(ဝီဂါအေရး)
အေနာက္က တရုတ္ကိုတိုက္ဖို႔ ကိုင္ကစားေတြထဲမွာ ဝီဂါ Uyghur ဖဲခ်ပ္လည္း ထိပ္ဆံုးကတစ္ခုအျဖစ္ ပါတယ္။ ဝီဂါေတြဟာ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြျဖစ္ၿပီး ကိုယ္ပိုင္ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့ထံုးစံရွိတဲ့လူမ်ိဳးစုျဖစ္တယ္။ ေခတ္သစ္တရုတ္ျပည္လို႔ျဖစ္လာမယ့္အရပ္မွာ နွစ္ပရိေစၦဒ ၾကာျမင့္စြာကတည္းက အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ၾကတဲ့ မ်ိဳးႏြယ္စုတစုျဖစ္တယ္။
သူတို႔ဟာ တရုတ္ျပည္ေအာက္မွာမေနလိုပဲ သီးသန္႔ျပည္နယ္၊ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္(တခ်ိဳ႔ကေတာ့ သီးသန္႔ႏိုင္ငံအထိ)ေတြ ေတာင္းဆိုေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ကာလေပၚစကားနဲ႔ဆို ခြဲထြက္ခြင့္လို႔ေျပာရ မွာျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္အစိုးရအေနနဲ႔ အဲ့ဒီအေနအထားေတြအထိ ေရာက္မလာေအာင္ ႏိုင္ငံေရးအရ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရ၊ စီးပြားေရးအရ၊ ပညာေရးအရ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ စာေပနဲ႔ ဘာသာစကားေတြအရ၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ တေျပးညီျဖစ္ေရးအရ နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ အဆင့္ေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ ေျဖရွင္းေတာ့ေျဖရွင္းေနတာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ထင္သေလာက္ခရီးမေပါက္သလို တြင္လည္းတြင္က်ယ္တာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။
ပိုဆိုးသြားတာက ဝီဂါေတြကို စခန္း Camps ေတြထဲ အဓမၼသြင္းထားတာျဖစ္ေနတယ္။ စခန္းေတြဟာ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းတယ္ေျပာေျပာ လူေတြကို စခန္းသြင္းထားတယ္ဆိုကတည္းက နွာေခါင္းရႉံ႔စရာျဖစ္ေနၿပီမဟုတ္လား။ မေျပးေသာ္လည္း ကန္ရာရွိသြားၿပီ မဟုတ္လား။ အဲ့ဒီစခန္းေတြမွာ ကိုယ္ပိုင္စာေပနဲ႔ဘာသာစကားရွိတဲ့ဝီဂါေတြကို တရုတ္စာ တရုတ္စကား(ဟန္မ်ိဳးႏြယ္စုစကား)ေတြ အတင္းအက်ပ္ သင္ယူေစတာမ်ိဳး၊ အစၥလာမ့္ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ အစၥလာ့မ့္ဓေလ့ထံုးစံေတြကို စြန္႔လႊတ္ခိုင္းတာမ်ိဳးေတြ လုပ္ေနတယ္လို႔လည္း အဲ့ဒီစခန္းေတြကေန ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္ လာၾကသူေတြက ျပန္ေျပာၾကတာရွိပါတယ္။ စခန္းေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြ၊ မေတာ္မတရားျပဳက်င့္မႈေတြ၊ မဖြယ္မရာမႈေတြကိုလည္း လံုၿခံဳေရးအေစာင့္အၾကပ္ေတြက ေျဗာင္က်က် က်ဴးလြန္ေနတယ္လို႔လည္း နံမည္သတင္းႀကီးေနပါတယ္။
တခ်ိဳ႔ ဝီဂါေဒသေတြက ဝီဂါအစုေတြကို အစုလိုက္ႀကီးေတြ ျပည္နယ္ေျပာင္းပစ္တာေတြ၊ အျခားလူမ်ိဳးေတြနဲ႔ ေရာေႏွာပစ္တာေတြ လုပ္တယ္လို႔လည္း သတင္းေတြထြက္ေနတယ္။ တဘက္ကေနလည္း ဝီဂါေတြဟာ အၾကမ္းဖက္တယ္၊ မူးယစ္ေဆးဝါး ထုတ္လုပ္ေရာင္းဝယ္ေဖါက္ကားတယ္၊ လက္နက္ေမွာင္ခိုလုပ္တယ္၊ ရာဇဝတ္မႈေတြ အႀကီးအက်ယ္က်ဴးလြန္တယ္၊ တျခားလူမ်ိဳးေတြနဲ႔မသင့္ျမတ္ဘူးစတဲ့ အေၾကာင္းမ်ိဳးစံုျပၿပီး မီဒီယာေတြကေန ဝါဒျဖန္႔တာေတြရွိတယ္။ မွားတဝက္မွန္တဝက္ေတြလို႔ေျပာမယ္ဆို ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဒီလိုျပႆနာရွိတဲ့တိုင္းျပည္ေတြမွာ အစိုးရေတြဟာ ဒီနည္းနဲ႔ ဝါဒျဖန္႔ၾကတာေတာ့ မဆန္းလွဘူးဆိုရမယ္ ထင္ပါတယ္။
ဒီလို ႏိုင္ငံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အေနအထားမ်ိဳး၊ ဒီလိုႏိုင္ငံသားအဆင့္အတန္းမ်ိဳးနဲ႔ တကယ္ထားတယ္ဆို အနည္းနဲ႔အမ်ားေတာ့ ျပႆနာျဖစ္မွာပါပဲ။ ဒီျပႆနာဟာ ျပည္တြင္းေရးလို႔ဆိုေပမယ့္ ကမၻာနဲ႔ခ်ီလာ စရာအေၾကာင္း တျဖည္းျဖည္းျဖစ္လာေနတယ္၊ ျဖစ္လာေအာင္လည္း ေစ့ေဆာ္ေပးလို႔ လႈံ႔ေဆာ္ေပးလို႔ ရႏိုင္စရာအခံ ရွိေနတယ္။ မျဖစ္ ျဖစ္ေအာင္လည္း အံုနဲ႔က်င္းနဲ႔ လုပ္ၾကမယ္ေတြးမိပါတယ္။
ဟိုတေန႔ကပဲ ႏိုင္ငံေရးထဲျပန္ဝင္လာၿပီး မေလးရွားရဲ့ တေၾကာ့ျပန္ဝန္ႀကီးခ်ဴပ္ မဟာသီယာက စၿပီး ပညာျပတဲ့ေျခလွမ္း လွမ္းျပလိုက္တာ သတိထားမိလိုက္ၾကမယ္ထင္ပါတယ္။ တရုတ္အစိုးရရဲ့ ဝီဂါထိန္းသိမ္းေရးစခန္းေတြကေန ထြက္ေျပးလာၿပီး မေလးကို တရားမဝင္ ဝင္လာလို႔ အရင္စိုးရက လူဝင္မႈအက္နဲ႔ဖမ္းၿပီး ေထာင္ခ်ထားတဲ့ဝီဂါေတြကို မဟာသီဟာမိုဟာမက္အစိုးရက ျပန္လႊတ္ေပး လိုက္တယ္။ လႊတ္ေပးၿပီးေနာက္ တူရကီဘက္လႊဲေပးလိုက္တယ္လို႔လည္း ဆိုတယ္။ လႊတ္တဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္က ဒီလူေတြ မေလးမွာ ဘာရာဇဝတ္မႈ ဘာျပစ္မႈမွ မက်ဴးလြန္လို႔တဲ့။ ဒီ ဝီဂါေတြကို သူ႔ဆီျပန္ပို႔ေပးဖို႔ တရုတ္က ေတာက္ေလ်ွာက္ေတာင္းေနတာပါ။ မေလးဆိုတာကလည္း မေလးလူမ်ိဳးအက်ိဳးစီးပြားကို ပိုေဇာင္းေပးၿပီး တရုတ္ေတြကို စီးပြားေရးမွာ နမ္ႏွိမ္ထားတဲ့ေပၚလစီကို တသမတ္ ကိုင္စြဲေနလာခဲ့တာမဟုတ္လား။ ေနာက္ၿပီး မဟာသီယာမိုဟာမက္က အရင္ မေလးအစိုးရေတြ တရုတ္နဲ႔ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ စီးပြားေရးစာခ်ဳပ္ေတြ၊ ကန္ထရိုက္စာခ်ဳပ္ေတြထဲက ဖ်က္လို႔ရတဲ့စာခ်ဳပ္ေတြကို ဖ်က္ပစ္လိုက္တယ္လို႔လည္း ၾကားရတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားဘက္ကလည္း သူ႔ေရုျပင္ပိုင္နက္မွာ ငါး လာခိုးဖမ္းတယ္ဆိုတဲ့ တရုတ္ငါးေမွာင္ခိုစက္ေလွေတြ သေဘၤာေတြကို ပင္လယ္ထဲတြင္ ေဖါက္ခြဲဖ်က္ဆီး နွစ္ျမွဳပ္ပစ္တယ္လို႔ သတင္းေတြထြက္ေနတယ္။
တရုတ္ဟာ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္မွာ ကၽြန္းေတြ သူပိုင္ငါပိုင္ျပႆနာကလည္း ဖိလစ္ပိုင္၊ ဂ်ပန္၊ ကိုးရီးယား စတာေတြနဲ႔လည္း မေျပလည္ေသးဘူး။ ဘယ္သူမွား ဘယ္သူမွန္၊ ဘယ္သူပိုင္ထိုက္ မပိုင္ထိုက္ကလည္း ကိုယ္စီသမိုင္းေတြကိုင္ၿပီး ျငင္းခုန္ေနၾကဆဲပဲ မျပတ္ေသးဘူး။ ဘယ္ႏိုင္ငံႀကီးကမွလည္း ဝင္မစြက္ဝံ့ဘူး။ သမိုင္းေနာက္ခံအရ ပိုင္ဆိုင္မႈကိုျပႏိုင္တာေၾကာင့္ ဝင္စြက္ဖို႔ခက္ေနတာလည္းပါသလို တရုတ္ရဲ့ စီးပြားေရး၊ စစ္ေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးၾသဇာကို ခန္႔ျငားလာရ အသိအမွတ္ျပဳလာရတာလည္း ပါပါတယ္။
အေမရိကန္မွာလည္း အေမရိကန္မို႔၊ ရုရွားမွာလည္း ရုရွားမို႔လို႔၊ ၿဗိတိန္မွာလည္း ၿဗိတိန္မို႔လို႔၊ ျပင္သစ္လည္း ျပင္သစ္မို႔လို႔၊ ဂ်ာမဏီလည္း ဂ်ာမဏီမို႔လို႔၊ ဥေရာပသမဂၢႀကီးလည္း ဥေရာပသမဂၢႀကီးမို႔လို႔၊ တရုပ္မွာလည္း တရုတ္မို႔လို႔ ပေဝသဏီေတြတည္းက အေျခခံလာခဲ့တဲ့ ကိုယ္ပိုင္ျပႆနာေတြအေရးအရာေတြ ကိုယ္စီရွိၾကတာပါပဲ။ ဒါ့အျပင္ သူတို႔ အခ်င္းခ်င္းေတြၾကားလည္း တက်က္က်က္ျဖစ္ေနၾကတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ တရုတ္ကိုေဆာ္ဖို႔ဆို ႏိုင္ငံႀကီးေတြထဲက ရုရွားကလြဲလို႔ က်န္သူေတြအားလံုး ေက်ာျခင္းကပ္ ရင္ျခင္းအပ္ၾကမွာပါ။ တခုေတာ့ရွိတာေပါ့ေလ။ အဲ့ဒါကေတာ့ တရုတ္ကို ကိုင္တြယ္ခ်င္တဲ့ပံုစံခ်င္း နည္းလမ္းခ်င္း မတူၾကတာပဲ။ ခုပဲၾကည့္ တရုတ္ကိုစီးပြားေရးအရ ကိုင္တြယ္ၾကတဲ့နည္းလမ္းမွာ ဥေရာပသမဂၢနဲ႔ အေမရိကန္ကြဲ သြားတယ္မဟုတ္လား။
နိုင္ငံေတြရဲ႔ ႏိုင္ငံျခားေရးေပၚလစီေတြခ်မွတ္ၾကတဲ့အခါမွာ ႏိုင္ငံတြင္းအေျခအေန၊ ေဒသတြင္း အေျခအေနေတြ ထည့္တြက္ရသလို ျဖစ္ေနတဲ့ေခတ္မွာ တကမၻာလံုး(တနည္းေျပာရရင္ ကမၻာ့အင္အားႀကီးႏိုင္ငံမ်ား)ရဲ့ ဘံုပစ္မွတ္ထား တိုက္ခိုက္ေနသူဟာဘယ္သူ၊ ဘယ္ႏိုင္ငံ၊ ဘယ္စနစ္ဆိုတာကို အဓိကထားစဥ္းစားၾကရတယ္။ တရုတ္ဟာ ႏိုင္ငံႀကီးေတြရဲ႔ဘံုပစ္မွတ္အျဖစ္ အသတ္မွတ္ခံေနရၿပီး မခံရေသးဘူးလားကလည္း မျပတ္သားေသးဘူး။ တခ်ိဳ႔နိုင္ငံေတြအတြက္ေတာ့ တရုတ္ဟာ ရန္သူမဟုတ္ေသးေပမယ့္ မိတ္ေဆြအဆင့္ မရွိေတာ့တဲ့သေဘာျဖစ္လာတာေတြ ေတြ႔ရတယ္။
ဆိုေတာ့ တရုတ္ကို နိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ စစ္ေရး၊ ကုန္သြယ္ေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈစတဲ့ မ်က္နွာစာေပါင္းစံု ဘက္ေပါင္းစံုကေန အားနည္းခ်က္ကိုင္ၿပီးတိုက္ၾကတာမွာ ဝီဂါအေရးကလည္း အခ်က္အျခာေနရာက ပါလာေနတယ္။ တဘက္ကၾကည့္ေတာ့လည္း အဲ့ဒီအေရးဟာ သူ႔ျပည္တြင္းေရးသက္သက္ပါလို႔ ေျပာဖို႔ခက္ေနတာလည္း အထင္အရွားျဖစ္ေနပါတယ္။
ဗမာျပည္ကေတာ့ တရုတ္နဲ႔ ကုန္းတြင္းပိုင္း မိုင္ေထာင္ခ်ီထိစပ္ေနတာလည္းျဖစ္၊ အစဥ္အလာအရ တနိုင္ငံတနိုင္ငံ ရွည္ၾကာတဲ့ဆက္ဆံေရးေတြလည္းရွိ၊ စီးပြားေရးအရလည္း ပတ္သက္ေနရ၊ ေဒသတြင္းျပႆနာေတြတင္မက ျပည္တြင္းကိစၥ(ျပည္တြင္းစစ္၊ ကခ်င္၊ ကိုးကန္႔၊ ဝ စတဲ့)ေတြနဲ႔လည္း မကင္းရာမကင္းေၾကာင္း စတာေတြၾကည့္ၿပီး နိုင္ငံျခားေရးေပၚလစီဖိုးကပ္စ္လုပ္ရမွာပါ။ စစ္အုပ္စုကေတာ့ ဒီ ေနာကို ေကာင္းေကာင္းႀကီကိုေၾကပါတယ္။ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဘယ္သူ႔ကပ္ ဘယ္သူ႔ခြာ ဘာအညွာ ကိုင္ကစားကိုေသေသခ်ာခ်ာသိပါတယ္။ ဘာပဲကိုင္ကစားကစား အေျခခံကေတာ့ စစ္အုပ္စု အာဏာၿမဲေရးပါ။ အင္န္အယ္လ္ဒီကသာ အေတြ႔အႀကံဳလည္းမရွိ၊ မလုပ္တတ္မကိုင္တတ္ျဖစ္ရတဲ့အထဲ လုပ္မရကိုင္မရနဲ႔ ဗံုမဟုတ္ပတ္မဟုတ္ ျဖစ္ေနတာမဟုတ္လား။
ဗမာျပည္က တရုတ္ဆန္႔က်င္ေရး အင္အားစုုေတြအတြက္ၾကေတာ့လည္း အေနာက္ကလူေတြလို ဝီဂါအစ္ရႉးကိုင္ကစားဖို႔ ေတြ႔စရာအခက္ရွိပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဝီဂါေတြကိုးကြယ္ယံုၾကည္တာက အစၥလာမ္ဘာသာျဖစ္ေနလို႔ပါပဲ။ ဗမာျပည္မွာက ဘာသာေရး လူမ်ိဳးေရးအစြန္းေရာက္စစ္အုပ္စုရဲ့ တသမတ္ဝါဒျဖန္႔မႈေၾကာင့္ နဂိုကတည္းက အေတြးအေခၚမခိုင္၊ ယဥ္ေက်းမႈအခံအားနည္းတဲ့အင္အားစုုေတြ ေခါင္းေထာင္ ႀကီးစိုးေနခ်ိန္မဟုတ္လား။ အမ်ိဳးသားေရးေခါင္းစဥ္နဲ႔ အစၥလာမ္ဘာသာနဲ႔ မြတ္ဆလင္မ္ေတြကို တိုက္ခိုက္ေနၾကတာမဟုတ္လား။ ဒီမိုကေရစီအသံေကာင္းဟစ္ေနတဲ့ပါတီႀကီးျဖစ္တဲ့ အင္န္အယ္လ္ဒီကေတာင္ “တို႔ပါတီမွာ မြတ္စလင္မ္ေတြ အမတ္မျဖစ္ေစရ“လုပ္ထားတာမဟုတ္လား။ ဝီဂါကိုကိုင္ၿပီး တရုတ္သြားဆန္႔က်င္ရင္ က်င္တဲ့အေကာင္ ကြဲမွာေသခ်ာသေလာက္ပါပဲ။ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း ခုထိ လက္ေရွာင္ေနၾကတာလည္းျဖစ္မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းရတာပါပဲ။
ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ္တို႔ သတိႀကီးႀကီး ထားၾကဖို႔ပါပဲ။ ျပည္ခ်စ္ဝါဒ ျပည္ခ်စ္စိတ္ဓာတ္ကိုင္စြဲၿပီး အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြား တျပည္လံုးအက်ိဳးစီးပြားကို ေရွးရႈၾကဖို႔ပါပဲ။ လက္ငင္းလိုအပ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ လစ္ဘရယ္လ္ဒီမိုကေရစီေရး လမ္းေၾကာင္းကို မေသြဖည္မိၾကဖို႔ပါပဲ။ အမ်ိဳးသားေရးအစြန္းေရာက္ဝါဒ သေႏၶစြဲရာ ေမြးဖြားရာ က်င့္သံုးရာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို ဆန္႔က်င္တိုက္ဖ်က္ၾကဖို႔ရာပါပဲ။
မ်ိဳးျမင့္ခ်ိဳ(ေအာက္တိုဘာ ၂၂၊ ၂၀၁၈)
အေနာက္က တရုတ္ကိုတိုက္ဖို႔ ကိုင္ကစားေတြထဲမွာ ဝီဂါ Uyghur ဖဲခ်ပ္လည္း ထိပ္ဆံုးကတစ္ခုအျဖစ္ ပါတယ္။ ဝီဂါေတြဟာ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ေတြျဖစ္ၿပီး ကိုယ္ပိုင္ဘာသာစကား၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့ထံုးစံရွိတဲ့လူမ်ိဳးစုျဖစ္တယ္။ ေခတ္သစ္တရုတ္ျပည္လို႔ျဖစ္လာမယ့္အရပ္မွာ နွစ္ပရိေစၦဒ ၾကာျမင့္စြာကတည္းက အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ၾကတဲ့ မ်ိဳးႏြယ္စုတစုျဖစ္တယ္။
သူတို႔ဟာ တရုတ္ျပည္ေအာက္မွာမေနလိုပဲ သီးသန္႔ျပည္နယ္၊ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္(တခ်ိဳ႔ကေတာ့ သီးသန္႔ႏိုင္ငံအထိ)ေတြ ေတာင္းဆိုေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ကာလေပၚစကားနဲ႔ဆို ခြဲထြက္ခြင့္လို႔ေျပာရ မွာျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္အစိုးရအေနနဲ႔ အဲ့ဒီအေနအထားေတြအထိ ေရာက္မလာေအာင္ ႏိုင္ငံေရးအရ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရ၊ စီးပြားေရးအရ၊ ပညာေရးအရ၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ စာေပနဲ႔ ဘာသာစကားေတြအရ၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ တေျပးညီျဖစ္ေရးအရ နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ အဆင့္ေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ ေျဖရွင္းေတာ့ေျဖရွင္းေနတာပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ထင္သေလာက္ခရီးမေပါက္သလို တြင္လည္းတြင္က်ယ္တာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။
ပိုဆိုးသြားတာက ဝီဂါေတြကို စခန္း Camps ေတြထဲ အဓမၼသြင္းထားတာျဖစ္ေနတယ္။ စခန္းေတြဟာ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းတယ္ေျပာေျပာ လူေတြကို စခန္းသြင္းထားတယ္ဆိုကတည္းက နွာေခါင္းရႉံ႔စရာျဖစ္ေနၿပီမဟုတ္လား။ မေျပးေသာ္လည္း ကန္ရာရွိသြားၿပီ မဟုတ္လား။ အဲ့ဒီစခန္းေတြမွာ ကိုယ္ပိုင္စာေပနဲ႔ဘာသာစကားရွိတဲ့ဝီဂါေတြကို တရုတ္စာ တရုတ္စကား(ဟန္မ်ိဳးႏြယ္စုစကား)ေတြ အတင္းအက်ပ္ သင္ယူေစတာမ်ိဳး၊ အစၥလာမ့္ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ အစၥလာ့မ့္ဓေလ့ထံုးစံေတြကို စြန္႔လႊတ္ခိုင္းတာမ်ိဳးေတြ လုပ္ေနတယ္လို႔လည္း အဲ့ဒီစခန္းေတြကေန ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္ လာၾကသူေတြက ျပန္ေျပာၾကတာရွိပါတယ္။ စခန္းေတြမွာ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြ၊ မေတာ္မတရားျပဳက်င့္မႈေတြ၊ မဖြယ္မရာမႈေတြကိုလည္း လံုၿခံဳေရးအေစာင့္အၾကပ္ေတြက ေျဗာင္က်က် က်ဴးလြန္ေနတယ္လို႔လည္း နံမည္သတင္းႀကီးေနပါတယ္။
တခ်ိဳ႔ ဝီဂါေဒသေတြက ဝီဂါအစုေတြကို အစုလိုက္ႀကီးေတြ ျပည္နယ္ေျပာင္းပစ္တာေတြ၊ အျခားလူမ်ိဳးေတြနဲ႔ ေရာေႏွာပစ္တာေတြ လုပ္တယ္လို႔လည္း သတင္းေတြထြက္ေနတယ္။ တဘက္ကေနလည္း ဝီဂါေတြဟာ အၾကမ္းဖက္တယ္၊ မူးယစ္ေဆးဝါး ထုတ္လုပ္ေရာင္းဝယ္ေဖါက္ကားတယ္၊ လက္နက္ေမွာင္ခိုလုပ္တယ္၊ ရာဇဝတ္မႈေတြ အႀကီးအက်ယ္က်ဴးလြန္တယ္၊ တျခားလူမ်ိဳးေတြနဲ႔မသင့္ျမတ္ဘူးစတဲ့ အေၾကာင္းမ်ိဳးစံုျပၿပီး မီဒီယာေတြကေန ဝါဒျဖန္႔တာေတြရွိတယ္။ မွားတဝက္မွန္တဝက္ေတြလို႔ေျပာမယ္ဆို ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဒီလိုျပႆနာရွိတဲ့တိုင္းျပည္ေတြမွာ အစိုးရေတြဟာ ဒီနည္းနဲ႔ ဝါဒျဖန္႔ၾကတာေတာ့ မဆန္းလွဘူးဆိုရမယ္ ထင္ပါတယ္။
ဒီလို ႏိုင္ငံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အေနအထားမ်ိဳး၊ ဒီလိုႏိုင္ငံသားအဆင့္အတန္းမ်ိဳးနဲ႔ တကယ္ထားတယ္ဆို အနည္းနဲ႔အမ်ားေတာ့ ျပႆနာျဖစ္မွာပါပဲ။ ဒီျပႆနာဟာ ျပည္တြင္းေရးလို႔ဆိုေပမယ့္ ကမၻာနဲ႔ခ်ီလာ စရာအေၾကာင္း တျဖည္းျဖည္းျဖစ္လာေနတယ္၊ ျဖစ္လာေအာင္လည္း ေစ့ေဆာ္ေပးလို႔ လႈံ႔ေဆာ္ေပးလို႔ ရႏိုင္စရာအခံ ရွိေနတယ္။ မျဖစ္ ျဖစ္ေအာင္လည္း အံုနဲ႔က်င္းနဲ႔ လုပ္ၾကမယ္ေတြးမိပါတယ္။
ဟိုတေန႔ကပဲ ႏိုင္ငံေရးထဲျပန္ဝင္လာၿပီး မေလးရွားရဲ့ တေၾကာ့ျပန္ဝန္ႀကီးခ်ဴပ္ မဟာသီယာက စၿပီး ပညာျပတဲ့ေျခလွမ္း လွမ္းျပလိုက္တာ သတိထားမိလိုက္ၾကမယ္ထင္ပါတယ္။ တရုတ္အစိုးရရဲ့ ဝီဂါထိန္းသိမ္းေရးစခန္းေတြကေန ထြက္ေျပးလာၿပီး မေလးကို တရားမဝင္ ဝင္လာလို႔ အရင္စိုးရက လူဝင္မႈအက္နဲ႔ဖမ္းၿပီး ေထာင္ခ်ထားတဲ့ဝီဂါေတြကို မဟာသီဟာမိုဟာမက္အစိုးရက ျပန္လႊတ္ေပး လိုက္တယ္။ လႊတ္ေပးၿပီးေနာက္ တူရကီဘက္လႊဲေပးလိုက္တယ္လို႔လည္း ဆိုတယ္။ လႊတ္တဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္က ဒီလူေတြ မေလးမွာ ဘာရာဇဝတ္မႈ ဘာျပစ္မႈမွ မက်ဴးလြန္လို႔တဲ့။ ဒီ ဝီဂါေတြကို သူ႔ဆီျပန္ပို႔ေပးဖို႔ တရုတ္က ေတာက္ေလ်ွာက္ေတာင္းေနတာပါ။ မေလးဆိုတာကလည္း မေလးလူမ်ိဳးအက်ိဳးစီးပြားကို ပိုေဇာင္းေပးၿပီး တရုတ္ေတြကို စီးပြားေရးမွာ နမ္ႏွိမ္ထားတဲ့ေပၚလစီကို တသမတ္ ကိုင္စြဲေနလာခဲ့တာမဟုတ္လား။ ေနာက္ၿပီး မဟာသီယာမိုဟာမက္က အရင္ မေလးအစိုးရေတြ တရုတ္နဲ႔ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ စီးပြားေရးစာခ်ဳပ္ေတြ၊ ကန္ထရိုက္စာခ်ဳပ္ေတြထဲက ဖ်က္လို႔ရတဲ့စာခ်ဳပ္ေတြကို ဖ်က္ပစ္လိုက္တယ္လို႔လည္း ၾကားရတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားဘက္ကလည္း သူ႔ေရုျပင္ပိုင္နက္မွာ ငါး လာခိုးဖမ္းတယ္ဆိုတဲ့ တရုတ္ငါးေမွာင္ခိုစက္ေလွေတြ သေဘၤာေတြကို ပင္လယ္ထဲတြင္ ေဖါက္ခြဲဖ်က္ဆီး နွစ္ျမွဳပ္ပစ္တယ္လို႔ သတင္းေတြထြက္ေနတယ္။
တရုတ္ဟာ ေတာင္တရုတ္ပင္လယ္မွာ ကၽြန္းေတြ သူပိုင္ငါပိုင္ျပႆနာကလည္း ဖိလစ္ပိုင္၊ ဂ်ပန္၊ ကိုးရီးယား စတာေတြနဲ႔လည္း မေျပလည္ေသးဘူး။ ဘယ္သူမွား ဘယ္သူမွန္၊ ဘယ္သူပိုင္ထိုက္ မပိုင္ထိုက္ကလည္း ကိုယ္စီသမိုင္းေတြကိုင္ၿပီး ျငင္းခုန္ေနၾကဆဲပဲ မျပတ္ေသးဘူး။ ဘယ္ႏိုင္ငံႀကီးကမွလည္း ဝင္မစြက္ဝံ့ဘူး။ သမိုင္းေနာက္ခံအရ ပိုင္ဆိုင္မႈကိုျပႏိုင္တာေၾကာင့္ ဝင္စြက္ဖို႔ခက္ေနတာလည္းပါသလို တရုတ္ရဲ့ စီးပြားေရး၊ စစ္ေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးၾသဇာကို ခန္႔ျငားလာရ အသိအမွတ္ျပဳလာရတာလည္း ပါပါတယ္။
အေမရိကန္မွာလည္း အေမရိကန္မို႔၊ ရုရွားမွာလည္း ရုရွားမို႔လို႔၊ ၿဗိတိန္မွာလည္း ၿဗိတိန္မို႔လို႔၊ ျပင္သစ္လည္း ျပင္သစ္မို႔လို႔၊ ဂ်ာမဏီလည္း ဂ်ာမဏီမို႔လို႔၊ ဥေရာပသမဂၢႀကီးလည္း ဥေရာပသမဂၢႀကီးမို႔လို႔၊ တရုပ္မွာလည္း တရုတ္မို႔လို႔ ပေဝသဏီေတြတည္းက အေျခခံလာခဲ့တဲ့ ကိုယ္ပိုင္ျပႆနာေတြအေရးအရာေတြ ကိုယ္စီရွိၾကတာပါပဲ။ ဒါ့အျပင္ သူတို႔ အခ်င္းခ်င္းေတြၾကားလည္း တက်က္က်က္ျဖစ္ေနၾကတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ တရုတ္ကိုေဆာ္ဖို႔ဆို ႏိုင္ငံႀကီးေတြထဲက ရုရွားကလြဲလို႔ က်န္သူေတြအားလံုး ေက်ာျခင္းကပ္ ရင္ျခင္းအပ္ၾကမွာပါ။ တခုေတာ့ရွိတာေပါ့ေလ။ အဲ့ဒါကေတာ့ တရုတ္ကို ကိုင္တြယ္ခ်င္တဲ့ပံုစံခ်င္း နည္းလမ္းခ်င္း မတူၾကတာပဲ။ ခုပဲၾကည့္ တရုတ္ကိုစီးပြားေရးအရ ကိုင္တြယ္ၾကတဲ့နည္းလမ္းမွာ ဥေရာပသမဂၢနဲ႔ အေမရိကန္ကြဲ သြားတယ္မဟုတ္လား။
နိုင္ငံေတြရဲ႔ ႏိုင္ငံျခားေရးေပၚလစီေတြခ်မွတ္ၾကတဲ့အခါမွာ ႏိုင္ငံတြင္းအေျခအေန၊ ေဒသတြင္း အေျခအေနေတြ ထည့္တြက္ရသလို ျဖစ္ေနတဲ့ေခတ္မွာ တကမၻာလံုး(တနည္းေျပာရရင္ ကမၻာ့အင္အားႀကီးႏိုင္ငံမ်ား)ရဲ့ ဘံုပစ္မွတ္ထား တိုက္ခိုက္ေနသူဟာဘယ္သူ၊ ဘယ္ႏိုင္ငံ၊ ဘယ္စနစ္ဆိုတာကို အဓိကထားစဥ္းစားၾကရတယ္။ တရုတ္ဟာ ႏိုင္ငံႀကီးေတြရဲ႔ဘံုပစ္မွတ္အျဖစ္ အသတ္မွတ္ခံေနရၿပီး မခံရေသးဘူးလားကလည္း မျပတ္သားေသးဘူး။ တခ်ိဳ႔နိုင္ငံေတြအတြက္ေတာ့ တရုတ္ဟာ ရန္သူမဟုတ္ေသးေပမယ့္ မိတ္ေဆြအဆင့္ မရွိေတာ့တဲ့သေဘာျဖစ္လာတာေတြ ေတြ႔ရတယ္။
ဆိုေတာ့ တရုတ္ကို နိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ စစ္ေရး၊ ကုန္သြယ္ေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈစတဲ့ မ်က္နွာစာေပါင္းစံု ဘက္ေပါင္းစံုကေန အားနည္းခ်က္ကိုင္ၿပီးတိုက္ၾကတာမွာ ဝီဂါအေရးကလည္း အခ်က္အျခာေနရာက ပါလာေနတယ္။ တဘက္ကၾကည့္ေတာ့လည္း အဲ့ဒီအေရးဟာ သူ႔ျပည္တြင္းေရးသက္သက္ပါလို႔ ေျပာဖို႔ခက္ေနတာလည္း အထင္အရွားျဖစ္ေနပါတယ္။
ဗမာျပည္ကေတာ့ တရုတ္နဲ႔ ကုန္းတြင္းပိုင္း မိုင္ေထာင္ခ်ီထိစပ္ေနတာလည္းျဖစ္၊ အစဥ္အလာအရ တနိုင္ငံတနိုင္ငံ ရွည္ၾကာတဲ့ဆက္ဆံေရးေတြလည္းရွိ၊ စီးပြားေရးအရလည္း ပတ္သက္ေနရ၊ ေဒသတြင္းျပႆနာေတြတင္မက ျပည္တြင္းကိစၥ(ျပည္တြင္းစစ္၊ ကခ်င္၊ ကိုးကန္႔၊ ဝ စတဲ့)ေတြနဲ႔လည္း မကင္းရာမကင္းေၾကာင္း စတာေတြၾကည့္ၿပီး နိုင္ငံျခားေရးေပၚလစီဖိုးကပ္စ္လုပ္ရမွာပါ။ စစ္အုပ္စုကေတာ့ ဒီ ေနာကို ေကာင္းေကာင္းႀကီကိုေၾကပါတယ္။ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ဘယ္သူ႔ကပ္ ဘယ္သူ႔ခြာ ဘာအညွာ ကိုင္ကစားကိုေသေသခ်ာခ်ာသိပါတယ္။ ဘာပဲကိုင္ကစားကစား အေျခခံကေတာ့ စစ္အုပ္စု အာဏာၿမဲေရးပါ။ အင္န္အယ္လ္ဒီကသာ အေတြ႔အႀကံဳလည္းမရွိ၊ မလုပ္တတ္မကိုင္တတ္ျဖစ္ရတဲ့အထဲ လုပ္မရကိုင္မရနဲ႔ ဗံုမဟုတ္ပတ္မဟုတ္ ျဖစ္ေနတာမဟုတ္လား။
ဗမာျပည္က တရုတ္ဆန္႔က်င္ေရး အင္အားစုုေတြအတြက္ၾကေတာ့လည္း အေနာက္ကလူေတြလို ဝီဂါအစ္ရႉးကိုင္ကစားဖို႔ ေတြ႔စရာအခက္ရွိပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ဝီဂါေတြကိုးကြယ္ယံုၾကည္တာက အစၥလာမ္ဘာသာျဖစ္ေနလို႔ပါပဲ။ ဗမာျပည္မွာက ဘာသာေရး လူမ်ိဳးေရးအစြန္းေရာက္စစ္အုပ္စုရဲ့ တသမတ္ဝါဒျဖန္႔မႈေၾကာင့္ နဂိုကတည္းက အေတြးအေခၚမခိုင္၊ ယဥ္ေက်းမႈအခံအားနည္းတဲ့အင္အားစုုေတြ ေခါင္းေထာင္ ႀကီးစိုးေနခ်ိန္မဟုတ္လား။ အမ်ိဳးသားေရးေခါင္းစဥ္နဲ႔ အစၥလာမ္ဘာသာနဲ႔ မြတ္ဆလင္မ္ေတြကို တိုက္ခိုက္ေနၾကတာမဟုတ္လား။ ဒီမိုကေရစီအသံေကာင္းဟစ္ေနတဲ့ပါတီႀကီးျဖစ္တဲ့ အင္န္အယ္လ္ဒီကေတာင္ “တို႔ပါတီမွာ မြတ္စလင္မ္ေတြ အမတ္မျဖစ္ေစရ“လုပ္ထားတာမဟုတ္လား။ ဝီဂါကိုကိုင္ၿပီး တရုတ္သြားဆန္႔က်င္ရင္ က်င္တဲ့အေကာင္ ကြဲမွာေသခ်ာသေလာက္ပါပဲ။ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း ခုထိ လက္ေရွာင္ေနၾကတာလည္းျဖစ္မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းရတာပါပဲ။
ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ္တို႔ သတိႀကီးႀကီး ထားၾကဖို႔ပါပဲ။ ျပည္ခ်စ္ဝါဒ ျပည္ခ်စ္စိတ္ဓာတ္ကိုင္စြဲၿပီး အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြား တျပည္လံုးအက်ိဳးစီးပြားကို ေရွးရႈၾကဖို႔ပါပဲ။ လက္ငင္းလိုအပ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ လစ္ဘရယ္လ္ဒီမိုကေရစီေရး လမ္းေၾကာင္းကို မေသြဖည္မိၾကဖို႔ပါပဲ။ အမ်ိဳးသားေရးအစြန္းေရာက္ဝါဒ သေႏၶစြဲရာ ေမြးဖြားရာ က်င့္သံုးရာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို ဆန္႔က်င္တိုက္ဖ်က္ၾကဖို႔ရာပါပဲ။
မ်ိဳးျမင့္ခ်ိဳ(ေအာက္တိုဘာ ၂၂၊ ၂၀၁၈)
0 comments:
Post a Comment