ဂါးဗင္န္းမင္န္႔ရွပ္ေဒါင္း အေျပာင္းအလဲနဲ႔ ဗေလာင္းဗလဲနိုင္ငံေရးစာရိတၱ (မ်ိဳးျမင့္ခ်ိဳ)

ဂါးဗင္န္းမင္န္႔ရွပ္ေဒါင္း အေျပာင္းအလဲနဲ႔ ဗေလာင္းဗလဲနိုင္ငံေရးစာရိတၱ (မ်ိဳးျမင့္ခ်ိဳ)

ေဝၚရွင္တန္(ဒီစီ)လို႔ဆိုရင္ အေမရိကန္နိုင္ငံေရး၊ နူးေယာ့ခ္တို႔၊ ရွီကားဂိုးတို႔ဆို စီးပြားေရး၊ ပင္တဂြန္လို႔ဆို စစ္ေရးစသည္ျဖင့္ အၾကမ္းသေဘာေျပာၾက နားလည္ၾကတာပါ။ အိမ္ျဖဴေတာ္၊ ကြန္ဂရက္စ္၊ ေဝါလ္စထရိ စတဲ့ အမည္ေတြလည္း ဗမာျပည္သားေတြနဲ႔စိမ္းတာ မဟုတ္ပါ။ အေမရိကန္မွာ တခုခုျဖစ္တယ္ဆိုလည္း (သူတို႔သိေစခ်င္တာဆို)တမဟုတ္ျခင္း ကမၻာကသိရတာပါ။ မသိေစခ်င္တာဆိုရင္ေတာ့ တမ်ိဳးေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ခုလို မီဒီယာေခတ္မွ မဟုတ္ပါဘူး၊ အရင္ေခတ္ေတြတုန္းကလည္း ထိန္ခ်န္ထားတာတခ်ိဳ႔ အခ်ိန္တန္ေတာ့ ဗူးေပၚသလိုေပၚတာမ်ားလည္းရွိပါတယ္။ အေမရိကန္မွာ လူမ်ိဳးေပါင္း/ယံုၾကည္မႈ မ်ိဳးကြဲေပါင္းစံုပါတယ္။ အဲ့သလို စံုတာကတေၾကာင္း တကမၻာလံုးနဲ႔ လူမႈေရး စီးပြားေရး နိုင္ငံေရးစစ္ေရး စတာေတြမွာ မျပတ္ဆက္ဆံထိေတြ႔ေနရတာကတေၾကာင္း၊ ဘာသာစကားအမ်ား သံုးစြဲထိေတြ႔ေနၾကတာ တေၾကာင္း၊ စကၠန္႔နဲ႔အမွ် အသစ္ျဖစ္ထြန္းေနတဲ့နည္းပညာ စတဲ့အေၾကာင္းေတြအျပင္ အျခား တႏြယ္ငင္တစင္ပါကိစၥေတြလည္းရွိသမို႔ နယ္ပယ္အလိုက္ ေလာကအလိုက္ စကားလံုးသစ္ေတြ ေဝါဟာရသစ္ေတြလည္း အခ်ိန္နဲ႔အမွ်ေပၚေနတာပါ။ တခါတေလ စကားလံုးသစ္ေတြကို နိုင္ငံေရးသမားက၊ ဂ်ာနယ္လစ္က၊ စီးပြားေလာကက စသည္ျဖင့္ တီထြင္လာတတ္သလို လမ္းမေပၚက အရပ္ထဲက လမ္းႀကိဳလမ္းၾကားကေနလည္း လာတတ္ပါတယ္။ ၾကာၾကာခံ/မခံတာ အဘိဓန္ထဲပါသြား/မသြားတာ စတာေတြမွာလည္း သူ႔အေၾကာင္းနဲ႔သူ ရွိပါတယ္။ စကားလံုးေဝါဟာရသစ္ေတြကေတာ့ ေပၚေန/ထြင္ေနတာပါ။ နိုင္ငံေရးေလာကသားေတြမို႔ စီးပြားေရးဒိတ္ဒိတ္ႀကဲႀကီးေတြမို႔ နံမည္ႀကီးစာေရးဆရာ သတင္းစာဆရာႀကီးေတြမို႔ အနုပညာသည္ႀကီးေတြမို႔ အၿမဲလိုအတည္အခန္႔ေတြခ်ည္းေျပာမွာပဲလို႔ အေမရိကန္ေတြကိုထင္ရင္ တက္တက္စင္ေအာင္ လြဲပါမယ္။ အေျခအေနနဲ႔ကိုက္မယ္ဆို ေျပာဖို႔သံုးဖို႔လိုမယ္ဆို လိုသလိုေျပာၾကတာပါပဲ။ Dress Code ရွိတတ္တဲ့အခါမ်ိဳးမွတပါး က်န္အခ်ိန္ေတြမွာ ဝတ္ၾကတာလည္း ျမင္တဲ့အတိုင္းပါ။ ဒါကို မ်က္ေစ့ရိုင္းတယ္ မယဥ္ေက်းဘူး မတင့္တယ္ဘူး မသင့္ေတာ္ဘူးထင္လည္း ထင္သူ႔ကိစၥလို႔သာမွတ္ၾကပံုပါ။ စကားလံုးေဝါဟာရသံုးတဲ့ေနရာမယ္ မဆိုင္ဘူးလို႔ထင္ရေပမယ့္ မ်က္ေစ့ထဲတန္းျမင္ေအာင္ သံုးခ်င္သံုးပစ္ၾကတာမ်ိဳးပါ။ စကားလံုးေပၚ အေၾကာင့္အၾကနဲ႔ သိတ္ဂရုတမထားၾကဘူးလို႔ေျပာဖို႔ၾကလည္း ခက္မယ္ထင္ပါတယ္။

အနီးဆံုးနဲ႔ ျမင္သာတာတစ္ခုေျပာပါ့မယ္။ ဟိုတေလာက (Government Shutdown) ျဖစ္တာ မွတ္မိၾကမယ္ထင္ပါတယ္။ ဒီရွပ္ေဒါင္းန္းဆိုတဲ့စကားက စက္ရံုတစ္ရံုရံု တခါတည္းအၿပီး ပိတ္လိုက္တာမ်ိဳးျဖစ္သလို ကာလတစ္ခုစာ ပိတ္ထားတာမ်ိဳးမွာလည္းသံုးပါတယ္။ တခါတေလ စက္ကိရိယာေတြ ထိန္းသိမ္းျပဳျပင္ဖို႔ႀကံ့ခိုင္ေရးလုပ္ဖို႔ တနွစ္တခါပံုမွန္ရွပ္ေဒါင္းေပးတာမ်ိဳးလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ ဖန္ခ်က္စက္ရံုလိုဟာမ်ိဳးေတြ ရွပ္ေဒါင္းေပးတာၾကေတာ့ က်န္တဲ့ဆက္ရွင္ေတြ အကုန္ပိတ္ထားေပမယ့္ ဖန္ရည္က်ိဳမိုလ္ဒ္ (ကန္ႀကီး ဖိုႀကီး လံုႀကီးေတြ)က်ေတာ့ တၿပိဳင္တည္း ရွိသမ်ွဟာေတြ အေအးခံဖို႔မလြယ္ဘူး။ အကုန္လံုးတၿပိဳင္နက္ ရုတ္ခ်ည္းအေအးခံလိုက္ရင္ အထဲက လက္က်န္ဖန္ရည္ေတြေအးခဲသြားၿပီး မိုလ္ႀကီးကန္ႀကီးေတြ ပံုစံခြက္ႀကီးေတြပါကြဲထြက္ကုန္တာမ်ိဳးျဖစ္ တတ္တာကိုး။ ဆိုေတာ့ တခုၿပီးတခု တျဖည္းျဖည္းျခင္း အပူေလ်ွာ့ရင္းအေအးခံၿပီးလုပ္ရတာမ်ိဳး။ စက္ရံုအလုပ္ရံုတခုခု ရွပ္ေဒါင္းေပးလိုက္ပလားဆို (လိုအပ္မယ့္လူတခ်ိဳ႔သာခ်န္ၿပီး) အလုပ္သမားေတြ အလုပ္ျပဳတ္ၾကရတာမ်ိဳးေပါ့။ ပံုမွန္ နွစ္စဥ္ရွပ္ေဒါင္းကေတာ့ ရွပ္ေဒါင္းခ်ိန္ကုန္ရင္ ပံုမွန္ျပန္ လည္ပတ္ၾကရိုးပါ။ ဆိုေတာ့ ရွပ္ေဒါင္းေတာ့ရွပ္ေဒါင္း ဘယ္လိုရွပ္ေဒါင္းမ်ိဳးလည္း ဆိုတာက စကားေျပာတာပါ။

ကိစၥက အစိုးရနဲ႔ရွပ္ေဒါင္းတြဲေပးၿပီး Government Shutdown လို႔ လုပ္ခ်လိုက္ေတာ့ မ်က္လံုးျပဴး မ်က္ဆန္ျပဴးသူျပဴး၊ မ်က္ေမွာင္ၾကဳတ္သူၾကဳတ္၊ နဖူးေၾကာေထာင္သူ ေထာင္ကုန္တာလည္းၾကားပါတယ္။ အေမရိကန္ေတြအဖို႔ေတာ့ ထူးၿပီးမဆန္းတဲ့ကိစၥ ေလာက္ပါ။ ျပန္ပြင့္သြားတဲ့အခါ ပံုမွန္ျပန္လည္ပတ္ သြားေပမယ့္ ပိတ္ေနခ်ိန္နဲ႔ျပန္ဖြင့္စအခ်ိန္ေတြမွာ တခ်ိဳ႔ကိစၥေတြမွာ နည္းနည္းကသီလင္တနိုင္ပါတယ္။ အေမရိကန္ကိုအဝင္အထြက္လုပ္မယ့္သူေတြအဖို႔ ဗီဇာကိစၥ ပါ့စ္ပို႔တ္ကိစၥေတြ ၾကန္႔ၾကာတာမ်ိဳးေတြလည္း ပါပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါဟာ ပထမဆံုးအႀကိမ္မဟုတ္ေလေတာ့ သာမန္ျပည္သူေတြထဲမယ္ အေနအစားမပ်က္ အေပ်ာ္အပါးမပ်က္ပါ။ ထားပါေတာ့ေလ။ မသိသူေတြအဖို႔ေတာ့ စကားလံုးနဲ႔တင္ လန္႔စရာႀကီးလိုပါ။ တခ်ိဳ႔ဆို အိုဘားမားအစိုးရပဲျပဳတ္ေတာ့မွာလိုလို၊ အေမရိကန္ေတြ ဘဝပဲပ်က္ေတာ့မွာလိုလို၊ တိုင္းျပည္ပဲေန႔ခ်င္းညခ်င္း ထပ်က္ေတာ့မွာလိုလို ေျပာသံေတြထြက္လာတယ္။ က်ေနာ့္ ေမးလာသူေတြကို ခ်က္တင္န္းကေန နိုင္သေလာက္/ သိသေလာက္ေတာ့ ေျပာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ”ေၾသာ္ ဂလိုကိုး”သက္မခ်သူခ်၊ ”ဟုတ္ရဲ့လားကြာ” မသိနိုးနားသူနိုးနား၊ ”မျဖစ္နိုင္တာခ်ည္းကြ ”ဇေဝဇဝါသူဇဝါ။ ”ႀကံႀကံဖန္အေမရိကန္ေတြ”ဆို ၾသခ်သူခ်နဲ႔ပါ။ ေနာက္ေတာ့ သိတ္မၾကာဘူး ျပန္ပြင့္သြားပါတယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ပိတ္ ဘာ့ေၾကာင့္ပြင့္က နိုင္ငံေရးပါ။ သတ္သတ္ေျပာမွ ရမယ့္အေရးပါ။ ထားပါေတာ့ အခုျပန္ပြင့္ေနပါၿပီ။ ပြင့္ေတာ့ဘာျဖစ္လဲ ပိတ္ေတာ့ဘာျဖစ္လဲ။ သာမန္ျပည္သူေတြတခ်ိဳ႔ဆို သိေတာင္မသိၾကပါ။ အစိုးရဝန္ထမ္းေတြနဲ႔ တခ်ိဳ႔ကိစၥေတြမွာ အထိုက္အေလ်ွာက္ထိခိုက္တာမွန္ေပမယ့္ ေျပာေလာက္ေအာင္ႀကီးတာမ်ိဳးေတာ့လည္းမဟုတ္ခဲ့ပါ။ ဒါေပမယ့္ အစိုးရသာရွပ္ေဒါင္းသြားတာပါ။ အေမရိကန္နယ္နမိတ္နဲ႔ ကမၻာ့ေနရာအနွံ႔အျပားမွာ တပ္စြဲထားတဲ့ ဘယ္အေမရိကန္စစ္တပ္မွ ရွပ္မေဒါင္းပါ။ စစ္တပ္ဆိုတာဘာနဲ႔ အာဏာေသာ့ခ်က္ ဘယ္ေနရာဆိုတာ ရီပတ္ဘလီကင္န္ေရာ ဒီမိုကရက္ပါ အေသအခ်ာ့ကိုသိပါတယ္။

အခုထပ္ေျပာခ်င္တာက ဂါးဗင္န္းမင္န္႔ရွပ္ေဒါင္းၿပီးေတာ့ Government Close ပါ။ က်ေနာ္ တနလၤာကေန ဗုဒၶဟူးညအထိ ေဝၚရွင္တန္ဒီစီမွာ Refugee Congress -2013 တက္ဖို႔သြားခဲ့ ပါတယ္။ ကြန္ဂရက္စ္ရဲ့ ဖိတ္ၾကားသူေတြထဲမွာေရာ ကြန္ဂရက္စ္ကို တက္လာၿပီး မိန္႔ခြန္းေျပာၾက အမွာစကားေျပာၾက ဝင္ေရာက္ေဆြးေႏြးဖလွယ္ၾကမယ့္သူေတြထဲမွာပါ အိုဘားမားအစိုးရအဖြဲ႔ဝင္ေတြထဲက က်န္းမာေရးဝန္ႀကီး၊ လူဦးေရ-ဒုကၡသည္နဲ႔ လူဝင္မႈဝန္ႀကီး၊ နိုင္ငံျခားေရးဌာနက လက္ေထာက္ဝန္ႀကီးေတြအျပင္ အျခားအစိုးရဌာနဆိုင္ရာ လူႀကီးေတြလည္း ပါပါတယ္။ တကယ္တမ္းက်င္းပတဲ့ ကြန္ဂရက္စ္ပထမေန႔မွာ အနွီပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ား တပါးမွၾကြေရာက္မလာၾကပါ။ ဘာလို႔လဲဆို ဂါးဗင္န္းမင္န္႔ကလို႔စ္ သြားလို႔ပါပဲ။ ရာသီဆိုးလို႔ပါ။ အေမရိကန္အေရွ႔ဘက္ကမ္းေျခကို Icy Storm လို႔ ဆိုတဲ့ ေရခဲနွင္းမုန္တိုင္း ေမႊသြားလို႔ပါ။ အပ်က္အဆီးမမ်ား၊ ေရေတြမႀကီးမီးေတြမလာ မျဖစ္ေပမယ့္ လမ္းေတြမွာ ေရခဲလႊာပါးလွ်ပ္လွ်ပ္ေလးေတြနဲ႔ လမ္းေတြေခ်ာ၊ ကားေတြေခ်ာ္၊ လူေတြေခ်ာ္။ ေလကလည္း အပ္ဖ်ားနဲ႔ဆြသလို စူးစူးရဲရဲ ဟူးဟူးရားရား၊ ေအးခ်က္ကလည္း ေရခဲမွတ္ေအာက္ ေတာ္ေတာ္ေလးအထိက်ခဲ့တာပါ။ ဒါနဲ႔ အဲ့ေန႔တေန႔စာ အစိုးရ ကလို႔စ္လိုက္ပါတယ္။ ေဝၚရွင္တန္ဒီစီဆိုတာ အစိုးရရံုးစိုက္တာ မဟုတ္လား။ တျပည္လံုးက အစိုးရံုးဌာနေတြကလို႔စ္တာေတာ့ မဟုတ္ပါ။ အစိုးရကလို႔ေတာ့ အိမ္ျဖဴေတာ္လည္း တံခါးပိတ္ ဂ်ိတ္ေပါ့ေလ။ ဝန္ထမ္းေတြေတာ့ ေပ်ာ္ၾကတယ္ၾကားေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ အေမရိကန္ တျပည္လံုးကေန ကြန္ဂရက္စ္လာတက္ၾကတဲ့ ျပည္နယ္ကိုယ္စားလွယ္ (၅၃)ဦးအပါအဝင္ အျခားတာဝန္ရွိသူေတြ၊ ဒုကၡသည္ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရးရံုး၊ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာမဟာမင္းႀကီးရံုး(အေမရိကန္)ကပုဂၢိဳလ္ေတြ အဖို႔ေတာ့ အစီအစဥ္တခ်ိဳကို အြန္လိုင္းကေန ဗီဒီယိုကြန္ဖရင္န္႔စ္ေတြကေနတဆင့္ ျပန္လုပ္ၾကရပါတယ္။ တခ်ိဳ႔လူႀကီးေတြကေတာ့ Skype ကေန လွမ္းစကားေျပာ တခ်ိဳ႔က်ေတာ့ ဗီဒီယို(ရုပ္/သံ)ဖိုင္လ္ပို႔ေတြ လုပ္ၾကရပါတယ္။ အစီအစဥ္တခုမွ မပ်က္ေပမယ့္ နည္းနည္းေတာ့ ကို႔ရို႔ကားယားေပါ့ေလ။ ဒီေလာက္ပါပဲ။

ဆိုေတာ့ အေမရိကန္ေတြအဖို႔ေတာ့ Government Shutdown ပဲျဖစ္ျဖစ္ Government Close ပဲျဖစ္ျဖစ္ ေအးေဆးပါ။ သိတ္ အပူအပန္ေတာ့ႀကီးၾကတယ္မရွိပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ကသာ ကိုယ့္အေတြးနဲ႔ကိုယ္ ပူၾကပန္ၾကစိုးရိမ္ၾကရတာပါ။ တကယ္ကေတာ့ အေမရိကန္အစိုးရ ရွပ္ေဒါင္းမယ္မေဒါင္းဘူးေရာ ကလို႔စ္မယ္ မကလို႔စ္ဘူးေရာက အေမရိကန္ေတြကပဲဆံုးျဖတ္ၾကတာပါ။ အာဏာရွိသူေတြ အာဏာကိုင္ထားနိုင္သူေတြလုပ္တဲ့အလုပ္ပါ။ အာဏာဆိုတဲ့သေဘာက တနိုင္ငံျခင္းမွာမဆိုနဲ႔ တကမၻာလံုးမွာပါ အလံုးအရပ္မေလ်ွာ့ပါ။ အတူတူပါ။ အာဏာကိုင္ထားနိုင္သူဟာ ဖန္တီးနိုင္သူပါ။ အာဏာကိုင္မယ့္သူဟာ အာဏာေသာ့ခ်က္ကိုသိပါတယ္။ ကမၻာနဲ႔ခ်ီတဲ့ပါဝါႀကီး အာဏာလက္ႀကီးေတြဆို သူတို႔နိုင္ငံေရးတင္မက ကမၻာ့နိုင္ငံေရးနဲ႔ နိုင္ငံငယ္ေလးေတြရဲ့ကံၾကမၼာကို ဖန္တီးေနနိုင္ၾကတုန္းပါ။ အဲ့နိုင္ငံေလးေတြကတပ္ေတြကို တဖက္လွည့္နဲ႔ကိုင္ထားနိုင္တုန္းပါ။ ဒီလို ဝင္ဖန္တီးနိုင္တာကိုပဲ စူပါပါဝါလို႔ အင္အားႀကီးနိုင္ငံတို႔ဆိုၿပီးေျပာၾကတာပါ။ အင္အားႀကီးေတြ ေျပာင္းခ်င္ပလားဆို နိုင္ငံေရးစာရိတၱေျပာင္းၿပီး ဗေလာင္းဗလဲေတြလည္း လုပ္တဲ့အခါလုပ္ပါတယ္။ မ်က္နွာေျဗာင္တိုက္သလို မ်က္နွာလည္း မ်ားတတ္ပါတယ္။ သက္ေသအေနနဲ႔ လတ္တေလာျမင္သာတာကေတာ့ ေရႊျပည္ႀကီးရဲ့ ””အေျပာင္းအလဲ” ပါပဲ။ အေျပာင္းအလဲေတာ္ေတာ္မ်ားတဲ့ နိုင္ငံႀကီးေတြဟာ အေျပာင္းအလဲလုပ္ဖို႔ဆို အေျပာင္းအလဲ သိတ္ျမန္တတ္ၾကပါရဲ့။ (အပြိဳင္မင္န္႔ေစာင့္ရင္း ေဆးရံုဧည့္သည္ေစာင့္ခန္းထဲထိုင္ရင္း စိတ္ကူးေပၚတာခ်ေရးတာပါ။ စာေတာ့ ေခ်ာမယ္မထင္ပါ။) မ်ိဳးျမင့္ခ်ိဳ