လြတ္လပ္ေရး၊အမ်ိဳးသားနိုင္ငံေရးနွင့္ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈ-၄-ဦးခင္ေမာင္ႀကီး

လြတ္လပ္ေရး၊အမ်ိဳးသားနိုင္ငံေရးနွင့္ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈ-၄-ဦးခင္ေမာင္ႀကီး (ဗကသေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း)၁၉၃ဝ ခုနွစ္ ေမလ ၃ဝ ရက္ေန႔မွာ တို႔ဗမာအစည္း အရံုးေပၚေပါက္လာၿပီးေနာက္ ဗမာျပည္အမ်ိဳးသားလြတ္လပ္ေရးလႈပ္ရွား မႈရဲ့ ေခါင္းေဆာင္မႈအခန္းဟာ တို႔ဗမာအစည္းအရံုးလက္ထဲသို႔ေရာက္ရွိခဲ့တယ္။ အမ်ိဳးသားလႈပ္ရွားမႈအဆင့္ဟာ ဂ်ီစီဘီေအလက္ထက္ကလႈပ္ရွားမႈထက္ တဆင့္ ျမင့္တက္လာပါတယ္။ ဒီလႈပ္ရွားမႈကိုေခါင္းေဆာင္တဲ့အဓိက လူတန္းစားဟာ ေတာ္လွန္တဲ့ဓနရွင္ေပါက္စလူတန္းစားနဲ႔  ဓနရွင္ေပါက္စ ပညာတတ္မ်ားျဖစ္လာတယ္။

တို႔ဗမာအစည္းအရံုးလႈပ္ရွားတဲ့ကာလကို ၂ ပိုင္း (Two Phases) ခြဲသင့္ပါတယ္။ (၁၉၃၈ ခုနွစ္) ၁၃ဝဝျပည့္အေရးေတာ္ပံုမတိုင္မီနဲ႔ ၁၃ဝဝျပည့္ အေရးေတာ္ပံုမွအစခီ်တဲ့ ေနာက္ပိုင္းကာလျဖစ္တယ္။ တို႔ဗမာအစည္းအရံုးထဲမွာ အင္အားစု ၃ စု ပါဝင္ပါတယ္။ ဂ်ီစီဘီေအတုန္းကထက္ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ဓါတ္ျပင္းထန္တဲ့အမ်ိဳးသားဓနရွင္လူတန္းစားမွ လာသူမ်ားနဲ႔ ဓနရွင္ပညာတတ္မ်ား၊ ၿမိ့ဳနဲ႔ ေက်းလက္ေနလယ္သမားမ်ားအပါအဝင္ ဓနရွင္ေပါက္စလူတန္းစားအလႊာမ်ား၊ အလုပ္သမားလူတန္းစားမွလာသူမ်ားနဲ႔ ရုရွားေအာက္တိုဘာေတာ္လွန္ေရးဂယက္ရိုက္မႈေအာက္မွာ ဆိုရွယ္လစ္ဝါဒအျမင္ရွိ သူမ်ား စသျဖင့္ျဖစ္ခဲ့တယ္။

ေစာေစာပိုင္းကာလမွာ တို႔ဗမာအစည္းအရံုးဟာ အမ်ိဳးသားေရးဝါဒသက္သက္ကိုသာ လက္ခံယံုၾကည္ခဲ့တယ္။ ဆရာစံလယ္သမားသူပုန္က်ဆံုးၿပီးေနာက္မွာ အမ်ိဳးသားစိတ္ဓါတ္ျပင္းျပၾကတဲ့ ေခတ္ပညာတတ္လူငယ္မ်ားဟာ တိုင္းျပည္လြတ္လပ္ေရးအတြက္ နည္းလမ္းသစ္မ်ားရွာႀကံနိုင္ရန္ နိုင္ငံျခားတြင္ေခတ္စားေနၿပီး ဗမာျပည္သို႔ စတင္ေရာက္ရိွလာတဲ ဆိုရွယ္လစ္ဝါဒ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒစာေပမ်ားကို ေလ့လာၾကတယ္။ ယင္းသို႔ျဖင့္ တို႔ဗမာအစည္းအရံုးဟာ အယူအဆေရးရာတြင္ အမ်ိဳးသားေရးဝါဒနဲ႔ဆိုရွယ္လစ္အယူအဆမ်ားေရာယွက္ေနတဲ့ “တို႔ဗမာဘံုဝါဒ” ျဖစ္ခဲ့တယ္။ စည္းရံုးေရးအရဆိုရင္ ၁၉၃၈ ခုနွစ္မတိုင္မီကာလမွာ တို႔ဗမာအစည္းအရံုးဟာ အမ်ိဳးသားလြတ္လပ္ေရးတိုက္ပဲြအတြက္ အယူအဆမတူသူမ်ားစုစည္းထားတဲ့ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႔ဆန္႔က်င္ေရးတပ္ေပါင္းစုသဖြယ္ျဖစ္ေနတယ္။ အမ်ိဳးသားေရးသက္သက္ဝါဒသမားမ်ား၊ ျပဳျပင္ေရးဝါဒသမားမ်ား၊ ပေဒသရာဇ္အုပ္စိုးမႈကိုတမ္းတေနသူ မ်ား၊ ေဖဘီယန္ဝါဒသမားမ်ား၊ ဆိုရွယ္လစ္ဝါဒယံုၾကည္သူမ်ား စသျဖင့္ အယူအဆအမ်ိဳးမ်ိဳးျခားနားေနမႈမ်ားက အမ်ိဳးသားလြတ္လပ္ေရးရည္မွန္းခ်က္တြင္ သေဘာထားခ်င္းေပါင္းဆံုမိၿပီးညီညြတ္ေနၾကတဲ့ အေနအထားျဖစ္ပါတယ္။

သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းဦးစီးတဲ့တို႔ဗမာအစည္းအရံုးဟာ ဂီ်စီဘီေအနဲ႔ျခားနားစြာပဲ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႔စနစ္ေအာက္မွ လံုးဝလြတ္လပ္ေရးကိုရည္မွန္းခ်က္အျဖစ္ထားၿပီး အေျခခံလူတန္းစားအသီးသီးကို စည္းရံုးခဲ့ၾကတယ္။ ေခတ္မီွစက္မႈအလုပ္သမားလူတန္းစားကို စတင္စည္းရံုးခဲ့တယ္။ ေရနံေျမ သံလွ်င္တို႔မွ ဘီအိုစီအလုပ္သမားမားမ်ား၊ ဆိပ္ကမ္းအလုပ္သမားမ်ား၊ သစ္စက္အလုပ္သမားမ်ားနဲ႔ အျခားစက္မႈလုပ္ငန္းဆိုင္ရာ အလုပ္သမားမ်ားကိုစည္းရံုးသိမ္းသြင္းၿပီး ၁၉၃၉ခုနွစ္ ဇူလိုင္လတြင္က်င္းပသည့္ ပထမဆံုးဗမာနိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ အလုပ္သမားမ်ားညီလာခံႀကီးရဲ့ဆံုးျဖတ္ခ်က္အရ ၁၉၄ဝ ခုနွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၃၁ ရက္ေန႔တြင္ ဗမာျပည္အလုပ္သမားအစည္းအရံုး ကို ထူေထာင္ခဲ့ၾကတယ္။ ကိုလိုနီစီးပြားေရးနဲ႔ ပေဒသရာဇ္ေျမရွင္လူတန္းစားရဲ့ဖိႏွိပ္ေသြးစုပ္မႈဒဏ္ကို မခ်ိမဆန္႔ခဲေနရတဲ့ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားကိုစည္းရံုးကာ ဗမာျပည္ေတာင္သူလယ္သမားအစည္းအရံုးကို ဖဲြ႔စည္းခဲ့ၾကတယ္။ ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ားကိုလည္း စည္းရံုးျခင္းျပဳခဲ့တယ္။ ၿမိ့ဳေနလူလတ္တန္းစားမ်ားကိုသာ မက ေတာင္တန္းေဒသမွတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားကိုပါ စည္းရံုးသိမ္းသြင္းနိုင္ရန္ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းခဲ့တယ္။

၁၉၃၅ - ၃၆ ခုနွစ္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ားသပိတ္ႀကီးဟာ တို႔ဗမာအစည္းအရံုးေခါင္းေဆာင္မႈအရိွန္အဝါေအာက္မွာ ကိုလိုနီပညာေရးစနစ္ကို ထိုးနွက္တိုက္ခိုက္လိုက္တဲ့လႈပ္ရွားမႈတရပ္ျဖစ္ၿပီး တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသမဂၢေခါင္းေဆာင္ မ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ ကိုနု၊ ကိုေအာင္ဆန္းတို့ဟာ ဒီသပိတ္ႀကီးအၿပီး မၾကာမီမွာဘဲ တို႔ဗမာအစည္းအရံုးရဲ့ အေရးပါတဲ့ေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္လာၾကတယ္။ ဤ အခ်က္မ်ားက တို႔ဗမာအစည္းအရံုးေခတ္ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈဟာ အမ်ိဳးသားလြတ္လပ္ေရးလႈပ္ရွားမႈနဲ႔ အလြန္နီးကပ္စြာဆက္သြယ္ေနၿပီး အျပန္အလွန္ၾသဇာသက္မႈ အဘယ္မွ်ႀကီးမားတယ္ဆိုတာ ျပလ်က္ရိွတယ္။

ကိုလိုနီနိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရးဘဝမ်ားကိုအၿပီးအပိုင္ဖ်က္သိမ္းဖို႔ဦးတည္လႈပ္ရွားလာတဲ့ တို႔ဗမာအစည္းအရံုးေခါင္းေဆာင္တဲ့ အမ်ိဳးသားေရးနဲ႔ဒီမိုကေရစီေရးအင္အားစုမ်ားကိုၿဖိဳခြဲဖို႔အတြက္ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႔သမားမ်ားဟာ ၁၉၃၇ ခုနွစ္ဧၿပီလ (၁)ရက္ေန႔မွ အစျပဳၿပီး ဗမာနိုင္ငံအား အိႏၵိယအင္ပါယာအတြင္းမွ ခြဲထုတ္ခဲ့တယ္။ ဒိုင္အာခီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိုဖ်က္သိမ္းၿပီး ၉၁ ဌာန အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိုေပးခဲ့တယ္။ ၉၁ ဌာနအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကေပးလာတဲ့ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႔သမားရဲ့ မတန္တဆအျမတ္(Super-Profit) တစိတ္တပိုင္းအက်ိဳးစီးပြားေလာက္ကိုသာၾကည့္ၿပီး အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားကိုေက်ာခိုင္းခဲ့ၾကတဲ့ ယခင္ဝံသာနုအသင္းခ်ဳပ္ႀကီးမွ အစိတ္စိတ္အမႊာမႊာကြဲေနၾကတဲ့ ဦးဘေဖရဲ့ ငါးပြင့္ဆိုင္အဖြဲ႔၊ ေဒါက္တာဘေမာ္ရဲ့ဆင္းရဲသားအဖြဲ႔၊ ဦးခ်စ္လိႈင္ရဲပဝံသာနုအဖြဲ႔ စတဲ့ အမ်ိဳးသားအရင္းရွင္ လူတန္းစားကိုကိုယ္စားျပဳသူမ်ားနဲ႔ အရင္းရွင္ပညာတတ္မ်ားဟာ ေရြးေကာက္ပြဲတခုတည္းကိုသာ အာရံုစိုက္ခဲ့ၾကတယ္။ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႔သမားရဲ့ ဖိႏွိပ္ေသြးစုပ္ေရးစီမံကိန္းကိုအလုပ္အေႂကြးျပဳၿပီး လႊတ္ေတာ္တြင္းဝင္ကာ ရာထူးရေရးေလာက္ကိုသာ အေလးထားခဲ့ၾကတယ္။ လႊတ္ေတာ္အပ အမ်ိဳးသားေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားကို နည္းနည္းေလးမွ အေရးမထားခဲ့ၾကဘူး။ ဒါေပမယ့္ တို႔ဗမာအစည္းအရံုးဟာ ယင္းတို႔နဲ႔ဆန္႔က်င္စြာဘဲ ၉၁ ဌာနအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို လႊတ္ေတာ္တြင္းဝင္ၿပီးတိုက္ခိုက္ခဲ့ေပမယ့္ လႊတ္ေတာ္အပ လူထုနဲ႔လူတန္းစားတိုက္ပြဲမ်ားကိုအဓိကထားၿပီးလံႈ႔ေဆာ္စည္းရံုး ခဲ့တယ္။

တို႔ဗမာအစည္းအရံုးရဲ့ေခါင္းေဆာင္မႈေအာက္မွာ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္မွာ ေရနံ်ေျမဘီအိုစီအလုပ္သမားမ်ားရဲ့သပိတ္မွအစျပဳတဲ့ သံလွ်င္ေရနံခ်က္ အလုပ္သမားမ်ား၊ ဆိပ္ကမ္းအလုပ္သမားမ်ား၊ ရန္ကုန္လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားေပးဌာနမွ အလုပ္သမားမားမ်ားရဲ့သပိတ္မ်ားကို ေက်ာင္းသားမ်ားက တႏိုင္ငံလံုးဆင္ႏႊဲေသာေက်ာင္းသားသပိတ္မ်ားျဖင့္ ပူးေပါင္းပါဝင္ခဲ့ၾကတယ္။ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားကလည္း အေထြေထြသပိတ္လႈပ္ရွားမႈႀကီးကို လယ္သမားတပ္မ်ား ရန္ကုန္ၿမိ့ဳသို႔ခ်ီတက္မႈျဖင့္ ေပါင္းစပ္ေထာက္ခံခဲ့ၾကတယ္။ ရန္ကုန္ၿမိ့ဳရွိစက္ရံုအလုပ္သမားသပိတ္မ်ားကလည္း ဤလႈပ္ရွားမႈႀကီးကို ေထာက္ခံအားေပးပါဝင္ခဲ့ၾကတယ္။ ယင္းသို႔ျဖင့္ အလုပ္သမားလယ္သမား ၿမိ့ဳေနဆင္းရဲသားမ်ား၊ ေက်ာင္းသားမ်ားရဲ့လႈပ္ရွားမႈႀကီးမ်ား ေပါင္းဆံုသြားၾကၿပီး ဗမာျပည္တြင္ မႀကံဳစဖူး အက်ယ္ျပန္႔ႏွင့္အႀကီးမားဆံုး နယ္ခ်ဲ႔ဆန္႔က်င္ေရး၊ ပေဒသရာဇ္ဆန္႔က်င္ေရး၊ အမ်ိဳးသားလြတ္လပ္ေရး ၁၃ဝဝျပည့္အေရးေတာ္ပံုႀကီး ေပၚေပါက္ခဲ့တယ္။ အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႔သမားဟာ ၁၃ဝဝ ျပည့္အေရးေတာ္ပံုကို အၾကမ္းဖက္ႏွိပ္ကြပ္ဖ်က္ဆီးခဲ့တယ္။ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ အလုပ္သမားမ်ားႏွင့္ေက်ာင္းသားမ်ား ဖမ္းဆီးျခင္းခံခဲ့ၾကရတယ္။ၿငိမ္းခ်မ္းစြာဆႏၵျပခဲ့ၾကတဲ့ေက်ာင္းသားမ်ားကို ျမင္းစီးပုလိပ္မ်ားႏွင့္
ရိုက္ႏွက္ၿဖိဳခြဲခဲ့သျဖင့္ ေက်ာင္းသားကိုေအာင္ေက်ာ္က်ဆံုးခဲ့ရတယ္။ မႏၱေလးမွာလည္း  ၿငိမ္းခ်မ္းစြာဆႏၵျပပြဲတြင္ အာဏာပိုင္မ်ားကပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္မႈေၾကာင့္ ၁၇ ဦး က်ဆံုးခဲ့ၾကရတယ္။ အလားတူပဲ ေအာင္လံၿမိ့ဳတြင္ ၁ ဦး အသတ္ခံခဲ့ရတယ္။