တရုတ္​သမၼတ ရွီက်င္​့ပင္​းရဲ႕ မဟာရည္​မွန္​းခ်က္ (Ko Nay Nay)

တရုတ္​သမၼတ ရွီက်င္​့ပင္​းရဲ႕ မဟာရည္​မွန္​းခ်က္ (Ko Nay Nay)

ဧၿပီလ ၂၅ရက္​ေန ၂၇ရက္​ အထိက်င္​းပျပဳလုပ္​မည္​့ တရုတ္​ရဲ႕ ဒုတိယအႀကိမ္​ေျမာက္​ BRI ဖိုရမ္​၌ နိုင္​ငံေပါင္​း၃၇နိုင္​ငံမွ ေခါင္​းေဆာင္​မ်ား၊နိုင္​ငံေပါင္​း ၁၅၀ တို႔မွ ဖိတ္​ၾကားထားတဲ့ ဧည္​့သည္​ေတာ္​ဦးေရ ၅၀၀၀ေက်ာ္​၊ ကမာၻ့ဘဏ္​နွင္​့ အျပည္​ျပည္​ဆိုင္​ရာေငြေၾကးရန္​ပုံေငြ အဖြဲ႔တို႔လို နိုင္​ငံတကာအဖြဲ႕အစည္​း၉၀ေက်ာ္​တို႔လည္​း စုံစုံလင္​လင္​ ပါ၀င္​တက္​ေရာက္​ၾကမည္​ ျဖစ္​သည္​။ ျမန္​မာနိုင္​ငံမွ နိုင္​ငံေတာ္​ အတ္​ိုင္​ပင္​ခံပုဂၢိဳလ္​ ေဒၚေအာင္​ဆန္​းစုၾကည္​လည္​း တက္​ေရာက္​မည္​လို႔ သိရသည္​။

အဲဒီ BRI စီမံကိန္​းႀကီးဟာ ကမာၻ့ေျမထု ရဲ႕ ၃ပုံ၂ပုံအထိ ျဖန္​႔ၾကက္​ထားၿပီး၊ နိုင္​ငံေပါင္​း၆၅နိုင္​ငံမွ လူဦးေရ ၄.၄ဘီလီယံတို႔ကေန ထုတ္​လုပ္​တဲ့ ဂ်ီဒီပီ တန္​ဖိုး၂ထရီလီယံ ေက်ာ္​ နွင္​့ဆက္​စပ္​ ေနသည္​။ ၎စီမံကိန္​းအတြက္​ သတ္​မွတ္​လ်ာထားတဲ့ ရင္​းနွီးျမႇုပ္​နွံမႈ့ တန္​ဖိုးဟာ ၄-၈ထရီလီယံ အထိ ရွိေလသည္​။ BRIစီမံကိန္းျဖင္​့ ရွီက်င္​့ပင္​းသည္​ တရုတ္​ရဲ့စီးပြားေရးကို အေနာက္​နိုင္​ငံတို႔ရဲ့စီးပြားေရး ွင္​့ ဆက္​သြယ္​ဖို႔ရန္​ ႀကိဳးစားေဆာင္​႐ြက္​ျခင္​းသေဘာလည္​း ျဖစ္​သည္​။

၂၀၁၅ခုနွစ္​ထဲမွာ ေျပာၾကားခဲ့တဲ့ ရွီက်င္​့ပင္​းရဲ႕ မိန္​႔ခြန္​းထဲ၌ တရုတ္​နိုင္​ငံရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္​ ရည္​မွန္​းခ်က္​တစ္​ခုကေတာ့ တရုတ္​နိုင္​ငံသားအားလံုးတို႔အားဆင္​းရဲမြဲေတမႈဘ၀ကေန လြတ္​ကင္​းေရး အေကာင္​ထည္​ေဖာ္​ေဆာင္​႐ြက္​မည္ ျဖစ္​ေၾကာင္​း အေလးေပး မီးေမာင္း ထိုးေျပာၾကားခဲ့သည္​။  ၂၀၁၃ခုနွစ္​ကေန ၂၀၁၈အထိ ကာလအတြင္​း တရုတ္​နွင္​့ စီမံကိန္​း ရပ္​၀န္​းတေလ်ွာက္​ ရွိ နိုင္​ငံမ်ားတို႔ရဲ့ ကုန္​သြယ္​မႈ တန္​ဖိုးဟာ ေဒၚလာ ၆ ထရီလီယံ နီးပါးအထိရွိခဲ့ၿပီး ၎ေဒသရွိ နိုင္​ငံသားမ်ားတို႔အတြက္​ အလုပ္​အကိုင္​ အခြင္​့အလမ္​း ၃သိန္​းေက်ာ္​ကိုဖန္​တီးေပးနိုင္​ခဲ့သည္​။ BRI စီမံကိန္​းကို လက္​ခံ ပူးေပါင္​းလိုၾကသည္​့နိုင္​ငံေပါင္​း၆၀ေက်ာ္​အထိ ရွိေနၿပီး အီတလီ၊နယူးဇီလန္​၊ ၾသစႀတီးယား၊ ကာဇက္​စတန္​ ႏွင္​့ေတာင္​အာဖရိကနိုင္​ငံမ်ားတို႔လည္​း ပါ၀င္​ၾကသည္​။

BRI ဟာ တရုတ္​နွင္​့ ကမာၻ့နိုင္​ငံတို႔အား ခ်ိတ္​ဆက္​ေပးမည္​့ ကုန္​သြယ္​ေရးလမ္​းေၾကာင္​း ေဖာက္​လိုက္​ျခင္​းသေဘာလည္​း ျဖစ္​သည္​။ အေနာက္ သတင္​းမီဒီယာ အမ်ားစုတို႔က BRI စီမံကိန္​းဟာ တရုတ္​ရဲ့ကိုယ္​ကိ်ဴးစီးပြား ေရွ႕တန္​းတင္​ စီမံကိန္​းမ်ိဴးသာ ျဖစ္​ၿပီး ကမာၻ့နိုင္​ငံမ်ားတို႔အတြက္​ အေႂကြး ေထာင္​ေခ်ာက္​ မိနိုင္​သည္​လို႔ ေ၀ဖန္​သတိေပးေရးသားၾကသည္​။ ESSB KGရဲ႕ စီအီးအို Alawi Shaaban
Swabury ရဲ႕အဆိုအရ အာဖရိကနိုင္​ငံတိုင္​းကေတာ့ BRI စီမံကိန္​းကို လက္​ကမ္​းႀကိဳၾကသည္​က မ်ားၾကသည္​ဟု ဆ္​ိုထားသည္​။ အဲဒီနိုင္​ငံေတြက အေျခခံအေဆာက္​အုံ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈရွိေစျခင္​းက ကုန္​သြယ္​ေရးလမ္​းေၾကာင္​းကို ပိုၿပီးေျဖာင္​့ျဖဴးေစၿပီး ေဒသတြင္​း အလုပ္​အကိုင္​ ရရွိမႈနွင္​့ စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို ရွိေစနိုင္​သည္ကို ေကာင္​းစြာနားလည္​ သေဘာေပါက္​ၾကသည္​ဟု၎က ေျပာၾကားခဲ့သည္​။

ဥဇဘက္​ကစၥတန္​နိုင္​ငံရဲ့ အနာဂတ္​ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးမဟာဗ်ဴဟာ ပိုင္​း၌ BRI စီမံကိန္​းကို အမွီျပဳထားတာမ်ိဴးလည္​း ရွိေလသည္​။နိုင္​ငံျခားကုန္​သြယ္​ေရးလမ္​းေၾကာင္​းကိုဖြင္​့ၿပီး ျပည္​ပပို႔ကုန္​တန္​ဖိုးကို တိုးျမႇင္​့နိုင္​ရန္​အတြက္​တရုတ္​ရဲ႕ BRIစီမံကိန္​းကို ပူးေပါင္​းပါ၀င္​ လုပ္​ေဆာင္​မည္​ဟု ဆိုထားသည္​။ နိင္​ငံမ်ားစြာတို႔သည္​က လမ္​း၊တံတား စီမံကိန္​းမ်ားလိုမိမိတို႔နိုင္​ငံ့မ်ားရဲ႕ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးရည္​မွန္​းခ်က္​မ်ားကို အေထာက္​အကူ ျပဳေပးနိုင္​မည္​့ တရုတ္ရဲ့ BRI စီမံကိန္​းကို စိတ္​၀င္​စားမႈ့ မ်ားစြာ ရွိေနၾကသည္​။

တရုတ္​နွင္​့ ကမာၻ့နိုင္​ငံမ်ားတို႔ရဲ့ၾကား၌ BRI စီမံကိန္း၌ ပင္​လယ္​ေရေၾကာင္​းလမ္​းျဖင္​့ ထိစပ္​ေနသည္​့နိုင္​ငံ့ဆိပ္​ကမ္​းေပါင္​း ဟာ ၆၀၀ထက္​မနည္း ရွိေနသည္​။ ၂၀၁၈ထဲ၌ မီးရထားလမ္​းအားျဖင္​့ တရုတ္​-ဥေရာပ တို႔ၾကားကုန္​ပစၥည္​းတင္​ပို႔မႈ့ တန္​ဖိုးဟာ ေဒၚလာ ၁၆ဘီလီယံအထိရွိခဲ့သည္​။ တရုတ္​နွင္​့BRI နိုင္​ငံမ်ားတို႔ရဲ႕ၾကား ၂၀၁၇ထဲ၌ ခရီးသြားလည္​ပတ္​မႈ့နႈန္​းဟာ ၂.၆ဆ ျမင္​့တက္​လာခဲ့သည္​။

တရုတ္​သမၼတ ရွီက်င္​့ပင္​းလက္​ထက္​၌ ဟန္​မင္​းဆက္​နွင္​့ မင္​ မင္​းဆက္​တို႔လက္​ထက္​တြင္​ ႀကိဳးပမ္​းအားထုတ္​ခဲ့ဖူးတဲ့ တရုတ္​ျပည္​ရဲ႕ စီးပြားေရးကို အေနာက္​ရဲ့စီးပြားေရးနွင္​့ ဆက္​သြယ္​နိုင္​ဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့သည္​့ တရုတ္​ရဲ႕အိမ္​မက္​ကို အေကာင္​ထည္​ေဖာ္​ရန္​ ႀကိဳးစားျခင္​းလည္​းျဖစ္​သည္​။ အေစာပိုင္​းတုန္​းက "One Belt One Road "ဟု အမည္​ ေပးထားရာကေန "Belt and Road Initiative" လို႔ ေျပာင္​းသုံးလာသည္​။ ၎BRIအသုံး၌ တရုတ္​သည္​ "strategy","project","programme","agenda"တို႔လို႔ စီမံကိန္​း ဘက္​ကိုကိုယ္​စားျပဳတဲ့ စကားလံုး၊ အသုံးအနႈန္​းမ်ားတို႔ကို မသုံးဘဲ "initiative" ဆိုသည္​့ စကားလံုး၊ အသုံးအနႈန္​းကိုသာ သုံးနႈန္​းထားသည္​ကို ေတြ႕ရသည္​။

BRI စီမံကိန္​း၌ Road ဆိုသည္​မွာ တရုတ္​ျပည္​ရဲ့ေတာင္​ဘက္​ ကမ္​းရုိးတန္​းကို အေရွ႕အာဖရိက၊ေျမထဲပင္​လယ္​တို႔နွင္​့ ဆက္​သြယ္​ေပးမည္​့ အဓိကပင္​လယ္​ လမ္းေၾကာင္​းစီမံကိန္​းကို ဆိုလိုျခင္​းျဖစ္​သည္​။ Belt ဆိုတာကေတာ့ ကုန္​းလမ္​းေၾကာင္​းအတိုင္​းတရုတ္​နိုင္​ငံကို အာရွ အေရွ႕အလယ္​ပိုင္​းနွင္​့ အေရွ႕လယ္​ပိုင္​းေဒသ တို႔ကို ျဖတ္​ၿပီး ဥေရာပ သို႔ဆက္​သြယ္​ေပးမည္​့ အစီအစဥ္​ ျဖစ္​သည္​။ပထ၀ီအေနအထားအရ BRI ကိုသရုပ္​ခြဲၾကည္​့မည္​ဆိုပါက ေျမာက္​ပိုင္​း၊ အလယ္​ပိုင္​းနွင္​့ ေတာင္​ပိုင္​း ခါးပတ္​မ်ားဟူ၍ ရွိသည္​။ေျမာက္​ပိုင္​းသည္​က အာရွအလယ္​ပိုင္​း နွင္​့ ရုရွားကို ျဖတ္​ၿပီးဥေရာပနွင္​့ ဆက္​သြယ္​သည္​့ လမ္​းျဖစ္​သည္​။ အလယ္​ပိုင္​းသည္​ကေတာ့ အာရွအလယ္​ပိုင္​း၊ အေနာက္​ပိုင္​းနွင္​့ ပါရွားပင္​လယ္​ေကြ႕ကို ျဖတ္​ၿပီး ေျမထဲပင္​လယ္​ဆီသို႔ဦးတည္​သည္​့လမ္​းျဖစ္​သည္​။ ေတာင္​ပိုင္​းသည္​ကေတာ့ အေရွ႕ေတာင္​ အာရွ၊ေတာင္​အာရွကေန အိနိၵယသမုဒၵရာဘက္​ကို ေဖာက္​ထြက္​မည္​့ လမ္​းျဖစ္​သည္​။

လက္​ရွိ၌ ဒုတိယ အႀကိမ္​ေျမာက္​BRI ဖိုရမ္​ မတိုင္​ခင္​ နိုင္​ငံေပါင္​း ၄၀တို႔က လက္​ခံပူးေပါင္​းၾကရန္​ လက္​မွတ္​ထိုးထားၿပီး နိုင္​ငံေပါင္​း ၆၀ေက်ာ္​တို႔က ေထာက္​ခံထားၾကသည္​။ BRI စီမံကိန္​းဟာ ေရရွည္​ စီမံကိန္​းႀကီး ျဖစ္​လို႔ ေခါင္​းေဆာင္​ အေျပာင္​းအလဲလုပ္​လိုက္​တာနဲ႔ သဲထဲေရသြန္​
အေနအထားမ်ိဴးရွိနိုင္​လို႔ သမၼတရွီက်င္​့ပင္​းက ပထမသမၼတသက္​တမ္​း ျပည္​့သည္​့ေန႔မွာ ဒုတိယ သမၼတသက္​တမ္​း ထမ္​းေဆာင္​ဖို႔ရန္​ ႀကိဳးစားျခင္​းနွင္​့အတူ ဖြဲ႕စည္​းပုံအေျခခံဥပေဒ အရခြင္​့ျပဳထားတဲ့ သမၼတသက္​တမ္​း ၂ႀကိမ္​သာ ထမ္​းေဆာင္​ခြင္​့ ကန္​႔သတ္​ခ်က္​ကို ပယ္​ဖ်က္​ခဲ့ၿပီး တျခားေသာ ျပင္​ဆင္​ျဖည္​့စြက္​စရာ အခ်က္​ ၂၀ကိုလည္​း ျပင္​ဆင္​ခဲ့သည္​။ အဲဒီေတာ့ ရာထူးၿမဲ၊ ေနရာၿမဲ ဘ၀ျဖင္​ ့ရွီက်င္​့ပင္​းသည္​ နိုင္​င့ံေခါင္​းေဆာင္​ေနရာကို အကန္​႔အသတ္​မရွိ တာ၀န္​ထမ္​းေဆာင္​ၿပီးတိုင္​းျပည္​ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး စီမံကိန္​းမ်ားကို ဆက္​၍ မိမိစိတ္​ႀကိဳက္​ အေကာင္​အထည္​ ေဖာ္​လို႔ ရေနသည္​့ အေနအထားမ်ိဳး ျဖစ္​သည္​။

လက္​ရွိ၌ သီရိလက္​ာနိုင္​ငံ၊ ကေမၺာဒီးယား နိုင္​ငံတ္​ို႔ကေတာ့ တရုတ္​ရဲ႕ BRI စီမံကိန္​းေၾကာင္​့ အက်ိဴးျဖစ္​ထြန္​းမႈနည္​းၿပီး တရုတ္​ကုမၸဏီမ်ား၊ တရုတ္​နိုင္​ငံသားတို႔ကစီမံကိန္းအေၾကာင္​းျပၿပီး ၎နိုင္​ငံမ်ားထဲသို႔ ၀င္​ေရာက္​ၿပီး ေ႐ႊ့ေျပာင္​းေနထိုင္​မႈ့ ေတြ မ်ားစြာ တိုးလာသည္​ဟူ
ေသာ ညည္​းညဴသံေတြေတာ့ ထြက္​လာၾကသည္​။

ျမန္​မာနိုင္​ငံသည္​လည္​း တရုတ္​ရဲ႕ BRI စီမံကိန္​းေတြမွာ အက်ိဴးတူ ပူးေပါင္​းလုပ္​ေဆာင္​ဖို႔ရန္​ ရွိေနၿပီး၊၂၀၁၈ခုနွစ္​၊ စက္​တင္​ဘာထဲ၌ နွစ္​နိုင္​ငံ အစိုးရတို႔ၾကား နွစ္​နိုင္​ငံနားလည္​မႈ့ စာခြၽန္​လႊာ MOUကို လက္​မွတ္​ထိုးခဲ့ၿပီးျဖစ္​သည္​။ လာမည္​့ BRIဖိုရမ္​သို႔လည္​း နိုင္​ငံေတာ္​အတိုင္​ပင္​ခံ ပုဂၢိဳလ္​ တက္​ေရာက္​မည္​လို႔လည္​းသိရသည္​။ တရုတ္​-ျမန္​မာ ဆက္​ဆံေရး၌ ျမန္​မာနိုင္​ငံသည္​ လက္​ရွိအေနအထား၌ ျမစ္​ဆံုစီမံကိန္​းနွင္​့ ပတ္​သက္​လို႔ တရုတ္​ရဲ့ဖိအားေပးမႈ့ ကို ခံေနရသည္​။ စစ္​အစိုးရ ေခါင္​းေဆာင္​ ဦးသန္​းေ႐ႊလက္​ထက္​ကတည္​းက အစျပဳခဲ့တဲ့ျမစ္​ဆံုစီမံကိန္​းဟာ ဦးသိန္​းစိန္​လက္​ထက္​၌ ယာယီရပ္​ဆိုင္​းခဲ့ၿပီးေနာက္​ NLD အစိုးရ လက္​ထက္​မွာ တာ၀န္​ယူေျဖရွင္​းရမည္​့ အမွိုက္​ထုပ္​ႀကီးသဖြယ္​ ရွိေနပါသည္​။
လက္​ရွိNLD အစိုးရသည္​လည္​း ျမစ္​ဆံုစီမံကိန္​းကို ျပန္​စ မည္​ဆိုပါက တရုတ္​ရဲ႕ ဖိအားေပးမႈကို ေလ်ာ့က်ေစနိုင္​ေပမယ္​့ ျမန္​မာျပည္​သူေတြရဲ႕ ဖိအားေပးမႈ့ကို မ်ားစြာခံၾကရမည္​ျဖစ္​ၿပီး လာမည္​့ေ႐ြးေကာက္​ပြဲမွာ အနိုင္​ရဖို႔ရုန္​းကန္​ ရဖို႔ရွိနိုင္​မည္​။

ေလာေလာဆယ္​၌ ရခိုင္​အေရးလို ကိစၥမ်ိဴး၌ ကုလသမဂၢနွင္​့ OIC နိုင္​ငံတို႔က ျမန္​မာကို အမဲဖ်က္​ဖို႔ရန္​ ႀကိဳးစားေနၾကသည္​ကို တရုတ္​ႀကီးက နိုင္​ငံတကာအေရး၌ ျမန္​မာနိုင္​ငံဘက္​က မားမားမတ္​မတ္​ ရပ္​တည္​ေပးခဲ့လို႔လက္​ရွိNLD အစိုးရအတြက္​ အက်ဥ္​းထဲ အၾကပ္​ထဲသို႔ေရာက္​ရွိ ေနၿပီ ျဖစ္​သည္​။ လက္​ရွိအေနအထား၌ တရုတ္​-ျမန္​မာ စီးပြားေရးစၾကၤန္​ အပိုင္​းစီမံကိန္​းကို တရုတ္​ဘက္​ကေရာ၊ ျမန္​မာဘက္​ကပါ အေကာင္​အထည္​ေဖာ္​ဖို႔ရန္​ သေဘာတူထားၿပီးျဖစ္​သည္​။ တရုတ္​နိုင္​ငံ၊ယူနန္​ျပည္​ကေန မူဆယ္​ကိုျဖတ္​ၿပီး၊ ရခိုင္​ျပည္​နယ္​အထိ ေဖာက္​မယ္​့ မီးရထား လမ္​းမႀကီးစီမံကိန္​းကိုေတာ့ ျမန္​မာဘက္​က လိုက္​ေလ်ာရဖို႔ ရွိေနပါသည္​။ China Myanmar Economic Corridor( တရုတ္​-ျမန္​မာ စီးပြားေရး
စၾကၤန္)မွာပါ၀င္​မည္​့ စီမံကိန္​းက ၁၂ခုေလာက္​ရွိေနသည္​။ ယခုBRI ဒုတိယအႀကိမ္​ေျမာက္​ ဖိုရမ္​မွာ ေဒၚေအာင္​ဆန္​းစုၾကည္​သည္​ ၎ CMEC နွင္​့ဆိုင္​တဲ့ စီမံကိန္​းေတြအတြက္​ နားလည္​မႈစာခြၽန္​လႊာ ေရးထိုးသြားဖြယ္​ရွိနိုင္​လို႔ နားစြင္​့ၾကရေအာင္လို႔ တိုက္​တြနး္​လိုက္​ရပါသည္​။

#KoNayNay
Mon,Apr 22