ကုန္သြယ္ေရးစစ္စတင္ျခင္း (၁၄)
၂ဝ၁၈ ေနာက္ဆုံး သုံးလပတ္ လည္ျပန္
ကုန္သြယ္စစ္ ၁၁ မွာ
လက္ရွိအေမရိကန္ဗဟုိဘဏ္ဥကၠ႒ ဂ်ရုမ္းပုိဝဲနည္း႔ အရင္ ဥကၠ႒ေဟာင္းႏွစ္ဦးရဲ႔ စကားဝုိင္းေဆြးေႏြးပြဲအေၾကာင္း
ေရးခဲ့တယ္။ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးေန႔ျဖစ္တဲ့ ဇႏၷဝါရီ၄ရက္ေန႔မွာ အတၱလန္တာမွာလုပ္တဲ့ အဲသည္ေဆြးေႏြးပြဲကေန ပုိဝဲေျပာခဲ့တာက ေစ်းကြက္ကုိ ေစာင့္ၾကည့္ေနမယ္ဆုိတာပါ။
ေငြတင္းက်ပ္တဲ့ (QT) နည္း႔သြားေနတယ္ဆုိေပမယ့္ လုိအပ္ရင္ဘဏ္တုိးႏွဳန္းကုိခ်မယ္ဆုိတဲ့
အဓိပၸါယ္ျဖစ္တယ္။ ျပႆနာအစက၂ဝ၁၈ ဒီဇင္ဘာ။ ျပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ေနာက္ဆုံး ၃လပတ္မွာ အေမရိကန္စေတာ့ေစ်းကြက္
ေတာ္ေတာ္က်တယ္။ အေမရိကန္ဗဟုိဘဏ္ရဲ႔ ေငြတင္းက်ပ္တဲ့ေပၚလစီနည္း႔ ညာလက္က မီးစတဘက္ကုိင္ထားခ်ိန္မွာ
၂ဝ၁၉မွာ အနည္းဆုံး၂ၾကိမ္တင္မယ္လို႔ ဆုိထားတဲ့ဘဏ္တုိးႏွဳန္းကုိ
ေစာင့္ၾကည့္မယ္ဆုိတဲ့ (တနည္းအေျခအေနမေကာင္းရင္ ဘဏ္တုိး မတင္ေတာ့ဘူးဆုိတဲ့)
ေရမွဳတ္တဘက္ကုိ ဘယ္ဘက္လက္မွာေတြ႔လုိက္ရတာပါပဲ။
၂ဝ၁၉ႏွစ္ဦးမွာ အေမရိကန္ဗဟုိဘဏ္
ဥကၠ႒ေတြစုျပီး စကားဝုိင္းလုပ္တယ္ဆုိေတာ့ ထူးျခားတယ္လို႔ မဆုိႏုိင္ဘူးလားေမးရင္ ထူးတယ္
လို႔ေတာ့ ေျပာရမွာပါ။ ဘာလို႔လည္းဆုိေတာ့ အေပၚမွာေျပာခဲ့သလုိ ၂ဝဝ၈ ဘ႑ာေရးေစ်းကြက္ပ်က္ျပီး
စီးပြားေရး ဆုတ္ယုတ္မွဳၾကီး ျဖစ္ျပီးတဲ့အခ်ိန္ကစၾကည့္ရင္ အေမရိကန္စေတာ့ေစ်းကြက္ဟာ
၂ဝ၁၈ စတုထၳ၃လပတ္ (Q4)
မွာ အနိမ့္ဆုံးကုိဆင္းသြားလို႔ ျဖစ္တယ္။ အေျခအေနေတြက ၂ဝ၁၉ ပထမ၃လပတ္မွာရွင္းသြားတာေတြ႔ရတယ္။
ကမာၻ႕စီးပြားေရးကုိေမာင္းႏွင္ေနတဲ့တြန္းအားဟာ အေႂကြး (Debt
သုိ႕မဟုတ္ Credit) သက္သက္
မဟုတ္ေတာ့ဘူးဆုိတဲ့အေျဖ ျဖစ္လာတယ္။ ဒီလုိေျပာဖုိ႔ဆုိတာက နည္းနည္းေတာ့ရွင္းဖုိ႔လုိလာတယ္။ ဒါဆုိ ဘာကေမာင္းႏွင္တာလဲ။ ၃လပတ္တခုကုန္တုိင္း
စီးပြားေရးနဲ႔ပါတ္သက္လို႔ ေကာင္းဆုိးအေထြေထြကုိ ထုတ္ျပန္တဲ့အစီရင္ခံစာေတြရွိတယ္။
ဘာေတြထူးလို႔လဲဆုိရင္ လြယ္လြယ္ရတဲ့ ဝီကီပီးဒီးယား စြယ္စုံက်မ္းရဲ႔လက္ခြဲတခုျဖစ္တဲ့
Investopedia ကအစီရင္ခံစာကုိ အႏွစ္ခ်ဳပ္ ၾကည့္ရေအာင္။
အေမရိကန္အေၾကာင္းက စမယ္။ အေမရိကန္မွာ
စေတာ့ေတြက်တာၾကမ္းတယ္။ အေမရိကန္ စေတာ့ေစ်းကြက္ညႊန္ကိန္းျဖစ္တဲ့ S&P 500 ညႊန္ကိန္းက ၁၇% နီးပါးက်သြားတယ္။ ေတာ္ေတ္ာက်တယ္ ေျပာႏုိင္တယ္။ အဓိကအခ်က္ေတြက
စီးပြားေရးအလားအလာေတြကုိ စိတ္ မခ်လို႔ ျဖစ္တယ္။ တရုတ္နဲ႔ကုန္သြယ္စစ္ျဖစ္ေနေတာ့
ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူေတြဘက္ကလည္း လက္မရဲၾကဘူး။ ၂ဝ၁၈ နည္း႔ ၂ဝ၁၉ အတြက္ ဂ်ီဒီပီ ခန္႔မွန္းခ်က္ေတြကလည္း က်ေနတယ္။ ဗဟုိဘဏ္က ၂ဝ၁၈ ဒီဇင္ဘာက
အတုိးႏွဳန္းတခ်က္တင္ခဲ့တယ္။ အလုပ္သမားနဲ႔ လုပ္အားေစ်းကြက္ (labor
market) က အေျခအေနေကာင္းေနလို႔ျဖစ္တယ္။ အလုပ္လက္မဲ့က
လက္ခံႏုိင္တဲ့အေနအထားမွာ ရွိေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ အတုိးႏွဳန္း က တင္သာတင္လုိက္တယ္၊
ေလသံက သိပ္မမာဘူး။ ခုိသံေပါက္ (dovish tone လို႔ သုံးၾကတယ္။
ေငြက်ပ္တာ မေကာင္းဘူး။
ေငြေခ်ာင္ခ်ိတာက ပုိေကာင္းတယ္ဆုိတဲ့သေဘာ။
ေငြလြယ္လြယ္ေပါေပါ လုပ္တဲ့ေပၚလစီ။ တနည္း QE ကုိ dovish သုိ႔မဟုတ္ ခုိသံထြက္ တယ္ လို႔ေျပာတယ္။ ဆန္႔က်င္ဘက္က hawkish tone သိမ္းငွက္ေတြ ေလေပၚမွာဝဲၿပီး ေငြေဖာင္းပြတဲ့ အင္ဖေလးရွင္းကုိေစာင့္ျပီး ထိန္းကြပ္ တာကိုဆုိတယ္။
ဘဏ္တုိးတင္တာက သိမ္းငွက္ေပၚလစီ။ ဒါေပမယ့္ ျပန္ခ်ခ်င္တဲ့သေဘာဘက္ယိမ္းေနလို႔ ခိုသံထြက္တယ္လို႔ေျပာတာ။
လက္ရွိဗဟုိဘဏ္ရဲ႔ ေလသံက ခုိသံထြက္တယ္။ Dovish ျဖစ္ေနတယ္လို႔ေျပာႏုိင္တယ္။
ကုမၸဏီၾကီးေတြ အေျခအေနမေကာင္းၾကဘူး။ အထူးသျဖင့္ နည္းပညာကုမၸဏီေတြ။ အဆုိးဆုံးက အက္ပဲ (Apple) ေပါ့။ ရွယ္ယာေတြ က်တယ္။
စြမ္းအင္ဘက္ကုိ ၾကည့္ေတာ့လည္း လက္ၾကီးတရုတ္ဘက္က ေရနံအဝယ္လုိက္ဖုိ႔ သိပ္မလြယ္ဘူး။ ဝယ္လုိအားနည္းရင္ ေစ်းၾကမွာပဲ။ အားလုံးၾကည့္ေတာ့
ေရလုိမီးလုိဖုန္းလုိ (သုံးစြဲေရးေစ်းကြက္ utility market) ေတြေလာက္ပဲဟန္ႏုိင္တယ္။
အီးယူကုိၾကည့္ေတာ့ သူ႔ညႊန္ကိန္းျဖစ္တဲ့ MSCI EMU (European
Economic and Monetary Union) က်တယ္။ အေမရိကန္ေလာက္ မဆုိးေပမယ့္ ၁၃%
ေလာက္က်တယ္။ သူတုိ႕စုိးရိမ္တာေတြက ကုန္သြယ္စစ္ေၾကာင့္ တက္လာတဲ့အခြန္အခေတြ၊
တရုတ္စီးပြားအတက္ ေႏွးသြားတာေတြ၊ အဂၤလန္အထြက္ (Brexit) အျပင္
အေမရိကန္အတုိးႏွဳန္း တက္လာတာလည္းပါတယ္။ ယူရုိဇုန္မွာလည္း အေမရိကန္လုိ
သုံးစြဲေရးပုိင္း (utilities) က မဆုိးဘူး၊ ထိမ္းထားႏုိင္တယ္။
က်ေနတာက နည္းပညာေစ်းကြက္ျဖစ္တယ္။ ကားေစ်းကြက္လည္း က်တယ္။ အားလုံးၿခံဳၾကည့္ေတာ့ ျပီးခဲ့တဲ့ေလးႏွစ္အတြင္း အဆုိးဆုံးအေျခအေနလို႔ ေျပာႏုိင္တယ္။
ေရာမကုိၾကည့္ေတာ့ ဘတ္ဂ်က္ကုိ ၂.၄% လ်ာထား ရာကေန ၂.ဝ၄% နဲ႔ ထိန္းထားမယ္ဆုိေပမယ့္
အီတလီဘတ္ဂ်က္ျပသနာဟာ အလုံးစုံေျပလည္ေသးတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။
ယူေကကိုၾကည့္ေတာ့ သူ႔ FTSE (Financial Time
Stock Exchange) စေတာ့ညႊန္ကိန္း က ၁ဝ.၂% ေလာက္က်ေနတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ
အဂၤလန္အထြက္ (Brexit) က အခ်ိန္ဆြဲဆန္႔လို႔ရသြားတယ္ဆုိတာသိရေပမယ့္
မႏွစ္က ေနာက္ဆုံးကြာတားမွာေတာ့ အီးယူနဲ႔ ဘာသေဘာ တူညီခ်က္မွမယူပဲ
ထြက္ရမယ့္ (No Deal)က ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ရွိေနေတာ့
ႏုိင္ငံေရးစီးပြားေရးအေျခအေနေတြက မေရမရာျဖစ္ေနတယ္။ သုိ႔ေပမယ့္
ဂ်ီဒီပီပုိင္းကၾကည့္ေတာ့ ကြာတားတခုခ်င္းစီမွာ နည္းနည္းခ်င္းေတာ့ တက္ေနတယ္။
အာရွဘက္လွည့္ရင္ ဂ်ပန္စေတာ့ေစ်းကြက္က ၁၇.၆% ေလာက္က်တယ္။ နစ္ဆန္ အမွဳေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္
ကာလို႔စ္ဂုိဆင္ရဲ႔အမွဳျဖစ္ေနျပီး ကုမဏီကေန ထြက္လုိက္ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘဏ္ပုိင္း မွာေတာ့
Soft Bank ရဲ႔စီးပြားခြဲတခုျဖစ္တဲ့ မုိဘုိင္းလုပ္ငန္းကုိ အမ်ားပုိင္
စလုပ္လုိက္ႏုိင္တယ္။ တရုတ္၊ ေတာင္ကုိရီးယား ထုိင္ဝမ္ အားလုံးရဲ႔ ပုိ႔ကုန္အသားေပးေစ်းကြက္ေတြ အားလုံးက်တယ္။ တရုတ္မွာ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မွဳလုပ္ငန္းေတြနဲ႔
စြမ္းအင္ပုိင္းေတြမွာ အထိအနာဆုံး ျဖစ္ေနတယ္။ ေရနံေစ်း နည္းနည္းက်ေတာ့
ေရနံသြင္းတဲ့ အင္ဒုိနီးရွား၊ ဖိလစ္ပုိင္ နဲ႔ အိႏၵိယေတြအေျခအေနမဆုိးဘူး။
ထြန္းသစ္စ ေစ်းကြက္ေတြထဲမွာ မကၠစီကုိအေျခအေန အားအနည္းဆုံးျဖစ္တယ္။
(ဘြန္းေစ်းကြက္ နဲ႔ အေမရိကန္ရီဆက္ရွင္း)
တကမာၻလုံး
ဘြန္းေစ်းကြက္ကုိၾကည့္ေတာ့ အေမရိကန္ရဲ႔ ၁ဝႏွစ္ဘြန္းအတုိးႏွဳန္း (yield) က ၃.ဝ၆ ကေန ၂.၆၈% ကို က်သြားတယ္။ အီးယူ တခုလုံးမွာ ဝ.၄၇% ကေန ဝ.၂၄%၊ ဘတ္ဂ်က္ျပသနာတက္ေနတဲ့အီတလီမွာ
၃.၁၅ ကေန ၂.၇၄% ကိုက်တယ္။ အဂၤလန္မွာ ၁.၅၇ ကေန ၁.၂၈% စသည္ျဖင့္ေပါ့။
ေကာ္ပုိရိတ္ဘြန္းေတြေျပာရင္ ရွည္ၾကာသြားမယ္။ အႏွစ္ခ်ဳပ္ေတာ့ ျပီးခဲ့တဲ့ ၂ဝ၁၈
ေနာက္ဆုံး ၃လပတ္မွာ တကမာၻလုံး ဘြန္းေစ်းကြက္က အျမတ္ႏွဳန္းေတြက်တယ္။ ၁ဝႏွစ္အတြင္း
အက်ဆုံးေလာက္ျဖစ္တယ္။ ဒီမွာတင္ အေမရိကန္ ၂ဝဝ၈ ကေန နလံထေနျပီလားလို႔
ေမးခြန္းထုတ္ေနသူေတြေကာ ေနာက္ႏွစ္ေတြမွာ စီးပြားေရးဆုတ္ယုတ္က်ဆင္းမွဳ (Recession)
ဝင္ေတာ့မွာလားလို႔ သံသယရွိေနသူေတြၾကားမွာ အေျဖတခုကရွင္းလာတယ္။
ရီဆက္ရွင္းက ပုိျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိလာတဲ့သေဘာပဲ။ ဒီေလာက္ဆုိရင္ ၂ဝ၁၉အဝင္မွာ အေမရိကန္ဗဟုိဘဏ္ရဲ႔
သေဘာထား ဘာလို႔ေျပာင္းသြားသလဲ ရိပ္မိသလုိုလိုရွိလာပါလိမ့္မယ္။ ေကာင္းျပီ။ အေမရိကန္ဗဟုိဘဏ္က
ဘဏ္တုိးတခုတည္းကိုပဲ ထိန္းေက်ာင္းေနရတာလားဆုိေတာ့ သူ႔မွာေနာက္တခု
သူ႔ balance sheet (၄ ထရီလီယံေက်ာ္တယ္လို႔ဆုိတယ္) ကုိ ျပန္ကာေအာင္လုပ္ေနတာတခုရွိတယ္။
၂ဝဝ၈ ေနာက္ပုိင္းျပသနာေတြကုိကုစားဖို႔ QE လုပ္ခဲ့တာေတြကုိ ျပန္ကာမိေအာင္လုပ္ရတဲ့ သေဘာပါ။ အဲဒါက တလကုိ ေဒၚလာဘီလီယံ ၅ဝ
သူဖန္တီးထားတဲ့ေငြေတြကို ျပန္ဖ်က္ေနတာပါ။
၅ဝ ဘီလီယံဖ်က္ဖုိ႔မလြယ္လာတဲ့အခါ
ခုလက္ရွိမွာ ဘီလီယံ ၃ဝ အထိခ်ျပီးဖ်က္တယ္။ ေမလထဲမွာ ၁၅ဘီလီယံကို ထပ္ခ်ျပီးဖ်က္မွာျဖစ္တယ္။
အဲသည္ႏွဳန္းအတုိင္းသြားျပီးရင္ စက္တင္ဘာမွာ ဖ်က္ေနတာကို ရပ္ဖုိ႔ရွိတယ္။ ဒီလုိိေငြေတြဖ်က္ေနတယ္ဆုိတာက FED ရဲ႔အေနအထားက
အသုံးမ်ားခဲ့တဲ့ သူ႔ရသုံးစာရင္း (balance sheet) ကိုျပန္ထိမ္းဖုိ႔
ႀကိဳးစားတဲ့သေဘာပါ။ လတ္တေလာ အေမရိကန္ဗဟုိဘဏ္ကလုပ္ေနတဲ့ အဓိကလုပ္ငန္း
၂ရပ္က သူ႔balance sheet ထိမ္းဖုိ႔ ေငြျပန္ဖ်က္ေနတာနဲ႔
ဘဏ္တုိးႏွဳန္းတင္တဲ့ ေငြရင္းတင္းက်ပ္မွဳေပၚလစီပါ။
ဒီ၂ခုစလုံးဟာ
အေမရိကန္စီးပြားေရး ျပန္ေကာင္းလာေနတယ္လို႔ယုံၾကည္လို႔ လုပ္ႏုိင္တာျဖစ္တယ္။
ဒါေပမယ့္၂ဝ၁၈ ေနာက္ဆုံးကြာတားမွာ စေတာ့ေစ်းကြက္ရဲ႔အေျခအေနေတြက ဒီလုပ္ရပ္ေတြကုိ
ျပန္စဥ္းစားဖုိ႔ ျဖစ္လာေစတယ္။ စေတာ့ေစ်းကြက္အျပင္
ဘြန္းတုိးႏွဳန္း (yield) ေတြကလည္း ေငြတင္းက်ပ္တာကုိေဝဖန္တဲ့
ကိန္းဂ႑န္းေတြထြက္လာတယ္။ ၂ဝ၁၉ ေအပယ္လဆန္းမွာ ၁ဝႏွစ္ဘြန္းေတြဟာ ၃လဘြန္း ေတြရဲ႔
ဘြန္းတုိးႏွဳန္း (yield) ေအာက္ကိုပထမဆုံးအၾကိမ္ေရာက္သြားလို႔ပါပဲ။
ဒီေနရာမွာ ဘြန္းတုိးေတြရဲ႔သေဘာကုိ နည္းနည္းေျပာဖုိ႔ လုိလာတယ္။
ပုံမွန္မွာ ေရရွည္ရင္းႏွွီးျမဳပ္ႏွံတဲ့ ဘြန္းတုိးေတြဟာ ေရတုိဘြန္းတုိးေတြ ထက္ ျပန္ရမယ့္ဘြန္းတုိးေငြ
ပုိသာရမွာပဲျဖစ္တယ္။ အဲသည္လုိ ေရရွည္ ၁ဝႏွစ္ဘြန္းတုိးက ေရတုိ ၁ႏွစ္ ၃လ စသည္ျဖင့္
ဘြန္းတုိးေတြထက္ ေလ်ာ့သြားတယ္ဆုိတာဟာ ေရရွည္စီးပြားေရးအလားအလာကုိ
ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူေတြက မယုံၾကည္ၾကတဲ့သေဘာပဲ။ ကာလရွည္ဘြန္းတုိး ေတြက ကာလတုိဘြန္းတုိးေတြထက္က်သြားတာကုိ
ဘြန္းဂရပ္ေျပာင္းျပန္ (inverted) ျဖစ္တယ္လို႔ေျပာၾကတယ္။
တခ်ဳိ႔လည္း ဘြန္းဂရပ္ ျပားသြားတယ္ (flat) လို႔ေျပာတယ္။ ျပားတယ္ဆုိတာက ေျပာင္းျပန္လန္သြားတာမဟုတ္ေပမယ့္
တက္ရမယ့္ဂရပ္မ်ဥ္းကျပန္ဆင္းလာတာ ဆုိေတာ ့ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေတာ့မယ္ဆုိတဲ့သေဘာမွာလည္း သုံးတယ္။
ဆုိလုိတာပုံမွန္မွာ ကာလတုိကေန ကာလရွည္ဘြန္းတုိးေတြဟာ အထက္ကုိေထာင္တက္ေနရမွာ ျဖစ္တယ္။
(ပုံကုိၾကည့္ပါ)။
ဘြန္းတုိးေတြအေၾကာင္း ဘာလို႔ဒီေလာက္ေျပာေနရသလဲဆုိေတာ့
ဘြန္းဂရပ္ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ရင္ ၆လကေန ၁ႏွစ္ခြဲအတြင္း စီးပြားေရး ဆုတ္ယုတ္မွဳ (recession) ဝင္မယ္ဆိုတဲ့ေဖာ္ျမဴလာ ရွိလို႔ပါပဲ။ ပုံမွာျပထားတဲ့ဘြန္းတုိးမွာ အေပၚကုိတက္ေနတယ္ဆုိေပမယ့္
၁ဝႏွစ္ဘြန္း တုိးဟာ ၂ႏွစ္ဘြန္းတုိးထက္ ၁၂ပြဳိင့္ (၂.၈ - ၂.၆၈
= ၁၂) ပဲသာေတာ့တယ္။ ဒါက ၂ဝ၁၈ ေနာက္ဆုံးကြာတားျဖစ္တဲ့ ဒီဇင္ဘာ ၁၉ရက္ေန႕က အေျခအေန။
ဒါေပမယ့္ ၂ဝ၁၉ မတ္လကုန္ (ေအပယ္လဆန္း) ထဲမွာ ၃လဘြန္းတုိးဟာ ၁ဝႏွစ္ဘြန္းတုိးထက ္ျမင့္သြားတယ္။
အဲဒီေတာ့ ေဖာ္ျမဴလာအရ အေမရိကန္ ရီဆက္ရွင္းက ၂ဝ၁၉ စက္တင္ဘာကေန ၂ဝ၂ဝ စက္တင္ဘာအတြင္းမွာ
ဝင္လာဖုိ႔ရွိေနတယ္။ တကယ္ ျဖစ္ေတာ့မွာလားဆုိေတာ့ ထီေပါက္ဂဏန္းတြက္သလုိေျပာရရင္ ေရွ႕မွာ ဂရပ္ေျပာင္းျပန္ျဖစ္လို႔ ရီဆက္ရွင္း ၉ၾကိမ္ျဖစ္ခဲ့ဘူးတယ္။
ဒါဆုိဘြန္းတုိးေတြ ဘာလို႔ ဒီလို ကေမာက္ကမျဖစ္သြားတာလဲ
ဘယ္လုိအက်ဳိးဆက္ေတြေနျဖစ္တာလဲဆုိတာ ၾကည့္ဖုိ႔လုိမယ္။
ပထမ ကာလတုိဘြန္းေတြရဲ႔အတုိးႏွဳန္း
(yield)
ကုိၾကည့္ရေအာင္။ ၂ဝ၁၈ ဒီဇင္ဘာ ၁၉ မွာ အေမရိကန္ ဗဟုိဘဏ္ကေန
ဘဏ္တုိးႏွဳန္း (interest rate ျပီးေတာ့ ဒါကုိ Fed
fund rate လို႔လည္းေခၚတယ္) ကုိ ၂.၂၅% ကေန ၂.၅% က တင္တယ္။ တခါတင္ရင္ ဝ.၂၅%ပါ။
တခါတည္း ၂ဝ၁၉မွာ ၂ၾကိမ္ တင္မယ္။ ျပီးရင္ ၂ဝ၂ဝ မွာ တၾကိမ္တင္မယ္လို႔လည္း
ေလသံပစ္ထားတယ္။ ဒီေတာ့ ၂ဝ၁၉အကုန္မွာ ဘဏ္တုိးႏွဳန္းက ၃%ကို ေရာက္မွာျဖစ္ျပီး ၂ဝ၂ဝမွာ
၃.၂၅% ျဖစ္မယ္။ ပုံမွန္မွာ ၂ႏွစ္ဘြန္းတုိးေတြဟာ ဗဟုိဘဏ္တုိးႏွဳန္းရဲ႔အထက္ ၃၅ပြိဳင့္
ေလာက္မွာရွိတယ္။ ဒီေတာ့ လတ္တေလာ ဘဏ္တုိးႏွဳန္း ၂.၅%မွာ ၃၅ပြိဳင့္ ဝ.၃၅ ကို ေပါင္းရင္
၂.၈၅%ေလာက္ဟာ ၂ႏွစ္ဘြန္းေတြရဲ႔ ဘြန္းတုိးႏွဳန္းေပါ့။ လက္ရွိ ၁ဝႏွစ္ဘြန္းေတြက ၂.၈%
ဘြန္းတုိးရွိေတာ့ အတူတူေလာက္သြားျဖစ္ေနမယ္။ ဒါဆုိ Fed ကဘာလို႔
ဘဏ္တုိးေတြ တင္ေနတာလည္းဆုိေတာ့ ေငြေဖာင္းပြႏွဳန္း (အင္ဖေလးရွင္း) နဲ႔ စေတာ့ပူေပါင္း (စေတာ့ေစ်းေတြအရမ္းတက္မွာ) စုိးလို႔လုပ္ရတာ။ ေရွ႔မွာ ဘဏ္အတုိးႏွဳန္းတင္တာဟာ အလုပ္သမားေစ်းကြက္က အားေကာင္းေနလို႔လို႔
ဆုိခဲ့တယ္။ မႏွစ္ကေနာက္ဆုံးကြာတားမွာ အလုပ္ လက္မဲ့ႏွဳန္းက ၄%ေအာက္မွာရွိတယ္။ အရမ္းနိမ့္ေနတယ္။
အလုပ္လက္မဲ့နည္းတာ မေကာင္းဘူးလားဆုိေတာ့ မက္ခရုိသီအုိရီအရ အလုပ္ လက္မဲ့ႏွဳန္းက အရမ္းက်လို႔မရဘူး။
ေငြေဖာင္းပြႏွဳန္းကလည္း မရွိလို႔မရဘူး။ အဲဒါေတြ လုိတာထက္ပုိနည္းေနရင္
စီးပြားေရးမွာ အီေနတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရတယ္။ အလုပ္လက္မဲႏွဳန္းက ၄%ေလာက္ရွိရမယ္။
အင္ဖေလးရွင္းကလည္း ၂% ေလာက္ေတာ့ ရွိဖုိ႔လုိတယ္။ အလုပ္လက္မဲ့ မရွိဘူးဆုိတာ
ဝင္ေငြေတြရွိေနတာ။ ေငြလည္ပတ္မွဳ ေကာင္းေနမယ္ဆုိတဲ့သေဘာ။ ဒီေတာ့
ျဖဳန္းအားေကာင္းမယ္။ ရွယ္ယာေတြ အဝယ္ လုိက္ရင္လုိတာထက္ပုိ ေစ်းတက္လာမယ္။
ေရရွည္ဘြန္းတုိးေတြက်ေတာ့ေကာ
ဗဟုိဘဏ္ရဲ႔ဘဏ္တုိးႏွဳန္းနဲ႔
သိပ္မဆုိင္ေတာ့ဘူး။ သူက ေဒၚလာဝယ္လုိအား၊ ေရာင္းလုိအားနဲ႔ ေရရွည္မွာ ရွိတဲ့ေဒၚလာရင္းထားလို႔ ရမယ့္အျမတ္အေပၚထားတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ဆုိင္တယ္။ ၂ခုစလုံးခ်ဳပ္ၾကည့္ရင္ ေဒၚလာ ဘယ္ေလာက္မာႏုိင္ မလဲဆုိတာကုိ ခ်ိန္ဆၾကတာ။ တနည္း ႏုိင္ငံတကာမွာ ေဒၚလာတန္ဖုိးကုိယုံၾကည္ေနရေသးရင္ ေရရွည္ဘြန္းတုိးေတြကျမင့္တာပဲ။
ဒီေတာ့ ေရာင္းလုိအားဘက္ကုိၾကည့္ေတာ့ ေငြတင္းက်ပ္ထားတဲ့ေပၚလစီဆုိေတာ့ ေဒၚလာအထြက္ သိပ္မမ်ားဘူး။
ဝယ္လုိအားဘက္ကုိၾကည့္ေတာ့ အစုိးရက ဘယ္ေလာက္ယူသုံးမလဲ (Government spending)
နဲ႔ ႏုိင္ငံျခားကေန ေဒၚလာဘယ္ေလာက္ဝယ္စုမလဲ (foreign
countries purchase US bonds) ဆုိတာ နဲ႔ ကုန္သြယ္ေရးစတာေတြကုိ
ၾကည့္ရတယ္။ တကယ္တန္း ဝယ္လုိအားေရာင္းလုိအားနဲ႔သာၾကည့္ရင္
ေဒၚလာရဲ႔ ေရရွည္အေနအထားက ေကာင္းရမွာ။ ဒါေပမယ့္ေစ်းက်ေနတယ္။ ဘယ္အေပၚမွာမူတည္ေနသလဲဆုိေတာ့
လူေတြက ေရွ႕အလား အလာေတြကုိ အေကာင္းဘက္ကျမင္ မထားၾကဘူး။ အေၾကာင္းရင္းေတြကလည္း ရွိတယ္။
ကုန္သြယ္စစ္က အရွိန္ျမင့္လာႏုိင္တယ္။ အေမရိကန္အစုိးရဟာ သိပ္မၾကာေသးခင္က
အစုိးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရား ယာယီရပ္ဆုိင္း (Government shutdown) ထားရတယ္။ အေမရိကန္သမၼတ ထရမ့္ ေရြးေကာက္ပြဲကာလ အရွဳပ္ေတာ္ပုံေတြကေန
တရားစြဲဆုိခံရေကာင္းခံရႏုိင္တယ္။ တကမာၻလုံး စီးပြားေရးေႏွးေကြး မွဳေတြႀကံဳေတြ႔ေနရတယ္။
(ေမာ္ဒန္ေငြေၾကးသီအုိရီဆုိတာဘာလဲ)
၂ဝ၁၉ ခုပထမ၃လပတ္မွာ အေမရိကန္နည္း႔အတူ
တကမာၻလုံးေစ်းကြက္ေတြျပန္ေကာင္း လာခဲ့တယ္။ ေရနံေစ်းကြက္လည္း တက္လာတယ္။ ေလာေလာဆယ္ အေမရိကန္ရဲ႔
ေငြေၾကးေေပၚလစီကုိ ဗဟုိဘဏ္ကပဲစီမံေနျပီး ဗဟုိဘဏ္ကလုပ္ေနတဲ့ ဘဏ္တုိးႏွဳန္းတင္တာနဲ႔
တင္းက်ပ္တဲ့ ေငြေၾကးေပၚလစီအသုံးျပဳေနတဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ သမၼတက
ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္လို႔မရတဲ့အေနအထားကုိ ေမလ ၁ရက္ေန႔ ကမာၻ႕အလုပ္ သမားေန႔မွာေရးထားတဲ့ ေဒၚနယ္ထရမ့္ရဲ႔တြစ္၂ခုက
ေဖာ္ျပေနတယ္ (ပုံမွာေဖာ္ျပထားတယ္)။ ထရမ့္ေရးခဲ့တာက “တရုတ္က
ေစ်းကြက္ထဲ ေငြေမာင္းသြင္း (stimulus) ေနတဲ့တခ်ိန္တည္းမွာ ဘဏ္တုိးႏွဳန္းကုိခ်ေနတယ္။
အေမရိကန္ဗဟုိဘဏ္ကေတာ့ ေငြေဖာင္းပြႏွဳန္းက်ေန တာေတာင္ ဘဏ္တုိးတင္၊ ေငြတင္းက်ပ္တဲ့ေပၚလစီနဲ႔
သြားေနတယ္။ ဘဏ္တုိးခ်ျပီး ေငြေခ်ာင္ခ်ိတဲ့ QE ကိုသာျပန္သြားမယ္ဆုိရင္
ခုခ်ိန္မွာ အေမရိကန္စီးပြားေရးဟာ ဒုံးပ်ံပစ္လုိက္သလုိ တက္သြားမယ္။
ဘဏ္တုိးေလ်ာ့ေတာ့ ႏုိင္ငံမွာတင္ေနတဲ့ေၾကြးေတြလည္း ေလ်ာ့တာေပါ့” တဲ့ (ႏုိင္ငံျခားက အေမရိကန္ အစုိးရဘြန္းေတြကုိ အတုိးႏွဳန္းအျမင့္နဲ႔
ဝယ္ထားေတာ့ အတုိးပုိတက္ေနတဲ့သေဘာကို ေျပာခ်င္တာ။ ေနာက္တခုက
ဘဏ္တုိးကုိ အႏုတ္ထြက္တဲ့အထိ စမ္းသပ္ထားတဲ့ ဂ်ပန္မွာ အစုိးရအေၾကြးကို
အတုိင္းအတာတခုအထိ ခ်လုိက္ႏုိင္တယ္ဆုိတာ ေရွ႕မွာ ေရးခဲ့တယ္။ ထရမ့္ေျပာတာ အဲသည္သေဘာနဲ႔လည္း ဆက္စပ္ေနတယ္)
ထရမ့္ရဲ႔ တြစ္ေပၚကုိအေျခခံျပီး
ဗဟုိဘဏ္ဥကၠ႒ ဂ်ရုမ္းပိုဝဲက ေငြေဖာင္းပြႏွဳန္းမျဖစ္တာ ေရရွည္ျဖစ္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ေပၚလစီကုိျပန္သုံး
သပ္သြားမယ္လို႔ ဆုိတယ္။ ဒီမွာ သူသုံးခဲ့တဲ့စကားလုံးျဖစ္တဲ့ ေငြေဖာင္းပြႏွဳန္းက
ခနပဲ (transitory)
ျဖစ္ႏုိင္ေခ်ရွိတယ္ဆုိတယ္။ ဒီစကားက ေငြေၾကးေစ်းကြက္ရဲ႔ အကုိးအကားျပဳစရာ
စကားလုံးျဖစ္သြားတယ္။ ဆုိလုိတာ ေလာေလာဆယ္ ဗဟုိဘဏ္က ဘဏ္တုိးႏွဳန္းမခ်ေသးဘူး ဆုိတဲ့သေဘာပဲ။
ပုိဝဲ ဒီလုိေျပာျပီးတာနဲ႔ ေစ်းကြက္ထဲမွာ ဘြန္းတုိးေတြက်တယ္။ ေဒၚလာမာလာတယ္။
စေတာ့ေတြ အျမန္ေရာင္းထုတ္ ပစ္ၾကတယ္။ ထရမ့္ကေတာ့ ဘဏ္တုိးကုိ
၁% ခ်ဖုိ႔နဲ႔ QE ျပန္စဖုိ႔တုိက္တြန္းေနတယ္။
အေမရိကန္မွာ အစုိးရနဲ႔ဗဟုိဘဏ္ၾကား
သေဘာထား မတုိက္ဆုိင္ေနခ်ိန္မွာ လက္ရွိေငြေၾကးေပၚလစီျဖစ္တဲ့ QE တို႔ QT
တုိ႔နဲ႔ ဘဏ္တုိးႏွဳန္း ေတြ ဘြန္းတုိးေတြနည္း႔ အစုိးရအသုံးေတြၾကားမွာ
တုိင္းျပည္ရဲ႔အက်ပ္အတညေတြကုိ ေျဖရွင္းရခက္လာတဲ့အတြက္ ေနာင္မွာ ေခတ္သစ္ ေငြေၾကးေပၚလစီ
(MMT – Modern Monetary Theory) ဟာ မျဖစ္မေနဝင္ေရာက္လာေတာ့မွာျဖစ္တယ္လို႔
လက္ရွိကမာၻ႕အၾကီးဆုံး ဟက္ခ်္ဖန္ (Hedge Fund) ရဲ႔ စီအီးအုိ
ဒယ္လီယုိ က ခုရက္ပုိင္းအတြင္း ေဝဖန္လုိက္တယ္။ ေခတ္သစ္ေငြေၾကးေပၚလစီဟာ အစိတ္အပုိင္း
တခုမွာ ေငြေၾကးေပၚလစီ (monetary policy)ကုိ ဘ႑ာေရးေပၚလစီ(fiscal
policy) နဲ႔တြဲျပီးကုိင္တြယ္ဖုိ႔လို႔ဆုိတဲ့အတြက္ ဗဟုိဘဏ္တခု တည္းကေန ခ်ဳပ္ကုိင္ထားႏုိင္မွာမဟုတ္ေတာ့ပဲ
အစုိးရပုိင္း အထူးသျဖင့္ ကြန္ဂရက္ (လႊတ္ေတာ္ပုိင္း)
တနည္းေျပာရရင္ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ ဘက္က ေငြေၾကးေပၚလစီကုိ စြက္ဖက္ခြင့္ရလာမွာျဖစ္လို႔
မၾကိဳက္သူေတြရွိေနသလုိ၊ ဗဟုိဘဏ္တခုတည္းကႀကီးစုိးထားတဲ့ ေငြေၾကးေပၚလစီ မွာ အစုိးရနဲ႔ဗဟုိဘဏ္
(ထရမ့္နဲ႔ေပၚဝဲ) ခုလုိတုိက္ဆုိင္မွဳမရွိတဲ့အခါ တဘက္က
ႏုိင္ငံေရးအားျပိဳင္မွဳေတြပါတဲ့ တရုတ္နဲ႔ကုန္သြယ္စစ္လုိမ်ဳိးမွာ စီးပြားေရးသက္သက္အျမင္နဲ႔ပဲ ၾကည့္ကစားေနရတယ္ဆုိတဲ့
ေဝဖန္မွဳေတြလည္းရွိေနတယ္။ ကမာၻ႔ တတိယအခ်မ္းသာဆုံး စေတာ့ေစ်းကြက္
ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူ ဂုရုၾကီးျဖစ္တဲ့ ဝါရင္ဘတ္ဖတ္နဲ႔ ဗဟုိဘဏ္ဥကၠ႒
ပုိဝဲ တုိ႔က ေခတ္သစ္ေငြေၾကးသေဘာတရားသစ္ ျဖစ္ႏုိင္ေျခကုိ ေဝဖန္ခ်က္
အျပီးခ်က္ျခင္း ကန္႔ကြက္ခဲ့ၾကတယ္။
အေမရိကန္မွာ စေတာ့ေစ်းကြက္အတက္အက်၊
အေမရိကန္အစုိးရက အီရန္ရဲ႔ေရနံကုိ ႏုိင္ငံတခ်ဳိ႕ကုိ ဝယ္ခြင့္ေပးထားတဲ့အခ်ိန္ကုန္ဆုံးခ်ိန္မွာ
သက္တမ္း ထပ္မတုိးတဲ့အတြက္ ကမာၻ႕ေရနံေစ်းအတက္၊ ၄၉ႏွစ္အတြင္း အေမရိကန္ အလုပ္လက္မဲ့ႏွဳန္းအနိမ့္ဆုံးကုိ
က်လာတဲ့အတြက္ ျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိလာတဲ့ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမွဳ (inflation after
full swing employment)၊ ဗဟုိဘဏ္က ဘဏ္တုိးႏွဳန္းေတြကုိ
ေခတၱတန္႔ထားတာ (အတင္အခ်မရွိ လုပ္ထားတာ)၊ ထရမ့္ေရြေကာက္ပြဲအတြင္း ရုရွားနဲ႔အဆက္အသြယ္ လုပ္မလုပ္ အစီရင္ခံထြက္လာတဲ့အေပၚ စီစစ္တာေတြနဲ႔ အတူ ေနာက္ဆုံး ဘြန္းဂရပ္ေျပာင္းျပန္ျဖစ္လာခဲ့တာေတြအတြက္ စီးပြားေရးက်ဆင္း ဆုတ္ယုတ္မွဳျဖစ္ႏုိင္ေျခေတြကုိ
ဘဏ္သမားေတြ၊ ေပၚလစီမိတ္ကာေတြ၊ ေဝါလမ္းမက စီးပြားေရးသမားေတြက မ်က္ေျခမျပတ္
ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကရတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ အစဥ္အလာ နားလည္ ထားတဲ့ ဝင္ေငြကေနစုေဆာင္းထားျပီး
ပုိလွ်ံမွဳကိုရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမယ္ဆုိတဲ့ (income – saving – investment and
capital) အရင္းသေဘာ တရားဟာ ၂၁ရာစုမဝင္ခင္ကတည္းက
ျပီးဆုံးသြားျပီးျဖစ္တယ္။ ေငြရဲ႔ဖန္တီးပုံအေျပာင္း၊ အရင္းသေဘာတရားမွာ ေခ်းေငြဝင္ေရာက္လာမွဳနျ႔
စီးပြားေရးကုိေၾကြးျမီနဲ႔ ေမာင္းႏွင္ရတဲ့ေခတ္သစ္အရင္းစနစ္ဟာ
အက်ပ္အတည္းေတြဝင္လာျပီး သီအုိရီအသစ္ကုိ ေမွ်ာ္လင့္လာရခ်ိန္လည္း ျဖစ္တယ္။
ဒီလုိ ဒီမုိကေရစီကမာၻ အက်ပ္အတည္းေတြ႔ေနခ်ိန္မွာ
ခ်မ္းသာတာဂုဏ္သေရရွိတယ္လို႔ဆုိတဲ့ တိန္႔ေရွာင္ဖိန္ရဲ႔မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြဟာ
တရုတ္ႀကံအင္လကၡဏာနဲ႔ ညီညြတ္တဲ့ဆုိရွယ္လစ္စနစ္ဆုိျပီး
အရင္းစနစ္ကုိ ဖံုသုတ္ ေဆးနည္းနည္းျဖန္းျပီး ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဦးေဆာင္မွဳ ေအာက္ကေနေမာင္းႏွင္ေနတဲ့
တရုတ္စီးပြားေရး ခရီးၾကမ္း ခရီးဆန္းဟာလည္း အခက္အခဲေတြၾကားက အေတာ္အတန္ျပည့္စုံ အရြယ္ေရာက္
ရွင္သန္လာခဲ့ျပီး ကမာၻ့ဒုတိယစီးပြားအင္အားၾကီးႏုိင္ငံအျဖစ္ကုိ
ေရာက္ရွိေနျပီျဖစ္တယ္။ ကုန္သြယ္စစ္ရဲ႔ အေမရိကန္ ကုန္သြယ္ေရး အၾကံ ေပးနဲ႔ ကုိယ္စားလွယ္ ေရာဘတ္လစ္သီဇာ (Robert Lighthizer) နဲ႔
ဘ႑ာေရးဝန္ၾကီး စတိဗ္မႏုခ်င္ (Steve Mnuchin) တုိ႔နဲ႔ ကုန္သြယ္စစ္ အတြက္ ရွွီက်င္းပင္ အာဏာကုန္နီးပါးလႊဲအပ္ထားတဲ့ တရုတ္ဒုတိယဝန္ၾကီးခ်ဳပ္တုိ႔ဟာ ဝါရွင္တန္မွာေဆြးေႏြးပြဲေတြ ေတာက္ေလွ်ာက္လုပ္လာ ခဲ့ျပီး ခုေမလထဲမွာ ထိပ္သီးခ်င္းေတြ႔ဆုံပြဲလုပ္ဖုိ႔
ရည္ရြယ္ထားၾကတယ္။ မႏွစ္ဒီဇင္ဘာ၁ရက္ေန႔ကတည္းက
ေဒၚလာဘီလီယံ၃၆ဝ နဲ႔ ေရွ႕ဆက္ မတုိး ေနာက္မဆုတ္ျဖစ္ေနတဲ့ ကုန္သြယ္ခြန္ေတြဟာ
ဒီလထဲမွာ သေဘာတူညီခ်က္ တစုံတခုရျပီး ဇြြန္လမွာ လက္မွတ္ထုိးဖုိ႔ဆုိတာက လက္ရွိ အၾကမ္းလ်ာထားခ်က္ျဖစ္တယ္။
(တရုတ္နဂါးပတ္လမ္းအစည္းအေဝးက
ရွီက်င္းပင္ရဲ႔သတင္းစကား)
ကုန္သြယ္စစ္အတြက္ အျပီးသတ္အေနအထားေတြကုိ
ဘယ္လုိဆက္ရမလ ဲခ်ိန္ဆလို႔မရႏုိင္ေသးခင္မွာ တရုတ္ဟာ သူ႔ရဲ႔နဂါးပတ္လမ္း အတြက္
ဒုတိယအၾကိမ္ ဘီဂ်င္းမွာေဆြးေႏြးပြဲလုပ္ျပီး ဘယ္သူေတြ ဘယ္ေလာက္အာရုံစုိက္ေနသလဲဆုိတာ
ေလ့လာၾကည့္ခဲ့ပုံရတယ္။ ၂ဝ၁၇ ပထမအၾကိမ္ နဂါးပတ္လမ္းအစ အစည္းအေဝးမွာထက္ တုိေတာင္းတဲ့
မိန္႔ခြန္းကုိ ရွီက်င္းပင္ကေျပာခဲ့တယ္။ ဒီမိန္႔ခြန္းဟာ
ထရမ့္က ရွိီက်င္းပင္ အိမ္ျဖဴေတာ္ကုိ မၾကာခင္လာဖုိ႔ရွိတယ္ဆုိတဲ့
ဝါရွင္တန္သတင္းအျပီးနဲ႔ ခ်ိန္ကုိက္ထြက္လာတာလည္း ျဖစ္တယ္။ သူ႔မိန္႔ခြန္းက အဓိကက်တဲ့အခ်က္တခ်ဳိ႕ကုိ ခုလိုေတြ႔ရမယ္။
၁။ ယြမ္ေငြကိုတန္ဖုိးမခ်ဘူး
(ေငြတန္ဖုိးခ်ျပီး ကုန္သြယ္ေရး အသာစီးရယူမွဳမလုပ္ဘူး)
၂။ ကုန္သြယ္စစ္လို႔ေဖာ္ျပမသြားေပမယ့္ တရုတ္ဟာသေဘာတူညီခ်က္ေတြကုိ ေလးစားလုိက္နာသြားမွာျဖစ္တယ္ (ျပီးခဲ့တဲ့ေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ တရုတ္ကေဆြးေႏြးပြဲအတြင္း သေဘာတူညီခ်က္ေတြကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ တုန္႔ဆုိင္းေနတယ္ဆုိတဲ့ေဝဖန္ခ်က္ကုိေျဖရွင္းထားတာ)
၃။ နည္းပညာပစၥည္း ပုိင္ဆုိင္မွဳအခြင့္အေရးနဲ႔ တန္ဖုိးေတြကုိ ေလးစားလုိက္နာမယ္ (တရုတ္ေတြက အေနာက္ကုမၸဏီေတြကေန နည္းပညာ ေတြကူးယူေနတာကိုေျဖရွင္းတယ္)
၄။ ေစ်းကြက္ဖြင့္ထားတဲ့စီးပြားေရးကုိ ပုိအားေကာင္းလာေအာင္လုပ္မယ္ (တရုတ္ေစ်းကြက္ကုိဝင္ရတာ ႏုိင္ငံတကာကုိ တရုတ္ဝင္ေနတာ ေလာက္ မလြယ္ဘူးဆုိတာကုိ ျပန္ေျပာတယ္)
၅။ နဂါးပတ္လမ္းဟာ တရုတ္တႏုိင္ငံတည္းအတြက္ မဟုတ္ဘူး (အားလုံးအျပန္အလွန္အက်ဳိးရွိဖုိ႔လို႔ဆုိတယ္)
၆။ ပတ္ဝန္းက်င္ထိမ္းသိမ္းမွဳနဲ႔ ပုိလုိက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္မယ့္ ပေရာဂ်က္နဲ႔ ရင္းႏွီးမွဳေတြကုိ ကုန္သြယ္မွဳေတြကိုလုပ္မယ္ (more green elements)
၂။ ကုန္သြယ္စစ္လို႔ေဖာ္ျပမသြားေပမယ့္ တရုတ္ဟာသေဘာတူညီခ်က္ေတြကုိ ေလးစားလုိက္နာသြားမွာျဖစ္တယ္ (ျပီးခဲ့တဲ့ေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ တရုတ္ကေဆြးေႏြးပြဲအတြင္း သေဘာတူညီခ်က္ေတြကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔ တုန္႔ဆုိင္းေနတယ္ဆုိတဲ့ေဝဖန္ခ်က္ကုိေျဖရွင္းထားတာ)
၃။ နည္းပညာပစၥည္း ပုိင္ဆုိင္မွဳအခြင့္အေရးနဲ႔ တန္ဖုိးေတြကုိ ေလးစားလုိက္နာမယ္ (တရုတ္ေတြက အေနာက္ကုမၸဏီေတြကေန နည္းပညာ ေတြကူးယူေနတာကိုေျဖရွင္းတယ္)
၄။ ေစ်းကြက္ဖြင့္ထားတဲ့စီးပြားေရးကုိ ပုိအားေကာင္းလာေအာင္လုပ္မယ္ (တရုတ္ေစ်းကြက္ကုိဝင္ရတာ ႏုိင္ငံတကာကုိ တရုတ္ဝင္ေနတာ ေလာက္ မလြယ္ဘူးဆုိတာကုိ ျပန္ေျပာတယ္)
၅။ နဂါးပတ္လမ္းဟာ တရုတ္တႏုိင္ငံတည္းအတြက္ မဟုတ္ဘူး (အားလုံးအျပန္အလွန္အက်ဳိးရွိဖုိ႔လို႔ဆုိတယ္)
၆။ ပတ္ဝန္းက်င္ထိမ္းသိမ္းမွဳနဲ႔ ပုိလုိက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္မယ့္ ပေရာဂ်က္နဲ႔ ရင္းႏွီးမွဳေတြကုိ ကုန္သြယ္မွဳေတြကိုလုပ္မယ္ (more green elements)
နဂါးပတ္လမ္းဆုိေပမယ့္ တရုတ္သမၼတရဲ႔
အဓိကသတင္းစကား ၆ခုထဲက အေပၚ၄ခုဟာ ကုန္သြယ္စစ္နဲ႔ပဲ ဆက္စပ္ေနျပီး နံပါတ္ ၅နဲ႔၆ ကသာ သူဖိတ္ၾကားတဲ့ေဆြးေႏြးပြဲနဲ႔ တုိက္ရုိက္ပတ္သက္ေနတယ္လို႔
ေျပာႏုိင္တယ္။ နံပါတ္ ၆ ဟာ (ေယဘူယ်အားျဖင့္) ျမစ္ဆုံနဲ႔ ဆက္စပ္
စဥ္းစားလို႔ရႏုိင္တဲ့ သတင္းစကားျဖစ္ျပီး ကုန္သြယ္ေရးစစ္ရဲ႔သက္ေရာက္မွဳဟာ
နဂါးပတ္လမ္းေပၚမွာ တရုတ္ျပန္လည္ စီစစ္ေနရာယူေနတယ္ ဆုိတာကုိ ေဖာ္ျပေနတယ္။
လ်ာထားခ်က္နဲ႔ တကယ္လက္ေတြ႔ျဖစ္ႏုိင္ေျခေတြ သဲကြဲလာတာနဲ႔တျပိဳင္နက္တည္းမွာ လိပ္ခဲတည္းလည္း ျဖစ္ေနတဲ့ မေလးရွားကုိ တစုံတရာအလုိက္ေပးျပီး ျပန္ထိမ္းထားခဲ့တယ္။
မဟာသီယာကုိ ေနာက္ဆုံးေန႔ ဓါတ္ပုံရုိက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေရွ႔ဆုံးတန္း မွာ ထဲ့သြင္းထားခဲ့ျပီး (ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဒုတိယတန္းမွာရွိေနျပီး
စကၤာပူဝန္ၾကီးခ်ဳပ္လီရွန္လြန္းက တတိယတန္းမွာရွိေနတယ္) ရုရွားပူတင္ဟာ ရွီက်င္းပင္ရဲ႔ညာဘက္မွာ
ရပ္ေနတာကုိေတြ႔ရတယ္။ G7 ကအီတလီဝန္ၾကီးခ်ဳပ္တဦးတည္း
တက္ေရာက္လာျပီး အိႏၵိယက မလာတဲ့အတြက္ အိႏၵိယနဲ႔ဆက္စပ္ေနတဲ့
နဂါးပတ္လမ္းထဲက စၾကၤန္လမ္း (Corridor) တခုကို ခ်န္လွပ္ထားခဲ့ျပီျဖစ္တယ္။
ကုန္သြယ္ေရးစစ္ဟာ မတည္ျငိမ္တဲ့စီးပြားေရး
ေငြေၾကးေပၚလစီေတြကို ေျပာင္းလဲဖုိ႔ ဖိအားေပးေနသလုိ ပထဝီႏုိင္ငံေရးမွာလည္း
ဇတ္လမ္း အသစ္ေတြကုိ ဖန္တီးဖုိ႔ ျဖစ္ေစခဲ့တယ္။
စစ္တုိက္ခ်င္ရင္ ေငြဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ
အရင္တြက္ပါဆုိတဲ့ ဆြန္ဇရဲ႔အမွာစကားကုိ တရုတ္ေတြက တျခားသူေတြထက္ ပုိနားလည္
လိမ့္မယ္လို႔ယူဆရတယ္။ ေမနဲ႔ဇြန္ မုိးဦးမွာျဖစ္မယ့္ စီးပြားေရးႏုိင္ငံေရး
အလွည့္အေျပာင္းေတြကုိၾကည့္ရင္ တရုတ္ဟာ သူ႔အိတ္ကပ္ထဲက ေငြကုိ
ကုန္သြယ္စစ္ထဲသြန္ခ်ျပီး ေရွ႕ဆက္တုိးမလား၊ အေမရိကန္ကုိအခ်ဳိသတ္ျပီး နဂါးပတ္လမ္းကုိ
အတုိင္းအတာတခုအထိ တြန္းလုပ္ သြားမလား ပုိမိုေပၚလြင္လာပါလိမ့္မယ္။ ဒုတိယအခ်က္ဟာ ပုိလို႔ျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိေနတယ္လို႔
ရွီက်င္းပင္ရဲ႔မိန္႔ခြန္းက ေဖာ္ျပေနတာကုိ ေတြ႔ရမွာျဖစ္တယ္။
(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)
0 comments:
Post a Comment