ေခတ္ျမစ္ (မ်ိဳးျမင့္ခ်ိဳ)

ေခတ္ျမစ္ (မ်ိဳးျမင့္ခ်ိဳ)
“ျမစ္တျမစ္ျမစ္”ကို ပထဝီေပၚတင္ၾကည့္လွ်င္ သည္ျမစ္ႀကီးဘယ္ကစ။ ဘယ္တုန္းကစ။ ဘာေတြျဖစ္ခဲ့။ ဘယ္လိုစီးဆင္းသြား။ ဘယ္ၿမိဳ႔ဘယ္ရြာ ဘယ္ေနရာေတြျဖတ္စီး။ ဘယ္ေနရာမွာ ဘယ္ေလာက္က်ယ္ ဘယ္ေလာက္က်ဥ္း။ ဘယ္ေလာက္ရွည္လို႔ ဘယ္ လိုဆံုး စသည္မ်ားထြက္လာမည္။

“ျမစ္”ကို ေခတ္ေပၚတင္ၾကည့္လွ်င္ သည္ျမစ္ႀကီးနဲ႔အတူ ဘာသမိုင္းေတြေမြးဖြားခဲ့။ ဘာသမိုင္းေတြ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းခဲ့။ ဘာသမိုင္းေတြ စီးဆင္းခဲ့။ ဘာသမိုင္းေတြ စီးဆင္းဆဲ စသည္မ်ားျမင္လာမည္။

“ျမစ္တျမစ္”ကို ပထဝီေပၚတင္ၾကည့္သည္မွာ ျမစ္၏ရုပ္ပိုင္းသေဘာကို ထုတ္ယူလို၍ျဖစ္ၿပီး၊ “ျမစ္” ကို “ေခတ္”ေပၚ တင္ၾကည့္သည္မွာ ေခတ္၏ “အေရြ႔သေဘာ”ကို ျမင္လို၍ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ “ပထဝီသေဘာျမစ္”သည္ “ေခတ္သေဘာျမစ္” လိုမဟုတ္။ မတူႏိုင္။ တူလို႔မျဖစ္။ တူလို႔လည္းမရ။ “ပထဝီျမစ္”တြင္ အစရွိ၏။ အဆံုးရွိ၏။ “ေခတ္ျမစ္” က ထိုသို႔မဟုတ္။ လူ႔သမိုင္းရွိသေရြ႔ တည္၏။ သမနိရွည္၏။

ေခတ္တေခတ္သည္ ျမစ္တျမစ္မဟုတ္။ ေခတ္ကိုက ျမစ္ျဖစ္၏။ ျမစ္တြင္ဇာတိရွိ၏။ ဇာတိတြင္ ေရတစက္ျဖင့္ခ်က္ျမဳတ္ရ၏။ ခ်က္ ႁမႈတ္ရာမွေခါင္းခ်ရာခရီးတြင္ လက္တက္ေပါင္းမ်ားစြာကိုလက္ခံၿပီး စည္စည္ပင္ပင္ရွင္သန္စီးဆင္း၏။ စီးဆင္းရာတေလွ်ာက္တြင္ ေၾကသည့္ ေနရာေၾက၍ၾကမ္းသည့္ေနရာၾကမ္း၏။ ေၾကေၾကၾကမ္းၾကမ္းစီးဆင္းရင္း ေကြ႔ေကြ႔ ေကာက္ ေကာက္လည္းရွိရ၏။ မေကြ႔မေကာက္လွ်င္ ျမစ္ မျမည္ေတာ့။ တခါတရံတြင္ျမစ္သည္ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ျမန္ျမန္ စီးလိုသျဖင့္ ျမစ္က်ိဳးအင္းမ်ားထားခဲ့ၿပီး ဆက္ထြက္ရတတ္ေသး၏။ ျမစ္မွန္လွ်င္ တကမ္းၿဖိဳၿပီးတေသာင္ ထြန္းေပးရ၏။ ေသာင္ထြန္းရင္း ကၽြန္းလည္းေဖၚရ၏။ ေပၚသည့္ကၽြန္းတိုင္းလည္း ႏံုးတင္ေျမႏုမဟုတ္တတ္။

ျမစ္တြင္ ျမစ္ဗီဇသေဘာရွိ၏။ ထိုဗီဇသေဘာသည္ ဇာတိတြင္ျပ၏။ ဇာတိျပရင္းဇာတိခ်ဳပ္ရ၏။ ဇာတိမခ်ဳပ္ခင္ ဇာတ္ရုပ္ေဖ်ာက္၏။ ဇာတ္ရုပ္ေပ်ာက္ျမစ္တျမစ္သည္ နာမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးခ်န္ခဲ့ၿပီးမွ ပင္လယ္ဝတြင္ေခါင္းခ်၏။ ေခါင္းခ်ရံုျဖင့္ “ဝိဉာဥ္” ကင္းၿပီဟုမဆိုႏိုင္။ ျမစ္၏ဝိဉာဥ္ သည္ အလ်ဥ္စီးဆင္းေနသည့္ေရျဖစ္၏။ ေရမခမ္းသေရြ႔ျမစ္မကန္း။

ဧရာဝတီသည္ “ျမစ္” ျဖစ္၏။ “ျမစ္တျမစ္”မဟုတ္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူသည္ “ေခတ္”လည္းျဖစ္၏။ သူ႔ဝိဉာဥ္အလ်ဥ္သည္ မကန္းေသး။ သူ႔ဝိဉာဥ္တြင္ ေခတ္အလ်ဥ္တို႔အားသယ္ပိုးထားဆဲ။ ဧရာဝတီႏွင့္အတူ ေခတ္တို႔ စီးဆင္းေနဆဲ။

ျမစ္၏ေခါင္းခ်ရာတြင္ ပင္လယ္ကိုသေႏၶတည္၏။ ျမစ္ေပါင္းစံုဂေဟဆက္ရာမွ ပင္လယ္ကိုဖြားျမင္လာ၏။ သူက ေရစီးညင္သာသည့္ျမစ္ ေရစီးၾကမ္းသည့္ျမစ္ဟု မခြဲျခားပဲ ၾကည္ၾကည္ျဖဴျဖဴေထြးေပြ႔ယူ၏။ “ျမစ္ယဥ္” “ျမစ္ရိုင္း” အားလံုးကို သူ႔ထံတြင္ေရာေႏွာခိုင္းၿပီး၊ ျမစ္တိုင္း၏ သမိုင္းကိုလည္း လက္ခံသိမ္းဆည္းေပးထားေသး၏။ “ျမစ္” သည္ “ေခတ္”ဟုဆိုလွ်င္ “ပင္လယ္”သည္ “ေခတ္တို႔၏သမိုင္း”။ ဗီဇသေဘာ အရပင္လယ္သည္ တည္ၿငိမ္ေအးေဆးဟန္ ရွိေသာ္လည္း ဝန္းက်င္၏ေစ့ေဆာ္ေမွာက္လွန္မႈေၾကာင့္ တခါတရံတြင္ လိႈင္းထန္၏။

လူ႔သမိုင္းသည္ လိႈင္းထန္၏။ အေကာင္းႏွင့္အဆိုး၊ အက်ိဳးႏွင့္အျပစ္၊ အႏွစ္ႏွင့္အကာ၊ အာဏာႏွင့္ဖီဆန္မႈ၊ ဖိစီးမႈႏွင့္ တြန္းလွန္မႈ၊ ဓမၼႏွင့္အဓမၼ၊ အသစ္အေဟာင္းပဋိပကၡ စသည္တို႔ျဖင့္ ေျဗာင္းဆန္ေနသည့္ ျမစ္တစင္းျဖစ္၏။ အစဥ္စီးဆင္းရင္း အဆက္မျပတ္ရွင္သန္ေန၏။ ေခတ္ဆိုသည့္ျမစ္သည္ “သမိုင္းေခတ္”မ်ားအားေက်ာပိုးၿပီး “ေခတ္တို႔၏သမိုင္း” သိမ္းဆည္းရာ ပင္လယ္သို႔မ်က္ႏွာမူ၏။ တေရြ႔ေရြ႔စီးဝင္ ေန၏။ ပင္လယ္ေရာက္လွ်င္ သမိုင္းေခတ္မ်ားဆံုမည္။ စံုလည္းစံုမည္။ သမိုင္းေခတ္မ်ား ဆံုလွ်င္၊ တစံုလံုးကိုျမင္ရ၏။ “ေခတ္ျမစ္”ႏွင့္ စီးေနဆဲတြင္ သမိုင္းကိုျဖတ္ၾကည့္ပါက “ေခတ္တျဖတ္အျမင္” သို႔မဟုတ္ “ျမစ္တျဖတ္အျမင္”ျဖင့္သာ တင္းတိမ္စရာရွိ၏။

သမိုင္းကို “ေခတ္တျဖတ္ (သို႔) ျမစ္တျဖတ္အျမင္” သက္သက္ႏွင့္ေကာက္ကိုင္ၾကည့္ပါမူ ယူစရာ “သင္ခန္းစာ” တခုတည္းကိုသာ ေျပးျမင္မိ၏။ အမွန္က ေခတ္တိုင္းတြင္ ယူစရာ “သင္ခန္းစာ”မ်ားရွိသလို “နမူနာ”မ်ားလည္းရွိ၏။ သင္ခန္းစာယူျခင္းမွာ ေကာင္းသည့္အရာ ျဖစ္၏။ “ေနာင္ကို..အရင္လိုမမွားဖို႔”ျဖစ္၏။ နမူနာမယူႏိုင္လွ်င္ ႏႈန္းစံတန္ဖိုးခ်ိန္ဆဖို႔ တိုင္းစရာမရွိသလိုျဖစ္တတ္၏။ “အရင္လို..ေနာင္ကို လည္းမွားတတ္” စရာရွိေသး၏။

ပင္လယ္ေရာက္မွ တစံုလံုးကိုျမင္ရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ပင္လယ္ေရာက္မွတစံုလံုးကိုၾကည့္ရမည္ဟုမဆိုလို။ ျမစ္တျဖတ္အျမင္ကို ပင္လယ္ေပၚလွမ္းတင္ၾကည့္ႏိုင္ပါမူ “သင္ခန္းစာ” ေရာ “နမူနာ” ပါ ခပ္ေရးေရးေတာ့ျမင္ႏိုင္စြမ္းမည္ထင္၏။
(မ်ိဳးျမင့္ခ်ိဳ)