ဗမာကိုဗမာလိုျပန္ရတဲ့
မူႀကိဳေက်ာင္းကေလး(မ်ိဳးျမင့္ခ်ိဳ)
က်ေနာ္
အခ်ိန္ပိုင္းစကားျပန္နဲ႔ဘာသာျပန္လုပ္ေနတဲ့ မူႀကိဳေက်ာင္းေလး (အဂၤလိပ္လိုအတိုေကာက္
CANI အရွည္က Head Start - Community Action of Northeast Indiana) က
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အင္ဒီယားနားျပည္နယ္ ဖို႔တ္ဝိန္းၿမိဳ့၊ East Paulding လမ္းနဲ႔
Hassen Cassel လမ္းေထာင့္မွာရွိတဲ့ Saint Henry Church ဝင္းထဲမွာရွိပါတယ္။ ၃
နွစ္ကေန ၅ နွစ္အရြယ္ ကေလးငယ္ ၈ဝ ေလာက္ရွိၿပီး ဗမာျပည္သားမိဘမ်ားကေမြးတဲ့ကေလးက
သံုးဆယ္ေက်ာ္ ေလးဆယ္နီးပါးရွိပါတယ္။ ဆရာ/ဆရာမေတြနဲ႔ေက်ာင္းအမႈထမ္းေတြထဲမွာ
ဗမာျပည္သားဆိုလို႔ ဆရာမတဦးနဲ႔ က်ေနာ္ ၂ ေယာက္ပဲရွိၿပီး က်န္တာေတြက
အေမရိကန္(အျဖဴ/အမည္း)ေတြခ်ည္းပါပဲ။ ဆရာမကစာသင္ က်ေနာ္က ေက်ာင္းအုပ္၊
မိသားစုအက်ိဳးေတာ္ေဆာင္အပါအဝင္ ဆရာ/ဆရာမေတြနဲ႔ ကေလးမိဘေတြအိမ္ကို ပံုမွန္ Home
Visits သြားရတာ၊ ေက်ာင္းအပ္လက္ခံေပးရတာ၊ မိဘဆရာအစည္းအေဝးေတြ၊
မိဘမ်ားခ်ည္းသက္သက္အစည္းအေဝးေတြ၊ တျခား ဟိုဌာနဒီဌာနက ေက်ာင္းကိုလာ
ေဟာေျပာပို႔ခ်တာမ်ိဳးေတြမွာ စကားျပန္လုပ္ရ၊ ေက်ာင္းနဲ႔ဆိုင္တဲ့စာရြက္စာတမ္းေတြ
ဘာသာျပန္ရတာပါ။
ေက်ာင္းက အခမဲ့ပညာသင္ေပးရံုတင္မကပါဘူး
ကေလးေတြအတြက္ မနက္စာ၊ ေန႔လည္စာ အစားအေသာက္ေဖ်ာ္ရည္ အသီးအႏွံနဲ႔ မုန္႔ပဲသြားရည္စာပါ
အလကားေကၽြးပါတယ္။ တိရိစၦာန္ရံု၊ ဖရံုသီးခင္း၊ ကေလးကစားကြင္း၊ ပန္းၿခံႀကီးေတြနဲ႔
ေက်ာင္းျပင္ပေလ့လာေရး ခရီးေတြလည္း တျပားမွ ေပးစရာမလိုပါဘူး။ တခုပါပဲ
ေက်ာင္းပညာသင္နွစ္တနွစ္မွာ မိဘမ်ားဘက္က ေစတနာ့ဝန္ထမ္းလုပ္အားေပး နာရီေပါင္း ၅ဝ
ေတာ့လုပ္ေပးရပါတယ္။ အဲ့ဒီ နာရီေပါင္း ၅ဝ ဆယ္ထဲမွာ မိဘဆရာအစည္းအေဝး၊
မိဘမ်ားအစည္းအေဝးတက္ခ်ိန္ေတြ၊ ေက်ာင္းျပင္ပေလ့လာေရးခရီးမွာ မိမိတို႔သားသမီးေတြနဲ႔အတူလိုက္တာေတြ၊
ေက်ာင္းကပြဲ၊ ေပ်ာ္ပြဲရႊင္ပြဲ၊ ရန္ပံုေငြရွာပြဲေတြမွာ ဝင္ပါတာေတြအျပင္ ေန႔စဥ္
ကေလးကို ေက်ာင္းပို႔ေက်ာင္းႀကိဳလုပ္တာေတြပါ အႀကံဳးဝင္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ အဲ့ဒီနည္းနဲ႔ပဲ အဲ့ဒီလုပ္အားေပးနာရီ ၅ဝ လည္း ၿပီးသြားတာပါ။ သတ္သတ္ႀကီး ေက်ာင္းမွာလာၿပီး လုပ္အားေပးရတယ္ရယ္လို႔
မရွိသေလာက္ပါပဲ။
ခုလိုရာသီ စိုက္ခ်င္ပ်ိဳးခ်င္တဲ့
မိဘမ်ားအတြက္လည္း ေက်ာင္းၿခံဝင္းထဲက ၂ ဧကနီးပါးရွိတဲ့ကြက္လပ္ႀကီးထဲမွာ
သစ္သားေဘာင္ႀကီးေတြခ် ေျမေဆြးေတြထည့္ ကိုယ့္မ်ိဳးေစ့ ကိုယ့္အပင္ေပါက္ကိုယ္ယူလာၿပီး
စိုက္၊ စိုက္လို႔ရသမွ် ကိုယ္ရကိုယ္ယူပါ။ ေက်ာင္းကို ဘယ္ေရြ႔ဘယ္မွ်ေပးရမယ္လို႔
မသတ္မွတ္ထားတဲ့အျပင္ အပင္ေတြေလာင္းဖို႔ေရပါ ျဖည့္ဆည္းေပးပါေသးတယ္။ တခ်ိဳဳ႔ကေတာ့
ထြတ္တဲ့သီးနွံေလးေတြလႉ
ပိုက္ဆံေလးဘာေလးထည့္ဝင္တာရွိပါတယ္။
မထည့္လို႔လည္း ဘာမွမျဖစ္ပါဘူး။
အဓမၼအလႉခံတာလည္း မရွိပါဘူး။
ေက်ာင္းေလးက က်ေနာ့္အိမ္ကဆို ကားနဲ႔ ၃
မိနစ္ေလာက္ေမာင္းရၿပီး လွ်ပ္စစ္ဘီးတပ္ကုလားထိုင္နဲ႔ၾကေတာ့ မိနစ္ ၄ဝ ေလာက္ၾကာပါတယ္။
လမ္းေလွ်ာက္ဖို႔ေတာ့ သိတ္မလြယ္လွပါဘူး။ ဂ်ိဳင္းေထာက္နဲ႔ၾကေတာ့ ခရီးမတြင္တဲ့အျပင္
ဂ်ိဳင္းကနာေသးတာကိုး။ ဒါ့အျပင္ တလမ္းတဝက္ ေက်ာ္ေက်ာ္က
လမ္းေဘးလူေလွ်ာက္ေပ့ဗ္မင္န္႔လည္းမရွိေတာ့ ကားလမ္းေပၚတက္ေလွ်ာက္တဲ့အခါ
(အႏၱရာယ္မရွိမွန္းသိလည္း)ေနာက္မွာ ကားရွိေနတဲ့အခါ၊ ကိုယ့္ကိုေက်ာ္တက္သြားတဲ့အခါ
အသည္းေတာ့ေအးတာပါပဲ။ လမ္းကလည္း အသြားအျပန္နွစ္စီးစာေမာင္းတဲ့ ၿမိ့ဳပတ္လမ္းေလးကိုး။
ၿမိ့ဳျပင္ဘက္ဆိုေတာ့ လယ္သမားယာသမားေတြပဲ အေနမ်ားတာမဟုတ္လား။ လယ္ယာသံုးစက္ႀကီး/စက္ကေလးေတြနဲ႔လည္း
လမ္းေပၚမွာ မၾကာမၾကာေတြ႔ရပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး က်န္းမာေရးအတြက္ လမ္းေလွ်ာက္၊
စက္ဘီးနင္း၊ ျမင္းစီးသူေတြလည္းရွိေနတတ္ပါတယ္။ က်ေနာ့္အိမ္နဲ႔ေနာက္ဘက္
ဓါးလြယ္ခုတ္မွာတင္ ျမင္းနဲ႔ ျမင္းပုေလးေတြေမြးတဲ့ၿခံ ၂ ၿခံရွိပါတယ္။
တခ်ိဳ႔ေနရာေတြမွာ ကားတစီးနဲ႔တစီး ေက်ာ္တက္လို႔မရဘူးေလ။
အဲ့လိုေနရာမ်ိဳးမ်ားလည္းအေရာက္၊ ေနာက္က ကားကလည္းရွိ ေရွ႔ကားကလည္းလာေနဆို၊
ေနာက္ကားက က်ေနာ္ေလွ်ာက္ေနတာကို စိတ္ရွည္လက္ရွည္နဲ႔ေစာင့္ေပးရပ္ေပးၿပီး
ေရွ႔ကားလြန္မွ က်ေနာ္ကိုကြင္းၿပီးေမာင္းရတာပါ။ သူတို႔ကိုလည္း စိတ္ထဲအားနာမိတယ္။
ဒီမွာက အခ်ိန္သည္ေငြဆိုတဲ့အတိုင္း လူတိုင္းအခ်ိန္နဲ႔အမွ် စားသုတ္သုတ္
သြားသုတ္သုတ္ေတြကိုး။ အပန္းေျဖအနားယူခ်ိန္ကလြဲလို႔ ဘယ္သူ႔ၾကည့္လိုက္ၾကည့္လိုက္
အခ်ိန္တိုင္းလိုလို မေျပးရံုတမယ္ သုတ္ေျခတင္ေနရတာမဟုတ္လား။
ခုလို ေႏြနဲ႔ေႏြဦးေပါက္
အလုပ္ရွိတဲ့ရက္ေတြမွာ ဘီးတပ္ကုလားထိုင္နဲ႔ အသြားအျပန္လုပ္လို႔ရေပမယ့္
ေဆာင္းတြင္းၾကေတာ့ ေအးလြန္းတာကတေၾကာင္း၊ နွင္းေတြ ေရခဲေတြထူတာကတေၾကာင္းဆိုေတာ့
ဘီးတပ္ကုလားထိုင္လည္း အလုပ္မျဖစ္ျပန္ဘူး။ ဒါဆို ဇနီးက သူ႔အလုပ္သြားရင္း က်ေနာ့္ကို
ေက်ာင္ဝင္ပို႔ေပး၊ အလုပ္ၿပီးရင္ ေက်ာင္းက တေယာက္ေယာက္က အျပန္ပို႔ ပို႔ေပးၾကပါတယ္။
ဂ်ိဳင္းေထာက္နဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ ဘီးတပ္ကုလားထိုင္နဲ႔ျဖစ္ျဖစ္ သြားတဲ့အခါလမ္းမွာေတြ႔သမွ်လူ
ေတြ႔သမွ်ကားေတြက ဟိုင္း..ဟဲလို ဘာညာနဲ႔ႏႈတ္ဆက္ၾကတာလည္း စိတ္ၾကည္ႏူးခ်မ္းေျမ့စရာပါ။
တခ်ိဳ႔ကားေတြ၊ လူေတြဆို တကူးတကန္႔ရပ္ၿပီးေတာင္ ဘာကူညီရမလဲ၊ အဆင္ေျပရဲ့လား၊
အိမ္လိုက္ပို႔ေပးရမလား စတာမ်ိဳးေတြေမးျမန္းတဲ့အခါ
ဝမ္းသာလို႔မ်က္ရည္လည္မိတဲ့အထိပါပဲ။
တခါကဆို
ဟာေလးေဒးဗစ္ဆင္ေမာ္ေတာ္ဆိုင္ကယ္လ္ႀကီးနဲ႔ လူထြားႀကီးတေယာက္
က်ေနာ့္ကိုေက်ာ္တက္ေမာင္းသြားၿပီး သမင္လည္ျပန္ တခ်က္ၾကည့္တယ္။ ခနေနေတာ့
ထရပ္ကားေလးနဲ႔ က်ေနာ့္ေနာက္ကပတ္ၿပီး ျပန္ေရာက္လာတယ္။ ဟြန္းတီးကားရပ္ၿပီး ဆင္းလာတယ္
ၿပံဳးၿပံဳး-ၿပံဳးၿပံဳးနဲ႔။ လာ..ငါ့ကားေပၚတက္ ေရွ႔ခန္းမွာထိုင္၊ မင္း
ဘီးတပ္ကုလားထိုင္က ေနာက္မွာတင္လို႔ရတယ္၊ ငါ့ကားက ပစၥည္းအတင္အခ်
ဟိုက္ဒေရာလစ္အေပါ့စားဆင္ထားတာဆိုၿပီး ေျပာလည္းေျပာ က်ေနာ့္လည္း
လက္ေမာင္းကေနေဖးကိုင္ၿပီး ထခိုင္းတယ္။ က်ေနာ္က ေနပါ့ေစ ငါ့အိမ္က ေနာက္ ၁၅
မိနစ္ေလာက္ဆို ေရာက္ပါၿပီ၊ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ဆိုတာေတာင္ ၁၅ မိနစ္လည္း မိနစ္ေပါ့ကြာ၊
လာပါ တက္ပါ၊ ငါ မင္းအိမ္လိုက္ပို႔ေပးပါရေစဆိုတာနဲ႔ က်ေနာ္လည္း အဲ့ေန႔က သူ႔ကားနဲ႔
အိမ္ျပန္ေရာက္တယ္။ အိမ္ေရာက္ေတာ့ က်ေနာ့္စိုက္ခင္းေလးေတြနဲ႔ ၾကက္ကေလးေတြျမင္ၿပီး
ေၾသာ္..မင္းက စိုက္ပ်ိဳးေရးေမြးျမဴေရးလည္းလုပ္သကိုး၊ ေကာင္းကြာ
ငါလည္းလယ္သမားပဲကြဆိုၿပီး ၿခံထဲတပတ္လွည့္ၾကည့္ရင္း စကားေလးဘာေလး
ေျပာျဖစ္သြားၾကတယ္။ က်ေနာ့္အေၾကာင္းနားေထာင္ရင္း တခ်ိဳ႔ေနရာေတြမွာ စုပ္သပ္လိုက္
တခ်ိဳ႔ေနရာေတြမွာ မ်က္ခံုးပင့္လိုက္ မ်က္ေမွာက္ၾကဳပ္လိုက္ ပါးစပ္အေဟာင္းသားျဖစ္လိုက္နဲ႔
ေနာက္ဆံုး မင္းတို႔အစိုးရေတာ္ေတာ္ဆိုးတဲ့ အစိုးရပဲလို႔
မွတ္ခ်က္ေပးၿပီးျပန္သြားတယ္။ ေနာက္ပိုင္းလည္း တခါတေလ သူ လမ္းႀကံဳတဲ့အခါဝင္၊
ေျပာင္းဖူးေတြခ်ိဳးလာတဲ့ခ်ိဳးလာ၊ မုန္လာဥေတြႏႈတ္လာတဲ့အခါႏႈတ္လာ၊
ဖရဲသီးေတြခူးလာတဲ့အခါ ခူးခူးလာတယ္။ သူလာတိုင္း က်ေနာ္ကလည္း
စိုးဝင္းလက္ဘက္ေျခာက္နဲ႔ အက်အနနွပ္ထားတဲ့ လဘက္ဘက္ရည္ေပါ့က်ေလး ေဖ်ာ္ေဖ်ာ္တိုက္တယ္၊
သူလည္း နွစ္ႏွစ္ၿခိဳက္ၿခိဳက္ကိုေသာက္တာပါ။ တစ္ေခါက္မ်ား ညီမအိမ္ကေပးလိုက္တဲ့
ဘိန္းမုန္႔ထုတ္ေကၽြးေတာ့ စားၿပီးသေဘာေတြၾကလို႔ လုပ္နည္းေတာင္ေမးေသးတယ္။
တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ မိတ္ေဟာင္းေဆြေဟာင္းေတြလို ပိုပိုၿပီး
ခင္ခင္မင္မင္ရင္းရင္းခ်ာခ်ာ ရွိလာပါတယ္။ ေျမေဆြးတို႔ဘာတို႔ သယ္စရာရွိရင္ေျပာ
ငါ့ကားနဲ႔လာတိုက္ေပးမယ္လို႔လည္း ခနခနေျပာပါတယ္။
ေက်ာင္းေလးမွာလုပ္ရတာ သြားေရးလာေရး
အဆင္ေျပသလို ေက်ာင္းအုပ္၊ မိသားစုေရးရာအက်ိဳးေတာင္ေဆာင္နဲ႔ ဆရာ/ဆရာမေတြ အားလံုး
သေဘာေကာင္းၿပီး စိတ္လည္းရွည္ၾကတဲ့အျပင္ က်ေနာ့္အေျခအေနကို
နားလည္သေဘာေပါက္ၾကတာမို႔လုပ္ရကိုင္ရတာလည္း ေပ်ာ္စရာပါ။ ခ်င္း၊ မြန္၊ ကရင္နဲ႔
ျမန္မာမြတ္စလင္မ္ မတေထာင္သား ကေလးဘုစုခရုေတြၾကား ဗ်ာမ်ားတဲ့အခါ မ်ား၊
(တခါတခါ)ဗမာစကားကို ဗမာကေနဗမာလိုဘာသာျပန္ရတဲ့မိဘမ်ားနဲ႔
ငိုအားထက္ရီအားသန္ဒုကၡေလးေတြကေတာ့ ရွိတာေပါ့ေလ။ ဗမာျပည္သားေတြဆိုေပမယ့္
ၿမိ့ဳႀကီးျပႀကီးက ပညာတတ္ေတြမဟုတ္ၾကပဲ ျပည္တြင္းစစ္ဒဏ္ခါးစည္းခံၿပီး
စာသင္ေက်ာင္းမရွိ ေဆးရံုမရွိ ဘာဆိုဘာမွမရွိတဲ့ မေသရံုတမယ္အသက္ဆက္ရၿပီး
ခ်ိဳ႔တဲ့ႏြမ္းပါးပညာသင္ခြင့္မရခဲ့ၾကတဲ့ ေဝးလံေခါင္းပါးေတာေတာင္ေတြၾကားကေန
ေရာက္လာၾကသူက အမ်ားစုမဟုတ္လား။ တခ်ိဳ႔
ဗမာစာ ဗမာစကား အဂၤလိပ္စကားမေျပာနဲ႔ သူတို႔မိခင္စကားကပဲ ေျပာတတ္ၾကတာေလ။ ဒါနဲ႔
က်ေနာ္က ဇနီးသည္ကို ငါ့ဟာက အဂၤလိပ္-ျမန္မာ စကားျပန္နဲ႔ဘာသာျပန္တင္မဟုတ္ဘူး
ျမန္မာကေနျမန္မာလိုလည္းျပန္ရတဲ့ စကားျပန္လည္း ျဖစ္ေနတာကိုးဟလို႔ေျပာျပေတာ့
ေအးေလ..သူတို႔မွ ဗမာလိုမတတ္တာ၊ နင္မျပန္လို႔ ဘယ္သူျပန္မလဲ၊ နင့္ေက်ာင္းကို လုပ္ခ
နွစ္ဆေတာင္းေပါ့ဟလို႔ ေနာက္တယ္။
ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ပါ
က်ေနာ့္အလုပ္ေတြထဲကတခုျဖစ္တဲ့ ဒီအလုပ္ကိုလည္း က်ေနာ္နွစ္ၿခိဳက္ၾကည္ႏူးမိပါတယ္။
တနာရီလုပ္ခက ေထာင္တို႔ ေဆးရံုတို႔ ပုဂၢလိကကုမၸဏီမွာတို႔ရတာနဲ႔ယွဥ္ရင္
အေတာ့္ကိုနည္းေပမယ့္ စိတ္ခ်မ္းသာပီတိျဖစ္တာမို႔ လုပ္နိုင္သေလာက္ေတာ့
ဒီေက်ာင္းေလးမွာ ဖင္ၿမဲၿမဲနဲ႔ဆက္လုပ္သြားမယ္လို႔ စိတ္ကူးေနတာပါပဲ။
ပံုထဲကဖိတ္စာေလးကေတာ့ လာမယ့္ ၾသဂုတ္လ ၂၈
ရက္ ၾကသပေတးေန႔ ညေန ၅ နာရီကေန ၇ နာရီအထိ ေက်ာင္းေလးမွာ ဆရာ/ဆရာမေတြနဲ႔ မိဘေတြ၊
ကြန္ျမဴနတီေတြကလူေတြ၊ ေအဂ်င္စီေတြကပုဂၢိဳလ္ေတြ ေတြ႔ၾကဆံုၾကႏႈတ္ဆက္ၾက
မိတ္ဆက္ၾကမယ့္ပြဲေလးအတြက္ဖိတ္တာပါ။
အဲ့ဒီမွာ မိဘေတြအတြက္ ကြန္ျမဴနတီေတြအတြက္ ကေလးေတြရဲ့ပညာေရး၊ မိဘမ်ားအတြက္
မိသားစုအေထာက္အကူေတြ ဘယ္ေနရာ ဘယ္ဌာနမွာ ဘယ္လိုပံ့ပိုးကူညီေနတယ္
ဘယ္ပံုရယူနိုင္တယ္ဆိုတာ ရွင္းျပေျပာျပေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကဲဗ်ာ ဖို႔ဝိန္းက
ေက်ာင္းေလးရဲ့အပိုင္စားနယ္ေျမမွာေနာကတဲ့ ၃ နွစ္နဲ႔ ၅
နွစ္ၾကားကေလးငယ္ရွိတဲ့မိဘမ်ားကို တလက္စတည္း ဖိတ္လိုက္ပါတယ္။ လာနိုင္ရင္လာၾကပါဦး။
က်ေနာ္လည္း အဲ့ေန႔က် စကားျပန္လာလုပ္ရမွာပါ။ ေတြ႔ၾကတာေပါ့ေလ။
မ်ိဳးျမင့္ခ်ိဳ (၂ဝ၁၄ ဇူလိုင္)