မျက်မှောက်ကမ္ဘာနဲ့ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒဂျာနယ်

ယန်ရွယ်တုန်းနဲ့ ဝမ်လျဲ့ တို့ရဲ့ဆွေးနွေးခန်း “မျက်မှောက်ကမ္ဘာနဲ့ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒဂျာနယ်” ၁၉၉၈ ခုနှစ် အမှတ်(၃) ဇူလိုင်လထုတ် တရုတ်ဘာသာကနေ ဗမာလိုပြန်ထားတဲ့ “တကမ္ဘာလုံးလက္ခဏာဆောင်မှုနဲ့ တရုတ်ပြည်” လေ့လာဆွေးနွေးချက်များဆိုတဲ့စာတမ်းမှာ “တကမ္ဘာလုံးလက္ခဏာဆောင်မှုဖြစ်စဉ်နဲ့ မျက်မှောက်ခေတ် အရင်းရှင်စနစ်”ကိုကောက်နှုတ်ဖော်ပြထားတာဖြစ်ပါတယ်။

 

ဝမ်လျဲ့။ အဲ့ဒီပုံစံကြီးနှစ်ခုနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးငြင်းခုန်နေကြတဲ့တချိန်တည်းမှာ အနောက်ဥရောပနိုင်ငံတွေဟာ ဒီပုံစံနှစ်မျိုးထဲကကောင်းတာတွေကိုစုစည်းထားနိုင်တံ့ အခြားပုံစံတခုကိုလည်း တက်ကြွစွာရှာဖွေနေကြပါသေးတယ်။  အဲ့ဒီလို တတိယလမ်းကြောင်းတခုကိုလည်း ရှာဖွေနိုင်လိမ့်မယ်လို့လည်း ယုံကြည်နေကြပါတယ်။  

 

အမေရိကန်အလုပ်သမားရေးဝန်ကြီးလုပ်ခဲ့သူ ‘ရောဘတ်ရိုက်ခ်’ရဲ့အမြင်ကတော့ ရှေ့တန်းရောက်နိုင်ငံတွေဟာ ဒီလမ်းနှစ်ခုထဲက တခုမဟုတ်တခု ရွေးချယ်ရလိမ့်မယ်လို့မဟုတ်ပါဘူးတဲ့။ ပိုမိုများပြားတဲ့ အလုပ်အကိုင်နေရာ အတွက်ကိုလည်းပေးနိုင်၊ လူ့အဖွဲ့အစည်းရဲ့ စည်းလုံးမှုအားကိုလည်းတိုးပွားစေနိုင်တဲ့  တတိယလမ်းကြောင်းဆိုတာ ရှိပါသေးတယ်တဲ့။ သူ့သဘောအရ အနှစ်သာရအရပြောရရင် လူမှုစီးပွားရေးဘက်က အကျိုးစီးပွားအသီးသီးကို ကိုယ်စားပြုထားကြတဲ့ လူမှုအင်အားစုတွေအနေနဲ့ အချင်းချင်းအကြားပဋိပက္ခတွေကို ညှိညှိနှိုင်းနှိုင်းဖြေရှင်းဖို့ပါပဲ။

 

‘ရိုက်ခ်’ ပြောသလို “အလုပ်သမားဘက်ကလည်း အလုပ်ရှင်တွေအပေါ် ကန့်သတ်ထားတဲ့ မာတောင့်တောင့် ဥပဒေတွေကို စွန့်ကြရမယ်။ အလုပ်ရှင်တွေဘက်ကလည်း တိုးပွားလာတဲ့အမြတ်အစွန်းတွေကို  အလုပ်သမားများရဲ့ အတတ်ပညာမြှင့်တင်ရေးနဲ့ သူတို့ရဲ့လုပ်ငန်းများတိုးချဲ့ရေးအတွက် အသုံးပြုကြရမယ်။  ကမ္ဘာတခုလုံးရှိ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံသူများနဲ့ ဘဏ်လုပ်ငန်းရှင်တို့ကလည်း ပိုမိုစိတ်ရှည်သီးခံကြရမယ်။ အလုပ်သမားတွေရဲ့ လိုက်လျောညီထွေ လူးလွန့်လှုပ်ရှားနိုင်စွမ်းအားကို  အစွမ်းကုန်မြှင့်တင်ရေးအတွက်သာဆိုပါက တင်ရှိနေတဲ့ အများဆိုင်ရာကြွေးမြီများကို သက်ညှာပေးသင့်ပါတယ်”။ 

 

မှတ်လောက်သားလောက်ရှိတဲ့အချက်တခုကတော့ ဟော်လန်နိုင်ငံမှာ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်အချို့အတွင်း စီးပွားရေးတိုးတက်မှုနဲ့ လူမှုဖူလုံရေးမြင့်တက်မှုတို့အကြား သဟဇာတမျှအောင်ထိန်းထားနိုင်တဲ့အတွက် ဟော်လန်ကို ‘တတိယလမ်းကြောင်း’ ကိုယ်စားပြုသူအဖြစ်မြင်လာကြပြီး ပြီးခဲ့တဲ့ (၁၉၉၇) ခုနှစ် အနောက်တိုင်း ၇ နိုင်ငံထိပ်သီးအစည်းအဝေးမှာ အဲ့ဒီအချက်ကို အလေးထားဆွေးနွေးခဲ့တယ်။ ဟော်လန်ရဲ့အောင်မြင်မှုအကြောင်းရင်းဟာ သူ့မှာ လူမှုရေးရာတွေကို နှီးနှောတိုင်ပင်ဖြေရှင်းတဲ့ အစဉ်အလာကောင်းရှိတာကြောင့်တခုတည်းမဟုတ်ပါဘူး။

 

ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရေးအပိုင်း၊ အလုပ်အကိုင်ရရှိရေးအပိုင်း၊ အလုပ်သမား ငှားရမ်းရေးအပိုင်းစတာတွေမှာ ပျော့ပြောင်းတဲ့နည်းတွေကို အားထားအသုံးပြုတာကြောင့်လည်း ပါပါတယ်။ ဒါကြောင့် အရင်းရှင်တို့ မြှုပ်နှံထားတဲ့အရင်းအနှီးကို တတ်နိုင်သမျှလျှော့ချနိုင်ပြီး အကြောင်းအချက် စုံလင်များပြားတဲ့  အလုပ်အကိုင်ရရှိရေးစနစ်ပုံစံကိုလည်း ဖော်ဆောင်နိုင်ခဲ့တယ်။ ဟော်လန်ရဲ့အောင်မြင်မှုမှာ အခြားနိုင်ငံတွေက လိုက်လံပြီးတုပလို့မရတဲ့ သီးခြားထူးခြားချက်တွေပါနေတာ သေချာပါတယ်။ ဒါကြောင့် ပြော ပြောနေကြတဲ့ ‘တတိယလမ်းကြောင်း’ ဆိုတာကို တိုင်းပြည်အများအပြားကသုံးလို့ရနိုင်ပါ့မလား။ ဒါလည်း ပြဿနာကြီးတခုပါ။