ခေတ်သစ်မြန်မာ့သမိုင်း - ၃၃ ဒေါက်တာသန်းထွန်းရေးတဲ့ A MODERN HISTORY OF MYANMAR
1752 - 1948 ကို ဘာသာပြန်တာပါ။
ရန္တပိုစာချုပ်က နယ်နိမိတ်ပြတ်သားအောင်လုပ်ဖို့ ပျက်ကွက်တယ်။ ဒါကြောင့်လည်း နယ်စပ်ဒေသ အငြင်းပွားမှုတွေ ဖြစ်ခဲ့ရတာပါ။ မြန်မာနယ်စပ်ဒေသ အရာရှိတွေဟာ နေပြည်တော်နဲ့ ဝေးလံတဲ့နေရာက ပြည်သူတွေအပေါ် အမှန်တကယ်မထိန်းချုပ်ဘူး။ ဒီအရာရှိတွေက တဗိုလ်တမင်း လုက်နေကြတာပါ။ တချို့အမှုအခင်းတွေမှာ နယ်စပ်ဒေသ အရာရှိတွေပါ ပူးပေါင်းကြံစည်ပြီး ခိုးရာပါပစ္စည်းတွေကို ခွဲဝေယူနေကြတယ်။ ဓါးပြအများစုဟာ သူတို့ဆီမှာပဲ စတည်းချပြီး မြန်မာပိုင်နက်ထဲကနေ အင်္ဂလိပ်ပိုင်နက်ထဲကို ဝင်လုကြတယ်။ ပြသာနာအများစုက တနင်္သာရီတိုင်းအင်္ဂလိပ်ကော်မရှင်နာမင်းကြီးဆီက လာတာပါ။ ဒါပေမဲ့ မြန်မာအစိုးရကတော့ ဒါကို လျစ်လျူရှုထားတယ်။ ဒါကြောင့် ၁၈၂၉ခုနှစ်မှာ အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်က မြန်မာနယ်ထဲကိုဝင်ပြီး ဓားပြတွေကို လိုက်ဖမ်းတယ်။ မုတ္တမ ဘုရင်ခံဟာ ဓားပြတွေနဲ့ ပေါင်းနေတယ်လို့ သံသယဖြစ်တဲ့အတွတ် မုတ္တမနဲ့အနီးဝန်းကျင် ရွာတွေကို မီးရှို့ဖျတ်ဆီးတယ်။ ဒါဟာ အင်္ဂလိပ်ဘက်က ရန္တပိုစာချုပ်ကိုဖောက်ဖျတ်တာဖြစ်ပြီး မြန်မာ အစိုးရက စောဒကတက်လို့ ကောင်းသွားတဲ့ကိစ္စပါ။ တပြိုင်တည်းမှာ ရခိုင်ကော်မရှင်နာ မင်းကြီးကလည်း မြန်မာဘက်က သူခိုးဓားပြတွေ သူ့နယ်ထဲဝင်လာတယ်လို့ စောဒကတက်ပြန်တယ်။ ဒါပေမဲ့ မြန်မာအစိုးရက ဒီအခြေအနေတွေကို ရပ်တန့်မပစ်ခဲ့ဘူး။ ၁၈၈၅ခုနှစ် မြန်မာတစ်နိုင်ငံလုံးကို သိမ်းတဲ့အထိ တစ်နယ်ကနေ အခြားတစ်နယ်ကို ဓားပြဝင်တိုက်တာတွေ ဆက်ဖြစ်နေတုန်းပါ။ မော်လမြိုင်မှာ ပထမဆုံးကော်မရှင်နာမင်းကြီးက ဆာအာချီ ဘောလ်ဒ်ကမ်းဘဲလ်ပါ။ သူကမင်းကြီးဘွဲ့ကို နောက်လူ ဘလန်ဒယ်ဆီ လွှဲခဲ့တယ်။ ဘလန်ဒယ်က မြန်မာနဲ့စစ်တိုက်ဖို့ စိတ်အားထက်သန်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ အိန္ဒိယအစိုးရကတော့ သတိရှိပါတယ်။ တနင်္သာရီဒေသဟာ သယံဇာတမရှိဘူး။ လူနေကျဲတယ်။ လုံလောက်တဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးအသုံးစရိတ်လည်း ပြန်မရဘူး။ နှစ်စဉ် အိန္ဒိယအစိုးရက ရူပီတစ်သိန်းခွဲလောက် သူ့အတွတ်ပိုကုန်နေတယ်။ သူတို့က တနင်္သာရီကို အရှုံးနဲ့ ထိန်းထားတာပါ။ ဒါကြောင့် ၁၈၂၆ခုနှစ်မှာ ထိန်းချုပ်ရေးဘုတ်အဖွဲ့က ဒီဒေသကိုလက်လွှတ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။ ပထမတော့ ထိုင်းကိုရောင်းဖို့ စဉ်းစားတယ်။ ထိုင်းက မဝယ်ချင်ဘူး။ ဒုတိယ လွတ်လပ်တဲ့ မွန်နိုင်ငံထူထောင်ပေးဖို့ စဉ်းစားတယ်။ လုံခြုံရေးအာမခံမယ့်သူ မရှိဘူး။ တတိယကတော့ စစ်ကိုင်းမင်းကို ပြန်ပေးဖို့ပါပဲ။ ဘုရင်က ငွေကြေးပမာဏတစ်ခု ပေးမယ်ဆိုရင်ပဲဖြစ်ဖြစ် မြစ်ဝကျွန်းပေါ် ဆိပ်ကမ်းတစ်ခုခုနဲ့ လဲမယ်ဆိုရင်ဘဲဖြစ်ဖြစ် တနင်္သာရီကိုပြန်ရနိုင်ပါတယ်။ ဒီဒေသကို မြန်မာအစိုးရဆီ ပြန်ပေးဖို့ ဘာနေးက ကြိုးစားပြီး ဆွဲဆောင်တယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီလိုလုပ်ဖို့ သဘောမတူကြဘူး။ နောက်ဆုံးမှာတော့ ဘယ်လောက်ဘဲ ကုန်ကျစရိတ်များပါစေ။ တနင်္သာရီကို ဆက်ထိန်းထားရမယ်ဆိုတဲ့အမိန့် အင်္ဂလန်က ရောက်လာတယ်။ အိန္ဒိယအစိုးရက ကုန်သွယ်ရေးနဲ့ သံခင်းတမန်ခင်းအရ စစ်တွေကနေ အင်းဝကို ကုန်းလမ်းဖွင့်ချင်တယ်။ ၁၈၃၀ ပြည့်နှစ် စက်တင်ဘာလမှာ ဘာနေးက အမ်းတောင်ကြားလမ်းကို ဖွင့်ခဲ့တယ်။ ဒါပေမဲ့ ရေလမ်းနဲ့ ဆက်သွယ်ရတာက ပိုလွယ်တာကိုတွေ့ရတယ်။ ဒါကြောင့် စီမံကိန်းကို လက်လျှော့လိုက်တယ်။ ဘာနေးက အကောက်ခွန်နှုန်း သတ်မှတ်ဖို့ မြန်မာအစိုးရကို အကြိမ်ကြိမ် တိုက်တွန်းခဲ့တယ်။ ဒါကြောင့်လဲ ၁၈၃၀ ပြည့်နှစ်မှာ ဘုရင့်အမိန့်နဲ့ အကောက်ခွန်နှုန်း သတ်မှတ်ခဲ့တာပါ။ သွင်းကုန် ပစ္စည်းတန်ဖိုးအပေါ်မှာ ဘုရင်အတွတ် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ အရာရှိတွေအတွတ် ဝ.၅ ရာခိုင်နှုန်း သွင်းကုန်ခွန် စည်းကြပ်တယ်။ ပို့ကုန်ခွန်က လေးပဲနဲ့ ဆန်တစ်တင်း ၈၂ ပေါင်မှာ တစ်တင်းရဲ့ ၁၀ ပုံ ၁ ပုံ ၇.၅ ပေါင်နှုန်း ဖြစ်တယ်။ ၁၈၃၀ပြည့်နှစ် နိုဝင်ဘာလမှာ ပတ္တမြားရောင်းရငွေရဲ့ ၅.၅ ရာခိုင်နှုန်း ပိတ်စတစ်စ သကြားတစ်ပန်းကန်စီ အတွင်းဝန်ကို ပေးရတယ်။ လူတစ်ယောက်လှေစီးရင် ငွေဒင်္ဂါးတစ်ပြားရဲ့ ၁၀ပုံ ၁ပုံ ဆန်တစ်တင်းရဲ့ ၁၀ပုံ၁ပုံ ၇.၅ ပေါင်နှုန်းပေးရတယ်။
၁၈၃၇ခုနှစ်မှာ မင်းသားကြီးက ထီးနန်းသိမ်းမှာစိုးတဲ့အတွက် သာယာဝတီမင်းသားက ရွှေဘိုကို ဆုတ်ခွာပြီး ပုန်ကန်တယ်။ ဘာနေးက အတိအကျ ကြားနေမယ်လို့ ကြေညာတယ်။ ဒါပေမဲ့ အခါအားလျော်စွာ စစ်ကိုင်းမင်းကို တိကျခိုင်မာတဲ့ အကြံဉာဏ်တွေ ပေးနေရပါတယ်။ သူ့ရုံးက စေ့စပ်ရေးလုပ်ပေးရတယ်။ သူပုန် မင်းသားကိုတွေ့ဖို့ ရွှေဘိုကို သွားရတယ်။ နောက်ဆုံးတော့ ၁၈၃၇ ခုနှစ် ဧပြီလ ၈ရက်မှာ စစ်ကိုင်းမင်း လက်နက်ချပြီး သာယာဝတီမင်း ဘုရင်ဖြစ်လာတယ်။ ဘာနေးသွားလိုက်တဲ့ အကျိုးကျေးဇူးက ပုန်ကန်မှု အမြန်ပြီးသွားတာပဲ။ နောက်တစ်နှစ် ၁၈၃၈မှာ ဘာနေး အိန္ဒိယကို ပြန်သွားတယ်။
၁၈၃၇ခုနှစ်မှာ မင်းသားကြီးက ထီးနန်းသိမ်းမှာစိုးတဲ့အတွက် သာယာဝတီမင်းသားက ရွှေဘိုကို ဆုတ်ခွာပြီး ပုန်ကန်တယ်။ ဘာနေးက အတိအကျ ကြားနေမယ်လို့ ကြေညာတယ်။ ဒါပေမဲ့ အခါအားလျော်စွာ စစ်ကိုင်းမင်းကို တိကျခိုင်မာတဲ့ အကြံဉာဏ်တွေ ပေးနေရပါတယ်။ သူ့ရုံးက စေ့စပ်ရေးလုပ်ပေးရတယ်။ သူပုန် မင်းသားကိုတွေ့ဖို့ ရွှေဘိုကို သွားရတယ်။ နောက်ဆုံးတော့ ၁၈၃၇ ခုနှစ် ဧပြီလ ၈ရက်မှာ စစ်ကိုင်းမင်း လက်နက်ချပြီး သာယာဝတီမင်း ဘုရင်ဖြစ်လာတယ်။ ဘာနေးသွားလိုက်တဲ့ အကျိုးကျေးဇူးက ပုန်ကန်မှု အမြန်ပြီးသွားတာပဲ။ နောက်တစ်နှစ် ၁၈၃၈မှာ ဘာနေး အိန္ဒိယကို ပြန်သွားတယ်။
0 comments:
Post a Comment