(စိတ်ကူးနဲ့ ဖဲရိုက်ကြည့်တာပါ)

(စိတ်ကူးနဲ့ဖဲရိုက်ကြည့်တာပါ)
ကရင့်အာဇာနည်နေ့နဲ့ပတ်သက်ပြီး နော်အုန်းလှတို့ကို ဖမ်းဆီးထောင်ချလိုက်တော့ မြိ့ုနေ ဗမာမဟုတ်တဲ့အခြားလူမျိုးစုတွေကြား အပြန်အလှန်နားလည်မှု ဖေးမမှုအခြေခံပြီး စုစည်းမှုတခုရဖို့ အခွင့်အလမ်းကောင်းပေါ်လာတယ်။ နော်အုန်းလှတို့ရုံးအထုတ်မှာ လာရောက်ဝန်းရံ အားပေးထောက်ခံသူတွေထဲမှာ လူမျိုးစုံလူမျိုးစုတွေပါနေတယ်။ ဗမာထဲကလည်း ပါတာပါပဲ။ ဒါပေမဲ့ ဗမာဟာ အခြားသောလူမျိုးစုများနည်းတူ တစုဖြစ်တယ်ဆိုတာကို တင်းတင်းရင်းရင်း မပြောဝံ့ကြသေးတာပဲရှိတယ်။ အခြားလူမျိုးစုတွေအနေနဲ့ကတော့ ဗမာဟာ ငါတို့နည်းတူ လူမျိုးစုတွေထဲကတစုဖြစ်ပြီး လူများစုလူမျိုးစုကြီးဖြစ်တာကို သိမှတ်လက်ခံကြပါတယ်။ ဗမာအများတကာအများစုကလည်း မဟာဗမာလူမျိုးကြီးဝါဒကိုင်စွဲထားတဲ့ စစ်အုပ်စုရဲ့ဖိနှိပ်မှုအောက်မှာ ဗိန်မသာလိန်မသာဖြစ်နေတာပါ။ ဗမာတွေထဲမှာ လူမျိုးကြီးဝါဒီတွေရှိသလို လူနည်းစုလူမျိုးစုတွေထဲမှာလည်း ကျဉ်းမြောင်းတဲ့လူမျိုးရေးအမြင်ရှိသူတွေရှိတာတော့ ၂ ခုလုံးကိုယ်တွေ့မို့ အထူးပြောနေစရာမရှိပါ။ အဲ့ဒီအထဲမှာမှ ထူးထူးခြားခြား ဒေသစိတ် လူမျိုးစိတ်ကြီးတဲ့ လူမျိုးစုငယ်လည်းရှိပါတယ်။

ဗမာပြည်မှာ ခုပြောနေတဲ့ဖက်ဒရယ်ဆိုတဲ့ ပြည်ထောင်စုပြဿနာဟာ တကယ်တော့ လူမျိုးစုပြဿနာပါ။ လူကြီးတွေပြောဖူးသလို ဗမာပြည်က လူမျိုးစုပြဿနာကို နားမလည်ရင် ဗမာ့နိုင်ငံရေးကိုနားလည်တယ်လို့ ယူဆလို့မဖြစ်ဘူးဆိုတာလည်း အလွန့်ကိုမှတ်သားထိုက် သတိချပ်ထိုက်ပါတယ်။

လူမျိုးစုတွေထဲမှာ ဗကပနဲ့လက်တွဲပြီး အတွေးအခေါ်ရေးအရ နိုင်ငံရေးအရ စည်းရုံးရေးအရ ရပ်တည်ခဲ့တဲ့အဖွဲ့အစည်းတွေရှိပါတယ်။ အလားတူပဲ မိမိလူမျိုးစုများလွတ်မြောက်ရေး ကိုယ်ပိုင်ပြဌာန်းခွင့် ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်တွေရဖို့ အာဏာရအစိုးရအဆက်ဆက်ကို ဆန့်ကျင် ခုခံတွန်းလှန်နေတဲ့အဖွဲ့တွေလည်း ရှိပါတယ်။ အဲ့ဒီထဲမှာ ဘိန်းဘုရင်တွေ မူးယစ်ရာဇာတွေက အုတ်ရောရောကျောက်ရောရောဝင်ပါပြီး လူမျိုးစုတွေရဲ့ တကယ့်တော်လှန်တိုက်ပွဲဝင်မှုကို ကပျက်ယပျက်လုပ်ခဲ့တာ လုပ်နေတာလည်း တပုံကြီးပါ။ ခွင်ဝင်ရင် ဘိန်းစားချင်းလက်ဝါးရိုက်ပြီး ကိုယ့်ကိုယ်ကိုယ် သမတတင်ခဲ့တာတွေတောင်ရှိပါတယ်။ အခြေအနေမဟန်ရင် စစ်အာဏာရှင်ဆီမှာ လက်နက်ချ၊ တကိုယ်ရည်ထွက်ပေါက်ရှာပြီး နေသွားဖို့ပြင်ဆင်ထားသူတွေပါ။ အလားတူပဲ လူမျိုးစုလွတ်မြောက်ရေးအလံအောက်ကနေ ကွန်မြူနစ်ဆန့်ကျင်ရေးရဲရဲတောက် လုပ်နေတဲ့ လုပ်ခဲ့တဲ့အဖွဲ့တွေလည်းရှိပါတယ်။ သူတို့ရပ်တည်ချက်ကတော့ ကွန်မြူနစ်ဆန့်ကျင်ဖို့ဆို စစ်အာဏာရှင်နဲ့တောင် ပေါင်းမယ်လို့ဖြစ်ပါတယ်။ ပြောခဲ့တဲ့အစုအဖွဲ့ ၂ ခုလုံးဟာ ကွန်မြူနစ်ဆန့်ကျင်ရာမှာတော့ တူကြပါတယ်။ ကိုယ်ကျိုးစီးပွား (ဆက်ကြေး၊ နယ်မြေ၊ ဖြတ်သန်းခွင့်စတာမျိုးတွေ)နဲ့ဆက်စပ်တဲ့အခါ တချက်နှစ်ချက် ထထက်ပစ်ကြခတ်ကြပေမယ့် လက်ဝဲဆန့်ကျင်ရေး ဘုံအလံအောက်မှာတော့ ခနလေးနဲ့ ကြည်ကြည်ဖြူဖြူ ပြန်ဖြစ်သွားခဲ့တာတွေအထင်အရှားရှိပါတယ်။ အဲ့ဒီ ၂ ဖွဲ့လုံးဟာ အခြေအနေဟန်ပုံမပေါ်တော့ဘူးဆို လက်နက်ချရင်ချ မချရင် တပ်ဖျက်ပြီး ရှောင်ထွက်သွားတာတွေ့ရမှာပါ။ အလံမလှဲ ဒူးမထောက် လက်မမြှောက်ပဲ ကျန်နေခဲ့တာက မိမိတို့လူမျိုးစုများရဲ့ အခွင့်အရေးနဲ့ရပိုင်ခွင့်တွေအတွက် စစ်မှန်မှန် ခုခံတွန်းလှန်နေကြသူတွေ(အဖွဲ့)ပါပဲ။ ဒါက တောထဲက လက်နက်ကိုင်တိုက်ပွဲထဲက ယေဘုယျအခြေအနေပါ။

မြိ့ုပေါ်တွေမှာကျတော့ရော။ မြိ့ုပေါ်တွေမှာကျတော့ လူမျိုးစုပါနိုင်ငံရေးပါတီတွေ အသင်းအဖွဲ့တွေရှိနေပေမယ့် အချင်းချင်းကြား အခြေခံအားဖြင့် ဘုံသဘောတူညီချက် Common Ground ယူထားတာ ရထားတာက မရှိသလောက်နည်းမယ်လို့ထင်ပါတယ်။ ဗမာလူမျိုးကြီး ဘာသာကြီးဝါဒကိုင်စွဲဖိနှိပ်နေတဲ့ စစ်အာဏာရှင်စနစ်ကို ဆန့်ကျင်ကြတယ်ဆိုပေမယ့် အချင်းချင်းကြားမှာလည်း အတွင်းပဏ္ဍိပက္ခတွေရှိနေပြန်ပါတယ်။ အဓိကပဋိပက္ခ (စစ်အာဏာရှင်စနစ်ဆန့်ကျင်ရေး)ဖြေရှင်းရေးကြိုးပမ်းနေပေမယ့် တပြိုင်တည်းမှာ လက်အောက်ခံပဋိပက္ခ (အချင်းချင်းကြားပြဿနာ)တွေကလည်း အစွန်းအစ ထိုးထိုးထောင်ထောင် ထွက်နေတာပါ။ နယ်မြေချင်းတွေကလည်း ထိစပ်နေလေတော့ နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှုနဲ့ပတ်သက်လို့ အမြဲစကားပြောနေရတာပါ။ အချင်းများနေရတာပါ။ ဥပမာ မွန်နဲ့ကရင်။ ဒီကြားထဲ ပြည်နယ်ကြီးထဲက ပြည်နယ်လေး(ဥပမာ ရှမ်းပြည်ထဲမှာ ဝဒေသ ပလောင်ဒေသ စသည်ဖြင့်)ကိစ္စတွေကလည်းရှိပါတယ်။ စစ်အုပ်စုက ဒီလိုဖြစ်နေတဲ့ကိစ္စတွေ မဖြစ်ဖြစ်အောင် တမင်ဖန်တီးခဲ့တာရှိသလို တခုခုကို မြန်မြန်ပြီး ပြီးရောနဲ့လက်ပူတိုက်ဖြေရှင်းရာကနေ ပြန်ဖြည်ထုတ်လို့မရတော့တာမျိုးတွေပါ။

ဆိုတော့ မြိ့ုပေါ်က လူမျိုးစုနိုင်ငံရေးပါတီတွေ အဖွဲ့အစည်းတွေ လူတွေဆီကို တောထဲက အဲ့ဒီအခြေအနေအဖြစ်အပျက်တွေက တိုက်ရိုက်ကို ရိုက်ခတ်ပါတယ်။ ဖြေရရှင်းရခက်ပါတယ်။ ခက်ရတဲ့အကြောင်းတွေထဲက တခုကတော့ မြိ့ုပေါ်မှာတည်ထောင်ထားတဲ့ လူမျိုးစုနိုင်ငံရေးပါတီတွေ အဖွဲ့အစည်းတွေကို တောထဲကလက်နက်ကိုင်ထားတဲ့ သူတို့လူမျိုးစုအဖွဲ့တွေနဲ့ မဆက်သွယ်ရ မပကတ်သက်ရလုပ်ထားတာဖြစ်ပါတယ်။ ဆက်သွယ်ရင် ပတ်သက်ရင် ဖမ်းဆီး အရေးယူထောင်ချတာတွေလုပ်တော့ တောထဲကလူတွေရဲ့သဘောထားတွေ အမြင်တွေ ချဉ်းကပ်ပုံချဉ်းကပ်နည်းတွေ ဖြေရှင်းလိုတဲ့ပုံစံတွေဟာ မြိ့ုပေါ်ကပါတီတွေဆီ တရားဝင်ရောက်လာဖို့ ဆွေးနွေးဖလှယ်ကြဖို့တွေ ခက်ကုန်တာပါ။ အကယ်၍ တောထဲကလက်နက်ကိုင်ထားသူတွေကိုပဲ မြိ့ုပေါ်မှာ(၂ဝဝ၈ ဖွဲ့စည်းပုံအောက်ကနေပဲ) ပါတီထောင်ခွင့် လူမှုရေးနဲ့ပရဟိတလုပ်ငန်းတွေလုပ်ခွင့် အင်န်ဂျီအိုလို စီအက်စ်အိုလိုဟာတွေ လုပ်ခွင့်ပေးထားမယ်ဆိုရင် အခြေအနေက တမျိုးဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ သူတို့အချင်းချင်းကြား နားလည်မှုပိုရလာနိုင်သလို လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးနည်းနဲ့ ပါတီထောင်လုပ်တဲ့နိုင်ငံရေးနဲ့ ဟပ်စပ်မိသွားမယ်ထင်ပါတယ်။ အဲ့သလို ဟပ်စပ်မိတဲ့အခါ သူတို့လူထုတွေကိုယ်၌က လက်နက်ကိုင်တော်လှန်ရေးလမ်းကြောင်းကို ရွေးချယ်မလား ပါတီထောင်လုပ်တဲ့နိုင်ငံရေးနည်းကို ရွေးချယ်မလား ဆုံးဖြတ်ပေးသွားနိုင်စရာရှိပါတယ်။

ခုလိုပြောနေတာဟာ အကောင်အထည်မဲ့တဲ့ လက်တွေ့အရဖြစ်နိုင်ခြေမရှိတဲ့တွေးဆချက် စဉ်းစားချက်မှန်းတော့သိပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေဖြစ်ဖို့ဆို ကာချုပ်မူ ၆ ချက်တို့ တို့တာဝန်အရေး ၃ ပါးတို့ အနာဂတ်နိုင်ငံတော်၏အမျိုးသာညးရေးဦးဆောင်မှုကဋမှပါဝင်ထမ်းဆောင်နိုင်ရေးတို့မရှိပါမှဖြစ်မှာပါ။
စစ်အုပ်စုကဘက်ကနေ မင်းပြောသလို အဲ့ဒါတွေ ခနဘေးချပြီး လုပ်ကြည့်ရအောင်ကွာလို့တွေးလာလိမ့်မယ်လို့ မယုံကြည်ပေမယ့် အခြားတဘက်မှစဉ်းစားစရာတခုဖြစ်အောင် ကူတွေးကြည့်တာပါ။ စိတ်ကူးယဉ်ကြည့်တာဆိုလည်း မမှားပါ။

လောလောဆယ်မှာတော့ မြိ့ုနေ တခြားလူမျိုးစုတွေအနေနဲ့ နော်အုန်းလှတို့ ကရင့်အာဇာနည်နေ့အမှုကို အကြောင်းပြုပြီး ခုထက်ပို စုစုစည်းစည်းလေး ဖြစ်လာဖို့မျှော်လင့်ပါတယ်။ ရတဲ့အခွင့်ကောင်းလေးကို သုံးပြီး Common Ground တခုတော့ ဝိုင်းဝန်းရှာဖွေကြပါလို့ တိုက်တွန်းပါရစေ။
မျိုးမြင့်ချို
အောက်တိုဘာ ၂၊ ၂ဝ၁၉