ကေနဒါႏိုင္ငံ၊
တိုရြန္တိုးၿမိဳ့က ကိုသာေအးထြန္းအိမ္တြင္ရွိေနခိုက္ ဆံုခဲ့သည့္မိတ္ေဆြသစ္မ်ားအနက္ ေဒါက္တာတိုးတိုးလြင္ႏွင့္
ေဒါက္တာမိုးဝင္းသာတို႔ ဆရာဝန္ဇနီးေမာင္ႏွံလည္းပါ၏။ တဦးႏွင့္တဦးမိတ္ဆက္ၾက ပဋိသႏၶာရစကား ဆိုၾကၿပီးေနာက္
စကားဦးက (၁၃၅ဝ) ျပည့္အေရးေတာ္ပံုႀကီးဆီတည္မိ၏။ ထိုစဥ္က သူတို႔ႏွစ္ဦးလံုး ရန္ကုန္ဆင္ေျခဖံုးရွိေဆးရံုတခုတြင္
အလုပ္သင္ဆရာဝန္မ်ား။ ထိုကာလ သူတို႔ႀကံဳခဲ့ရသည့္ထိတ္စရာၾကားက ရယ္စရာအျဖစ္ေတြကို ျပန္ေျပာျပရင္းရယ္ရယ္ေမာေမာ။
ခုေတာ့…ေပါ့ေပါ့ပါးပါး။
ထို႔ေနာက္
စကားအေရြ႔က ဒီမိုကေရစီေရးဘက္လွည့္လာ၏။ ေဒါက္တာ တိုးတိုးလြင္က ဒီဘက္ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံတခ်ိဳ႔ကစံတခ်ိဳ႔အား ေခါင္းေခါက္ေရြး ဥပမာေလးေတြႏွင့္ခ်ျပေဆြးေႏြး၏။ ဒီမိုကေရစီဆန္မႈ၊ သေဘာထားႀကီးျခင္းႏွင့္လူႀကီး လူေကာင္းအျပဳအမူတို႔အေၾကာင္းေရာက္ေတာ့ သူက (အိုဘားမားပထမသက္တမ္းအတြက္ ပါတီတြင္းသမၼတေလာင္းၿပိဳင္ခ်ိန္၊
ဟီလာရီႏွင့္ဆိုင္မိၿပီး ကက္ကက္မလန္႔တလန္ အျပန္အလွန္ခတ္ၾကပံုမ်ား၊ သည့္ေနာက္ ဟီလာရီကဆုတ္ေပးလိုက္မွ
အိုဘားမားသမၼတျဖစ္လာၿပီး ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္အျဖစ္ ၾကည္ျဖဴစြာေပးသည္တြင္ ေက်ေက်နပ္နပ္ယူကာ
ေက်ေက်ပြန္ပြန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပံု၊ ဒါကို “ဒီမိုကရက္ခ်င္းမို႔ ဤသို႔ရင္းၾကတာပါ”ဟုဆိုလွ်င္
ခု အိုဘားမား ဒုတိယသက္တမ္းကပိုလွသည့္ ဥပမာလိုျဖစ္ပံု၊ မဲဆြယ္ပြဲေတြမွာ မစ္ရြမ္းနီႏွင့္အိုဘားမား
အႀကီးအက်ယ္ခ်ဲခဲ့ၾကသလို စကားစစ္ထိုးပြဲေတြမွာလည္း လက္သီးလက္ေမာင္းတန္းခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ စကားစစ္ထိုးပြဲေတြအၿပီးမွာေတာ့ မစ္ရြမ္းနီတမိသားစုလံုး စင္ျမင့္ေပၚတက္လာၿပီး တန္းခဲ့သည့္ထိုလက္မ်ားႏွင့္ပင္ ဖက္လွဲတကင္းရင္းရင္းႏွီးႏွီး၊ ၿပံဳးၿပံဳးရႊင္ရႊင္
“ရီပတ္ဘလီကင္န္မရွိ၊ ဒီမိုကရက္မရွိ”) ဆိုကာ ရွည္ရွည္လ်ားလ်ားေဆြးေႏြးလာ၏။ ဤသည္ပင္ ဒီမိုကေရစီဆန္မႈဟု
သူဆိုခ်င္သလားေတာ့ က်ေနာ္မေျပာတတ္။
ေနာက္ေတာ့
ေဆြးေႏြးၫွိႏိႉင္းအေျဖရွာတတ္မႈ။ ၫွိႏိႈင္းမႈအတတ္(သို႔မဟုတ္)ေဆြးေႏြးပြဲယဥ္ေက်းမႈအေၾကာင္းဟု
ဆိုရမည္ထင္၏။ သူက (က်ေနာ္တို႔သည္-သူ႔အဆိုအရဒီမိုကေရစီ-ႏိုင္ငံႀကီးေတြမွာေရာက္ရွိ ေနထိုင္သူမ်ားျဖစ္သည့္အေလွ်ာက္
ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံႀကီးသားတို႔၏ ျပႆနာေျဖရွင္းပံုမ်ားအားေလ့လာရင္း က်င့္သံုးမွျဖစ္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊
ဗမာျပည္သားေတြအၾကား ကိစၥႀကီးငယ္ရွိတိုင္း တေယာက္ႏွင့္တေယာက္ ေဆြးေႏြးျငင္းခုန္၊ သေဘာထားႀကီး၊
စိတ္ရွည္သီးခံအေျဖရွာၿပီး အမ်ားစုသေဘာအေကာင္အထည္ေဖာ္ၾကသည့္ အေလ့အက်င့္မ်ိဳးရွိၿပီး၊
အေလ့အထျဖစ္သည္အထိ ပ်ိဳးေထာင္ယူႏိုင္ကေကာင္းမည္)ဟု သူျမင္ေၾကာင္းဆို၏။ ဤသည္ကို ဒီမိုကေရစီယဥ္ေက်းမႈဟု
သူ ဆိုခ်င္ပံုေပၚ၏။ တိတိက်က်ေတာ့မေျပာခဲ့။ ခ်ဳပ္၍ဆိုေသာ္ “ဒီမိုကေရစီဆန္မႈႏွင့္ဒီမိုကေရစီယဥ္ေက်းမႈ”ဟု
ဆိုရမည္ထင္၏။ ထို(၂)ခုလံုး က်ေနာ္တို႔လိုခ်င္သည့္အရာမ်ားျဖစ္သလို
ထိုအရာေတြအတြက္လည္း ခုထက္တိုင္ တိုးေနတိုက္ေနရဆဲ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေဝဘန္ေခ်ဖ်က္စရာ အေၾကာင္းဘာမွ်မရွိေသာ္လည္း
ေတြးစရာႏွင့္ေျပာစရာတခ်ိဳ႔ကား ေပၚလာ၏။ သို႔ႏွင့္ ေျပာျဖစ္ၾက၏။
က်ေနာ္တို႔ဆီတြင္ႏွင့္
က်ေနာ္တို႔ဆီကဲ့သိုလူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ား တိုင္းျပည္မ်ားတြင္မူ အထက္ကဆိုခဲ့သည့္ (ဆန္မႈႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈ)မ်ား
မရွိသေလာက္နည္းသည္ဟုဆိုသည္ကို ျငင္းစရာမရွိ။ ဘာ့ေၾကာင့္ ဤသည္မ်ား မထြန္းကားႏိုင္ရသနည္းဆိုသည္ကို
ေစာေၾကာၾကည့္ရာတြင္ တဦးႏွင့္တဦးကြဲလြဲခ်င္ကြဲလြဲလိမ့္မည္ျဖစ္ေသာ္လည္း အက်ိဳးမ်ားမည္ထင္၏။
က်ေနာ့္အေနႏွင့္ ထိုသို႔ေစာေၾကာရလွ်င္ အေမရိကန္ကိုပဲ
စံ ထားခ်င္၏။ “ဘာ့ေၾကာင့္”ဆို ကမၻာ့ႏိုင္ငံအခ်ိဳ႔ႏွင့္အေမရိကန္ကိုယ္၌က
သူ႔ကိုယ္သူ ဒီမိုကေရစီေခါင္းကိုင္ဖခင္ As the God Father of Liberal Democracy သဖြယ္စံျပဳမႈရွိျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္၏။
ထို႔ေၾကာင့္ အေမရိကန္ေပတံျဖင့္တိုင္းရပါမည္။ ထိုေပတံႏွင့္တိုင္းမည္ဆိုက အေမရိကန္၏ႏႈန္းစံတန္ဖိုးကိုသိမွတ္စရာ
လိုပါလိမ့္မည္။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခု၏ႏႈန္းစံတန္ဖိုးဆိုသည္မွာ အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားျဖစ္၏။
ထိုတန္ဖိုးကို ထိပါးျခင္းသည္ အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားကိုထိပါးျခင္းမည္၏။ ထိုကိစၥသည္
အကဲဆတ္သေလာက္ အေရးလည္းႀကီး၏။ ႏိုင္ငံႏွင့္ခ်ီ၊ ကမၻာႏွင့္ခ်ီ ျဖစ္ၾကသည့္ပဋိပကၡတိုင္းသည္
ထိုေနရာမွေပါက္ထြက္လာျခင္းျဖစ္၏။ ဤသို႔ျဖစ္လွ်င္ အေမရိကန္၏ႏႈန္းစံတန္ဖိုး(ဝါ)အက်ိဳးစီးပြားကို
ေစ့ငု ၾကည့္ပါမည္။ အေမရိကန္၏ႏႈန္းစံတန္ဖိုးက
အရင္းရွင္(သို႔)ေဈးကြက္စီးပြားေရးစနစ္၊ လစ္ဘရယ္လ္ဒီမိုကေရစီႏွင့္ တသီးပုဂၢလဆန္မႈတို႔ျဖစ္သည္ဟု အၾကမ္းဖ်ဥ္းဆိုႏိုင္မည္ျဖစ္၏။ ဤသည္တို႔ကိုပင္ အေမရိကန္အက်ိဳးစီးပြားဟု ေယဘုယ်သေဘာပိုက္ၿပီး
ဆက္ေတြးၾကည့္ပါမည္။
မွန္၏။
ယခုအေမရိကန္တို႔ ယခုအေမရိကန္ႏိုင္ငံေရးသမားတို႔ အထက္ကဆိုခဲ့သည့္ (ဆန္မႈႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈ)တို႔ကို
ပါတီတြင္းႏွင့္ ပါတီခ်င္း၊ ျပည္တြင္းႏွင့္ျပည္ပတို႔တြင္ အကန္႔အသတ္ျဖင့္တိုးခ်ဲ႔ယူ၍
က်င့္သံုးေနႏိုင္သည္မွာ အထင္အရွားျဖစ္၏။ ဘာ့ေၾကာင့္ဤသို႔ေနႏိုင္ရသနည္း၊ ေနႏိုင္ၾကသနည္းဆိုရေသာ္
အက်ိဳးစီးပြားေၾကာင့္ဟုသာ အေျဖထြက္မည္ထင္၏။ အက်ိဳးစီးပြားဆိုရာ၌လည္း တူျခင္း/မတူျခင္းအျပင္၊ တူသည့္တိုင္ေအာင္
ႀကီးျခင္း/ေသးျခင္းလည္း ထပ္မံရွိရဦးမည္။ ထိုအက်ိဳးစီးပြားတို႔တူျခင္း/မတူျခင္း၊ ႀကီးျခင္း/ေသးျခင္းအေပၚလိုက္ကာ (ဆန္မႈႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈ) တို႔၏ ေရခ်ိန္အတက္အက်ႏွင့္အနိမ့္အျမင့္ျဖစ္ရ၏။ အက်ိဳးစီးပြားေၾကာင့္ထြက္လာသည့္အေျဖ
ႏွစ္ခုသာရွိ၏။ ထို႔အတူ အက်ိဳးစီးပြားတြင္ ေရြးလမ္းလည္း (၂)လမ္းသာရွိ၏။ တခုက စစ္ပြဲ(ဝါ)ပဋိပကၡ။
ေနာက္တခုက လက္တြဲၿပီးနန္းသိမ္းျခင္း။ အက်ိဳးစီးပြားႀကီးလည္းႀကီး၊ တူလည္းတူလွ်င္ (ဆန္မႈႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈ)ပိုကိုပိုရေပမည္။
မပိုလို႔မရ။ မပိုလွ်င္ ထိပ္တိုက္တိုးမိၿပီး လုယက္မႈေတြျဖစ္ကာ ထခ်ၾကလိမ့္မည္။ ယခု အေမရိကန္တို႔
အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားတူၾက၏။ ႀကီးလည္းအလြန္ႀကီး၏။ အခ်င္းခ်င္းျပန္ခ်လို႔မျဖစ္။ ထိပ္တိုက္ျပန္တိုးလို႔မရ။ ဥသွ်စ္သီး (၂)လံုး ကိုင္ရိုက္လွ်င္ ဘာျဖစ္တတ္သည္ကို သူတို႔ ေကာင္းစြာနားလည္၏။
အခ်င္းခ်င္းရန္ျဖစ္လို႔ရ၏။ ရန္သူျဖစ္လို႔မရဆိုသည္ကို သေဘာေပါက္၏။ ႏိုင္ငံ့သမၼတဘယ္သူျဖစ္ျဖစ္၊
ကြန္ဂရက္စ္တြင္ ဘယ္သူအမ်ားစုေနရာရရ တူေသာအက်ိဳးစီးပြားကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရမည္သာျဖစ္၏။
ဤတြင္ ဒီမိုကေရစီဆန္လာရ၊ ဒီမိုကေရစီယဥ္ေက်းမႈျဖစ္လာရ၏။ သို႔ႏွင့္တိုင္ အစဥ္ ဆန္ေနယဥ္ေက်းေနသည္ဟုဆိုလို႔မရ။ တခ်က္တခ်က္ အက်ိဳးစီးပြားခတ္ေသးေသးေတြ ထိပ္တိုက္တိုးမိၿပီး မဆန္ႏိုင္
မယဥ္မေက်းႏိုင္ျဖစ္ခဲ့သည္မ်ားရွိ၏။အေမရိကန္ျပည္တြင္းစစ္ႀကီး၊ ေအဗရာဟင္မ္လင္ကြန္းႏွင့္ကေနဒီတို႔ႀကံဳခဲ့သည့္ႏိုင္ငံေရးလုပ္ႀကံမႈမ်ားက ထို တခ်က္တခ်က္တို႔အတြက္ သက္ေသျဖစ္၏။
ကမၻာႀကီးကို
ျပန္ၾကည့္လွ်င္လည္း အက်ိဳးစီးပြားေၾကာင့္ျဖစ္ခဲ့သည့္စစ္ႀကီး (၂) ခု အထင္အရွားရွိခဲ့၏။
တိုက္ရာပါေတြေဝစုခြဲရာက အေဝမတည့္လုယက္ရင္း ထိပ္တိုက္တိုးကာ(ဆန္မႈယဥ္ေက်းမႈ)မ်က္ႏွာဖံုးကၽြတ္ၾကျခင္းပင္။
ေနာက္တမ်ိဳးက
တူေတာ့တူ၏ သို႔ေသာ္ေသး၏။ ဆိုရလွ်င္ ထိုအေသးစားတို႔ေၾကာင့္ ေဒသတြင္း၊ အုပ္စုခ်င္း၊ ႏိုင္ငံျခင္းပဋိပကၡတို႔
ျဖစ္ထြန္းရ၏။ ႏွစ္ျပည္ေထာင္မင္းတို႔၏ ေဒသတြင္းအကန္႔အသတ္စစ္ပြဲမ်ားကို သာဓကျပဳႏိုင္မည္ထင္၏။
ထိုသို႔ ေဒသတြင္းအကန္႔အသတ္စစ္ပြဲတို႔ကား ထုတ္ျပစရာမလိုေအာင္ပင္မ်ားလွ၏။ ထားေတာ့။
ေနာက္ဆံုးတခုက
တူလည္းတူ၏။ ေသးလည္းေသး၏။ သို႔ေသာ္ ကမၻာခ်ီ၊ ေဒသခ်ီျပႆနာထိေရာက္မလာပဲ ျပည္တြင္း၌သာ
ထိပ္တိုက္တိုးမိမႈ။ ထိုအမ်ိဳးအစားက “အတန္းအစားအုပ္စုလိုက္အက်ိဳးစီးပြား”ဟု ဆိုရမည္ထင္၏။
တိုင္းျပည္တခုျခင္းစီအတြင္း၌ အဓိကအေျခတည္၏။ ႏိုင္ငံေရးအာဏာကိုကိုင္ထားႏိုင္ၿပီး
ထိုအာဏာအားကိုးျဖင့္ သူ႔အုပ္စုအက်ိဳးစီးပြားကိုတည္ေဆာက္ကာကြယ္သူႏွင့္ ထို အေဆာက္အဦအားၿဖိဳခ်တြန္းလွန္သည့္အင္အားစုၾကားက
ပဋိပကၡျဖစ္၏။ အေပၚယံရွပ္ၾကည့္လွ်င္(သို႔)ကမၻာႏွင့္ခ်ီၾကည့္လွ်င္ စာမဖြဲ႔ေလာက္ဟုဆိုရေသာ္လည္း တိုင္းျပည္တခုအတြက္၊ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခုအတြက္ေတာ့ အလြန္ႀကီး၏။ သည္းသန္ျပင္းထန္၏။
အာဏာကိုင္ထားသူကလည္း အာဏာလက္လြတ္လွ်င္ အက်ိဳးစီးပြားအကုန္လက္လႊတ္ရမည္မို႔ က်ားကုပ္က်ားခဲကာကြယ္၏။
လူဘယ္ေလာက္ သတ္ရသတ္ရ သတ္မည္။ လူဘယ္ေလာက္ဖမ္းရဖမ္းရ ဖမ္းမည္။ တြန္းလွန္ၿဖိဳခ်သူကလည္း
ထိုအာဏာကိုၿဖိဳခ်ႏိုင္မွ ေနာက္အာဏာတခုကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မည္မို႔ ဘယ္ေလာက္စြန္႔ရစြန္႔ရ
စြန္႔မည္။ ဘာမွမက်န္သည္အထိပင္ စြန္႔လိမ့္မည္။ ဤတြင္ အာဏာျပႆနာ၊ အက်ိဳးစီးပြားျပႆနာႏွင့္ပဋိပကၡေတြ ျဖစ္လာ၏။ ဤတြင္ ဒီမိုကေရစီမဆန္ႏိုင္ေတာ့။ ဤတြင္ ဒီမိုကေရစီယဥ္ေက်းမႈ မထြန္းကားေတာ့။
ဤတြင္ ေစ့စပ္ၫွိႏိႈင္းသည့္အေလ့အထ ေနာက္တန္းေရာက္ရေတာ့၏။ က်ေနာ္တို႔ဆီတြင္ျဖစ္ေနသည့္ျပႆနာက
ထို ျပႆနာ။ ထို ကိစၥ။
ျပန္ေတြးရန္လိုသည္က
ဤသို႔ မဆန္ခ်င္မဆန္သူ မည္သူနည္း။ မည္သူ႔ဘက္က စ မဆန္ရ စ မယဥ္ေက်းရ၍ ျပႆနာတို႔ျဖစ္လာရသနည္း။ ဆန္ျခင္းဆန္ ယဥ္ေက်းျခင္းယဥ္ေက်းလွ်င္ မည္သူက စ ဆန္ရ စ ယဥ္ေက်းရမည္နည္း။ မည္သူ႔ဘက္က
စ ရန္လိုသနည္း။ မည္သူ႔က အဓိနည္း။ ႏွစ္ဘက္လံုး မဆန္လို႔ မယဥ္ေက်းလို႔ဟုဆိုလွ်င္ပင္ေတာင္
အေတာ္လြဲေနၿပီျဖစ္၏။ ထို႔ထက္ဆိုးသည့္အလြဲကား စ ဆန္ရမည့္ စ ယဥ္ေက်းရမည့္အာဏာပိုင္သူအား
မသိက်ိဳးက်င္ျပဳကာ၊ ဆန္ခြင့္ယဥ္ေက်းခြင့္မရွိသူတို႔အား၊ ဆန္ပါရေစယဥ္ေက်းပါရေစဟုေတာင္းခံသူတို႔အား
“မဆန္ရေကာင္းလား မယဥ္ေက်းရေကာင္းလား”ဆိုကာ လူမ်ိဳးႏွင့္ခ်ီၿပီးသိမ္းႀကံဳးဆံုးမေနသူတို႔ကိုယ္တိုင္ပင္
ဤဆန္မႈ ဤယဥ္ေက်းမႈတို႔ ရၾကပါၿပီလား။ စဥ္းစားစရာေကာင္း၏။
ဤသို႔
ဒီမိုကေရစီဆန္ျခင္း/မဆန္ျခင္း၊ ဒီမိုကေရစီယဥ္ေက်းမႈရွိျခင္း/မရွိျခင္း၊ ဤအေလ့အထမ်ားထြန္းကားျခင္း/မထြန္းကားျခင္း၊
အားေကာင္းျခင္း/မေကာင္းျခင္းတို႔သည္ လူမ်ိဳးႏွင့္မဆိုင္။ လူႏွင့္မဆိုင္။ အက်ိဳးစီးပြားႏွင့္သာဆိုင္၏။
မ်ိဳးျမင့္ခ်ိဳ
ဒီဇင္ဘာ
၃၁၊ ၂ဝ၁၂