အသံထြက္မွား၊ အသံုးမွားမ်ားျဖင့္ မွားၿပီးရင္းမွားေနၾကေသာသတင္းေၾကညာသူမ်ားႏွင့္ … (ေမာင္ခင္မင္-ဓႏုျဖဴ)

“က်ီးသံလည္းမဟုတ္၊ ၾကက္သံလည္းမဟုတ္”သည့္ ကျပားဟန္မ်ားကုိ သတင္းေၾကညာသံမ်ားကုိ ညတုိင္းလုိလုိၾကားေနရသည္မွာ ေတာ္ေတာ္ၾကာပါၿပီ။ က်င့္သံုးေသာပံုစံမွာ အေျပာစကားျဖင့္ စကားေျပာသလိုေၾကညာျခင္းျဖစ္ပါလ်က္ ပုံမွန္စကားေျပာရာတြင္ ဘယ္သူမွထည့္မေျပာေသာ “သည္၊ အား၊ မွ၊ လည္းေကာင္း”စသည့္ စာသံုးစကားမ်ားကုိ အဆီအေငၚမတည့္စြာ ထည့္ထည့္ေျပာေနတာကုိ နားေထာင္ေနရသည္မွာ အသည္းယားစရာေကာင္းလွသည္။ အေျပာစကားျဖင့္ေၾကညာသူက စစခ်င္းေျပာလုိက္ပံုမွာ “နိုင္ငံေတာ္သမၼတဦးသိန္းစိန္သည္”တဲ့။ အေျပာစကားမဟုတ္ေသာ “သည္”ႀကီးကို ဦးဦးဖ်ားဖ်ား …..” 

အေလးအနက္ေမတၱာရပ္ခံမွ ျဖစ္ေတာ့မည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဤစာကိုေရးရပါသည္။ ေမတၱာရပ္ခံရသည့္ အေၾကာင္းမွာ သတင္းမ်ားအသံလႊင့္ေၾကညာရာမွာေရာ၊ စာျဖင့္ေရးရာမွာေရာ အသံထြက္မွား၊ အသံုးမွား မ်ားျဖင့္ မွားၿပီးရင္းမွားရင္းမွားေနၾကသည္ကို ေန႔စဥ္လိုလုိ ၾကားေနဖတ္ေနရေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္သည္ ၁၉၅၀ ေက်ာ္ကာလ လူငယ္ဘ၀ကတည္းက ျမန္မာ့အသံေရဒီယုိသတင္းေၾကညာသံ မ်ားကုိ ဂ႐ုတစုိက္နားေထာင္သူျဖစ္ပါသည္။ မွတ္မိသမွ်ေျပာရလွ်င္ သတင္းေၾကညာသည့္ အမ်ဳိးသားမ်ားတြင္ ျမန္မာ့အသံဦးေက်ာ္ၿငိမ္းကစ၍ ဦးေအာင္ျမင့္၊ ဦးလွဝင္း၊ ဦးသာဦး၊ ဦးေက်ာ္ဦး၊ ဦးေက်ာ္မင္း၊ ဦးသိန္းဟန္ စသူတုိ႔ သတင္းေၾကညာသည့္ေလယူေလသိမ္းမ်ားကုိ နားစြဲေနသကဲ့သုိ႔ အမ်ဳိးသမီးမ်ားတြင္ ေဒၚခင္ၾကည္၊ ေဒၚသန္းႏွစ္၊ ေဒၚျမႏွစ္၊ ေဒၚစံေမ၊ ေဒၚယဥ္ၾကည္ စသူတို႔ သတင္းေၾကညာသည့္ေလယူေလသိမ္းမ်ားကုိလည္း စြဲေနပါသည္။ သတင္းမ်ားကုိ “စာစကား”ျဖင့္ဖတ္၍ ဌာန္က႐ုိဏ္းက်စြာ ေၾကညာသြားၾကသည္ခ်ည္း ျဖစ္ပါသည္။
 

႐ုပ္ျမင္သံၾကားေပၚလာေတာ့လည္း သတင္ေၾကညာသံမ်ားကုိ ဆက္ၿပီးနားေထာင္ခဲ့ ပါသည္။ ျမန္မာ့႐ုပ္ျမင္သံၾကားစေပၚကတည္းက သတင္းမ်ားကုိ “အေျပာစကား”ျဖင့္ စကားေျပာသလိုေၾကညာသည္ကုိ သတိျပဳမိပါသည္။ စကားေျပာသလိုေၾကညာသည့္အတြက္

ေပ့ါပါးသြက္လက္လာၿပီး အသက္၀င္ပါသည္။ သတိျပဳမိသမွ် သတင္းေၾကညာသူမ်ားတြင္ ေဒၚခင္ေအးလြင္ကစ၍ ေဒၚခင္မေလး၊ ေဒၚေမသူ၊ ဦးခင္ေမာင္ၿငိမ္း၊ ဦး၀င္းတင္ စသူတို႔၏ ေျပာပံုဆိုပံုမ်ားကိုနားစြဲေနပါသည္။ ဦးသိန္းလွေမာ္တို႔၊ ဦးေက်ာ္စိုးဦးတုိ႔ဆိုလွ်င္ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားနယ္ပယ္မွေက်ာ္လြန္ၿပီး မဂၤလာဘိသိက္ဆရာမ်ားအျဖစ္ ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားေန ပါၿပီ။ ေနာက္ပုိင္းမွာ အသံလႊင့္မီဒီယာေတြအမ်ားႀကီးေပၚလာသည္။ ေရဒီယုိမွာေရာ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားမွာေရာ သတင္းေၾကညာသည့္အစီအစဥ္ေတြ ပါၿမဲျဖစ္သည္။ အခ်ဳိ႕က စာစကားျဖင့္ဖတ္၍ ေၾကညာသည့္ပံုစံကုိ က်င့္သံုးသည္။ အခ်ဳိ႕က အေျပာစကားျဖင့္ စကားေျပာသလိုေၾကညာသည့္ပံုစံကုိ က်င့္သံုးသည္။ ဘယ္ပံုစံကုိက်င့္သံုးသည္ျဖစ္ေစ စာစကားဆိုလွ်င္လည္း စာစကားပီပီသသ၊ အေျပာစကားဆိုလွ်င္လည္း အေျပာစကားပီပီသသျဖစ္လွ်င္ အထူးသျဖင့္ နားေထာင္သူလူငယ္မ်ား မွတ္သားစရာ၊ နမူနာယူစရာျဖစ္ပါလိ့မ္မည္။ 

သို႔ေသာ္ …. ။ ဤ “သုိ႔ေသာ္” ေၾကာင့္ ယခု ဤစာကုိေရးရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သတင္းေၾကညာရာတြင္ အေျပာစကားလည္း မပီသ၊ စာစကားလည္း မပီသ၊ စာစကားႏွင့္ အေျပာစကားေတြေရာေထြးၿပီး ေတာင္မေရာက္ေျမာက္မက်၊ “ေအာက္ကလိအာ၊ အာကလိေအာက္” ဆုိသကဲ့သို႔ “ က်ီးသံလည္းမဟုတ္၊ ၾကက္သံလည္းမဟုတ္”သည့္ ကျပားဟန္မ်ားကုိ သတင္းေၾကညာသံမ်ားကုိ ညတုိင္းလုိလုိၾကားေနရသည္မွာ ေတာ္ေတာ္ၾကာပါၿပီ။ က်င့္သံုးေသာပံုစံမွာ အေျပာစကားျဖင့္ စကားေျပာသလိုေၾကညာျခင္းျဖစ္ပါလ်က္ ပုံမွန္စကားေျပာရာတြင္ ဘယ္သူမွထည့္မေျပာေသာ “ သည္၊ အား၊ မွ၊ လည္းေကာင္း” စသည့္ စာသံုးစကားမ်ားကုိ အဆီအေငၚမတည့္စြာထည့္ထည့္ေျပာေနတာကုိ နားေထာင္ေနရသည္မွာ အသည္းယားစရာေကာင္းလွသည္။ အေျပာစကားျဖင့္ေၾကညာသူက စစခ်င္းေျပာလုိက္ပံုမွာ “နိုင္ငံေတာ္သမၼတဦးသိန္းစိန္သည္”တဲ့။ အေျပာစကားမဟုတ္ေသာ “သည္”ႀကီးကို ဦးဦးဖ်ားဖ်ား ထည့္လိုက္သည္။ နားေထာင္ရင္း "ေၾသာ္ သူက စာဟန္နဲ႔ေၾကညာမလို႔ထင္ပါရဲ့”ဟုေတြးေနတုန္း သူဆက္ေျပာပံုက “တ႐ုတ္ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႔အား လက္ခံေတြ႔ဆံုပါတယ္”တဲ့။ ကဲ ဘယ္ေလာက္ ခြက်လုိက္ပါသနည္း။ “သည္” ႏွင့္ “အား” က စာစကား “တယ္” က အေျပာစကာေေရာေထြးေနသည္။ အေျပာစကားျဖင့္ ေၾကညာမည္ဆိုလွ်င္ .. “နိုင္ငံေတာ္သမၼတဦးသိန္းစိန္ဟာ” ဟုေျပာမွ အေျပာစကား ပီသပါမည္။ “တ႐ုတ္ယဥ္ေက်းမႈအဖြဲ႔ကုိ” ဟုေျပာမွ အေျပာစကားပီသပါမည္။ စာစကားျဖင့္ေၾကညာမည္ဆုိလွ်င္လည္း “လက္ခံေတြ႔ဆံုပါ တယ္” ဟု ေျပာ၍မျဖစ္ပါ။ “လက္ခံေတြ႔ဆံုပါသည္” ဟု ေျပာရပါမည္။ စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ သဘာ၀အတုိင္းပံုမွန္စကားေျပာလွ်င္ “သည္” ၊ “မွ” ၊ “အား” ဆုိေသာ အသံုးစကားမ်ားကုိ ဘယ္သူထည့္ေျပာပါသနည္း။ “ကၽြန္ေတာ့္အက်ႌသည္ ေဟာင္းေနလို႔ေလွ်ာ္ဖို႔ ညီမေလးအား ေပးလိုက္ေတာ့ ညီမေလးမွ ေလွ်ာ္ေပးမယ္လို႔ေျပာပါတယ္”ဟု ေျပာပါသလား။

“ကၽြန္ေတာ့္အက်ႌကေဟာင္းေနလို႔ ေလွ်ာ္ဖုိ႔ ညီမေလးကုိေပးလုိက္ေတာ့ ညီမေလးက ေလွ်ာ္ေပးမယ္လို႔ေျပာပါတယ္”ဟုေျပာမွ သဘာ၀က်ပါလိမ့္မည္။ စိုးရိမ္စရာေကာင္းသည္မွာ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားသတင္းေၾကညာပံုစံကို စံနမူနာအျဖစ္သတ္မွတ္ေလ့ရွိသည့္အစဥ္အလာအရ 

ထုိေၾကညာပံုကုိစံနမူနာထားၿပီး လူငယ္မ်ားလိုက္ေျပာၾကမည့္အေရးပင္ျဖစ္သည္။ လူငယ္ေတြ လိုက္ေျပာမေျပာ အေသအခ်ာမသိေသာ္လည္း လႊတ္ေတာ္ထဲမွာေတာ့ ထုိေျပာပံုမ်ဳိးေျပာေနၾကပါၿပီ။ ေမးခြန္းတခုကို ျပန္ေျဖသူက “ကုိယ္စားလွယ္ႀကီး ဦးဘယ္သူေမးျမန္းသည့္ေမးခြန္းအား ကၽြန္ေတာ္ ဦးဘယ္သူမွ ေျဖၾကားပါမယ္”ဟု စကားထဲမွာ တကယ္မေျပာေသာ “အား” ေတြ “မွ” ေတြထည့္ၿပီးေျဖသည္ကုိၾကားလိုက္ရ၍ စိုးရိမ္မိျခင္းျဖစ္ပါသည္။
အခ်ဳိ႕ေသာ အသံလႊင့္မီဒီယာမ်ားက သတင္းမ်ားကုိ အသံလႊင့္ေၾကညာရာတြင္ တေယာက္ခ်င္းစကားေျပာေနသည့္ဟန္ျဖင့္ ေၾကညာပံုမ်ဳိးလည္းၾကားရသည္။ ႏွစ္ေယာက္အျပန္အလွန္ အခ်ီအခ် ေျပာဆိုေဆြးေႏြးဟန္ ေၾကညာပံုမ်ဳိးလည္းၾကားရပါသည္။ အခမ္းအနားက်င္းပသည့္ေနရာသုိ႔ ကိုယ္တုိင္သြားၾကည့္ၿပီး ေျပာျပေနဟန္လည္း ေၾကညာပါသည္။ အေျပာဟန္ပီပီသသ ေလယူေလသိမ္းေကာင္းေကာင္းျဖင့္ ေပါ့ေပါ့ပါးပါးေၾကညာသြားပံုမ်ားမွာ အသက္၀င္ပါသည္။ စကားမက် စာမက် ေၾကညာေနသူမ်ားအတြက္ နမူနာယူစရာမ်ားျဖစ္ပါသည္။
“ ဒီေန႔ရတဲ့သတင္းေတြကုိ ေၾကညာပါေတာ့မယ္”ဟု အေျပာဟန္ ပီပီသသေျပာျခင္းမွာ ေခါက္႐ိုးက်ဳိးေနၿပီျဖစ္ေသာ “ သတင္းမ်ားကုိ ေၾကညာပါေတာ့မယ္”ဟုေျပာျခင္းထက္ ပုိ၍ သဘာ၀က်ပါသည္။ “မ်ား” သည္လည္း အေျပာစကားမဟုတ္ပါ။ ေျပာစကားပံုစံထဲမွာ 

“လည္းေကာင္း လည္းေကာင္း”ဆုိေသာစာသံုးစကားႀကီး ထည့္ထည့္ေျပာျခင္းကုိလည္း ၾကားရတတ္ပါသည္။ နားထဲမွာ အလြန္ေထာင့္ပါသည္။ “လည္းေကာင္း”မပါဘဲ ေျပာ၍ရပါသည္။

အသံထြက္မွားမ်ားလည္း မၾကာခဏ ၾကားရပါသည္။ “ဆ”သံမပီ ဘဲ “စ” လည္း “စ”၊ “ဆ”လည္း “စ” ျဖစ္ေနျခင္းက အမ်ားမွားေနေသာ “ထိပ္တန္းအမွား”ျဖစ္သည္။ အသံမွားေတာ့ အေရးပါမွားကုန္သည္။ မၾကာမီက “ေစာလ်င္စြာ”ဆိုေသာ စာလံုးမွားတလံုးကို ေတြ႔လိုက္ရသည္။ အသံုးအမွန္မွာ “ေဆာလ်င္စြာ”ျဖစ္သည္။ “အေဆာတလ်င္”ဟုလည္း သံုးသည္။ “ေဆာလ်င္”ကို မသိသည့္အတြက္ ေစာေစာဟူေသာအဓိပၺာယ္ရွိသည္ထင္ၿပီး “ေစာလ်င္”ဟု ေရးလုိက္ျခင္းမွာ “ဆ”သံ မပီသည့္သက္ေသလည္း ျဖစ္သည္။ “ဆုတ္ၿဖဲ” ၊ “ေဆာက္လုပ္” တို႔ကို “စုတ္ၿပဲ”၊ “ေစာက္လုပ္”ဟု မေတာ္မတည့္အသံထြက္ၿပီးေရးေတာ့လည္း ထုိအတိုင္းပင္ေရးသည့္အတြက္ အမွားေပၚအမွားထပ္သည့္အေၾကာင္း ေရးၾကေျပာၾကလြန္း၍ ႐ိုးေနပါၿပီ။

နားအာ႐ံုကို ခဏနားၿပီး မ်က္စိအာ႐ံုဘက္ေျပာင္းကာ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားမွာ ေအာက္နားက ထုိးေလ့ရွိေသာ စာတန္းကေလးေတြဖတ္ၾကည့္ေတာ့ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားကုိ ေန႔လည္ ၂ နာရီပူေဇာ္မည့္အေၾကာင္း၊ ဘယ္အစီအစဥ္အား ဘယ္ကုမၺဏီမွတာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္မည္ဆုိသည့္အေၾကာင္း ဖတ္ရျပန္ပါသည္။ “ေန႔လည္”မဟုတ္ပါ။ “ေန႔၏အလယ္ျဖစ္၍ ေန႔လယ္ဟုေရးမွမွန္ပါသည္ဟု ေရးၾကေပါင္းမ်ားပါၿပီ။ 

အားႏွင့္မွ အသံုးမ်ားပံုမ်ားကုိလည္း ေရးၾကေျပာၾကသည္မွာထပ္ေနပါၿပီ။ အားႏွင့္မွ သည္ ယေန႔ အေျပာစကားထဲမွာ မရွိေတာ့ပါ။ စကားေျပာလွ်င္ ဘယ္သူမွ အားေတြ မွေတြမထည့္ေတာ့ပါ။ 

ကုိႏွင့္ ကကုိ အေျပာမွာေရာ အေရးမွာေရာသံုးေနပါၿပီ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ အားႏွင့္ မွကုိ မွားသံုးမည့္အစား လံုး၀မသံုးေတာ့ဘဲေန၍ရပါသည္။ ကုိႏွင့္ကကို အားႏွင့္မွ အစားသံုးႏုိင္ပါသည္ဟုလည္း အႀကိမ္ႀကိမ္ေရးၿပီးၾကပါၿပီ။ သတိမျပဳမိ၍လား၊ အမွားမွန္းမသိ၍လား မသိပါ။ မွားေနၾကဆဲ ျဖစ္ပါသည္။
သတင္းေၾကညာသူမ်ားအေလ့အလာနည္း၍ မွားသံုးေသာအသံုးမ်ားလည္း ၾကားရပါသည္။ 

အမ်ဳိးသားစာေပဆုသတင္းကိုေၾကညာသူက ဗုိလ္လက်္ာႏွင့္ခင္လက်္ာကုိ “ဗိုလင္က်ာ” “ခင္လင္က်ာ”ဟူ၍ ေၾကညာသြားသည့္အတြက္ ၾကားရသူတို႔စိတ္မသက္မသာျဖစ္ရသည္။

ေက်ာင္းသားငယ္မ်ားပင္မမွားေသာထုိစာလံုးမ်ားကုိ မွားဖတ္သည့္သတင္းေၾကညာသူ၏မ်က္ႏွာ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားမွာေပၚလာၿပီဆိုလွ်င္ “ဗိုလ္လင္က်ာႀကီးလာၿပီေဟ့”ဟု ကေလးမ်ားက ဟာသလုပ္ၾကေၾကာင္း ၾကားရပါသည္။ ထုိမွ်မကေသးပါ။ “ဓနသဟာယႏုိင္ငံ”ကုိ “ဓနသဟာရႏိုင္ငံ”ဟူ၍ ရေကာက္ လွ်ာလိပ္သံျဖင့္ မွားဖတ္ျခင္းမ်ဳိး၊ ဘုရား႐ုပ္ပြားေတာ္၏လက္ဟန္တခုျဖစ္ေသာ “ဘူမိဖႆမုျဒာ”ကို “ဘူမိဖုႆမုျဒာ”ဟု မွားဖတ္ျခင္းမ်ဳိးမ်ားကုိလည္း ၾကားရပါသည္။
 

အဂၤလိပ္စကားလံုးေတြကုိ အသံထြက္ၿပီးဖတ္ေတာ့လည္း အမွားအယြင္းေတြပါသည္။ အျဖတ္အေတာက္ေတြမွားသည္။ ဘ႐ူႏုိင္း ဒါ႐ူဆလမ္ႏုိင္ငံဘုရင္၏နာမည္ကို နာမည္အရွည္ႀကီးကိုဖတ္လွ်င္ ပိုဆုိးေတာ့သည္။ ဗိသုကာဘြဲ႔(B.Arch)ကို ဘီအာ့ခ္ဟုထြက္ရမည့္အစား “ဘီအာ့ခ်္”ဟု ထြက္ျခင္း၊ စက္မႈဘြဲ႔(B.Tech)ကုိ “ဘီတက္ခ္”ဟုထြက္ရမည့္အစား “ဘီတက္ခ်္”ဟု ထြက္ျခင္းမ်ဳိးေတြ အလြဲလြဲအမွားမွားၾကားေနရပါသည္။ နမူနာအခ်ဳိ႕ကုိေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ေရဒီယိုတုိ႔၊ တီဗီတို႔က ထုတ္လႊင့္ေသာစကားကုိ စံစကားအျဖစ္သတ္မွတ္ၿပီး အသံထြက္၊ အသံုးအႏႈန္းတုိ႔ကိုစံျပဳသည့္အစဥ္အလာရွိပါသည္။ ဘီဘီစီကထုတ္လႊင့္ေသာအဂၤလိပ္စကားကုိ စံအျဖစ္သတ္မွတ္ပံုမ်ဳိးျဖစ္ပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔၏ေရဒီယိုမ်ား၊ တီဗီမ်ားကထုတ္လႊင့္ေၾကညာေသာျမန္မာစကားသည္လည္း အသံထြက္ကအစ၊ အသံုးအႏႈန္းကအစ စံနမူနာယူစရာျဖစ္ဖို႔လုိပါသည္။

သည္ေတာ့ တာ၀န္ရွိသူမ်ားက လက္ပုိက္ၾကည့္မေနဘဲ သတင္းေၾကညာသူေတြကအစ အသံလႊင့္ေၾကညာသူေတြကုိ ၾကပ္ၾကပ္မတ္မတ္လမ္းၫႊန္ျခင္း၊ ေဆြးေႏြးျခင္း၊ သင္တန္းေပးျခင္းမ်ားျဖင့္ မွားၿပီးရင္းမွားရင္းမျဖစ္ရေအာင္ ၾကပ္မတ္ဖို႔လိုေနပါၿပီ။ ကာယကံရွင္မ်ားကုိယ္တုိင္ကလည္း 

အေျပာအဆို အေရးအသားအတိမ္းအေခ်ာ္မရွိေအာင္ အထူးဂ႐ုစိုက္ဖုိ႔လုိေနပါၿပီ။

ထုိလုိအပ္ခ်က္မ်ားကို ျဖည့္ဆည္းအေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ 

အေလးအနက္ေမတၱာရပ္ခံမွျဖစ္ေတာ့မည္ဟုေတြးမိသည့္အတြက္ ဤစာကုိ ေရးရပါသည္။ ေမာင္ခင္မင္(ဓႏုျဖဴ)