နောက်ဆုံးတော့ … အာဏာလိုချင်လွန်းလို့ အာဏာသိမ်းခဲ့တာပါ။ စိုးမြင့်မိုး (ဘူမိ)
ပြီးခဲ့တဲ့ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ (မတ်လ ၂ရက်) သည် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း ခေါင်းဆောင်သော တပ်မတော်က နိုင်ငံတော် အာဏာကို သိမ်းခဲ့တာ ၅၄ နှစ်တင်းတင်း ပြည့်ခဲ့သော နေ့ဖြစ်သည်။ အာဏာသိမ်းခဲ့ခြင်း အကြောင်းရင်းနှင့် ပတ် သက်၍ သိမ်းခဲ့သူတို့နှင့် သိမ်းခံခဲ့ရသူတို့၏ ရေးသား တင်ပြချက်များ၊ ပြည် တွင်း ပြည်ပမှ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး လေ့လာသူများ၏ သုံးသပ်ချက်များသည် မတူကွဲပြား အမြင်အမျိုးမျိုး ခြားနားလျက် ရှိသည်။
၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၆ ရက်နေ့နှင့် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၃ ရက်နေ့ထုတ် TOMORROW NEWS ဂျာနယ် အတွဲ-၂၊ အမှတ်စဉ် ၅၀ နှင့် ၅၁ တို့၌ စာရေးဆရာ မောရနွယ်မောက် (ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီး ဦးရဲထွဋ်၏ဖခင်) ၏ ““၁၉၆၂ခုနှစ် အာဏာသိမ်းပွဲနှင့် ကျွန်တော်”” ဆောင်းပါးတွင် ““အာဏာသိမ်းရန် ကြိုတင်စီစဉ်ရာမှာ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ ဗိုလ်မှူးချုပ် တင်ဖေ (ငြိမ်း) (စစ်ထောက်ချုပ်၊ တော်လှန်ရေးကောင်စီဝင်၊ လယ်/သစ်ဝန်ကြီးနှင့် သမဝါယ မဝန်ကြီး ဟောင်း) က အာဏာသိမ်းရတဲ့ အဓိက အကြောင်း ရင်းက ပြည်ထောင်စုအတွင်းမှ ရှမ်းပြည်နယ် ခွဲထွက်မည်ကို စိုးရိမ်သောကြောင့် ဖြစ်တယ်လို့ နောက်ပိုင်း ကာလ တွေ့ဆုံ မေးမြန်းခန်း တစ်ခုမှာ ပြတ်ပြတ်သားသားပင် ဖြေကြားခဲ့တယ်။ ခွဲထွက်မယ့် အန္တရာယ် တားဆီးနိုင်ရေးအတွက် လိုအပ်လျှင် တပ်မတော်က အာဏာသိမ်းရန် ၁၉၆၁ခု၊ နိုဝင်ဘာလ ကတည်းက လျှို့ဝှက်စွာ စီစဉ်ခဲ့တယ်လို့လည်း ပြောပြခဲ့ပါ သေးတယ်”” ဟု ရေးသား ထားပါသည်။ ဗိုလ်မှူးချုပ်တင်ဖေ (ငြိမ်း) သည် မကြာသေးမီက ပြည်သူ့လွှတ်တော် ဒုဥက္ကဋ္ဌ တာဝန်မှ အနားယူသွားသော ဦးနန္ဒကျော်စွာ၏ ဖခင်ဖြစ် သည်။…
ယင်းဆောင်းပါးတွင် ဆက်လက်၍ ဖော်ပြထားသည်မှာ “ပါလီမန်က ဖွဲ့စည်းပေးတဲ့ အကြံပေးအဖွဲ့ဟာ ၁၉-၁-၁၉၆၂ နေ့မှာ အဖွဲ့ရဲ့အစီရင်ခံစာကို ဝန်ကြီးချုပ်ဦးနုထံ တင်သွင်းပါတယ်။ အစီရင်ခံစာပါ အဓိကအချက်ကတော့ ရှမ်းပြည်နယ်စာတမ်းပါ ဖက်ဒရယ်မူသည် ပြည်ထောင်စု တည်တံ့ခိုင်မြဲရေးကို လက်တွေ့ အကောင် အထည် ဖော်နိုင်မည် မဟုတ်ပါ။ ပြည်ထောင်စုကြီး အနှေးနှင့်အမြန် ပြိုကွဲပျက်စီး စေလိမ့်မည်ဟု ပြတ်သားစွာပင် တင်ပြထားပါတယ်။ ၁၃-၂-၁၉၆၂ နေ့ အစိုးရအဖွဲ့ အစည်းအဝေးမှာ ဦးနုက အကြံပေးအဖွဲ့ရဲ့ အစီရင်ကို ပါလီမန်သို့ မတင်ပြသေးဘဲ ဆိုင်းငံ့ထားရန်၊ အမျိုးသားညီလာခံ ခေါ်ယူကျင်းပရန် တင်ပြပါတယ်။ ဝန်ကြီးများက သဘောတူကြပြီး အမျိုးသား ညီလာခံကို ၂၄-၂-၁၉၆၂ ရက်နေ့ ကျင်းပရန် အစိုးရ-ပါတီ- ပြည်နယ် ကိုယ်စားလှယ် များ ဖိတ်ကြားရန် သတ်မှတ်လိုက်ပါတယ်။ တပ်မတော်ကို မဖိတ်ပါဘူး။
၂၄-၂-၁၉၆၂ နေ့ ပထမအကြိမ် ဆွေးနွေးပွဲမှာ စဝ်ခွန်ချိုက ရှမ်းပြည်နယ်ရဲ့ ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေပြင်ဆင်ရေးစာတမ်းကို (တစ်နည်း) ဖက်ဒရယ်မူကို တင်ပြပါတယ်။ စာတမ်းကို ထောက်ခံဆွေး နွေးသွားတဲ ရှမ်းစော်ဘွား ဟောင်းများနှင့် ရှမ်းညီလာခံ ကိုယ်စားလှယ် တချို့ရဲ့ စကားလုံး အသုံးအနှုန်းတွေက ကြမ်းလာပါတယ်။ ရမ်းလာပါတယ်။ အချို့က ““ဖက်ဒရယ်မူ ရရင်ရ၊ မရရင်ချမယ်” တဲ့။ ““ဒို့တောင်းတာ မပေးရင် ပုန်ကန်မယ်”” ဆိုတဲ့ စကားမျိုး ညီလာခံမှာပြောရဲ၊ ပြောဝံ့တာကို ကြည့်ခြင်းဖြင့် ဦးနုရဲ့ပထစအစိုးရ အာဏာစက် ဟာ ဘယ်လောက်ထိ လျော့ကျ နိမ့်ဆင်းနေပြီဆိုတာ ခန့်မှန်းနိုင်ပါတယ်။ ဒုတိယအကြိမ်ဆွေးနွေးပွဲကို ၁-၃-၁၉၆၂ နေ့ ကျင်းပရန် သဘာပတိဦးနုက သတ်မှတ် လိုက်ပါတယ်။
၂၄-၂-၁၉၆၂ နေ့ ပထမအကြိမ် ဆွေးနွေးကြပြီးချိန်မှာ ဖက်ဒရယ်မူကို အမှန်တကယ်ပင် အကောင်အထည် ဖော်ကြတော့မယ် ဆိုတာ ထင်ရှား ပေါ်လွင် လာပါပြီ။ ပြည်ထောင်စုမှ ရှမ်းပြည်နယ် ခွဲထွက်မယ် ပြည်ထောင်စုကြီး ပြိုကွဲမယ် ဆိုတာ သေချာပေပြီ။ ဒို့တာဝန် အရေးသုံးပါးကို အစဉ်အဆက် ဦးထိပ်ပန်ခဲ့တဲ့ တပ်မတော် အနေနှင့် ဒီ အခြေအနေကို ဘယ်လိုမှ လက်သင့် မခံနိုင်ပါဘူး။ ပြည်ထောင်စုကြီးမှရှမ်းပြည်နယ် ခွဲထွက်မယ့် အန္တရာယ်ကို တားဆီးနိုင်ရေး အတွက် တပ်မတော်က အာဏာသိမ်းရန် လိုအပ်လာပြီလို့ တပ်မတော် အကြီးအကဲများက ဆုံးဖြတ်လိုက်ပါပြီ။
၂၇-၂-၁၉၆၂ နေ့မှာ တပ်မတော် အကြီးအကဲများက သမ္မတ၊ ပထစအစိုးရအဖွဲ့ ဝန်ကြီးများ အားလုံး၊ လွှတ်တော် ဥက္ကဋ္ဌများ၊ တရားသူကြီးချုပ်၊ ပြည်နယ် အကြီးအကဲများ၊ ညီလာခံတက်တဲ့ ရှမ်းကိုယ်စားလှယ်များ အားလုံး၊ ရှမ်းစော်ဘွားဟောင်းများကို ဖမ်းဆီးရန်နှင့် အရေးကြီး အဆောက်အအုံများကို သိမ်းပိုက်ရန် အတွက် ပြင်ဆင်ထားရန် တပ်မှူးကြီးများကို တာဝန်ပေးအပ် လိုက်ပါတယ်။ လိုအပ်သည်များ ပြင်ဆင် ထားရန်သာဖြစ်ပြီး အာဏာသိမ်းမည့် နေ့ရက်၊ အချိန်စသည်တို့ကို မသတ်မှတ် သေးပါ။ စစ်ဆင်ရေးပြင်ဆင်မှုများ အရှိန်အဟုန်ဖြင့် စတင်ပါပြီ။
၂၈-၂-၁၉၆၂ နေ့ညမှာပဲ ““စစ်ဆင်ရေး အတွက် အားလုံး အသင့်ဖြစ်ရင် ဆင်နွှဲရန်”” တပ်မတော် အကြီးအကဲက အမိန့် ပေးပါတော့တယ်။ စစ်ဆင်ရေး တာဝန်ခံ တပ်မှူးကြီးများ တိုင်ပင်ကြပြီး စစ်ဆင်ရေး စတင်ရက်ကို မတ်လ ၂ ရက်နေ့၊ စတင်မယ့် အချိန်နှင့် နာရီကို မတ်လ ၁ ရက် ည ၁၂ နာရီ သန်းခေါင်လို့ သတ်မှတ်လိုက်ပါတယ်။
၁-၃-၁၉၆၂ နေ့ဟာ ဒုတိယအကြိမ် ဆွေးနွေးပွဲနေ့ပါ။ တည်မြဲ ဖဆပလမှ ဦးဗဆွေ၊ ပမညတမှသခင်ချစ်မောင် စတဲ့ နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်ကြီးများက ဖက်ဒရယ်မူကို ဆွေးနွေး ကန့်ကွက်ကြ ပါတယ်။ တတိယအကြိမ်ဆွေးနွေး ပွဲကို ၇-၃-၁၉၆၂ နေ့မှာ ပြုလုပ်ရန် သဘာပတိ ဦးနုက သတ်မှတ်လိုက် ပါတယ်။ အဲဒီနေ့မှာ ဦးနုရဲ့ ပထစအစိုးရ က သူတို့ရဲ့ သဘောထား ကိုတင်ပြမယ်တဲ့။ ၂-၃-၁၉၆၂ ရက်နေ့မှာ အာဏာသိမ်းရန် တပ်မတော်က ဆုံးဖြတ်ပြီး ပါပြီ”” ဟု ရေးသားထားပါသည်။ ဆောင်းပါးရှင် မောရနွယ်မောက်သည် ဗြိတိန်နိုင်ငံ ဘုရင့်စစ်တက္ကသိုလ် (Sandhurst) ဗိုလ်လောင်းသင်တန်း ကျောင်းဆင်း တစ်ဦးဖြစ်ပြီး အာဏာသိမ်းပွဲတွင် ဗိုလ်မှူးအဆင့်ဖြင့် ကိုယ်တိုင် ပါဝင်ခဲ့ ပြီးနောက် တပ်မတော်တွင် ဗိုလ်မှူးကြီး အဆင့်ဖြင့် အငြိမ်းစား ယူခဲ့သည့် ဗိုလ်မှူးကြီးရွှေသန်း (ငြိမ်း) ဖြစ်သည်။ ဗိုလ်မှူးကြီးရွှေသန်း (ငြိမ်း) သည် ၁၉၇၄မှ ၁၉၇၈ ခုနှစ်ထိ မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့တွင် ဒုတိယရဲချုပ်၊ ရဲချုပ်တာဝန်များကို ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ၁၉၇၈ မှ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ် အထိ မြန်မာ့ ကြယ်ငါးပွင့် သင်္ဘော ကော်ပိုရေးရှင်း၌ ဦးဆောင်ညွှန်ကြားရေး တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်တွင် သက်ပြည့် အငြိမ်းစား ယူပြီးနောက် ဝန်ထမ်းရွေးချယ်ရေးအဖွဲ့၊ အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် ၁၉၉၈ခုနှစ်အထိ တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။
၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ကျင်းပခဲ့သည့် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ ကြီး၌ ဦးနုဦးဆောင်သည့် ပြည်ထောင်စုပါတီ (ပ-ထ-စ) သည် အောင်ပွဲခံနိုင်ခဲ့၍ ၃ ကြိမ်မြောက် ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာခဲ့သည့် ဦးနုအား ၁၉၆၂ တွင် အာဏာသိမ်းပြီး ဖမ်းဆီး ခဲ့ကြသည်။ ဦးနုသည် ၄ နှစ်ကြာ ထိန်းသိမ်းခံရပြီးနောက် ၁၉၆၆ ခုနှစ်တွင် လွတ်မြောက်လာခဲ့သည်။ ဖက်ဒရယ်မူ ကိစ္စနှင့် အာဏာသိမ်း ထိန်းသိမ်းခံခဲ့ရ ပုံများကို ဦးနုရေးသားသည့် “တာတေ စနေသား” စာအုပ် စာမျက်နှာ (၃၂၈-၃၃၁) တွင် “ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံဥပဒေကို လိုအပ်သလို ပြင်ဆင်ဖို့ အတွက် အဆိုများ တင်သွင်းပါလို့ ပြည်ထောင်စုအစိုးရက ဖိတ်ကြား လိုက်တာကို ပြည်နယ် အသီးသီးက ခေါင်းဆောင်တွေ သိပ် ဝမ်းသာကြတယ်။ အဲဒါကြောင့် ရှမ်းပြည်နယ်အစိုးရက ခေါင်းဆောင်ပြီး တောင်ကြီးမှာ တွေ့ဆုံ ဆွေးနွေးကြဖို့ ပြည်နယ် အသီးသီးက ခေါင်းဆောင်တွေကို ဖိတ်တယ်။ မွန်နှင့် ရခိုင် အမျိုးသားတွေလည်း မကြာမီ ပြည်နယ်ရတော့မှာ ဖြစ်တဲ့အတွက် မွန်ခေါင်းဆောင်နှင့် ရခိုင်ခေါင်းဆောင် တွေကိုလည်း တောင်ကြီး အစည်းအဝေးကို တက်ဖို့ ဖိတ်ကြားလိုက်တယ်။ အဲဒီ တောင်ကြီးဆွေးနွေးပွဲတွေက ဖက်ဒရယ်မူကို အမည်တပ်ထားတဲ့ အဆိုတစ်ရပ် ပေါ်ထွက်လာတယ်။ အဲဒီ ဖက်ဒရယ်မူကို ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့တွေရဲ့ ကိုယ်စား တောင်ကြီး အစည်းအဝေးက ရွေးကောက် တင်မြှောက်လိုက်တဲ့ ကိုယ်စားလှယ်က နှီးနှောဖလှယ်ပွဲမှာ တင်ပြမယ်။
ဒီဖက်ဒရယ်မူဆိုတာ ကြောက်စရာ ကောင်းတဲ့မူ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒီမူဟာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရဲ့ ဖွဲ့စည်း အုပ်ချုပ်ပုံ အခြေခံဥပဒေကို မှီပြီး ရေးဆွဲထားတဲ့မူ ဖြစ်တယ်။ ဒီမူမှာ အကြမ်းအားဖြင့် အချက်ကြီး ၃ ချက် ပါတယ်။ ဒီအချက်တွေက ဒီလိုပါ။
၁။ မြန်မာပြည်မကို တခြား ပြည်နယ်တွေလို ပြည်နယ်တစ်ခု အဖြစ်နဲ့ သတ်မှတ်ပေးရန်။
၂။ လူမျိုးစုလွှတ်တော်နှင့် ပြည်သူ့ လွှတ်တော်တို့ဟာ (House of Nationa-lities, House of Representatives) အာဏာချင်း တူညီတယ်လို့ သတ်မှတ်ပေးရန်။
၃။ လူမျိုးစုလွှတ်တော်မှာ ပြည်နယ်တိုင်းရဲ့ အမတ်ဦးရေဟာ ညီတူညီမျှဖြစ်ရန်ဆိုတဲ့ အချက် ၃ ချက်ပဲဖြစ်တယ်။
အဲဒီဖက်ဒရယ်မူဟာ တင်ပြဖို့ အသင့်ဖြစ်တဲ့ အခါ ရန်ကုန်မှာ နှီးနှောဖလှယ်ပွဲကျင်းပဖို့ ၁၉၆၂ ခု၊ မတ်လ ၁ ရက် နေ့ကို ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနုက ချိန်းလိုက်တယ်။ အဲဒီလို ချိန်းပြီး မကြာခင်ပြည်နယ် ခေါင်းဆောင်တွေဟာ နှီးနှော ဖလှယ်ပွဲမှာ ဖက်ဒရယ်မူကို တင်ပြကြလိမ့်မယ်။ ဒီလိုတင်ပြပြီး ဒီမူကို လက်ခံရင်ခံ၊ မခံရင် ပြည်နယ်တွေ အားလုံး သူပုန်ထမယ် ဆိုတဲ့ စိတ် မချမ်းမြေ့စရာ ကောင်းတဲ့ ကောလာဟလ သတင်းတွေဟာ ပြည်ထောင်စုထဲမှာ ပေါ် ထွက် လာတယ်။ ဒီ ကောလာဟလ သတင်းတွေကို ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနု ကြားတဲ့အခါ ရယ်စရာ ပြက်လုံးတွေ အဖြစ်နဲ့ ချက်ချင်း ပယ်ပစ်လိုက်တယ်။ သူ့အစိုးရကို ထောက်ခံဖို့အတွက် ဦးနုမှာ လွှတ်တော်အမတ်တွေ လိုတာထက် အများကြီး ပိုနေတယ်။ အဲဒီတော့ ပြည်နယ်က လွှတ်တော်အမတ်တွေကို ဦးနုဟာ ဘာမှ ငဲ့စရာမလိုဘူး။ ဖက်ဒရယ်မူကို သူ ပယ်ချင်ရင် အခက်အခဲ မရှိပယ်ပစ်နိုင်တယ်။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ အခန်း (၁၀) (Chapter-X) အရ ရှမ်းပြည်နယ်နှင့် ကယားပြည်နယ်ဟာ ပြည်ထောင်စုထဲက ခွဲထွက်ချင်ရင် ခွဲထွက် နိုင်ခွင့်ရှိတယ်။ အဲဒီ အခန်း (၁၀) အရ ပြည်ထောင်စုထဲက ခွဲထွက်ချင်တယ်လို့ ရှမ်းခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ ကယားခေါင်း ဆောင်တွေ တောင်းဆိုလာရင် ဒီ တောင်းဆိုချက်ကို ဦးနု မပယ်နိုင်ဘူး။ ပယ်နိုင်တဲ့ အာဏာ ဦးနုမှာမရှိဘူး။
အဲဒီတော့ ပြည်နယ်ခေါင်းဆောင်တွေဟာ သူပုန်ထဖို့ အဆင်သင့် ဖြစ်နေပြီ ဆိုရင် သူတို့ မပိုင်တဲ့ ဖက်ဒရယ်မူကြီးကို ဘာဖြစ်လို့ အချိန်ကုန် လူပင်ပန်းခံပြီး တောင်းနေမလဲ။ အခန်း (၁၀) အရ ခွဲထွက်ခွင့်ကို တိုက်ရိုက် တောင်းကြ မှာပေါ့။ ရှမ်းနဲ့ကယား ခေါင်းဆောင်တွေဟာ အခန်း (၁၀) အရ သူတို့ အသေအချာပိုင်နေတဲ့ အခွင့်အရေးတွေကို တစ်ခါမှ မတောင်းဆိုခဲ့ဖူးဘူး။ အခု ပြောပြခဲ့တဲ့ အချက်တွေကြောင့် ဦးနုဟာ ကောလာဟလ သတင်းတွေကို ရယ်စရာ ပြက်လုံးတွေအဖြစ်နဲ့ ချက်ချင်း ပယ်ပစ်လိုက်တာဖြစ်တယ်။
နှီးနှောဖလှယ်ပွဲရဲ့ ပထမအစည်းအဝေးကို ၁၉၆၂ ခုနှစ်၊ မတ်လ၁ရက်နေ့ညမှာ ကျင်းပတယ်။ အစည်းအဝေး ပြီးတဲ့အခါ ရှမ်းပြည်နယ်ဥက္ကဋ္ဌ စောခွန်ချို (စဝ်ခွန်ချို) နဲ့ ကယားပြည်နယ်ဥက္ကဋ္ဌ စောဝဏ္ဏ (စဝ်ဝဏ္ဏ) တို့ဟာ ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနုနဲ့ အတူ ဝင်ဒါမီယာဝင်းအတွင်း ဝန်ကြီးချုပ် နေအိမ်ကို လိုက်လာကြတယ်။ စောခွန်ချို (စဝ်ခွန်ချို) က စပြီး ဝန်ကြီးချုပ်ကို ဒီလိုမေးတယ်။
““ဝန်ကြီးချုပ် ကျွန်တော်တို့နှင့် ပတ်သက်တဲ့ ကောလာဟလ သတင်း တွေကြား ပြီးပြီလား””၊
““ၾကားၿပီးၿပီ””၊
““ဒီကောလာဟလ သတင်းတွေကို မယုံပါနဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်””၊
““စိတ်ချနေပါချို၊ ကျွန်တော် ဒါတွေကို မယုံပါဘူး””
““ကျွန်တော်တို့ ဝန်ကြီးချုပ်ကို အကျပ်ကိုင်ချင်ရင် ၁၉၄၈ နဲ့ ၁၉၄၉ ခုနှစ် တွေတုန်းက အကျပ်ကိုင်နိုင် ပါတယ်။ အဲဒီတုန်းကလည်း ကျွန်တော်တို့ မကိုင်ခဲ့ဖူးဘူး””၊
““ချိုတို့ကို ကျွန်တော် ယုံပါတယ်””၊
““ကျေးဇူးတင်ပါတယ် လင်ဗျာ””
““နောက်ပြီး တော့လည်း အဆို တင်သွင်းဖို့ ကိစ္စမှာ ချိုတို့က စပြီး ပြောရတာ မဟုတ်ဘူး။ ကျွန်တော်က ဖိတ်လို့ ချိုတို့က အဆိုတွေကို တင်သွင်းရမှာ။ ကောလာဟလ လွှင့်နေကြတဲ့ လူတွေဟာ ဒီအချက်ကို မသိကြဘူး ထင်တယ်””၊
““ဟုတ်ပါတယ်။ ဝန်ကြီးချုပ်က ဖိတ်လို့ ကျွန်တော်တို့က အဆို တင်ပြရမှာပါ။ တင်ပြ ပြန်တော့လည်း ဒီတင်ပြတဲ့ အဆိုအတိုင်း လုပ်ပေးရမယ် ဆိုတဲ့ သဘောမျိုး ကျွန်တော်တို့မှာ မရှိပါဘူး။ အဆိုကို ဆွေးနွေးပြီး လုပ်ပေး နိုင်တာတွေကို လုပ်ပေးပါ။ မလုပ်ပေး နိုင်တာတွေ ကျတော့ ပယ်ပစ်လိုက်ပေါ့။ ကျွန်တော်တို့ နာခံပါ့မယ်””၊
““ချိုရေ၊ ဒီကောလာဟလတွေကို ဘယ်သူက လွှင့်နေတယ် ထင်သလဲ။ ဘာ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ လွှင့်နေတာလဲ။ ကျွန်တော်တော့ အခု အချိန်ထိ နည်းနည်းကလေးမှ စဉ်းစားလို့ မရဘူး””၊
““ကျွန်တော် တို့လည်း မတွေးတတ်ဘူး””။
““ၾကားၿပီးၿပီ””၊
““ဒီကောလာဟလ သတင်းတွေကို မယုံပါနဲ့ ဝန်ကြီးချုပ်””၊
““စိတ်ချနေပါချို၊ ကျွန်တော် ဒါတွေကို မယုံပါဘူး””
““ကျွန်တော်တို့ ဝန်ကြီးချုပ်ကို အကျပ်ကိုင်ချင်ရင် ၁၉၄၈ နဲ့ ၁၉၄၉ ခုနှစ် တွေတုန်းက အကျပ်ကိုင်နိုင် ပါတယ်။ အဲဒီတုန်းကလည်း ကျွန်တော်တို့ မကိုင်ခဲ့ဖူးဘူး””၊
““ချိုတို့ကို ကျွန်တော် ယုံပါတယ်””၊
““ကျေးဇူးတင်ပါတယ် လင်ဗျာ””
““နောက်ပြီး တော့လည်း အဆို တင်သွင်းဖို့ ကိစ္စမှာ ချိုတို့က စပြီး ပြောရတာ မဟုတ်ဘူး။ ကျွန်တော်က ဖိတ်လို့ ချိုတို့က အဆိုတွေကို တင်သွင်းရမှာ။ ကောလာဟလ လွှင့်နေကြတဲ့ လူတွေဟာ ဒီအချက်ကို မသိကြဘူး ထင်တယ်””၊
““ဟုတ်ပါတယ်။ ဝန်ကြီးချုပ်က ဖိတ်လို့ ကျွန်တော်တို့က အဆို တင်ပြရမှာပါ။ တင်ပြ ပြန်တော့လည်း ဒီတင်ပြတဲ့ အဆိုအတိုင်း လုပ်ပေးရမယ် ဆိုတဲ့ သဘောမျိုး ကျွန်တော်တို့မှာ မရှိပါဘူး။ အဆိုကို ဆွေးနွေးပြီး လုပ်ပေး နိုင်တာတွေကို လုပ်ပေးပါ။ မလုပ်ပေး နိုင်တာတွေ ကျတော့ ပယ်ပစ်လိုက်ပေါ့။ ကျွန်တော်တို့ နာခံပါ့မယ်””၊
““ချိုရေ၊ ဒီကောလာဟလတွေကို ဘယ်သူက လွှင့်နေတယ် ထင်သလဲ။ ဘာ ရည်ရွယ်ချက်နဲ့ လွှင့်နေတာလဲ။ ကျွန်တော်တော့ အခု အချိန်ထိ နည်းနည်းကလေးမှ စဉ်းစားလို့ မရဘူး””၊
““ကျွန်တော် တို့လည်း မတွေးတတ်ဘူး””။
ဒီညက စောခွန်ချို (စဝ်ခွန်ချို)၊ စောဝဏ္ဏ (စဝ်ဝဏ္ဏ) နဲ့ ဦးနုတို့ စကားထိုင် ပြောနေကြတာ ၁၁နာရီ လောက် မှပြီးတယ်။
ဦးနုဟာ ဝင်ဒါမီယာထဲက ဝန်ကြီးချုပ်အိမ်မှာ မနေဘူး။ ပြည်ထောင်စုလမ်းကြားထဲက သူ့ အိမ်တောင်ဘက်မှာ တစ်ထပ်အိမ်ကလေး တစ်လုံး ငှားနေတယ်။ ဆွေးနွေးပြီးကြလို့ ဝင်ဒါမီယာဝင်းထဲကနေ သူ့အိမ်ကို ပြန်လာခဲ့တယ်။ အဲဒီနောက် သူ့ အစဉ်အလာအတိုင်း ဘုရားဝတ်ပြုပြီး ၁၂ နာရီ ကျော်လောက်မှာ အိပ်ရာဝင်တယ်။ သန်းခေါင်ကျော် ၂ ချက်တီးလောက် ရှိတော့ သူ့ အိမ်ဝင်းထဲမှာ ဆူဆူညံညံ အသံတွေ ကြားရတဲ့အတွက် အိပ်ပျော်နေရာက နိုးလာတဲ့အခါ လက်ထဲမှာ ခြောက်လုံးပြူး ကိုင်ထားတဲ့ စစ်ဗိုလ်ကလေး တစ်ယောက်က သူ့ အခန်းထဲမှာ မတ်တတ် ရပ်နေတာကို ဦးနုတွေ့ရတယ်။
““မင်းကဘာလဲ””၊
““ကျွန်တော်တို့ တပ်မတော်က အာဏာသိမ်းလိုက်ပြီ””၊
““ဒီလိုဆိုတော့ ငါ ဘာလုပ်ရမှာလဲ””၊
““ကျွန်တော်နဲ့ လိုက်ခဲ့ပါ””။
““ကျွန်တော်တို့ တပ်မတော်က အာဏာသိမ်းလိုက်ပြီ””၊
““ဒီလိုဆိုတော့ ငါ ဘာလုပ်ရမှာလဲ””၊
““ကျွန်တော်နဲ့ လိုက်ခဲ့ပါ””။
ဦးနုလည်း ဘာမှ မပြောဘူး။ သူ့ အပေါ်အကျႌကို ဝတ်ပြီး ဆီးသွားရအောင် ရေချိုးခန်း တံခါးကို ဖွင့်လိုက်တယ်။
““ဦး ဘာလုပ် မလို့လဲ””
““ဆီးသွားမလို့ဟေ့””၊
““ရေချိုးခန်းထဲ မဝင်ပါနဲ့၊ သူနဲ့ လိုက်ခဲ့ပါ”” လို့ပြောပြီး စစ်ဗိုလ်ကလေးဟာ ဦးနုကို ခေါ်သွားတယ်”” ဟု ရေးသား ထားပါသည်။ ဦးနု၏ ““တာတေစနေသား”” စာအုပ်ကို ငါတို့စာပေမှ ၂၀၁၂ တွင် ပထမအကြိမ်၊ ၂၀၁၃တွင် ဒုတိယအကြိမ်နှင့်၊ တတိယ အကြိမ်တိုင်အောင် ပုံနှိပ် ထုတ်ဝေခဲ့ရသည်။
““ဆီးသွားမလို့ဟေ့””၊
““ရေချိုးခန်းထဲ မဝင်ပါနဲ့၊ သူနဲ့ လိုက်ခဲ့ပါ”” လို့ပြောပြီး စစ်ဗိုလ်ကလေးဟာ ဦးနုကို ခေါ်သွားတယ်”” ဟု ရေးသား ထားပါသည်။ ဦးနု၏ ““တာတေစနေသား”” စာအုပ်ကို ငါတို့စာပေမှ ၂၀၁၂ တွင် ပထမအကြိမ်၊ ၂၀၁၃တွင် ဒုတိယအကြိမ်နှင့်၊ တတိယ အကြိမ်တိုင်အောင် ပုံနှိပ် ထုတ်ဝေခဲ့ရသည်။
လွတ်လပ်ရေး ရခဲ့ချိန်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ ပထမဦးဆုံး ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် ပါလီမန် ဒီမိုကရေစီခေတ်၏ နောက်ဆုံး ဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်ခဲ့သောဦးနု (သခင်နု) သည် ၁၉၉၅ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၄ ရက်နေ့၊ အသက် ၈၇ နှစ်တွင် ရန်ကုန်မြို့နေအိမ်၌ ကွယ်လွန်သွားခဲ့သည်။
၁၉၆၂ မတ်လ ၂ ရက် အာဏာသိမ်းပွဲတွင် လွတ်လပ်သော ပြည်ထောင်စုမြန်မာ နိုင်ငံတော်၏ ပထမဆုံး သမ္မတဖြစ်သူ ညောင်ရွှေစော်ဘွားကြီး စဝ်ရွှေသိုက်သည် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး ထိန်းသိမ်းခံထားရစဉ် အတွင်း ၁၉၆၂၊ နိုဝင်ဘာ ၂၁ ရက်တွင် ကွယ်လွန်သွားခဲ့ ရသည်။ သူ၏ သားတစ်ယောက် ဖြစ်သော စဝ်ဆေး ယောင်ဝေ (ယူဂျင်းသိုက်) သည် THE SHAN OF BURMA Memoirs of a Shan Exile စာအုပ်ကို ရေးသားခဲ့သည်။ ယင်းစာအုပ်ကို ““ရှမ်းတော်လှန်ရေးသမား တစ်ယောက် အမှတ်ရချက်များ…”” အမည်ဖြင့် ဆရာမင်းအောင်မင်းက မြန်မာပြန် ဆိုပြီး ၂၀၁၅တွင် ပထမ အကြိမ် အဖြစ် ယဉ်မျိုးစာပေမှ ထုတ်ဝေခဲ့ရာ စာမျက်နှာ ၁၃၀ တွင် ““ဖက်ဒရယ်လှုပ်ရှားမှု (၁၉၆၀-၆၂) သည် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ အခြေခံအတွင်းမှ တရားဝင် လှုပ်ရှားမှုတစ်ခု အဖြစ် တွေ့ရခြင်း ဖြစ်သည်။ ရှမ်းလူ့အဖွဲ့အစည်းနှင့် နိုင်ငံရေး အသိုင်းအဝန်းထဲမှ အလယ်အလတ် အင်အားစုများက လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ပြီး လက်နက်ကိုင် ပုန်ကန်မည့် တင်းမာမှုကို လျော့ပါးစေရန် ပြည်တွင်းစစ် အခြေအနေ တစ်ရပ်ကို ရှောင်တိမ်းနိုင်ရန် ညဖစ်သည်။ စွပ်စွဲခဲ့သလို ခွဲထွက်ရန် င်္ကြစည်မှုလည်း ဘာမှမလုပ်။ သို့မဟုတ် စော်ဘွားများ အာဏာ စွန့်လွှတ်ရ၍ မကျေနပ်ခြင်းကြောင့်လည်း မဟုတ်ပေ။ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါ အပိုဒ်များကို ဦးဆောင်ကော်မတီက ထောက်ပြခြင်း မျှသာရှိပြီး ပြင်ရမည်ဟု နောက်ဆုံး သတိပေးသည့် ရာဇသံမျိုးပင် မပါဝင်ပေ။ ရှမ်းပြည်နယ်ကို ပြည်နယ်ခွဲ တစ်ခု အဆင့်အတန်း ပြုလုပ်ရန်ဖြစ်ပြီး ထိုပုံစံအတွက် နောက်ထပ် ဆွေးနွေးရဦးမည် ဖြစ်သည်။ မည်သည့် မကောင်းသော နည်းလမ်း သို့မဟုတ် ပုန်ကန်မှုကိုမှ နှိုးဆော်ခြင်းမျိုး မဟုတ်ပေ””ဟု ရေးသား ထားပါသည်။ စဝ်ဆေးယောင်ဝေ (ခ) စဝ်ဆိုလန်ဖ (ယူဂျင်းသိုက်) သည် ရန်ကုန်မြို့ မက်သဒစ်အင်္ဂလိပ် ကျောင်းမှ တက္ကသိုလ် ဝင်တန်း အောင်မြင်ခဲ့ပြီး ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်မှ သမိုင်းဘာသာရပ်ဖြင့် ဝိဇ္ဇာဂုဏ်ထူးတန်း ဘွဲ့ကို ရရှိခဲ့သည်။ ကနေဒါနိုင်ငံ ဗြိတိသျှ ကိုလံဘီယာ တက္ကသိုလ်မှ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ ဘာသာရပ်ဖြင့် မဟာဝိဇ္ဇာဘွဲ့ ရရှိခဲ့ပြီး ၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ ဘာသာရပ်ဖြင့် ပါရဂူဘွဲ့ကို ရရှိခဲ့သည်။ ၂၄-၇-၂၀၀၄ တွင် ကနေဒါနိုင်ငံ ဗင်ကူးဗားမြို့၊ ၎င်း၏ နေအိမ်တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။
ဗမာ့တပ်မတော်အကြောင်း စာအုပ်စာတမ်း ပြုစုသည့် နိုင်ငံခြားသားတွေထဲမှာ လူသိများသူ တစ်ဦးဖြစ်သော အမေရိကန်နိုင်ငံသူ မေရီကယ်လဟန် (Mary P. Callahan) သည် ၁၉၉၁-၁၉၉၂ ကာလ တပ်မတော်မော်ကွန်း တိုက်မှာ ၆လ သုတေသန လုပ်ခွင့်ရ၍ စုဆောင်းမိသော အချက်အလက်၊ ပြည်တွင်းပြည်ပတွေ့ဆုံ မေးမြန်းချက်၊ တပ်မတော်နှင့် ပတ်သက်သည့် စာနယ်ဇင်းနှင့် မြန်မာ့ တက္ကသိုလ်တွေက မဟာဝိဇ္ဇာကျမ်းတွေကို ဖတ်ရှု လေ့လာတွေ့ရှိချက်၊ စစ်တပ်နှင့် လူ့အဖွဲ့အစည်းဆက်သွယ်ပုံကို လေ့လာ သုံးသပ်ပြီး “Making Enemies: War and State Building in Burma” စာအုပ်ကို ရေးသားခဲ့ပြီး ၂၀၀၃ ခုနှစ်တွင် အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုနယူး ယောက်ပြည်နယ် ကော်နဲတက္ကသိုလ်မှ ထုတ်ဝေခဲ့ပါသည်။ ယင်းစာအုပ်ကို ““ငါနဲ့ မတူငါ့ရန်သူ”” ဆိုတဲ့ အမည်ဖြင့် ဒေါက်တာအောင်ခင်က မြန်မာပြန်ဆိုပြီး၂၀၁၃ ခုနှစ်တွင် ပထမအကြိမ် အဖြစ် ဦးစန်းမွန်အောင် (ငါတို့စာပေ) က ထုတ်ဝေပြီးအောင်ပင်လယ် စာအုပ်တိုက်မှ ဖြန့်ချိခဲ့ပါသည်။
ယင်းစာအုပ်၏ စာမျက်နှာ ၉၁တွင်
““ပြည်ထောင်စုကြီးပြိုကွဲမှာ စိုးရိမ်လို့ အာဏာသိမ်းရတာဆိုတဲ့ ဆင်ခြေကို လည်း မေရီကယ်လဟန်က လက်မခံပါဘူး။ စစ်တပ် အဖွဲ့အစည်းဟာ အရပ်သား အဖွဲ့အစည်း၊ ပါတီ အဖွဲ့အစည်း စတာတွေထက် အများကြီး အင်အား တောင့်တင်းပြီး စည်းလုံးညီညွတ် နေတာမို့ အရပ်သား အစိုးရ အဖွဲ့အစည်းကို စစ်တပ် အဖွဲ့အစည်းနဲ့ အစားထိုးပြီး ပြဿနာကို စစ်ရေးအရ ဖြေရှင်းဖို့ ကြိုးစားတာ ဖြစ်ပါတယ်တဲ့”” ဟု ရေးသားထားပါသည်။
““ပြည်ထောင်စုကြီးပြိုကွဲမှာ စိုးရိမ်လို့ အာဏာသိမ်းရတာဆိုတဲ့ ဆင်ခြေကို လည်း မေရီကယ်လဟန်က လက်မခံပါဘူး။ စစ်တပ် အဖွဲ့အစည်းဟာ အရပ်သား အဖွဲ့အစည်း၊ ပါတီ အဖွဲ့အစည်း စတာတွေထက် အများကြီး အင်အား တောင့်တင်းပြီး စည်းလုံးညီညွတ် နေတာမို့ အရပ်သား အစိုးရ အဖွဲ့အစည်းကို စစ်တပ် အဖွဲ့အစည်းနဲ့ အစားထိုးပြီး ပြဿနာကို စစ်ရေးအရ ဖြေရှင်းဖို့ ကြိုးစားတာ ဖြစ်ပါတယ်တဲ့”” ဟု ရေးသားထားပါသည်။
နောက်ဆုံး တစ်အုပ်အနေဖြင့် လမ်းသစ်စာပေတိုက် မူပိုင် ၂၀၁၄ ဧပြီလမှာ ပထမအကြိမ်အဖြစ် ထုတ်ဝေခဲ့သော နန္ဒငြိမ်း၏ ““ဦးနေဝင်း ၁၉၆၂-၁၉၈၈ ခုနှစ် နှင့် သင်ခန်းစာ ယူဖွယ်ရာများ”” စာအုပ် စာမျက်နှာ ၁၈ တွင်
““မြန်မာသတင်းစာများ ကတော့ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း အာဏာ သိမ်းယူခြင်း အပေါ် အသိအမှတ် ပြုခြင်းများသာ ရေးသား ဖော်ပြ ခဲ့ကြပြီး ကန့်ကွက်ခြင်း လုံးဝ မပြုလုပ်ကြ။ ဤသည်မှာလည်း ထူးဆန်းသော အချက်တော့ မဟုတ်ပါ။ တိုင်းပြည်၏ အာဏာ မှန်သမျှကို ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းက ရယူထားရာတွင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း မနှစ်သက်မည့် စကားမျိုးကို ပြောဝံ့ရေးဝံ့မည် မဟုတ်ပါ။ အထောက်တော် သတင်းစာ ဆိုလျှင် အာဏာ သိမ်းယူမှုကို လုပ်သင့် လုပ်ထိုက်သည်ဟုပင် ရေးသား ဖော်ပြခဲ့လေသည်။ မတ်လ ၆ ရက်နေ့ထုတ် အထောက်တော် သတင်းစာ၏ ရေးသားမှုကို အောက်တွင်ဖော်ပြအပ်ပါသည်။
““ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း အောင်မြင်စွာ အာဏာ သိမ်းယူခဲ့မှုသည် ငါ့ဝမ်းပူဆာ မနေသာ၍ အာဏာသိမ်းခြင်း မဟုတ်ပါ။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းနှင့် တပ်မတော်သည် ဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံ ဥပဒေကိုမြတ်နိုးသူ၊ လေးစားသူများ ဖြစ်ပါ သည်။ သူသည် ယခင် ဒီမိုကရေစီဘောင် အတွင်း ပျော်မွေ့စွာနေခဲ့ပြီး ဒီမိုကရေစီ ရွေးကောက်ပွဲကြီး ကိုလည်း အောင်မြင်စွာ ကျင်းပပေးခဲ့သည်။ ဒီမိုကရေစီ မူအရ တင်မြှောက်လိုက်သော အစိုးရ လက်အောက်သို့ ပြန်လည် ဝင်ရောက်သည်။ ပြည်ထောင်စု ပြိုကွဲမည့် အခြေအနေကို ရောက်သော အခါမှ မျက်နှာ မလွှဲသာတော့ဘဲ အာဏာ ဝင်သိမ်း လိုက်ရခြင်းဖြစ်သည်””
ယူဆချက်တစ်ခု အနေနှင့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်း အာဏာ သိမ်းယူမှုကို အကောင်းမြင်မှုများ ကိုလည်း အဆိုးဟု တော့ မဆိုသာ။ ထိုစဉ်က တိုင်းပြည် အခြေအနေ များကလည်း ဖရိုဖရဲ ဖြစ်နေသည် မဟုတ်လော။ သို့သော် အာဏာသည် ကြောက်မက်ဖွယ် ကောင်းလေစွ။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းသည် ထို အာဏာတွင်ပင် သာယာငြိတွယ် သွားပြီး အာဏာရှင် ဖြစ်သွားပုံမှာ တရားကျ သင်ခန်းစာ ယူဖွယ်ဖြစ်သည်။ မည်သို့ပင် ဖြစ်စေကာမူ သူသည် ကနဦး ကာလများ၌ တိုင်းပြည် ကောင်းမွန်အောင် ပြုလုပ်ပေးချင်သော ဆန္ဒ ရှိခဲ့ကြောင်း သူ၏ လုပ်ရပ်များ၌ တွေ့ရလေသည်””ဟု ရေးသားထားသည်။
ယင်းစာအုပ်၏ နောက်ဆုံး စာမျက်နှာ ၁၇၉ အဆုံးအပိုဒ်၌
““၁၉၆၂ ခုနှစ်မှစတင်၍ ၁၉၈၈ ခုနှစ်ထိ ဦးနေဝင်း အုပ်ချုပ်ခဲ့သော အချိန်ကာလ၌ တိုင်းပြည်သည် ဆင်းရဲတွင်း နက်ခဲ့ပြီး ဒီမိုကရေစီ အခွင့်အရေးများ ဆိတ်သုဉ်းခဲ့သည် ကိုတော့ မည်သူမျှ မငြင်းနိုင်ပါ”” ဟုရေးသားထားပါသည်။
““၁၉၆၂ ခုနှစ်မှစတင်၍ ၁၉၈၈ ခုနှစ်ထိ ဦးနေဝင်း အုပ်ချုပ်ခဲ့သော အချိန်ကာလ၌ တိုင်းပြည်သည် ဆင်းရဲတွင်း နက်ခဲ့ပြီး ဒီမိုကရေစီ အခွင့်အရေးများ ဆိတ်သုဉ်းခဲ့သည် ကိုတော့ မည်သူမျှ မငြင်းနိုင်ပါ”” ဟုရေးသားထားပါသည်။
အချုပ်အားဖြင့်ဆိုရသော် အာဏာ သိမ်းခဲ့သည့် ၁၉၆၂ ခု၊ မတ်လ ၂ ရက်နေ့ နံနက်ပိုင်း သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် အာဏာသိမ်း ဒုတိယခေါင်းဆောင် ဗိုလ်မှူးချုပ်အောင်ကြီးက
““အာဏာကို လိုချင်လွန်းလို့ မဟုတ်၊ တိုင်းပြည်ကို ဖရိုဖရဲ ဖြစ်မှာစိုး၍ အာဏာ သိမ်းခဲ့ရသည်”” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် အာဏာသိမ်း ခေါင်းဆောင်များသည် ပြည်သူလူထုနှင့် ကင်းဝေး လာသည်နှင့်အမျှ ပြည်သူတို့၏ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေး၊ စားဝတ်နေရေး စသော လူနေမှု အဆင့်တွေဟာ နိမ့်ကျလာပြီး ပြည်သူတို့၏ ဘဝတွေ ဖရိုဖရဲ ဖြစ်လာသည်ကို မသိ ကျိုးကျွန် ပြုနိုင်အားတာကြောင့် ““နောက်ဆုံးတော့ … အာဏာ လိုချင်လွန်းလို့ အာဏာ သိမ်းခဲ့တာပါ”” ဟု ဆိုလိုက် ချင်ပါသည်။
““အာဏာကို လိုချင်လွန်းလို့ မဟုတ်၊ တိုင်းပြည်ကို ဖရိုဖရဲ ဖြစ်မှာစိုး၍ အာဏာ သိမ်းခဲ့ရသည်”” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် အာဏာသိမ်း ခေါင်းဆောင်များသည် ပြည်သူလူထုနှင့် ကင်းဝေး လာသည်နှင့်အမျှ ပြည်သူတို့၏ ကျန်းမာရေး၊ ပညာရေး၊ စားဝတ်နေရေး စသော လူနေမှု အဆင့်တွေဟာ နိမ့်ကျလာပြီး ပြည်သူတို့၏ ဘဝတွေ ဖရိုဖရဲ ဖြစ်လာသည်ကို မသိ ကျိုးကျွန် ပြုနိုင်အားတာကြောင့် ““နောက်ဆုံးတော့ … အာဏာ လိုချင်လွန်းလို့ အာဏာ သိမ်းခဲ့တာပါ”” ဟု ဆိုလိုက် ချင်ပါသည်။
ကျမ်းကိုး
၁။ ဦးနေဝင်း ၁၉၆၂- ၁၉၈၈ ခုနှစ်နှင့် သင်ခန်းစာယူဖွယ်ရာများ (နန္ဒငြိမ်း)
၂။ နိုင်ငံတော်အာဏာကို ဘာကြောင့် သိမ်းလိုက်တာလဲ (ဒေါ်အုန်းကြည်သား)
၃။ ရနံ့သစ်မဂ္ဂဇင်း (၂၀၁၃၊ မတ်လ)
စိုးမြင့်မိုး (ဘူမိ)
၁၈ မတ် ၂၀၁၆
၁၈ မတ် ၂၀၁၆
