(ယူကရိန်းဇာတ်ထုပ်နဲ့ မိုးလင်းကမယ့်သဘောလား)

(ယူကရိန်းဇာတ်ထုပ်နဲ့ မိုးလင်းကမယ့်သဘောလား)
အိုဘားမားလက်ထက်က ဒုသမတလုပ်ခဲ့တဲ့ ဂျိုးဘိုင်ဒန်က လာမယ့် ၂၀၂၀ သမတရွေးကောက်ပွဲမှာ ဝင်ပြိုင်မယ့်သမတလောင်းအဖြစ် ပါတီတွင်းမှာစာရင်းပေးထားပြီးသူပါ။ စုစုပေါင်း ပါတီတွင်းမှာ သမတလောင်းစာရင်းပေးထားသူ ၂ ဆယ်အနက် သူက ထိပ်ဆုံးကပြေးနေသူတွေထဲပါပါတယ်။ ပါတီတွင်းကနေ သူ့ကိုသမတလောင်းအဖြစ် တင်မြှောက်လိုက်ကြရင် ၂၀၂၀ ကျ သူက လက်ရှိသမတထရမ့်နဲ့ အပြိုင်အရွေးခံရမှာဖြစ်ပြီး သူနိုင်ရင် သမတဖြစ်ပြီး ထရမ့်ရာထူးကဆင်းပေးရမှာပါ။ ဆိုတော့ သူဟာ ပါတီတွင်းမှာရော လူထုကြားမှာပါ ဒီမိုကရက်တွေထဲက သမတလောင်းအဖြစ် တစ်ပြေးနေသူလို့ ယေဘုယျဆိုရမှာပါ။

ယူကရိန်းဆိုတာက ဆိုဗီယက်ယူနီပြိုကျပြီးနောက်ပိုင်း သီးခြားလွတ်လပ်တဲ့နိုင်ငံတနိုင်ငံဖြစ်သွားတဲ့ တိုင်းပြည်ပါ။ ဆိုဗီယက်အောက် လွတ်လာကြတဲ့ ပြည်တွေအနက် ဒေသတွင်း လက်နက်အင်အားတောင့်တင်းတဲ့တိုင်းပြည်တခုဖြစ်သလို ရုရှနဲ့လည်း နယ်မြေပိုင်ဆိုင်မှူနဲ့စပ်လို့ အမြဲတမ်းတကျက်ကျက်ဖြစ်နေတာပါ။ အနောက်အုပ်စုက ဒါကိုအခွင့်ကောင်းယူပြီး ယူကရိန်းကို သိမ်းသွင်းလိုက်ကာ စစ်ရေး(လက်နက် စစ်ပစ္စည်း ထောက်လှမ်းရေးသတင်းအချက်အလက်) စတာတွေကူညီပါတယ်။ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေ ဘဏ်လုပ်ငန်းတွေမှာလည်း အတော့်ကို ထူထောင်ပေးထားတာပါ။ ရင့်ရင့်သီးသီးပြောရရင် ရုရှကိုဆိုင်ထားဖို့ အမာခံအနေနဲ့မွေးထားတာပါ။ အဲဒီယူရိန်းမှာ အမေရိကန်စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေရှိပါတယ်။ “အမေရိကန်အကျိုးစီးပွား“တွေရှိပါတယ်။။ အမေရိကန်အကျိုးစီးပွားလို့ဆိုလိုက်ရင် ကိစ္စရှိပါတယ်။ ရှိတာက သေးသေးမဟုတ်ပါ ကိစ္စကြီးပါ။ စစ်ပါဝင်တိုက်တဲ့အထိကြီးတဲ့ကိစ္စမျိုးပါ။

ဂျိုးဘိုင်ဒန်ရဲ့သားတယောက်က ယူကရိန်းမှာ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေလုပ်နေပြီး အောင်မြင်နေတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းလည်းဖြစ် တိုင်းပြည်ကပျက်တော့မပျက်ပေမယ့် ကဖြဲကရုန်းခနခနဖြစ်ဆိုတော့ ပြည်နာမှ ငွေရှာကောင်းတဲ့အယူစွဲသူ ဝိသမလောသမားတွေရော၊ မိစ္ဆာအာဇီဝတွေရော၊ ကော်ဇောအိပ်သမားတွေ ရက်ဒ်ဘတ်တလာတွေ ခြေချင်းလိမ်နေသလို ကောင်းရောင်းကောင်းဝယ်လုပ်စားနေသူတွေ စီးပွားရေးသီလ သမာဓိတည်ကြည်သူတွေ သိက္ခာရှိသူတွေလည်း အများကြီးရှိပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ စီးပွားရေးဆိုတာက စီးပွားရေးပါ။ စီးပွားရေးဆိုတာဟာသေးရင် အာဏာကို ခယရတာအစ ဒွေးရောယှက်တင်အလယ် စီးစီးပိုးပိုးအဆုံးဖြစ်တာမျိုးပါ။ တကယ့်တကယ် စီးပွားရေးကြီးသွားပြီဆိုရင်တော့ စီးပွားရေးကိုယ်တိုင်ဟာ အာဏာ၊ စီးပွားရေးကိုယ်တိုင်ဟာ စစ်ပွဲကြီးတွေဖြစ်သွားပါတယ်။ အရင်းရှင်စီးပွားရေးစနစ်မှာ စီးပွားရေးကြီးသူတွေ(အရင်းအနှီး ကုန်ထုတ်ကိရိယာပိုင်ဆိုင်သူတွေ)ကိုသာ ပိုင်စိုးတဲ့အာဏာက ကာကွယ်ပါတယ်။

ဆိုတော့ ယူရိန်းသွားပြီး စီးပွားရေးလုပ်နေတဲ့ ဂျိုးဘိုင်ဒန်ရဲ့သားက ယူကရိန်းအာဏာပိုင်တွေနဲ့ မကင်းရာမကင်းကြောင်းတွေရှိနိုင်ပါတယ်။ ဒါတွေသာ ဖော်ထုတ်ပြီး ကိုင်ထားနိုင်ရင် သူ့ပြိုင်ဘက် ဒီမိုကရက်ဂျိုးဘိုင်ဒန်ယူကို အလဲထိုးနိုင်မယ်ဆိုတာ ထရမ့်ကတွက်မိပါတယ်။ သူ့အကြံပေးတွေ၊ သူ့ နိုင်ငံရေးရှေ့တွေကလည်း သူ့နည်းတူတွက်ချက်ပြီး ပူးပေါင်းကြံစည်ကြပါတယ်။ အဲ့ဒီအထဲမှာ ဂူလာနီယာတို့၊ သမတရဲ့ယူကရိန်းဆိုင်ရာအထူးအရာရှိတို့ပါနေတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ခု အဲ့ဒီ အထူးအရာရှိ ရာထူးကနှူတ်ထွက်သွားပါပြီ။ ဂူလာနီယာလည်း ဗြောင်လိမ်ဗြောင်စားတွေပြောနေပါပြီ။

အိမ်ဖြူတော်မှာ သမတအနေနဲ့ ဘယ်သူနဲ့ ဖုန်းစကားပြောပြော အသံမှတ်တမ်းတင်ထားရတဲ့စနစ်ရှိပါတယ်။ အဲ့ဒါတွေကို ထောက်လှမ်းရေးယန္တယားကထိန်းသိမ်းရပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲ့ဒါတွေကို လွှတ်တော်တို့ ဗဟိုတရားရုံးတို့က တောင်းခံလာခဲ့ရင် ပေးမယ်မပေးဘူးနဲ့ ဘယ်လောက်အထိပဲပေးမယ်ဆိုတာတွေက သမတရဲ့လုပ်ပိုင်ခွင်ထဲ့မှာရှိနေပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ နိုင်ငံတော်လျှို့ဝှက်ချက်ပေါက်ကြားမှူတို့၊ နိုင်ငံတော်သစ္စာဖောက်မှူတို့၊ နိုင်ငံတော်လုပ်ကြံမှူတို့လိုဟာကြီးတွေဖြစ်လာရင်တော့ လွှတ်တော်တွေနဲ့ ဗဟိုတရားရုံးက မခြွင်းမချန်ထုပ်ပေးခိုင်းလို့ရပါတယ်။ အဲ့သလိုအခြေအနေဆို သမတ ကာဆီးကာဆီးလုပ်လို့မရပါ။

အမေရိကန်က ယူကရိန်းကို ပုံမှန်ပေးနေကြအကူအညီတွေ သတ်မှတ်ရက်မှာ အတိအကျပေးနေတာပါ။ အဲ့ဒီရက်မှာ သမတလက်မှတ်ထိုးရတာပါ။ ခုဖြစ်တာက ထရမ့်ကအဲ့ဒါကိုလက်မှတ်မထိုးသေးပဲ ယူကရိန်းသမတဆီဖုန်းဆက်ပြီး ဂျိုးဘိုင်ဒန်ရဲ့သား စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေမှာ ယူကရိန်းဘဏ်တွေ ယူကရိန်းအာဏာပိုင်တွေနဲ့ မသမာမှူတွေ၊ လာဘ်ပေးလာဘ်ယူတွေ၊ တံဆိုးလက်ဆောင်တွေရှိမရှိနဲ့၊ ရှိရင် ဘယ်လောက်ရှိကို စုံစမ်းဖော်ထုတ်ပြီး အချက်အလက်တွေသူ့ကိုပေးဖို့ ဖုန်းနဲ့ပြောတယ်လို့ အိမ်ဖြူတော်အတွင်းလူတယောက်က သတင်းဖေါက်ချလိုက်ပါတယ်။ ပွဲဆူသွားပါတယ်။ သဘောက ပေးရမယ့်ငွေကို မပေးသေးပဲ “မင်း ဒါအရင်လုပ်ပေးမယ်ဆိုမှ...“ဆိုပြီး ထစ်ထားတာပါ။

အောက်လွှတ်တော်က ဒီမိုကရက်တွေစီးထားပြီး အထက်လွှတ်တော်က ထရမ့်တို့ရဲ့ရီပတ်ဘလီကင်တွေက ချုပ်ထားတာပါ။ အောက်လွှတ်တော်သဘာပတိ နန်စီပလိုနဲ့ရော အထက်လွှတ်တော်ဒီမိုကရက်ခေါင်းဆောင် ချပ်ခ်ရှူးမားနဲပရာက ထရမ့်နဲ့ ဘယ်နေရာမှအဆင်မပြေပါ။ နောက်ဆုံးလုပ်ခဲ့တဲ့လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲတွေကနေတက်လာတဲ့ လူသစ်တန်းဒီမိုကရက်အမတ်တွေက ထရမ့်ကိုအယုံအကြည်မရှိအဆိုတင်သွင်းပြီး ဖြုတ်ချလို့ လောဆော်နေကြ စိုင်းပြင်းနေကြတာပါ။ ဒါကို လွှတ်တော်သဘာပတိ ဒီမိုကရက်နန်စီပလိုစီနဲ့ရှူးမားက ချင့်ချိန်ပြီး ဘရိတ်မနည်းအုပ်နေရတာပါ။ ခုတော့ နန်စီပလိုဆီကိုယ်တိုင်က ဒီ အိမ်ဖြူတော်(သမတ)နဲ့ ယူကရိန်းအရှူပ်တော်ပုံကို ကောက်ကိုင်ပြီး သမတကိုအယုံအကြည်မရှိအဆိုတင်သွင်းနိင်ဖို့ စိစစ်ရေးလုပ်ငန်းလုပ်တော့မယ်လို့ တရားဝင်ကြေညာလိုက်ပါတယ်။

အယုံအကြည်မရှိအဆိုတင်မယ်လို့ မဟုတ်သေးပါ။ အဆိုတင်သင့်မတင်သင့် စိစစ်စုံစမ်းမယ့်သဘောပါ။ စိစစ်စုံစမ်းမှူက မတင်လောက်ဘူး မတင်သင့်ဘူးဆို အသာပြန်ဆုတ်နေမှာဖြစ်ပြီး တင်သင့်လောက်တယ်ဆိုတင်မှာပါ။ တင်တဲ့အခါ လွှတ်တော်တွေအတွင်း မဲခွဲဆုံးဖြတ်ရမှာပါ။ မဲခွဲတဲ့အခါ အောက်လွှတ်တော်မှာတော့နိုင်ဖို့သေချာပါတယ်။ အထက်လွှတ်တော်(ဆီးနိတ်)မှာတော့ မရေရာပါ။ ခုကိုပဲ မစ်ချ်မက်ကော်နယ်လ်(ဆီးနိတ် ရီပတ်သလီကင် လူများစုခေါင်းဆောင်နဲ့ သဘာပတိ)က ခါးခါးသီးသီး ပြင်းပြင်းထန်တွေပြောနေတာပါ။ အထက်လွှတ်တော်မှာ မဲခွဲတဲ့အခါ အဆိုအောင်ဖို့ ဆီနိတ်တာ ၃ ပုံ ၂ ပုံက ထောက်ခံမှ အဆိုနိုင်မှာပါ။ အထက်လွှတ်တော်အမတ် ၁ ရာအနက် ၅၁ ယောက်က ရီပတ်ဘလီကင်ပါ။ ၄၉ ဦးက ဒီမိုကရက်ပါတီကပါ။ အယုံအကြည်မရှိအဆို အထက်လွှတ်တော်မှာ နိုင်ဖို့မလွယ်ပါ။

ခု စိစစ်စုံစမ်းနေတဲ့ဆီက အယုံအကြည်မရှိအဆိုတင်သင့်တယ်လို့ထွက်လာရင်ကိုပဲ ဒီမိုကရက်တွေ ဝမ်းအသာကြီးသာကြ အောင်ပွဲခံကြ ရီပတ်ဘလကင်တွေနဲ့ သမတထရမ့်ကို အကြီးအကျယ် ထိုးကြနှက်ကြ ဆော်ကြ ကလော်ကြမျာပါ။။ ရှေ့မှာလည်း ထရမ့်ကိုလုပ်ချင်လို့ လက်ယားနေပေမယ့် ဇက်သတ်ခံနေကြရတဲ့ ဒီမိုကရက်အမတ်တွေအတွက် အာသာတော့ပြေမှာပါ။ အဲ့ဒီအပေါ်အခြေတည်ပြီး ဒီမိုကရက်ပါတီတွင်း စုစည်းမှူညီညွတ်မှူအား ခုထက်ပိုကောင်းလာနိုင်ပါတယ်။ ရှေ့က ကာဆီးကာဆီးလုပ်နေသူတွေ(နန်စီနဲ့ရှူးမား)ကိုယ်တိုင်က ပါလာတာဖြစ်တော့ ပါတီတွင်းမှာလည်း နှစ်ထောင်းအားရဖြစ်ကြမှာပါ။ ၂ဝ၂ဝ ရွေးကောက်ပွဲအတွက် မဲဆွယ်တာ မဲမြှူတာတွေမှာ ကောင်းကောင်းအသုံးတည့်မှာမို့ အဲ့ဒီအချိန်လောက်အထိ ဒီကိစ္စကို ဆွဲဆန့်ထားမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ သဘောက ယူကရိန်း+အိမ်ဖြူတော်ဇာတ်ထုတ်နဲ့ မိုးအလင်းကမယ့်သဘောပါ။

တကယ်ကတော့ တူညီတဲ့စနစ်တခုတည်းအတွင်းမှာ Inner Struggle ဖြစ်လာတယ်ဆိုတာဟာ တိုင်းပြည်အကျိုး လူထုအကျိုးထက် နိုင်ငံရေးသမားချင်း သူတို့ကိစ္စ သူတို့ရှင်းကြတာမဟုတ်ပါလားခင်ဗျာ။ ဒီတော့ သာမန်လူတွေက “ကိုယ့်ကိစ္စမှမဟုတ်တာလို့“ နေမယ်ဆို နေနိုင်အားကြပါတယ်။

ဒါလက်ရှိ အမေရိကန်မီဒီယာတွေမှာရေပန်းစားပြီး အမေရိကန်နိုင်ငံရေးသမားတွေနဲ့ နိုင်ငံရေးစိတ်ဝင်စားတဲ့အမေရိကန်တွေကြား အပြောများနေတဲ့ဖြစ်ရပ်လို ရောက်လွယ်အောင်ပြန်ပြောပြတာ ပြန်ဝေငှတာပါ။ ကျနော်တို့လို လက်လှူပ်မှပါးစပ်လှူပ်ရသူတွေက ဒီအမေရိကန်နိုင်ငံရေးကိုစိတ်ဝင်စားတာတွေရှိပေမယ့် သမတနံမည်တောင်မသိတဲ့အမေရိကန်တွေလည်း အမေရိကန်မှာအများသား ခင်ဗျ။ နိုင်ငံရေးနဲ့ ဘာသိဘာသာနေတဲ့အမေရိကန်တွေလည်း မနည်းမနောပါဗျ။ ဒါတောင် ထရမ့်က မွှေလွန်းလို့ သူသမတဆိုတာ လူသိများတာတော့ အမှန်ပါဗျား။
မျိုးမြင့်ချို
စက္တင္ဘာ ၃ဝ၊ ၂ဝ၁၉