
ချုပ်ပြောလိုက်ရင် တရုတ်ပြည်အားကြီးလာလို့ ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ပြဿနာတွေကို အလွယ်တကူ သူများအပေါ် အပြစ်ပုံချပြီး ကိုယ့်ဘက်က လုပ်သင့်တာ မလုပ်ရင်၊ ကိုယ်ပဲ သမိုင်းကပေးတဲ့ အခွင့်အရေးတွေ လက်လွတ်ကုန်မှာပါ။
တကယ်က ဒီနေ့ တရုတ်ပြည်ကြီး အဖက်ဖက်က အားကြီးလာနေတဲ့ကိစ္စဟာ သာမန် အလွယ်ပြောဆိုလို့ ပြီးမယ့်ကိစ္စ မဟုတ်ပါဘူး။ ကွန်မြူနစ်ဆန့်ကျင်လိုစိတ်၊ မျက်ကန်းမျိုးချစ်စိတ်လောက်နဲ့ ရင်ဆိုင်လို့လည်း မပြီးပါဘူး။ တရုတ်ပြည်ကြီး စီးပွားရေးအရ တိုးတက်လာ၊ ဒါနဲ့ တဆက်တည်း စစ်ရေးအပါ ဘက်ပေါင်းစုံမှာ အင်အားကြီးထွားလာနေ၊ သြဇာကျယ်ပြန့်လာနေတာတို့ဟာ တကယ်တည်ရှိနေတဲ့ ပကတိရုပ်အခြေအနေပါ။ တရုတ်ပြည်ရဲ့ အခုလို တိုးတက်မှုနှုန်းကို ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အပြီးက အနောက်ဥရောပနိုင်ငံတွေရဲ့ တိုးတက်မှုနဲ့နှိုင်းယှဥ်ရင် ရမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ မတူတာက အဲဒီနိုင်ငံတွေဟာ ဒီလို တိုးတက်မှုနှုန်းကို နှစ်အနည်းငယ်သာထိန်းသိမ်းနိုင်ပြီး တရုတ်ပြည်ကတော့ ဆယ်စုနှစ်သုံးစုမျှ တောက်လျှောက်ကြီး ထိန်းသိမ်းထားနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ဒီအနေအထားကို ရှေ့မှာလည်း ကာလတစ်ခုအထိ ထိန်းထားနိုင်ဦးမယ့်ပုံတွေ မြင်နေရဆဲပါ။
ဒါဟာ ကျနော်တို့ခေတ်၊ ကျနော်တို့ မျက်စိအောက်မှာ အရှင်လတ်လတ် တွေ့မြင်နေရတဲ့ အင်အားကြီးနိုင်ငံတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လာနေတဲ့ ဖြစ်စဥ်ပါပဲ။ ကိုယ့်ဆန္ဒနဲ့မဆိုင်၊ ဘယ်သူမှ တားမရ ဆီးမရ ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ လက််တွ့ကိစ္စရပ်ကြီးဖြစ်တယ်။ တရုတ်တွေကို ဒီလောက်၊ ဒီလို မတိုးတက်ပါနဲ့လို့ သွားပြောလို့ရပါ့မလား။ ကိုယ်သာ သူ့နေရာဆိုရင် ဘယ်လိုစဥ်းစားမလဲ။ ဒါကို အလန့်တကြားအော်ပြီး လျှောက်လုပ်နေလို့ မဖြစ်ပါဘူး။ ခေါင်းအေးအေးနဲ့ စဥ်းစားရင်ဆိုင်ကြရမှာပါ။
တရုတ်ပြည် ကြီးထွားလာတဲ့ကိစ္စဟာ ဗမာတစ်ပြည်တည်း ကြုံတွေ့နေရတဲ့ကိစ္စ မဟုတ်ပါဘူး။ တစ်ကမ္ဘာလုံး ကြုံတွေ့နေရတာပါ။ အမေရိကန်လည်းကြုံရ၊ အီးယူနိုင်ငံတွေလည်းကြုံရ၊ ရုရှားလည်းကြုံရ၊ အိန္ဒိယလည်းကြုံရ၊ အားလုံး ကြုံကြရတာပါ။ သူ့အိမ်နီးနားချင်းတွေနဲ့ အရှေ့အာရှ၊ အရှေ့တောင်အာရှနိုင်ငံတွေဆိုတာတော့ မပြောနဲ့တော့။ ဂယက်ဟာ တစ်နေရာနဲ့ တစ်နေရာ အတိုင်းအတာအရရော၊ ပုံသဏ္ဍာန်အရပါ မတူဘူး။ ဒါဟာ အသစ်ဖြစ်ပေါ်လာမယ့် ကမ္ဘာ့အခင်းအကျင်းသစ်နဲ့လည်း ဆက်နေတယ်လို့ ဆိုနိုင်တယ်။ အဲဒီနိုင်ငံတွေဟာ ကိုယ့်အနေအထားအလိုက် ဒီအခြေအနေသစ်ကို ရင်ဆိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်နေကြပါတယ်။
ဗမာပြည်ဟာ ကိုယ့်နိုင်ငံရဲ့ ပထဝီအနေအထား၊ လက်ရှိနိုင်ငံ့အင်အား-ဆိုလိုတာ ဓနအင်အား၊ စစ်အင်အား၊ နိုင်ငံစည်းလုံးမှုအင်အား၊ တရုတ်-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံဆက်ဆံမှု သမိုင်းအစဥ်အလာ စတာတွေကို ထည့်သွင်းစဥ်းစားရမယ်။ မူသဘောပြောရရင် အင်အားမကြီးတဲ့ နိုင်ငံတွေအနေနဲ့ နိုင်ငံတကာရေးရာတွေမှာ ဘယ်နိုင်ငံကြီးနောက်ကမှ တပည့်ခံမလိုက်ပဲ ပြေပြေလည်လည် ဆက်ဆံနိုင်ဖို့ဟာ အရေးအကြီးဆုံးပဲ။
အင်အားကြီးနိုင်ငံတစ်ခု ကိုယ့်အနားမှာကပ်ပြီး ပေါ်လာတာကို ကိုယ့်အတွက် ဘယ်လို အကောင်းဆုံးဖြစ်အောင် အသုံးချမလဲဆိုတာ သေချာစဥ်းစားရပါမယ်။ နိုင်ငံရေးသဘောအရ အနေအထိုင်မတတ်ရင် မြေဇာပင်ဖြစ်သွားနိုင်တယ်ဆိုတာ အထူးပြောစရာ မလိုဘူး။အရင်ကဆိုရင် အနောက်နိုင်ငံကြီးတွေဟာ တရုတ်ပြည်ကို ဧရာမစျေးကွက်ကြီး ရှိတဲ့နိုင်ငံလို့ သဘောထားခဲ့ကြတယ်။အဲဒီနောက်ကျတော့ ရင်းနှီးမြုပ်နှံလို့ကောင်းတဲ့၊ လုပ်အားပေါပေါ ရနိုင်တဲ့နေရာလို့ သဘောထားလာပြန်တယ်။ ဒါတွေအားလုံးဟာ တရုတ်ပြည်ရဲ့ ပြောင်းလဲမှုအနေအထားအရ လိုက်လံပြောင်းလဲသတ်မှတ်ရတာတွေ ဖြစ်တယ်။အခုဆိုရင် တရုတ်ပြည်ကို စီးပွားကုန်သွယ်ဖက်လို့တောင် ပြောတဲ့လူက ပြောနေပါပြီ။
တိုင်းပြည်တစ်ခု အလျင်အမြန်တိုးတက်လာပြီး ကိုယ့်ကို စီးပွားရေးအရ
ပခုံးချင်းယှဥ်လာတာနဲ့ပတ်သက်လို့ အမေရိကန်နိုင်ငံမှာ ကြီးမားတဲ့သင်ခန်းစာ ရှိဖူးပါတယ်။အဲဒါက ၁၉၆၀ခုနှစ်များမှာ ဂျပန်နိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေးဟာ အနောက်ဥရောပနိုင်ငံတွေကို ဖြတ်ပြီးတက်လာတော့
အဝါရောင်ခြိမ်းခြောက်မှုဆိုပြီး အကြီးအကျယ် စဥ်းစားပြင်ဆင်ကြပါတယ်။ မီဒီယာတွေကနေ လူထုဆန္ဒ ကောက်ခံကြည့်တာတွေမှာ အမေရိကန်နိုင်ငံသား ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက်က သူတို့နိုင်ငံအတွက် ဂျပန်ဟာ ဆိုဗီယက်ယူနီယံထက် ပိုပြီး အန္တရာယ်ရှိတယ်လို့ ဖော်ပြခဲ့ကြတယ်။ ဒါပေမယ့် နောက်ဆုံးတော့ အနေအထားတွေကို ထိန်းညှိရင်း ဒီလိုပဲ ပြီးသွားတာပဲ။ အခုအခါမှာလည်း အမေရိကန်ပညာရှင်တွေဟာ အဲဒီသင်ခန်းစာထောက်ပြပြီး တရုတ်ကိစ္စကို ချဥ်းကပ်ကိုင်တွယ်ဖို့ ပြောနေကြတယ်။
ဗမာပြည်ကတော့ရော ဘယ်လိုသဘောထားမလဲ။ ကိုယ့်တိုင်းပြည်ရဲ့ စီးပွားရေး၊ လူမှုရေး ဘက်စုံနောက်ကျနေမှုနဲ့ အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်မှုမရှိဘူးဆိုတဲ့ အခြေအနေတွေကို မေ့လို့ မဖြစ်ဘူး။ တရုတ်နဲ့စာရင် ဗမာဟာ သမိုင်းမှာလည်း ဘယ်တုန်းကမှ ပိုအင်အားတောင့်တင်း၊ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတယ်လို့ မပြောနိုင်ခဲ့ဘူး။ ဗမာစကားမှာ "တရုတ်ပြည်ကို အပ်ရောင်းသွားတယ်"ဆိုတဲ့ စကားပုံပဲကြည့်ပါ။ အထက်မှာရေးခဲ့တဲ့ အနောက်နိုင်ငံတွေက တရုတ်ပြည်အပေါ် သဘောထားခဲ့တာမျိုး ကျနော်တို့နိုင်ငံက မထားနိုင်ခဲ့တာကို ပြနေတယ်။
ဒီနေ့အခါ ဗမာပြည်ထဲကို တရုတ်ပြည်က စီးပွားရေးအရ ဝင်ရောက်နေတာတွေကို စံအဖြစ်ထားရင် မှားပါတယ်။ လက်ရှိ တည်ရှိနေတာအားလုံးဟာ စစ်အစိုးရ အသုံးမကျလို့ နည်းလမ်းမကျဖြစ်ပေါ်နေတာချည်း ဖြစ်ပါတယ်။ တည်ငြိမ်တဲ့နိုင်ငံတစ်ခု၊ နိုင်ငံတကာပတ်ဝန်းကျင်တစ်ခုမှာ ဒီလို မဟုတ်ပါဘူး။ အခု ကိုယ်က အင်မတန် နောက်ကျကျန်တာမို့ ကုန်ကြမ်းတင်ပို့ပြီး ကုန်ချောတင်သွင်းရတဲ့နိုင်ငံသက်သက် ဖြစ်နေရတယ်။ နောက်ပြီး အရင်းအနှီးတွေ တဖက်စောင်းနင်း စီးဆင်းနေတဲ့ အနေအထားကိုလည်း လက်ခံထားနေရတယ်။ နအဖစစ်ဗိုလ်တွေနဲ့ ငြိမ်းအဖွဲ့ခေါင်းဆောင်တွေက ကိုယ်ငွေရရင်ပြီးရောဆိုပြီး စာချုပ်တွေချုပ် လုပ်ကိုင်နေကြတာတွေပါ။ ဒီနေရာမှာ ငြိမ်းအဖွဲ့ဒေသတစ်ခုက လူတစ်ဦးပြောတာကို ကိုးကားချင်ပါတယ်။ သူက "ဒီဖက်ကတင်ပို့ရတာက သစ်တို့၊ ကျောက်မျက်ရတနာတို့ဆိုတော့ ဟိုဖက်မှာတင်ကျန်ရစ်တယ်။ ကိုယ့်ဘက်ကသွင်းတာကတော့ ဘီယာတွေဆိုတော့ သောက်ပြီး သေးဖြစ် စီးထွက်သွားတာပဲ၊ ဘာမှ အဖတ်တင်မကျန်ဘူး"။
တကယ်က လက်ရှိအနေအထားမှာ တရုတ်ကုန်တွေစီးဆင်းဝင်နေတာဟာ ကိုယ့်နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံထဲရဲ့ ပြဿနာမဟုတ်ဘူးဆိုတာ မမေ့သင့်ဘူး။ တင်သွင်းရတာချင်းအတူတူ အရည်အချင်းတူရင် တန်ဖိုးနည်းပြီး သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစရိတ်သက်သာတဲ့ တရုတ်ပစ္စည်းတွေကို လက်ခံနေတာ မမှားပါဘူး။ အရင်းအနှီးစီးဝင်မှု သဘောမှာလည်း အိမ်နီးချင်းမို့ ကောင်းတဲ့အချက်တွေလည်း ရှိပါတယ်။ အမှန်ပဲ၊ နိုင်ငံတစ်ခုတည်းက အရင်းအနှီးချည်းဝင်နေရင်တော့ မကောင်းဘူးပေါ့။
၂၀၀၅ ခုနှစ် ဇွန်လထုတ် လစ်ဗင်းကာလာ(Living Colour)မဂ္ဂဇင်းမှာပါတဲ့ ၂၀၀၄ ခုနှစ်အတွင်း တိုက်ရိုက်ရင်းနှီးမြှပ်နှုံသူများစာရင်းဆိုတဲ့ စာရင်းဇယားအရဆိုရင် နိုင်ငံပေါင်း ၂၇ နိုင်ငံအနက် တရုတ်ဟာ နံပါတ် ၁၃ ပဲ နေရာယူထားပါတယ်။ နံပါတ် ၁ က စင်ကာပူပါ။ သူ့နောက်မှာ ြဗိတိန်၊ ထိုင်း၊ မလေးရှား၊ ဟောင်ကောင်၊ ပြင်သစ်၊ အမေရိကန် စသည်ဖြင့် တန်းစီနေကြပါတယ်။ စင်ကာပူရဲ့ အရင်းအနှီးတန်ဖိုးဟာ နိုင်ငံအားလုံး စုစုပေါင်းတန်ဖိုးရဲ့ ၂၀.၅၇%၊ ြဗိတိန်က ၁၈.၇၁%၊ အမေရိကန်က ၃.၁၉% ရှိပြီး တရုတ်ကတော့ ၁.၂၂% ပဲ ရှိပါတယ်။ ဒါကိုကြည့်ရင် ဗမာ့စီးပွားရေးကို တရုတ်က လွှမ်းမိုးလိမ့်မယ်ဆိုတာဟာ နည်းနည်း အစိုးရိမ်ကဲတဲ့သဘော ဖော်ပြနေပါတယ်။
အထက်မှာပြောတဲ့ ကောင်းတယ်ဆိုတဲ့ကိစ္စက အဝေးကနိုင်ငံတွေက မလုပ်လို၊ အရင်းအနှီး မမြှုပ်နှံလိုတဲ့ လုပ်ငန်းတွေအတွက် အိမ်နီးနားချင်းဆီက အရင်းအနှီးရနိုင်တဲ့ ကိစ္စပါ။ ဥပမာတစ်ခုပြောရရင် ဖားကန့်၊ တာမခန်းနားမှာ တော်တော်ကြီးတဲ့ ကသိုဏ်းတောင် သံသတ္ထုသိုက် ရှိပါတယ်။ နအဖဟာ သြစတြေးလျကုမ္ပဏီတွေနဲ့ အဲဒီသိုက်ကို ကန်ထရိုက်ယူလုပ်ရေး ဆွေးနွေးပါတယ်။ ဟိုက ကျွမ်းကျင်သူတွေ ကွင်းဆင်းပြီး လေ့လာတိုင်းထွာကြတယ်။ သူတို့က ဒီမှာ သတ္ထုသိုက် ကြီးကြီးမားမားရှိတာ အမှန်ပဲ။ ဒါပေမယ့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးစရိတ် စတာတွေနဲ့တွက်လိုက်ရင် မကိုက်ဘူးလို့ အထက်ကို ပြန်အစီရင်ခံလို့ ဟိုက မလုပ်တော့ပါဘူး။ သူတို့ပြောတာလည်း မှန်ပါတယ်၊ ဗမာပြည်မှာ လောလောဆယ် သံရိုင်းကို တစ်ဆင့် အချောကိုင်ဖို့ လောင်စာ လုံလုံလောက်လောက် မရှိဘူး။ ကျောက်မီးသွေး မလုံလောက်ဘူး။ ဒီတော့ သံရိုင်းအဖြစ်နဲ့သာ ပြည်ပကို ဆွဲထုတ်ရရင် စရိတ်က (လုံးဝ) မကာမိတော့ဘူး။ တရုတ်ကျတော့ သူ့နယ်စပ်ကနီးတယ်။ ဆွဲထုတ်နိုင်တယ်။ နယ်စပ်မှာတင် သံရိုင်းကို တစ်ဆင့် အချောကိုင်နိုင်တယ်။ ဒါ့ကြောင့် ယူနန်နယ် ပေါက်ဆန်းက ကုမ္ပဏီကြီးတစ်ခုက ထုတ်လုပ်ဖို့ စာချုပ်ချုပ်ခဲ့ပါတယ်။ နို့ပေမယ့် စစ်အစိုးရဘက်က အခက်အခဲတွေ ထပ်ဖန်တီးနေတာနဲ့ အခုထက်ထိ လုပ်ငန်းမစနိုင်သေးပဲဖြစ်နေလို့ တရုတ်တွေ စိတ်ပျက်နေတယ်လို့ ကြားရပါတယ်။
အဲဒီလိုပဲ လုပ်ငန်းခပ်သေးသေးတွေ၊ ဥပမာ- ရွှေတူးတဲ့လုပ်ငန်းအတွက် အရင်းအနှီးလိုတယ် ဆိုပါစို့။ ဟိုနည်းနည်း ဒီနည်းနည်း ကြဲကွဲနေလို့ ကောက်သင်းကောက်သလို ကောက်ပြီး လုပ်ရမယ့်လုပ်ငန်းတွေကို အဝေးက နိုင်ငံကြီးတွေက လုပ်ချင်ပါ့မလား။ ဒါမျိုးကို အိမ်နီးချင်းတွေကသာ လုပ်တာပါ။
ဒါကြောင့် ဗမာပြည်ဟာလည်း တခြားနိုင်ငံများနည်းတူ တရုတ်ပြည် အင်အားကြီးထွားလာတာကို လက်တွေ့ အသုံးချရင်ဆိုင်ဖို့ ဉာဏ်အမြော်အမြင်ကြီးမားစွာနဲ့ ရေရှည်ကိုလှမ်းကြည့်ပြီး သဘောထားချမှတ်ရမယ် ထင်ပါတယ်။ စစ်အစိုးရလုပ်နေသလို ဒီအကွေ့ ဒီတက်နဲ့လှော်မယ်။ နောက်အကွေ့ ကြည့်လုပ်တာပေါ့ ဆိုတာမျိုးနဲ့တော့ မဖြစ်ပါဘူး။
ဒီနေရာမှာ မျိုးချစ်စိတ်အကြောင်း နည်းနည်းပြောဖို့ လိုပါမယ်။ မျိုးချစ်စိတ်ဆိုတာ ရှိသင့်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒါကို လွန်လွန်ကဲကဲ အတိုင်းအတာနဲ့ မဟုတ်တဲ့ ရည်ရွယ်ချက်တွေအတွက် အသုံးပြုတယ်ဆိုရင်တော့ မကောင်းပါဘူး။ ဗမာပြည်ဟာ သမိုင်းတစ်လျှောက်လုံး အင်မတန် လူဦးရေများတဲ့ ကုလားနဲ့ တရုတ်တွေအကြား နေခဲ့ရတာပဲ။ တရုတ်တပ်တွေက ဝင်သိမ်းတာလည်း ခံရဖူးတယ်။ ကုလားတွေကို အင်္ဂလိပ်တွေက အစီအစဉ်ရှိရှိနဲ့ သိန်းနဲ့ချီ တင်သွင်းလာတာ၊ နောက် ခိုးဝင်လာကြတာတွေလည်း ကြုံဖူးပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လူမျိုးတုံးတယ်ဆိုတဲ့ပြဿနာ မရှိခဲ့ပါဘူး။ ကိုယ်ကပဲ သူတို့ကိုလွှမ်းပြီး ကိုယ့်လက္ခဏာတွေကို ထိန်းသိမ်းခဲ့ကြတယ် မဟုတ်လား။
ဖိလစ်ပိုင်သမ္မတ ကိုရာဇွန်အကွီနို တရုတ်ပြည်ကိုရောက်တော့ ဖုကျင့်ပြည်နယ်မှာ သူ့ဘိုးဘေးတွေရဲ့အုတ်ဂူကို သွားကန်တော့ပါတယ်။ ထိုင်းဝန်ကြီးချုပ်ကလည်း အလားတူပဲ ကန်တော့ပါတယ်။ သူတို့သွေးထဲမှာ တရုတ်သွေးပါတာမှန်ပေမယ့် သူတို့နိုင်ငံတွေကို ဒီကိစ္စကို ရေးကြီးခွင်ကျယ် ဘယ်သူမှ မပြောပါဘူး။ အလားတူ အရင်ဗမာပြည်က ဖဆပလအမတ်တွေထဲမှာလည်း တရုတ်သွေးပါသူ၊ ကုလားသွေးပါသူတွေ ရှိခဲ့ဖူးပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့ချင်းကွဲတော့တောင် လူမျိုးရေးကိစ္စကို စကားလုပ်မပြောခဲ့ပါဘူး။
တကယ်က ဗမာပြည် ဒီဘက်ခေတ်သမိုင်းမှာ လူမျိုးရေးကို နိုင်ငံရေးအတွက် အသုံးပြုပြီး မျိုးချစ်စိတ်ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို အလွဲသုံးစားလုပ်တာဟာ မဆလခေတ်ကစတယ်လို့ ဆိုရမှာပါ။ "မြေမျိုလို့ လူမျိုးမပျောက်၊ လူမျိုမှ လူမျိုးပျောက်တယ်"ဆိုတဲ့ ကြွေးကြော်သံကို မဆလစစ်ဗိုလ်ချုပ်တွေ တင်ခဲ့တာပါ။ အဲဒီတုန်းကတော့ တရုတ်ကို စောင်းပြောတာပါ။ အခုတော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကိုလည်း အဲဒီလို အပြောမျိုးနဲ့ပဲ လူမျိုးရေးစကားတွေနဲ့ တိုက်ခိုက်နေတယ်မဟုတ်လား။ ဒါတွေဟာ စံကျတဲ့ မျက်ကန်းမျိုးချစ်လက္ခဏာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဗမာပြည်ဟာ အာရှတိုက်မကြီးပေါ်က နိုင်ငံလတ်တစ်ခုပါ။ ပဒေသရာဇ်စနစ်နဲ့ အရင်းရှင်စနစ်ဆိုတာ ခေတ်ချင်း သိပ်ကွာလှတာ မဟုတ်ပါဘူး။ အမေရိကတိုက်ကြီးမှာ ဌာနေလူမျိုးတွေနဲ့ အသစ်ဝင်လာတဲ့ လူဖြူတွေလို၊ အာဖရိကတိုက်မှာ ကျွန်ဖြစ် အဖမ်းခံကြရတဲ့ လူမည်းတွေနဲ့ လူဖြူတွေလို စီးပွားရေးစနစ်ချင်း မကွာပါဘူး။ သူတို့မှာက အရင်းရှင်စနစ်နဲ့ ရှေးဦးဘုံစနစ်လို ဖြစ်နေတာပါ။ အမေရိကန်မှာ လူမည်းတွေဟာ အသွေးအရောင်ကလွဲပြီး အကုန်ပျောက်သွားပါပြီ။ နာမည်၊ ကိုးကွယ်မှု၊ ရိုးရာယဥ်ကျေးမှု အကုန်ပျောက်ကုန်ပါပြီ။ လူနီတွေလည်း အလားတူပါပဲ။ သူတို့နဲ့ပြောင်းပြန်၊ ဗမာပြည်သားများကတော့ ကိုယ့်ဗမာပြည်ထဲမှာ နေသရွေ့ ကိုယ့်အမျိုးသားလက္ခဏာတွေ မပျောက်နိုင်ပါဘူး။ ပြည်ပမှာ အနေကြာရင်သာ သီပေါအဆက်၊ မြင်းကွန်းအဆက်၊ လင်းပင်အဆက်တွေလို မျိုးဆက်တွေ ပျောက်ကုန်နိုင်ပါတယ်။
ချုပ်ပြောလိုက်ရင် တရုတ်ပြည်အားကြီးလာလို့ ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ပြဿနာတွေကို အလွယ်တကူ သူများအပေါ် အပြစ်ပုံချပြီး ကိုယ့်ဘက်က လုပ်သင့်တာ မလုပ်ရင်၊ ကိုယ်ပဲ သမိုင်းကပေးတဲ့ အခွင့်အရေးတွေ လက်လွတ်ကုန်မှာပါ။
