ဦးပိုင္လူမ်ား မျမင္ခ်င္ (ၿငိမ္းခ်မ္းေအး)

ဦးပိုင္လူမ်ား မျမင္ခ်င္ (ၿငိမ္းခ်မ္းေအး)

လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီတူးေဖာ္ေရးစီမံကိန္း ဆန္႔က်င္ ဆႏၵျပေနတဲ့ေဒသခံေတြရဲ့သပိတ္စခန္းေတြကို ဗိုလ္သိန္းစိန္ရဲ့ စစ္တပိုင္း အစိုးရကအၾကမ္းဖက္ၿဖိဳခြဲတဲ့သတင္း ဒီေန႔ပဲ ဖတ္ရ တယ္။ ဒီအခ်ိန္ဟာ ႏိုင္ငံေရးကၽြမ္းက်င္သူပညာရွင္ေတြ၊ ဗမာ့ႏိုင္ငံေရးစစ္တမ္းထုတ္ ေကာင္းေကာင္းေဝ ဖန္ေထာက္ျပ သင့္တဲ့အခ်ိန္ျဖစ္တယ္။ ဒီမိုကေရစီတိုက္ပြဲလမ္းေၾကာင္းမွား လံုးလံုးလြန္မသြားခင္ လမ္းေၾကာင္းမွန္အေပၚျပန္တက္ လာေအာင္ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာရမယ့္ကာလျဖစ္တယ္။ ဒီစာစုမွာေတာ့ ပညာရွင္၊ ကၽြမ္းက်င္သူတေယာက္ရဲ့အျမင္မဟုတ္ဘဲ သာမန္ျပည္သူလူထုထဲက တိုင္းျပည္အေရးစိတ္ဝင္စားတဲ့သူတေယာက္အေနနဲ႔ စာေရးသူရဲ့ လက္ရွိႏိုင္ငံေရးအေပၚသံုးသပ္ခ်က္ အျမင္ အက်ဥ္းကို တင္ျပခ်င္တယ္။

ၾကင္စဦးေမာင္ႏွံရဲ့ပ်ားရည္ဆမ္းခရီး ရပ္သင့္ၿပီ

ႏိုင္ငံတကာမွာ အစိုးရသစ္ေတြတက္လာရင္ သူတို႔ရဲ့ေျခလွမ္း၊ မူဝါဒနဲ႔ေရြးေကာက္ပြဲကတိ (ဝါ) ျပည္သူအေပၚေပးထားခဲ့တဲ့ကတိေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္မႈ စတဲ့ အစိုးရသစ္ရဲ့လုပ္ေဆာင္ပံုေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာ အကဲျဖတ္ၾကတဲ့ ကနဦးပ်ားရည္ဆမ္းကာလ (Honeymoon Period) ဆိုတာ ရွိေလ့ရွိတယ္။ ဒီကာလတိုေလးအတြင္းမွာ အစိုးရ၊ အတိုက္အခံ၊ ျပည္သူစတဲ့ တိုင္းျပည္ရဲ႔ႏိုင္ငံေရးမွာ အေရးပါတဲ့ အုပ္စုအခ်င္းခ်င္း အမ်ားအားျဖင့္ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္ေလ့ရွိၾကတယ္။ ဒီကာလေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အစိုးရသစ္ရဲ့အမွား၊ အားနည္းခ်က္၊ ေပ်ာ့ကြက္ေတြကို ႏိုင္ငံေရးအုပ္စုအသီးသီးနဲ႔ ေလ့လာသူပညာရွင္ေတြက ဝိုင္းဝန္းေထာက္ျပၾကတယ္။ အစိုးရသစ္ ကိုယ္တိုင္လည္း မိမိရဲ့မူဝါဒ၊ လမ္းစဥ္ေတြ တိုင္းျပည္အေပၚအက်ိဳးသက္ေရာက္မႈကို ျပန္လည္ေဝဖန္ဆန္းစစ္ၾကရတယ္။

၂၀၀၈ စစ္ဖြဲ႔စည္းပံုနဲ႔ သံမဏိႀကိဳးခတ္တုန္႔ေႏွာင္ၿပီး စစ္အာဏာရွင္၏အသြင္ေျပာင္း၊ အေရခြံလဲ၊ စစ္အုပ္စုအက်ိဳးစီးပြား၊ လံုၿခံဳမႈအတြက္သက္သက္ စိတ္ႀကိဳက္ျခယ္လွယ္ထင္တိုင္းႀကဲလုပ္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအပါအဝင္ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးတိုးတက္မႈလို႔ဆိုၾကတဲ့ ဗမာ့ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲမွာ အစကတည္းက ပ်ားရည္ဆမ္းကာလဆိုတာ မရွိသင့္ဘူး။ အခု ဗိုလ္သိန္းစိန္ အစိုးရကို ျပည္တြင္း/ျပည္ပကေထာက္ခံေပးမႈေတြဟာ ထိုက္တန္တာထက္ေတာင္ ပိုေနပါၿပီ။ အေျပာင္းအလဲဆိုတာ “ေန႔ခ်င္း၊ ညခ်င္း မျဖစ္ဘူး..၊ အခ်ိန္ယူရတယ္”ဆိုတာမ်ိဳးကို နားလည္သည္းခံေစာင့္ၾကည့္ေပးရတာက မွန္ကန္တဲ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈလမ္းေၾကာင္းကိုသြားေနတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးမွာသာ ျဖစ္သင့္တယ္။ တိုင္းျပည္ ေရွ႔လားရာအုတ္ျမစ္ျဖစ္တဲ့အေျခခံဥပေဒကကို အေျခမခိုင္၊ မူမမွန္ဘဲ စစ္အုပ္စုအလိုက်သက္သက္ တျခား ႏိုင္ငံေရးအုပ္စုအသီးသီးနဲ႔ျပည္သူက အလိုေတာ္ျဖည့္၊ အသံုးခ်ခံသက္သက္ျဖစ္ေနရတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးကို ခုအခ်ိန္မွာ ရပ္တန္းကရပ္ဖို႔နည္းလမ္းသစ္ရွာသင့္ၿပီ။ ေထာက္ေျခာက္ေတြအျပည့္နဲ႔ဆူးခင္းလမ္းကို ပန္းေမြ႔ယာ၊ ေရႊေကာ္ေဇာ္ခင္းအလား အရာရာအေကာင္းျမင္ စိတ္ကူးယဥ္ ေလထဲတိုက္အိမ္ေဆာက္၊ မစားရဝခမန္းေျပာေန၊ ေတြးေန၊ လုပ္ေနရတဲ့ ဓားမိုးကာ ေရစီးၾကမ္းတဲ့ ဒီမိုကေရစီအတုအိမ္မက္ကေန ႏိုးထဖို႔သင့္ၿပီ။ ၾကင္စဦးေမာင္ႏွံရဲ့ခ်စ္ၾကည္မဝ၊ အျပစ္မျမင္၊ ႏွစ္ကိုယ္တူခ်စ္သမွ် ဇာတ္လမ္းခင္း၊ ပ်ားရည္ဆမ္းခရီးထြက္ေနတာကို ခုအခ်ိန္မွာရပ္ၿပီး ျပည္သူ႔ေသြး၊ ေခၽြး၊ မ်က္ရည္ေတြျပည့္ႏွက္ေနတဲ့ ညွီစို႔စို႔၊ ခါးသက္သက္ အမွန္တရားကိုမ်က္ေမွာက္ျပဳ၊ တိုင္းျပည္ရဲ့ပကတိျဖစ္ရပ္မွန္အေပၚအေျခတည္တဲ့ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းမွန္ကို ေရွးရႈသင့္ပါၿပီ။

ေနာက္ျပန္လွည့္မွာ မေၾကာက္နဲ႔

လက္ရွိဗမာ့ႏိုင္ငံေရးမွာ ေခတ္အစားဆံုးျဖစ္ေနတဲ့ “ေနာက္ျပန္လွည့္မွာစိုးလို႔ သတိႀကီးစြာထား၊ လုပ္ေနရပါတယ္/လုပ္ေနရတာပါ” ဆိုတဲ့ ေဖာက္ျပန္တဲ့အေတြးအေခၚကို ဖုတ္ၾကည္းသၿဂႌဳိဟ္ ေျမႁမႈပ္သင့္ၿပီ။ စစ္အုပ္စုသြားရာလမ္းဟာ အစကတည္းက ေရွ႔တက္မယ့္ေျခလွမ္း လွမ္း၊ ဒီမိုကေရစီပန္းတိုင္အေရာက္ ေရွးရႈသြားေနတာမဟုတ္ပါ။ စစ္အာဏာရွင္ ဗိုလ္ေနဝင္းနည္း ဆိုရွယ္လစ္ဝါဒႏွမ္းျဖဴး ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ ကေန မဆလအမည္ေျပာင္း၊ စစ္ေဘာင္းဘီခၽြတ္၊ ခါးၾကားကေသနတ္ကို ေတာင္ရွည္ၾကားဖြက္၊ လိုရင္ထုတ္သံုးတဲ့ လမ္းစဥ္အတိုင္း တေသြ မတိမ္းေလွ်ာက္မယ့္ အခု ဗိုလ္သိန္းစိန္အစိုးရရဲ့ဒီမိုကေရစီ သကာရည္က်ဲက်ဲေလာင္း စစ္အာဏာရွင္အပင္း ထိုးေကၽြးၿပီး ေဘာင္းဘီခၽြတ္-ေတာင္ရွည္ေျပာင္းဝတ္တဲ့ လူထုေအာ္ေက်ာလန္ဒီမိုကေရစီလမ္းဟာ အစကတည္းက ေရွ႔ကိုသြားေနတာမဟုတ္တဲ့အတြက္ ခုလည္း ေနာက္ျပည္လွည့္သြားမွာေၾကာက္စရာမလိုပါ။ ဒါေၾကာင့္ စစ္လႊတ္ေတာ္ႏိုင္ငံေရးေဇာင္းေပးေနသူမ်ား စစ္လႊတ္ေတာ္ျပင္ပ လူထူအက်ိဳးျပဳ ႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္နဲ႔အလုပ္ေတြကိုလည္း အခုထက္ပိုမိုအေလးေပးဖို႔မျဖစ္မေန လိုအပ္ေနပါၿပီ။ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆိုး၊ အသံဝင္၊ ကိုယ္ခံအားနည္း၊ ဒူးေခါင္းေတြ ယိမ္းယိုင္၊ နားအူၿပီး ဆြံ႔အနားမၾကား၊ မ်က္စိတိမ္သလႅာဖံုး (၉၆)ပါးေရာဂါစံုတဲ့ ေခတ္သစ္ႏိုင္ငံေရးေရာဂါဆိုးကပ္ႀကီးသင့္မႈ အျမန္ဆံုးကုစားဖို႔စတင္ႀကိဳးစားသင့္ပါၿပီ။

မိေအး အခါခါနာရတဲ့အျဖစ္

ဂ်ာမန္ အေတြးေခၚပညာရွင္ ေဟဂယ္ (၁၇၇၀-၁၈၃၁) က  “ကမၻာ့ရာဇဝင္မွာ သမိုင္းဝင္အျဖစ္အပ်က္ႀကီးေတြနဲ႔ ထင္ရွားတဲ့ပုဂၢိဳလ္ေတြဟာ ႏွစ္ႀကိမ္ႏွစ္ခါ ေပၚေပါက္ေလ့ရွိတယ္” လို႔ေျပာဖူးခဲ့တယ္။ ဒါကို သူ႔ေနာက္မွာေပၚထြန္းခဲ့တဲ့ အျခား ဂ်ာမန္အေတြးအေခၚပညာရွင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ကား(လ)မာ့က္ (၁၈၁၈-၁၈၈၃) က “ပထမအႀကိမ္ကေတာ့ ေၾကကြဲစရာေပါ့.. ဒုတိယအႀကိမ္အတြက္ေတာ့ လက္သင့္မခံႏိုင္၊ မျဖစ္သင့္တဲ့ အဓိပၸာယ္မဲ့အေျခအေနပဲျဖစ္တယ္”လို႔ ထပ္ျဖည့္ေျပာခဲ့တယ္။

ဗမာ့ႏိုင္ငံေရးမွာ စစ္အာဏာရွင္လွည့္ကြက္၊ မ်က္လွည့္ျပပြဲ၊ ဗမာ့သမိုင္းဝင္အျဖစ္အပ်က္ဆိုးေတြ အႀကိမ္ႀကိမ္ေပၚခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ တခါအျပင္ ႏွစ္ခါအတြက္ အေၾကာင္းျပခ်က္ေကာင္းေတြ ရွာေတြ႔ႏိုင္ေသးေပမယ့္ အႀကိမ္ႀကိမ္အခါခါအျဖစ္ခံ၊ အလွည့္စားခံေနရတာကေတာ့ လွည့္စားသူ အာဏာရွင္အျပစ္ရယ္လို႔ေတာင္ မဆိုႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။

ဗိုလ္ေနဝင္းက “ဆိုရွယ္လစ္” ဆိုင္းသံေလးတီးေပးေတာ့ ဗမာ့ႏိုင္ငံေရးသမားႀကီးေတြ “ေဂြး”တက္ေအာင္ ကခဲ့ၾကတယ္။ ျပည္သူေတြလည္း ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြၾကည့္ၿပီး ဟုတ္ႏိုးႏိုးနဲ႔ “ဆင္ဟဝါေခြးေမွ်ာ္”တဲ့ ဇာတ္လမ္းခင္းခဲ့ၾကရတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးအစိုးရခင္းတဲ့ ဗမာ့ဆိုရွယ္လစ္ေခတ္ေျပာင္းေတာ္လွန္ေရးႀကီးကို “ေခြးကတက္”ကေနပဲလိုက္ရ.. လိုက္ရဆိုတဲ့ သူေတာင္းစားႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္ ေခတ္ထခဲ့ၿပီး အေတြ႔ၾကံဳရင့္၊ သိကၡာရွိ၊ လြတ္လပ္ေရးသမိုင္းမွာ အေရးပါအရာေရာက္ခဲ့တဲ့ႏိုင္ငံေရးသမားႀကီးတခ်ိဳ႔ ႏိုင္ငံေရးေသ၊ ေခြးလံုးလံုး ျဖစ္ခဲ့ၾကရတယ္။

ခုလည္း ဗိုလ္သိန္းစိန္က “ဒီမိုကေရစီ” ေဗ်ာသံေပးေတာ့ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ မေနႏိုင္၊ မထိုင္ႏိုင္ ဝင္ကေနၾကတယ္။ မေဟာသဓ သားတရားစီရင္ခန္းလို မိခင္ရင္းမလို႔၊ ဘီလူးမနဲ႔ယွဥ္ ျပည္သူဆိုတဲ့ “သား”ကို အနာခံၿပီးမလုခ်င္လို႔ အေျခအေနအခ်ိန္အခါအေလ်ာက္ အလိုက္သင့္ျပဳမူေဆာင္ရြက္ေနရတာတခ်ိဳ႔အတြက္ နားလည္ႏိုင္ေပမယ့္ “ေဂြး” တက္ေအာင္အထိေတာ့လိုက္မကၾကဘို႔ လူထုေခါင္းေဆာင္ ဆိုသူမ်ားနဲ႔ျပည္သူလူထု အလုပ္အေကၽြးျပဳ၊ ျပည္သူ႔ဘက္ေတာ္သား ဒီမိုကေရစီတက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ ႏိုင္ငံေရးသမားအေပါင္းကို ေမတၱာရပ္ခံ ခ်င္တယ္။

အာဏာရွင္ဆိုတာ

ကမၻာ့သမိုင္းမွာ ဘယ္အာဏာရွင္မ်ိဳးမွ အာဏာကိုလြယ္လင့္တကူစြန္႔လႊတ္တယ္ဆိုတာ မရွိခဲ့ဖူးဘူး။ မင္းစည္းစိမ္ဆိုတာ ေလာကီစည္း စိမ္ထဲမွာ အႀကီးတကာ့အႀကီးဆံုးစည္းစိမ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ တည္ျမဲႏိုင္ဖို႔အစြမ္းကုန္ႀကိဳးစားခဲ့ၾကတာခ်ည္းပဲဆိုတာကို ပေဒသရာဇ္နဲ႔အာဏာရွင္ သမိုင္းအဆက္ဆက္က သက္ေသျပဳတယ္။ ဒီလိုအေနအထားမွာ အင္အားႀကီးတဲ့စစ္တပ္လို အုပ္စုႀကီးတခုလံုးရဲ့အက်ိဳးစီးပြားကို ကာကြယ္ ေပးတဲ့စစ္အာဏာရွင္စနစ္ဟာ သူ႔အလိုအေလ်ာက္ အျမစ္ျပတ္ေပ်ာက္ကြယ္သြားဖို႔အင္မတန္ခက္ခဲလွပါတယ္။ တိုင္းျပည္အက်ိဳးအတြက္ စစ္အုပ္စုဟာ “သိကၡာရွိရွိေနာက္ဆုတ္ေပးေနပါၿပီ (Graceful Retreat)” ဆိုတဲ့အယူအဆဟာ စိတ္ကူးယဥ္၊ ရူးသြပ္မႈသက္သက္ထက္ မပိုပါ။ ခုအခ်ိန္မွာ ဒီအခ်က္ကို အေလးအနက္ထားစဥ္းစားသင့္ပါၿပီ။

အာဏာရွင္နဲ႔တရားဝင္မႈ

ေခတ္သစ္အာဏာရွင္ေတြဟာ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝန္းနဲ႔ မျဖစ္မေနဆက္ဆံလာရေတာ့ တရားဝင္ရပ္တည္ႏိုင္မႈ Legitimacy အတြက္ မျဖစ္မေနျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ျပရေလ့ရွိပါတယ္။ Legitimacy လံုးလံုးမရွိဘဲ အာဏာရွင္အစိုးရေတြဟာ ေရရွည္ရပ္တည္ဖို႔ ခက္ခဲလွ တယ္။ ဒီလိုအေနအထားမွာ ၂၀၀၇ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးကို ဘီလူးဆိုင္းခင္း၊ ၾကမ္းၾကဳပ္ရက္စက္၊ အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္နင္းခဲ့တဲ့စစ္အစိုးရရဲ့ (အစကတည္းကလည္းမရွိခဲ့တဲ့) Legitimacy ဟာ သုညအမွတ္ေအာက္ကို ေရာက္သြားခဲ့တယ္။ ဒီလုိနဲ႔ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ေရရွည္တည္ျမဲ ႏိုင္ဖို႔နဲ႔စစ္အုပ္စုလံုျခံဳေရး၊ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ အခုျမင္ေတြ႔ေနရတဲ့ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြလို႔ဆိုၾကတဲ့ ၂၀၀၈ စစ္ဖြဲ႔စည္းပံု၊ ေရြးေကာက္ပြဲ (အတု)၊ အရပ္သား (အမည္ခံတဲ့)အစိုးရသစ္ဆိုတာေတြ ေပၚလာခဲ့တယ္။ ဒီလို အတုအေယာင္အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႔အသြင္ေျပာင္းတဲ့ ဒီမိုကေရစီျဖစ္စဥ္ေတြဟာ ကမၻာမွာလည္းျဖစ္ေပၚေလ့ရွိတယ္။ ဒီလိုနဲ႔တရားဝင္ (တယ္လို႔ဆိုႏိုင္တဲ့) အာဏာရွင္အစိုးရေတြ ေပၚလာေလ့ရွိ ၾကတယ္။

Liberalisation ႏွင့္ Democratisation မတူ

ႏိုင္ငံေရး သေဘာ၊ သီအိုရီေတြမွာ မတရားတဲ့ဥပေဒေတြေျဖေလွ်ာ့ေပးတာ၊ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈကိုေလွ်ာ့ခ်တာ၊ ျပင္းထန္တဲ့ဖိႏွိပ္မႈေတြ ေျဖေလ်ာ့သြားတာ စတဲ့ ပိုမိုလြတ္လပ္တဲ့အေျခအေနမ်ိဳးဖန္တီးေပးတဲ့ Liberalisation ျဖစ္စဥ္နဲ႔ဒီမိုကေရစီစနစ္ေျပာင္းလဲျဖစ္တည္မႈ Democratisation ျဖစ္စဥ္ေတြဟာ သေဘာထား၊ လကၡဏာနဲ႔ရည္မွန္းခ်က္ေတြ လံုးလံုးမတူညီပါဘူး။ လက္ရွိဗမာ့ႏိုင္ငံေရးထင္ေယာင္မွားမႈ (Political Illusion) တခုက ဒီ ျဖစ္စဥ္ႏွစ္ခုကို ေရာေထြးျမင္၊ လိုသလိုေကာက္ခ်က္ခ် အေကာင္းျမင္ လြန္ ေနျခင္း ျဖစ္တယ္။ Liberalisation ဟာ အာဏာရွင္အစိုးရေတြ အထက္မွာဆိုခဲ့တဲ့ေရရွည္ရပ္တည္ႏိုင္မယ့္ တရားဝင္အာဏာရွင္ျဖစ္ဖို႔အတြက္ ဖိႏွိပ္မႈေတြေလွ်ာ့ခ်၊ ျပဳျပင္ေျပာင္း လဲမႈ တခ်ိဳ႔လုပ္ျခင္းသက္သက္သာျဖစ္ၿပီး အာဏာလံုးလံုးလႊတ္ကာ တိုင္းျပည္မွာ ဒီမိုကေရစီအေဆာက္အအံုအေျခတည္ေစၿပီး ျပည္သူ႕အာဏာဗဟိုျပဳ၊ ျပည္သူ႕ဆႏၵသေဘာလံုးလံုး ျဖစ္တဲ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို သြားေနျခင္း မဟုတ္ပါ။

ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေနမႈဆိုတာကို အေျခခံသေဘာအားျဖင့္ အာဏာရွင္အစိုးရလံုးလံုးျပဳတ္က်မွသာေတြ႕ႏိုင္ပါမယ္။ “A Transition to Democracy = A Chang of Regime” ကသာ တကယ့္ျပည္သူလူထုအမ်ားစုအက်ိဳးရွိမယ့္ ဒီမိုကေရစီအေျပာင္းအလဲကို ျဖစ္ေပၚေစတယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ဘဲ အာဏာရွင္သက္ဆိုးရွည္ေရးသက္သက္ ဟန္ျပ (Window Dressing) ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ၊ တနည္းအားျဖင့္ “ငါ့အာဏာ၊ ငါ့အက်ိဳးစီးပြားကိုေတာ့မထိနဲ႔ အထိုက္အေလ်ာက္လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႕႔အခြင့္အေရးကို လူေရြးၿပီးေတာ့ေပးမယ္”ဆိုတဲ့ “ဒီမိုကေရစီ ကြက္ၾကားမိုး”ရြာေနျခင္းဟာ တိုင္းျပည္နဲ႕႔လူထုအမ်ားစုကို ပိုၿပီးထိခိုက္နစ္နာေစပါတယ္။ ဒီလို အေပၚရံအေျပာင္းအလဲမ်ိဳးကို အာဏာရွင္ တိုင္းျပည္တိုင္းမွာ ၾသဇာရွိ၊ ပညာတတ္၊ ခ်မ္းသာတဲ့ေရေပၚဆီ လူမလိုင္အသိုင္းအဝန္း အလိ(elite)ေတြက အားတက္သေရာ ေထာက္ခံေလ့ ရွိၾကတယ္။ တိုင္းျပည္ရဲ႕့အမ်ားစု နင္းျပားျပည္သူလူထုကေတာ့ ဒံုရင္း.. ဒံုရင္းဆိုတာထက္ပိုဆိုးတဲ့အေျခအေနမ်ိဳးေတြကို ခံစားရတယ္။ ဒီအခ်က္ကို လူထုေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ၊ ပညာတတ္လူလတ္တန္းစားေတြသိျမင္ခံစားေပးႏိုင္ဖို႔ အင္မတန္အေရးႀကီးလွ ပါတယ္။

လူမႈတရားမွ်တမႈ (Social Justice) မရွိရင္ ဒီမိုကေရစီမဟုတ္

ဒီမိုကေရစီစနစ္ရဲ့ အဓိကအက်ဆံုးအခ်က္က တိုင္းျပည္မွာရွိတဲ့လူထုလူတန္းစားအသီးသီးအတြက္ တူညီတဲ့အခြင့္အေရး၊ ရပိုင္ခြင့္၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြဖန္တီးေပးႏိုင္ဖို႕ ျဖစ္တယ္။ တဦး၊ တေယာက္၊ တစု၊ တဖြဲ႕၊ လူတန္းစား တရပ္အတြက္ အခြင့္အေရးေတြ ဖန္တီး၊ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြလုပ္ေနရင္ Liberalisation လို႔ဆိုေကာင္းဆိုႏိုင္ေပမယ့္ Democratisation ေတာ့မဟုတ္ပါ။

ဆိုေတာ့ “လူတစု ေကာင္းစားေရး”သာ ၾကံစည္၊ လုပ္ေဆာင္ေနဆဲျဖစ္တဲ့ လက္ရွိဗမာ့ႏိုင္ငံေရးမွာ “လူအမ်ားေကာင္းစားေရး”အတြက္ Democratisation စစ္စစ္ျဖစ္ဖို႔တိုင္းျပည္ရဲ့အုပ္စုအသီးသီးက မျဖစ္မေနတြန္းအား (Forces)ေတြေပးဖို႔လိုေနပါၿပီ။

ႏိုင္ငံေရးသမား ႏိုင္ငံေရးအလုပ္လုပ္

ဒီလို ျဖစ္လာဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံေရးသမားဆိုသူေတြက ႏိုင္ငံေရးအလုပ္စစ္စစ္ကိုလုပ္ဖို႔လုိတယ္။ တိုင္းျပည္ရဲ့ပင္မေရာဂါ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို မေျဖရွင္းဘဲ အဆြယ္အပြားေရာဂါနဲ႔ သူရဲ႕့လကၡဏာေတြကိုသာေျဖရွင္းဖို႔ႀကိဳးစားေနရင္ တိုင္းျပည္အတြက္အမွန္တကယ္လိုအပ္တဲ့ အေျဖမွန္ရွာေတြ႔ႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါ။ တိုင္းျပည္မွာ ဆင္းရဲတာ၊ စာမတတ္တာ၊ ေရာဂါဘယထူေျပာတာ စတဲ့ လူမႈ၊ က်န္းမာ၊ စီးပြား ျပႆနာအားလံုးဟာ ႏိုင္ငံေရးဆိုတဲ့ေရေသာက္ျမစ္ျပႆနာႀကီး အျမစ္ျပတ္မေျဖရွင္းႏိုင္သေရြ႕႔ ဘယ္ေတာ့မွေျပေပ်ာက္မွာ မဟုတ္ပါ။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏိုဘယ္ဆုရ စီးပြားေရးပညာရွင္ မိုဟာမက္ယူႏြတ္စ္ရဲ့ လူမႈစီးပြားေရးလုပ္ငန္း (Social Business) သီအိုရီမွာ “charity dollar has one life; a social business dollar has endless lives!” ဆုိတဲ့ “လူမႈစီးပြားေရးလုပ္ငန္းမွာသံုးတဲ့ပိုက္ဆံဟာ တခါသံုးမဟုတ္၊ ရာသက္ပန္ အက်ိဳးရွိခံစားရေစတယ္”ဆိုတဲ့သေဘာတခုရွိတယ္။ ဆိုလိုခ်င္တာက ဆင္းရဲသားတေယာက္ကို ပိုက္ဆံတက်ပ္ေပးလိုက္ရင္ သူတက်ပ္ပဲ ရမယ္..၊ အဲ့ပိုက္ဆံတက်ပ္ကို လူမႈစီးပြားေရးလုပ္ငန္းမွာအသံုးျပဳၿပီး ဆင္းရဲသားကိုအက်ိဳးခံစားခြင့္ေပးရင္ သူ႔အေနနဲ႔ေရရွည္အက်ိဳးခံစားခြင့္ ရသြားေစတဲ့သေဘာျဖစ္တယ္။ ဒီလိုနဲ႕႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ေတာင္းရမ္းစားေသာက္ေနရတဲ့လူတန္းစားေတြ ကိုယ္ပိုင္အလုပ္အကိုင္နဲ႔ အမွီအခို ကင္းကင္းရပ္တည္လာႏိုင္ၾကတယ္။

“ႏိုင္ငံေရးလုပ္တယ္”ဆိုတာလည္း ဒီသေဘာပဲျဖစ္တယ္။ တိုင္းျပည္ရဲ့ျပႆနာတိုင္းအတြက္၊ တိုင္းျပည္မွာရွိတဲ့အတိဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ လူအမ်ားစုအတြက္ တခါသံုးအကူအညီေတြေပး၊ ေျဖရွင္းမႈေတြလုပ္မယ့္အစား လူအမ်ားစုေရရွည္အျမဲတမ္းအက်ိဳးစီးပြားျဖစ္၊ အမွီအခိုကင္း ရပ္တည္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ တိုင္းျပည္မွာ စနစ္ေကာင္း၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေကာင္း၊ ဥပေဒေကာင္းေတြေပၚဖို႔ စနစ္နဲ႔အဖြဲ႔အစည္းဆိုးႀကီးကို ေတာ္လွန္ေျပာင္း လဲႏိုင္ဖို႕ “ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ”လုပ္ရျခင္းျဖစ္တယ္။ ဒီသေဘာမွာ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့အဓိကအလုပ္ဟာ အေရးေပၚရင္ ကူညီေပးရတာ မ်ိဳးျဖစ္တဲ့လူမႈေရးလုပ္ငန္းမဟုတ္ဘဲ စနစ္ကိုေတာ္လွန္ (သို႔)ထိန္းေက်ာင္းျပဳျပင္ရတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအလုပ္ျဖစ္တယ္။

ဆိုေတာ့ကာ ႏိုင္ငံေရးသမားနဲ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြ လူမႈ၊ စီးပြား၊က်န္မာေရး တခဏတာေျဖရွင္းေပးတဲ့ ေဆးၿမီးတိုလုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြနဲ႔ခ်ည္းပဲ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္မေနဘဲ တိုင္းျပည္ရဲ့ပင္မေရေသာက္ျမစ္ေရာဂါ ဒီမိုကေရစီေခါင္းပါးမႈ၊ တနည္းအားျဖင့္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ဆက္လက္ သက္ဆိုးရွည္ေနမႈကို အားစိုက္ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႔ ႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္၊ မူဝါဒရွာၾကံခ်မွတ္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးအလုပ္ေတြအခုထက္ပိုမိုလုပ္ဖို႔ အားသြန္ခြန္ စိုက္လုပ္ဖို႕႔အေရးတႀကီးလိုအပ္ေနပါၿပီ။ ခု ႏိုင္ငံေရးအင္အားစု အမ်ားစုေလွ်ာက္လမ္းေနတဲ့ စစ္လႊတ္ေတာ္ႏိုင္ငံေရးတခုတည္းနဲ႔ေတာ့ သိပ္အလုပ္မျဖစ္ဘူးဆိုတာ တိုင္းျပည္ရဲ့မေျဖရွင္းႏိုင္ေသးတဲ့၊ ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႔လမ္းစရွာမရျဖစ္ေနေသးတဲ့ တိုင္းရင္းသားျပႆနာ၊ အလုပ္သမား၊ လယ္သမား၊ အေျခခံလူတန္းစားေတြရဲ့ျပႆနာေတြက သက္ေသျပဳေနပါတယ္။

ေခါင္းေဆာင္ဆိုတာ ေခါင္းေဆာင္ရမယ္

Democratisation စစ္စစ္ျဖစ္ဖို႕႔အတြက္ လူထုေခါင္းေဆာင္ဆိုသူမ်ား၊ လူထုကိုယ္စားျပဳအဖြဲ႔အစည္းေခါင္းေဆာင္မ်ားက လူထုေရွ႔က မားမားရပ္၊ အေျပာနဲ႔မဟုတ္ လက္ေတြ႔ဦးေဆာင္ျပဖို႔လည္းလိုပါတယ္။ အေျပာင္းအလဲတခ်ိဳ႕႔ေၾကာင့္ ယုံထင္၊ေၾကာင္ထင္ျဖစ္ အေတြးအေခၚ ေဝဝါးေနတဲ့ျပည္သူလူထုကို မ်က္စိဖြင့္၊ တာဝန္ယူ၊ တာဝန္ခံ၊ အမွန္ကိုခ်ျပ၊ ေရ႔႕ကေခၚေဆာင္လမ္းျပၿပီး ယခုထက္ပို ဦးေဆာင္ဖို႔လိုပါတယ္။ ျပည္သူေတြ အာဏာရွင္ကႏွိပ္စက္လို႔အတိဒုကၡေရာက္မွ ဝင္ေရာက္ေျဖရွင္းေစ့စပ္ရတဲ့အလုပ္ဟာ လူထုေခါင္းေဆာင္ဆိုသူမ်ားနဲ႔ လူထုကိုယ္ စားျပဳအဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ့အလုပ္မဟုတ္ပါ။ ျပည္သူေတြနဲ႕႔အတူရပ္တည္ၿပီး ျပည္သူ႕ျပႆနာေတြကို ေရွ႔က ထုတ္ေဖာ္ဟစ္ေၾကြး၊ မတရားမႈ မွန္သမွ်ကိုတာဝန္ယူမႈရွိရွိ ဦးေဆာင္ဆန္႔က်င္ျပမွသာ လူထုေခါင္းေဆာင္၊ လူထုကိုယ္စားျပဳအဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါမယ္။

လူထုက လူထုအလုပ္ လုပ္

ကမၻာ့သမိုင္းရဲ့ Democratisation ျဖစ္စဥ္တိုင္းမွာ လူထုအလုပ္မပါဘဲ၊ လူထုလႈပ္ရွားမႈမျဖစ္ဘဲ ေအာင္ျမင္ၿပီးေျမာက္ဆံုးခန္းတိုင္ေရာက္သြား တယ္ဆိုတာမရွိပါ။ လူထုဟာ မိမိတို႔ဘဝလြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ မိမိတို႔ဘာသာပဲႀကိဳးစားလုပ္ကိုင္သြားရတာပါ။ ဗမာ့လူထုအေနနဲ႔လည္း ဒီလို လူထုလူပ္ရွားမႈတာဝန္ေတြကို စစ္အာဏာရွင္ေခတ္အဆက္ဆက္ဘယ္တုန္းကမွ မပ်က္ကြက္ခဲ့ဖူးပါဘူး။ လက္ရွိအေျခအေနမွာလည္း လူထအတန္းစားအသီးသီးရဲ့ အာဏာရွင္ရဲ့မတရားဖိႏွိပ္မႈေတြကို ျပန္လည္တြန္းလွန္တုန္႔ျပန္အံ့တုတဲ့ဆႏၵျပပြဲေတြ၊ သပိတ္ေတြ၊ လႈပ္ရွားမႈေတြ ႏိုင္ငံ အႏွံ႔အျပားမွာျဖစ္ေပၚလ်က္ပါပဲ။ ဆိုေတာ့ အျမဲတမ္းတာဝန္ေက်တဲ့လူထုကေတာ့ ဇြဲမေလွ်ာ့၊ စိတ္မပ်က္ဘဲ၊ “ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ထူမွ သာ ငါတို႔ထႏိုင္မွာပဲ”ဆိုတဲ့စိတ္ဓာတ္နဲ႔ လူထုလုပ္ရမယ့္အလုပ္ေတြကို ဆက္လုပ္ဖို႔ပါပဲ။

စာနယ္ဇင္း မီဒီယာရဲ့အလုပ္

ဗြီ. အုိင္. လီနင္ (၁၈၇၀-၁၉၂၄) က “ေမာ္စကိုအံုၾကြမႈ၏သင္ခန္းစာမ်ား”စာအုပ္မွာ “ေတာ္လွန္ေရးေအာင္ျမင္ဖို႔အတြက္ ေခတ္နည္းပညာကို အသံုးခ်ၿပီး အလုပ္သမားတပ္ဖြဲ႔ေတြကို ေခတ္မီလက္နက္၊ ဗံုး၊ ေသနတ္ေတြတပ္ဆင္ေပးရမယ္”လို႔ဆိုခဲ့တယ္။ အခု (၂၁)ရာစုေခတ္သစ္ အာဏာရွင္ဖိႏွိပ္မႈေတာ္လွန္ေရးေတြမွာလည္း ေခတ္နည္းပညာ၊ ဆက္သြယ္ေရးတိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈေတြကိုအသံုးခ်ၿပီး အလုပ္သမား၊ လယ္သမား၊ အဖိႏွိပ္ခံျပည္သူလူထုရဲ့လြတ္ေျမာက္ေရးတိုက္ပြဲေတြကို အားျဖည့္ေပးရပါမယ္။ ဒီေနရာမွာ စာနယ္ဇင္းမီဒီယာရဲ့က႑က အင္မတန္အေရးႀကီးပါတယ္။ ေခတ္မီလက္နက္အျပည့္အစံုနဲ႔ အာဏာရွင္ေဒါက္တိုင္အင္အားႀကီး စစ္တပ္နဲ႔လံုျခံဳေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြကို လက္နက္နဲ႔ျပန္လည္တိုက္လို႔ကေတာ့ ဘယ္လိုမွ အရာမေရာက္ႏိုင္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ လူထုၾကား လႈပ္ရွားမႈေတြျပန္႔ပြားေအာင္၊ အာဏာရွင္ရဲ့ လုပ္ရပ္ဆိုးေတြ တိုင္းသိ၊ ျပည္သိ၊ ကမၻာသိေအာင္ ေခတ္မီဆက္သြယ္ေရးနည္းပညာရပ္ေတြကိုအသံုးခ်ၿပီး လႈံ႔ေဆာ္၊ ျဖန္႔ေဝ၊ တင္ျပတဲ့ မီဒီယာဆိုတဲ့လက္နက္နဲ႔တိုက္မွသာ အာဏာရွင္ေတြ၊ သူတို႔ရဲ့လက္ပါးေစ “ဘယ္သူေသေသ ငေတမာ”ရင္ၿပီးေရာလူတန္းစား စီးပြား ေသာင္းက်မ္း၊ ရမ္းကားတဲ့လက္တဆုပ္စာခရိုနီေတြအထိနာမွာ ျဖစ္တယ္။ လူထုသပိတ္တိုက္ပြဲသတင္းေတြတင္မကဘဲ အာဏာရွင္ေတြနဲ႔ အေပါင္းအပါေတြရဲ့အက်င့္ပ်က္၊ ျခစား၊ ကိုယ္က်ိဳးရွာထင္ရာဆိုင္းေနတဲ့အေၾကာင္းအရာ၊ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို စံုစမ္း၊ တူးေဖာ္၊ ရွာေဖြ၊ တင္ျပ တဲ့ “investigative journalism” စာနယ္ဇင္းအလုပ္ေတြလည္း အမ်ားအျပားလုပ္ႏိုင္လာဖို႔လိုပါတယ္။

ဦးပိုင္လူ မျဖစ္ေစနဲ႔

အထက္မွာတင္ျပခဲ့တဲ့ တိုင္းျပည္ လူထု၊ လူတန္းစားအသီးသီးျဖစ္တဲ့လူထုေခါင္းေဆာင္၊ လူထုအဖြဲ႔အစည္း၊ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္၊ ႏိုင္ငံေရး အဖြဲ႔အစည္း၊ သာမန္ျပည္သူနဲ႔သတင္းမီဒီယာေတြ ကိုယ့္တာဝန္၊ ကိုယ္ေက်၊ တက္ညီလက္ညီ ဝိုင္းဝန္းဖိအားေပး (Force) လုပ္ႏိုင္မွသာ တိုင္းျပည္မွာ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွင္သန္အျမစ္တြယ္ခဲ့တဲ့ တိုင္းျပည္ရဲ့အဓိကျပႆနာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ အလံုးစံုပ်က္သုဥ္းၿပီး ဒီမိုကေရစီအသီးအပြင့္ေတြ လူအမ်ားစုအားလံုးတန္းတူခံစားႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္။

လူမႈတရားမွ်တမႈအေျချပဳ တင္းျပည့္၊ က်ပ္ျပည့္ဒီမိုကေရစီစစ္စစ္ တိုင္းျပည္မွာရွင္သန္ေစဖို႔အတြက္ အထက္မွာဆိုခဲ့တဲ့ တိုင္းျပည္ရဲ့ အစုအဖြဲ႔အသီးသီးမွာ အာဏာရွင္လက္ေဝခံ၊ အာဏာရွင္စစ္အုပ္စုအက်ိဳးျပဳ “ဦးပိုင္လူမ်ား”မျမင္ခ်င္ပါ။ “ဦးပိုင္လူမ်ား”အျမန္ဆံုးက်ဆံုးပါေစ။

လက္ပန္းေတာင္းေတာင္လူထုကို ဦးညြတ္၊ အေလးျပဳလ်က္

ၿငိမ္းခ်မ္းေအး

၂၉ ၊ ႏိုဝင္ဘာ ၊ ၂၀၁၂

(လစဥ္ထုတ္ ေခတ္ေမာင္း အြန္လိုင္းစာေစာင္ ၊ အတြဲ (၁) ၊ အမွတ္ (၇) မွ)

(ဘေလာ့မ်ား၊ ဖိုရမ္မ်ားတြင္ ျပန္လည္ေဖာ္ျပလိုပါက "ေခတ္ေမာင္း စာေစာင္ ၊ အတြဲ (၁) ၊ အမွတ္ (၇) မွ"ဟုထည့္သြငးေပးပါရန္

(ယူတာက) http://www.facebook.com/nyeinchanaye81

read more

သမၼတႀကီးအမိန္႔မေပးဘူးႏွင့္ေပးတယ္ (မ်ိဳးျမင့္ခ်ိ)

သမၼတသိန္းစိန္ကိုယ္ေတာ္တိုင္ အမိန္႔မေပးဘူး/ေပးတယ္ဆိုသူေတြကို ေမးၾကည့္ေျပာၾကည့္ပါရေစ။ သူဘာလဲ အရင္ၾကည့္ၾကစို႔။ သူလည္းကာ/လံုအဖြဲ႔ဝင္။ သူ႔သေဘာထားမပါပဲ ကာ/လံုအလုပ္မလုပ္သလို ကာ/လံုအလုပ္လုပ္တာ လည္း သူတို႔ တစ္စုလံုးတစ္စံုလံုးဆိုင္ရာ အက်ိဳးစီးပြားအထိုင္ေပၚကေနလုပ္ၾကတာ။ ျဖစ္တဲ့ကိစၥေပၚလိုက္ၿပီး၊ တေယာက္တလွည့္ အလွည့္က်အလံရႉးလုပ္တဲ့နည္းဟာ ခုခ်ိန္ထိအသံုးတည့္တုန္း။ တစ္စံုလံုးအက်ိဳးစီးပြားက ၁၉၅၈ ကတည္းကသေႏၶတည္ခဲ့ၿပီး၊ ခုခ်ိန္မွာ ဖြဲ႔စည္းပံုနဲ႔၊ လႊတ္ေတာ္နဲ႔၊ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔၊ မွတ္ပံုတင္ပါတီေတြနဲ႔အထိုင္က် ေနၿပီျဖစ္တဲ့ စစ္တပိုင္းအစိုးရပါ။ အေရာင္တင္ေပးသူေတြနဲ႔မို႔ ပိုေတာင္ေတာက္ပေနတယ္ထင္ရမယ္။ သူတို႔ တေလ်ွာက္လံုးမွာ တစ္စံုလံုးဆိုင္ရာအက်ိဳးစီးပြားကိုု ဘယ္တေယာက္ကမွ ေဖါက္ၿပီးထိပါးခဲ့တာမရွိဘူး။ ဟသၤာကိုးေသာင္းဇာတ္ကို သူတို႔ကပိုေနာေၾကပါတယ္။ တစ္ဦးခ်င္းအက်ိဳးစီးပြားက ကိုယ္ပိုင္နဲ႔ပုဂၢလိကကိစၥမ်ွသာ ျဖစ္ၿပီး တစ္စံုံုးလံုးဆိုင္ရာအက်ိဳးစီးပြားက ဇာတ္တူျခင္းျဖစ္တယ္။ အဲ့ဒီအသား ဘယ္ေတာ့မွသူတို႔မစားခဲ့ဖူးဘူး။ စစ္အုပ္စုနဲ႔ စစ္အုပ္စုအက်ိဳးစီးပြားတိုရဲ့ေခါင္းကိုင္ဖခင္ႀကီး ဗိုလ္ေနဝင္းဇာတ္သိမ္းမလွခဲ့တာ၊ အကိုင္ခံလိုက္ရတာ၊ ဗိုလ္တင္ဦးေလယဥ္ပ်က္က်ရတာ၊ ဗိုလ္ခင္ၫြန္႔အကိုင္ခံလိုက္ရတာ၊ ဦးတင္ဦး၊ ဘိုနီ၊ မ်က္မွန္တင္ဦး၊ ဗိုလ္ေအာင္ေရႊနဲ႔ဆိုရွယ္လစ္တပ္မႉးႀကီးမ်ား ေျပာရရင္အမ်ားသား။ အားလံုးတေယာက္နဲ႔တေယာက္ တဂိုဏ္းနဲ႔တဂိုဏ္းအေပ်ာက္ ရွင္းတာ ျဖဳတ္ထုတ္ရွင္းတာ စစ္အုပ္စုအက်ိဳးစီးပြားႀကီးကို သြားထိပါးမိလို႔ တနည္းေျပာရရင္ လူထုဘက္ကိုလိုက္မိလို႔ လူထုဘက္ကိုမ်က္ႏွာမူမိလို႔မဟုတ္ဘူးတာလူတိုင္းသိတယ္။ အခ်င္းခ်င္း စားမာန္ခုတ္ရင္း စားခြက္လုရင္း ကိုယ္ပိုင္အက်ိဳးစီးပြားေတြ ထိပ္တိုက္တိုးမိၾကၿပီး အပြန္းအရွေတြျဖစ္ကုန္တာပါ။ ဇာတ္တူျခင္းဆိုတဲ့ အုပ္စုႀကီးအက်ိဳးစီးပြားအသားကိုုမစားေတာ့ အခ်င္းခ်င္းသာျပန္ဖဲ့ၾကရြဲ႔ၾကတယ္ ဟသၤာေတြမပ်က္တဲ့အျပင္ ကိုးေသာင္းေတာ္ေက်ာ္ေနၿပီ။ ဘယ္သူမွ တစ္စံုလံုးဆိုင္ရာ စစ္အုပ္စုအက်ိဳးစီးပြားကို ထိပါးတာမရွိခဲ့ဖူးဘူး။ ခုလည္းမရွိေသးဘူး။ ေနာင္လည္း ရွိမယ္လို႔ ဘယ္သူမွအာမ မခံႏိုင္ဘူး။ စစ္အုပ္စုအက်ိဳးစီးပြားဟာ ဘီအီးဒီစီ၊ ဒီအက္စ္အိုင္စတာေတြကေန စလာလိုက္တာ ခုဦးပိုင္အထိပဲ။ ဦးပိုင္ဟာ စစ္တပ္လက္ဝါးႀကီးအုပ္ ႏိုင္ငံေတာ္အမည္ခံ လက္ဝါးႀကီးအုပ္စီးပြားေရးပဲ။ သမၼတႀကီးလည္း အုပ္စုဝင္တေယာက္ပဲ ဂိုဏ္းတဂိုဏ္းရဲ႔ဂိုဏ္းဝင္ပဲ ဂိုဏ္းသားပဲ။ သူလည္းမထိပါးဘူး။ ထိပါးလို႔လည္း မရဘူး။ မရေအာင္လည္း အစီအမံနဲ႔အံုနဲ႔က်င္းနဲ႔ စနစ္တက်တည္ေဆာက္ထား အေျခခံရွိေနၿပီးသား။ အဲ့ဒါႀကီး သြားထိပါးရေလာက္ေအာင္ ဦးသိန္းစိန္အဲ့သေလာက္ မအ ဘူး။ အ ရင္ လူတခ်ိဳ႔အတြက္ သမၼႀကီးလို႔ေခၚစရာေတာင္ ရွိမယ္မဟုတ္ဘူး။ ကခ်င္ျပည္နယ္က ျပည္တြင္းစစ္မီး ေတာက္ၿမဲေလာင္ၿမဲျဖစ္တာ ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္တေယာက္တည္းေၾကာင့္ မဟုတ္ဘူး။ ငါ..ကာခ်ဳပ္ဆိုုၿပီး ထင္ရာလုပ္လို႔မရဘူး။ ကာ/လံုမူအတိုင္း သူလည္းလိုက္နာတာ။ သူ႔မွာ ပိုဆိုးတာက ေနဝင္းတို႔ ေစာေမာင္တို႔ သန္းေရႊတို႔လို တပ္ကိုတစ္စံုလံုးခ်ဳပ္ကိုင္လို႔မရဘူး။ ေခတ္မတူဘူး။ ေနဝင္းထက္စာရင္ သန္းေရႊကမွလုပ္ခ်င္ရာလုပ္လို႔ရခဲ့ေသးတယ္။ ေနဝင္းကသူ႔ေလာက္မလြတ္လပ္ဖူး။ ေနဝင္းက ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရး နယ္ခ်ဲ႔ဆန္႔က်င္ေရးထဲက သူ႔ဆရာတခ်ိဳ႔၊ ေထာက္ရမယ့္မ်က္ႏွာတခ်ိဳ႔၊ ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္ဝင္တခ်ိဳ႔ သူ႔ေခတ္မွာရွိေနေသးေတာ့ ထိန္းၿပီးလုပ္ခဲ့ရတယ္။ စစျခင္းပြဲမၾကမ္းဝံ့ခဲ့ဘူး။ ေနာက္မွအျပတ္ကိုင္တာ။ သန္းေရႊက ဝင္လာကတည္းက ဓါးထမ္းၿပီးဝင္လာတာ။ မင္းေအာင္လိႈင္က သူတို႔လိုအခြင့္အေရး အခြင့္အလမ္းနဲ႔အေျခအေနမရခဲ့ဘူး။ မရွိခဲ့ဘူး။ တပ္ကိုင္ရတာ ဘာမွမၾကာေသးဘူး။ ဝင္ေဟ့ဆိုလို႔သာဝင္လာရတယ္ သူ႔ဇာတ္ရုပ္သူဘာမွန္း ခ်က္ျခင္းမသိေသးဘူး။ ခုမွ လူရည္လည္ဖို႔ စလုပ္ရတုန္း။ ဒါကတစ္ခ်က္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က တိုင္းမႉးေတြသူ႔လူ မျဖစ္ေသးဘူး။ ျဖစ္ေအာင္လုပ္ဖို႔လည္း မလြယ္ေသးဘူး။ သူ အာဏာသိမ္းဖို႔ဆိုတာ တပ္ကို သူ႔လက္သူ႔ေျချဖစ္ေအာင္လုပ္ႏိုင္မွရမွာ။ ခု မရေသးတာအျမင္ပဲ။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ကာခ်ဳပ္ဆိုေပမယ့္ စီနီယာေတြၾသဇာကလြတ္ေအာင္ သူ႔လက္သူ႔ေျချဖစ္ေအာင္ တပ္ကိုမလုပ္ရေသး မလုပ္ႏိုင္ေသးဘူး။ တိုင္းမႉးေတြအကုန္ သူ႔လူေတြမျဖစ္ေသးဘူး။ ျဖစ္ေအာင္လည္း လုပ္မရေသးဘူး။ ကာခ်ဳပ္ကအာဏာသိမ္းခ်င္ရင္ အနည္းဆံုးတိုင္းမႉးေတြ သူ႔လူျဖစ္ေအာင္ စစ္တိုင္းအားလံုးကေသနတ္ေတြအကုန္ကို အမိန္႔ေပးႏိုင္ေလာက္ေအာင္ တပ္အေပၚၾသဇာႀကီးမွ ရွိမွရတယ္။ မင္းေအာင္လိႈင္ၾသဇာ အဲ့သေလာက္မႀကီးေသးဘူး။ ႀကီးခြင့္မေပးေသးဘူး။ ႀကီးခြင့္ေပးလာမယ္၊ ရသြားမယ္ဆိုရင္ေတာ့တမ်ိဳးျဖစ္မယ္။ ေနဝင္းအာဏာမသိမ္းခင္ကတည္းက တပ္ကိုတလက္ကိုင္တပ္ သူ႔တပ္ျဖစ္ေအာင္လုပ္ထားတာ။ ေနာက္ပိုင္း သူ႔စိတ္တိုင္းက်ျဖစ္ေတာ့မွ သူစိတ္ခ်တဲ့လူေတြလက္ထဲအပ္ေပးတာ။ သန္းေရႊခင္ၫြန္႔ဂိုဏ္းက ေစာေမာင္ကိုဖယ္ၿပီးဝင္ခ်လာခ်ိန္မွာ ေစာေမာင္ကတပ္အေပၚတည္ေဆာက္ၿပီးသား။ ဒါေၾကာင့္ လက္က်န္ေစာေမာင္ဂိုဏ္းသားတခ်ိဳ႔ကို ယာယီသံုးရေသးတယ္။ ေနာက္ေတာ့ တပ္အေပၚသူ႔ၾသဇာေညာင္းၿပီဆိုမွ နံပတ္ဝမ္းေနရာထိုင္ၿပီး အာဏာရွင္ႀကီးလုပ္ရတာ။ ဂိုဏ္းေပါင္းစံုသန္႔ရွင္းေရးလုပ္ၿပီး ၿပိဳင္ဘက္ကင္းလာတာ။ ခု ကာခ်ဳပ္က အဲသလိုလုပ္လို႔မရႏိုင္ေသးဘူး။ ေနာက္ၿပီး သမၼတႀကီးအမိန္႔ကိုမနာခံပဲ ထင္ရာလုပ္ေနတာ မဟုတ္ဘူး။ တစ္စုလံုးတစ္စံုလံုးရဲ့အက်ိဳးစီးပြားကို သမၼတႀကီးနည္းတူ သူလည္းေဖာ္ေဆာင္ေပးေနတာ။ ကာကြယ္ေနရတာ။ ခုေန မင္းေအာင္လိႈင္က သူ႔တပ္ေတြကို (ကခ်င္ျပည္နယ္မွာတိုက္ေနတာေတြရပ္)လို႔ အမိန္႔ေပးၾကည့္ပါလား။ တိုက္ပြဲေတြမရပ္ခင္မွာတင္ မင္းေအာင္လိႈင္ အရင္ရပ္သြားလိမ့္မယ္။ ဦးသိန္းစိန္က တိုက္ပြဲေတြရပ္လို႔ အမိန္႔ေပးၾကည့္ပါလား သူပဲ အရင္ရပ္သြားမွာပဲ။ေျပာရရင္ ခုခ်ိန္မွာ တစ္စံုလံုးဆိုင္ရာအက်ိဳးစီးပြားကို အတိအလင္းအကာအကြယ္ေပးထားတာက ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒပဲ။ အဲ့ဒါနဲ႔ အခိုင္အမာအကာအကြယ္ယူၿပီး အခိုင္အၿဖီးျဖစ္ေအာင္လုပ္ေနတာလည္း လူတိုင္း သိေနတာပဲ။ အဲ့ဒါ သူတို႔အသက္ဗူးပဲ။ အဲ့ဒါ ဟသၤသာေတြအသိုက္ပဲ။ အဲ့ဒီမွာ ဟသၤာေတြေပါက္တာပဲ။ အဲ့ဒါ သူတို႔ရဲ႔ ဇာတ္တူျခင္းအေဆာက္အဦႀကီးပဲ။ အဲ့ဒါႀကီး အဲ့ဒီဥပေဒႀကီးစိုးမိုးတာကို(တရားဥပေဒစိုမိုးေရး)လို႔ေျပာရင္ ႏိုင္ငံေရးအဆံေခ်ာင္တာပဲ။ ေျပာမယ္ဆို လူတိုင္းမွာ ေျပာစရာေတြမ်ားမွာပါ။ အျခားသူေတြလည္း မိမိအျမင္ကိုေျပာၾကေစခ်င္ပါတယ္။ သမၼတႀကီးကိုယံုသူေတြလည္း ဆက္ယံုၾကပါေစ။ မယံုသူေတြလည္းမယံုၾကပါေစ။ စစ္အုပ္စု၊ စစ္အာဏာ၊ စစ္ဗ်ဴရိုကေရစီယႏၱယားနဲ႔ စစ္အက်ိဴးစီးပြားႀကီးကိုဖ်က္ဖို႔ဆန္႔က်င္တြန္းလွန္သူေတြလည္း ဆန္႔က်င္တြန္းလွန္ၾကေစေပါ့။ တခါတေလ စကားမ်ားမယ္။ တခါတေလ အျငင္းအခုန္ သည္းသန္ျပင္းထန္မယ္။ တခါတေလရန္ျဖစ္မယ္။ တခါတေလမွာရန္ျဖစ္ရံုေလာက္ပဲ ရန္သူမျဖစ္ၾကေၾကးေပါ့။ တခါတေလမွာမွာေတာ့ ရန္ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ရန္သူပါဆက္ျဖစ္ၾကတာေပါ့။ ဘာျဖစ္လဲ ရန္သူျဖစ္တာ မိတ္ေဆြျဖစ္တာ။ အထူးအဆန္းမွတ္လို႔။ ေခတ္က ရန္သူ႔ရဲ႔ရန္သူဆိုတိုင္း မိတ္ေဆြျဖစ္ၾကတဲ့၊ မိတ္ေဆြျဖစ္ရတဲ့၊ မိတ္ေဆြျဖစ္ၾကရတဲ့ေခတ္မွ မဟုတ္ေတာ့တာ။ တစ္ခုပဲ ၾကားေနသလိုလို ေရႊျပည္ေအးလိုလိုမ်က္ႏွာဖံုးစြပ္ၿပီး လူသတ္သမားေတြ ရာဇဝတ္ေကာင္ေတြကို သူေတာ္ေကာင္းေတြနဲ႔ကယ္တင္ရွင္ေတြ၊ ဒီမိုကေရစီဖခင္ႀကီးေတြလို ရာဇဘိေသကခံမေပးၾကရင္ၿပီးတာပါပဲ။ မ်ိဳးျမင့္ခ်ိဳ

read more

ၿငိမ္းခ်မ္းေရးပဲ့တင္သံ အပိုင္း-၃ဝ (မ်ိဳးျမင့္ခ်ိဳ)

ႏိုဝင္ဘာ ၂၉ ရက္ ၂ဝ၁၂ ေန႔ကအာရ္အက္ဖ္ေအမွထုတ္လႊင့္ၿပီး

ေသာတရွင္မ်ားခင္ဗ်ား…အနာဂတ္စစ္အာဏာအထိုင္ခ်စခ်ိန္ျဖစ္တဲ့ (၁၉၉၂)ကေန(၉၅)အထိကာလမွာ စစ္အစိုးနဲ႔အပစ္ရပ္ခဲ့တာ စုစုေပါင္း (၇)ဖြဲ႔ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ ဦးေဂဘရယ္ပ်ံဦးေဆာင္တဲ႔ KNG လို႔ဆိုတဲ့ ကယန္းအမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးအဖြဲ႔လည္းပါပါတယ္။ အဲ့ဒီအဖြဲ႔ဟာ KNLP လို႔ေခၚတဲ့ ကယန္းျပည္သစ္ပါတီကေန ခြဲထြက္လာတဲ့အဖြဲ႔ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္အစိုးရနဲ႔အပစ္ရပ္ဖို႔ ၾကားဝင္ေဆာင္ရြက္ေပးသူက ဦးစံေအာင္လို႔ဆိုပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့သီတင္းပတ္ေတြက က်ေနာ္တင္ျပခဲ့တဲ့အဖြဲ႔အစည္းေတြနည္းတူ ဒီအဖြဲ႔လည္းမိခင္အဖြဲ႔အစည္းကေန ခြဲထြက္လာတာမွန္ေပမယ့္ သူ႔က်ေတာ့ မတရားသင္းကေန ဖ်က္ေပးတယ္လို႔မေတြ႔မိခဲ့ပါဘူး။ ေဖာ္ေဖၚဝါရီ ၂၇ ရက္ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္က အပစ္ရပ္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ကယားျပည္နယ္အထူးေဒသ(၁)အျဖစ္နဲ႔ ဖယ္ခံုၿမိဳ့နယ္ မိုးၿဗဲေဒသမွာရံုးစိုက္ၿပီး စီးပြားေရးလုပ္ေနခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ႒ာေနျပည္သူ႔စစ္အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းသြားတာေတြ႔ရပါတယ္။

၁ဝ ခုေျမာက္အပစ္ရပ္ခဲ့တာကေတာ့ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔ျဖစ္ၿပီး KIO အျဖစ္ ပိုထင္ရွားလူသိမ်ားပါတယ္။ ေကအိုင္အိုမွာ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ ေကအိုင္ေအရယ္လို႔ တပ္အေနနဲ႔လည္းရွိပါတယ္။ ဒီအဖြဲ႔ရဲ့ေနာက္ခံကို အက်ဥ္းခ်ဳပ္အျဖစ္တင္ျပရရင္ ဦးႏုဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ရွိေနစဥ္က ဗုဒၶဘာသာကိုႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာအျဖစ္ ျပဳလုပ္ေရးရည္မွန္းခ်က္နဲ႔
အစီအစဥ္လုပ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ အဲ့ဒီ အစီအစဥ္ကို အျခားဘာသာဝင္ေတြမေျပာနဲ႔ ဗုဒၶဘာသာဝင္ရဟန္းတခ်ိဳ႔နဲ႔ လူအခ်ိဳ႔ကေတာင္မႏွစ္ၿမိဳ့လို႔ အေျခအတင္အျငင္းအခံုေတြ ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ အဲဒီကိစၥကိုအေၾကာင္းျပဳၿပီး ေဇာ္စိုင္း၊ ေဇာ္တူး၊ ေဇာ္ဒန္ဆိုတဲ့ညီအကိုတေတြကဦးေဆာင္ၿပီး ကခ်င္လူငယ္တခ်ိဳ႔နဲ႔အတူ (၁၉၆၁)ခုႏွစ္မွာ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔အျဖစ္နဲ႔ စတင္သေႏၶတည္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ကာလတခုၾကာတဲ့အထိ ဗကပနဲ႔မဟာမိတ္ေတြ ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ အဖြဲ႔အစည္းမွာ ေခါင္းေဆာင္မႈအေျပာင္းအလဲေတြအစဥ္အဆက္ရွိေပမယ့္ လူမ်ိဳးစုေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႔ေတြထဲမွာေတာ့ အင္အားေတာင့္တင္းတဲ့ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းတခုလည္းျဖစ္ပါတယ္။ (၁၉၉၃)ခုႏွစ္က စၿပီး စစ္အုပ္စုနဲ႔ (၅)ႀကိမ္တိုင္တိုင္ေဆြးေႏြးၿပီး တဲ့ေနာက္ (၉၄)ခုႏွစ္ေရာက္မွ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ခဲ့တာလည္းျဖစ္ပါတယ္။

ေသာတရွင္မ်ားခင္ဗ်ား..ေကအိုင္အို/ေကအိုင္ေအလို႔ဆိုတဲ့ အဲ့ဒီအဖြဲ႔မွာ တျခားအပစ္ရပ္အဖြဲ႔ေတြနဲ႔မတူတဲ့ သီးျခားအေျခအေနတခ်ိဳ႔ရွိပါတယ္။ အဲဒီအဖြဲ႔ဟာ ေတာခိုၿပီးေနာက္ပိုင္း မတရားသင္းအျဖစ္ အသတ္မွတ္ခံရေပမယ့္ ခု အပစ္ရပ္တဲ့အခ်ိန္ထိေအာင္ မတရားသင္းအျဖစ္ကေန တရားဝင္ဖ်က္ေပးခံရတာေတာ့ မေတြ႔ရပါဘူး။ ဘယ္တုန္းကမွ မတရားသင္းမျဖစ္ဖူးသူေတြကိုေတာင္ မတရားသင္းကေနထုတ္ေပးေနရတဲ့အခ်ိန္မ်ိဳးမွာ သူ႔တို႔ကိုက်ေတာ့အပစ္ရပ္ၿပီးတာေတာင္ မတရားသင္းထဲ ဆက္ထည့္ထားတာကလည္း ေတြးစရာျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲ့ဒီအဖြဲ႔ရဲ႔ ေနာက္ထူးျခားခ်က္တခုက စစ္အုပ္စုဟာ ဒီတဖြဲ႔နဲ႔ကလြဲလို႔ အျခားဘယ္အဖြဲ႔အစည္းနဲ႔မွ စာခ်ဳပ္စာတမ္းနဲ႔အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး မလုပ္ခဲ့တာပဲျဖစ္ပါတယ္။ အျခားအဖြဲ႔ေတြနဲ႔ေတာ့ Gentleman Agreement လို႔ဆိုတဲ့ ႏႈတ္ကတိနဲ႔သာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ တခါ အပစ္ရပ္ၿပီးမၾကာခင္မွာပဲ တပ္ေနရာခ်ထားေရးေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ စစ္အစိုးရနဲ႔စစ္ေရးတင္းမာမႈေတြအထိ ျပန္ျဖစ္ခဲ့ရရံုမက ခုခ်ိန္ထိလည္း သူေသကိုယ္ေသတိုက္ေနရတဲ့အဖြဲ႔လည္း ျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။ ခုအေနအထားကေနၾကည့္ေျပာရင္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးပ်က္သြားၿပီလို႔ ေျပာဖို႔ခက္သလို မပ်က္ေသးဘူးလို႔လည္းေျပာဖို႔မလြယ္ပါဘူး။

ပကတိအေနအထားအေပၚကေနၾကည့္ရမယ္ဆိုရင္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးက်ိဳးေပါက္သြားၿပီလို႔ေတာ့ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ အပစ္ရပ္ၿပီးကတည္း ျပန္ျပန္တိုက္ေနခဲ့ရတာဟာ ခု ဦးသိန္းစိန္ရဲ႔ႀကံ့ဖြံ႔အစိုးရထိတိုင္ေအာင္ပါပဲ။ တဘက္မွာလည္း ခုခံစစ္ကိုတိုက္ေနရင္း တဘက္မွာလည္း ႏိုင္ငံေရးအရေဆြးေႏြးဖို႔ေတာင္းဆိုေနရတဲ့ အေနအထားပါပဲ။ အပစ္ရပ္စဥ္ကရထားခဲ့တဲ့ကတိအတိုင္း ႏိုင္ငံေရးအရေဆြးေႏြးၾကမယ္ဆိုတဲ့အဆင့္ကို ခုထိမေရာက္ေသးတာကေတာ့ ေသခ်ာလွပါတယ္။ လူေတြေျပာေလ့ရွိၾကတဲ့ “စစ္လည္းမတိုက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလည္းမရ”ဆိုတဲ့ အေျခအေနလို႔ေတာင္ ေျပာဖို႔ခက္ပါတယ္။ ျဖစ္ေနတဲ့အျဖစ္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမေျပာနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေတာင္ တည္တည္တန္႔တန္႔မရွိေသးတဲ့ အေနအထားျဖစ္ေနလို႔ပါပဲ။

ေသာတရွင္မ်ားခင္ဗ်ား..စစ္အစိုးရနဲ႔ (၁၁)ဖြဲ႔ေျမာက္အပစ္ရပ္ခဲ့တာကေတာ့ (ကလလတ)လို႔ဆိုတဲ့ ကရင္နီျပည္နယ္လူမ်ိဳးေပါင္းစံုလြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအဖြဲ႔ကေတာ့ သူ႔မိခင္အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္တဲ့ KNPP လို႔ဆိုတဲ့ ကရင္နီအမ်ိဳးသားတိုးတက္ေရးပါတီကေန ႏိုင္ငံေရး သေဘာတရားေရးကြဲၾကၿပဲၾကရာကေန (၁၉၇၈)ႏွစ္ထဲမွာ ခြဲထြက္လာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ (၈ဝ) ခုႏွစ္ထဲေရာက္ေတာ့ ကလလတအျဖစ္ဖြဲ႔စည္းၿပီး ဗကပဆီကလက္နက္နဲ႔ တျခားအကူအညီေတြယူခဲ့ဖူးပါတယ္။ တခါ (၁၉၈၉)ထဲမွာ ဗကပၿပိဳကြဲခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ကယန္းျပည္သစ္ပါတီ၊ ရလလဖတို႔နဲ႔ေပါင္းၿပီး လူမ်ိဳးေပါင္းစံုျပည္သူ႔ဒီမိုကေရစီတပ္ေပါင္းစုအေနနဲ႔ ဆက္လုပ္ေနခဲ့ပါတယ္။ (၉၄)ခုႏွစ္ထဲက်ေတာ့မွ စစ္အစိုးရနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ့ေနာက္ေတာ့ ကယားျပည္နယ္အထူးေဒသ(၂)အေနနဲ႔ ေဟြဆိုင္းမွာအေျခစိုက္ပါတယ္။ (၂၀၀၉) ထဲေရာက္ေတာ့ စစ္အစိုးရရဲ့ဖိအားေပးတာကို ေတာင့္မခံႏိုင္ေတာ့အဆံုး နယ္ျခားေစာင့္တပ္အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းေပးလိုက္ပါတယ္။ ေျပာရရင္ ဒီအဖြဲ႔ဟာ ေတာထဲရွိေနစဥ္ကာကတည္းက မတရားသင္းအျဖစ္ အသတ္မွတ္ခံခ်င္ခံခဲ့ရႏိုင္ပါတယ္။ တရားဝင္ထုတ္ေဖာ္ေၾကညာတာကေတာ့ မၾကားမိခဲ့ဖူးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သတ္မွတ္ခံရသည္ျဖစ္ေစ မခံရသည္ျဖစ္ေစ အပစ္ရပ္ခဲ့တဲ့အခ်ိန္မွာ မတရားသင္းအျဖစ္ကေန ပယ္ဖ်က္ေပးတာေတာ့မရွိခဲ့ပါဘူး။

ေသာတရွင္မ်ားခင္ဗ်ား…KNLP လို႔ဆိုတဲ့ ကယန္းျပည္သစ္ပါတီကေတာ့ (၁၂) ဖြဲ႔ေျမာက္အပစ္ရပ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီအဖြဲ႔ကို (၁၉၆၄) ခုႏွစ္မွာ ရြာသူႀကီးဗိုလ္ပ်ံကဦးေဆာင္ၿပီး ကယန္းတပ္မေတာ္လို႔ စထူေထာင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အဖြဲ႔ဖြဲ႔ၿပီးသိတ္မၾကာခင္မွာပဲ စစ္တပ္နဲ႔ျဖစ္ခဲ့တဲ့ တိုက္ပြဲတခ်ိဳ႔မွာအေရးနိမ့္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ အဖြဲ႔ရဲ့ေခါင္းေဆာင္အမ်ားစု လက္နက္ခ်သြားခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၇ဝ)ခုႏွစ္အေႏွာင္းပိုင္းကာလေတြေရာက္ေတာ့မွ ငိန္းကယန္းထန္ ေခၚ ဦးေရႊေအးရဲ႔ေခါင္းေဆာင္မႈနဲ႔ ကယန္းျပည္သစ္ပါတီကို ဖြဲ႔စည္းခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအဖြဲလည္း ဗကပနဲ႔ဆက္သြယ္ၿပီး လက္နက္နဲ႔တျခားအကူအညီေတြယူခဲ့ဖူးပါတယ္။ (၁၉၉၄) ခုႏွစ္ထဲမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ခဲ့ၿပီး ကယားျပည္နယ္ အထူးေဒသ (၃)အေနနဲ႔ လိြဳင္ေကာ္မွာရံုးစိုက္ၿပီး ႒ာနခ်ဳပ္ကိုေတာ့ ျပင္ေဆာင္မွာထားပါတယ္။ ဒီကယန္းျပည္သစ္ပါတီဟာလည္း သက္တမ္းရွည္ၿပီး ဖြဲ႔စည္းစည္အခ်ိန္ေတြထဲက မတရားသင္းအျဖစ္ရွိေနခဲ့တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းျဖစ္ပါတယ္။ သူလည္းပဲ ျပည္သူ႔စစ္အျဖစ္အျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းဖို႔ စစ္အစုိးရရဲ႔ဖိအားေပးတာေတြခံခဲ့ရပါတယ္။ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလုပ္ခ်ိန္မွာ သူ႔ကိုလည္း မတရားသင္းအျဖစ္ကေနပယ္ဖ်က္ေပးတာေတာ့ မေတြ႔ခဲ့ပါဘူး။

ေသတရွင္မ်ားခင္ဗ်ား လာမယ့္အပတ္ေတြမွာ ေဖာ္ျပဖို႔က်န္ေနေသးတဲ့အဖြဲ႔တခ်ိဳ႔အေၾကာင္းဆက္လက္ တင္ျပေပးပါ့မယ္။

က်ေနာ္မ်ိဳးျမင့္ပါခင္ဗ်ား

read more

ၿမိဳ့ေတာ္ခန္းမထက္ကအလံေတာ္-၃ (ေမာင္လွဝင္း-ျမင္းၿခံ)

ကမၻာ့အလုပ္သမားလႈပ္ရွားမႈ အေတြ႔အႀကံဳသင္ခန္းစာမ်ား (၃) ၿမိဳ့ေတာ္ခန္းမထက္က အလံေတာ္(ေမာင္လွဝင္း-ျမင္းၿခံ) [၁၇၈၉ ခုႏွစ္က ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရးဟာ ဓနရွင္ေတာ္ လွန္ေရးပဲ။ ဒီေတာ္လွန္ေရးလည္းျဖစ္ပြားလာေရာ ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရးရဲ့အေတြ႔အႀကဳံဟာ ဥေရာပသမုိင္းတခုလုံးအေပၚမွာလႊမ္းမုိးသြားခဲ့တယ္။ ျပင္သစ္ျပည္က (၁၈၄၈)ခုႏွစ္ေတာ္ လွန္ေရးမ်ားဟာလည္း ဆုိရွယ္လစ္ေတာ္လွန္ေရးမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူက ဆုိရွယ္ လစ္ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ လမ္းခင္းေပးခဲ့တယ္။ (၁၈၄၈)ခုႏွစ္မွာျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ဇြန္လ ပဲရစ္ အေရးအခင္းမွာ ရီပတ္ဘလစ္ကင္(သမၼတဂုိဏ္းသား) ဓနရွင္လူတန္းစားကအလုပ္သမားေတြ ကုိပစ္သတ္ခဲ့တဲ့ျဖစ္ရပ္ကေနညႊန္ျပလုိက္တဲ့အခ်က္ကေတာ့ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားတခုတည္း သာလွ်င္ ဆုိရွယ္လစ္လကၡဏာရွိေၾကာင္း ေနာက္္ဆုံးအခုိင္အမာျပဳသက္ေသျပလုိက္ တာျဖစ္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ အဲဒီကာလအထိျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ သမုိင္းစဥ္အဆက္ဆက္ေတာ္ လွန္ေရးမ်ားအားလုံးရဲ့အဆုံးသတ္ရလဒ္ဟာ (နိဂုံးခ်ဳပ္ခ်က္ဟာ)“အုပ္စိုးသူလူတန္းစားတရပ္ရဲ့ေနရာမွာ အျခားအုပ္စုိးသူလူတန္း စားတရပ္ကအစားထုိးတဲ့ျဖစ္စဥ္ပဲ”ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီအစားထုိး လုိက္တဲ့လူတန္းစားဟာ အုပ္စုိးခံျပည္သူလူထုနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့လူနည္းစုကေလးမွ်သာျဖစ္ခဲ့တယ္။ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားရဲ့လႈပ္ရွားမႈေတြ ကေတာ့ ေတာ္လွန္ေရးဆင္ႏႊဲရာမွာ အမ်ားတကာ့အမ်ားစု ျပည္သူလူထုရဲ့အက်ဴိးစီးပြားအတြက္ အမ်ားတကာ့အမ်ားစုႀကီးရဲ့ ကုိယ္ပုိင္အသိရွိၿပီး အမွီခုိကင္းတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြျဖစ္လာတယ္။ ပဲရစ္ဘုံအဖြဲ႔ကာလမွာက်ေတာ့ ျပင္သစ္ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားရဲ႔သမုိင္းမွာ ပထမဦးဆုံးအႀကိမ္ အျဖစ္နဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအာဏာကုိ (၂) လတုိင္တုိင္သိမ္းပုိက္ႏုိင္ခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အိန္ဂယ္က “အဲဒီ ပစၥည္းမဲ့အာဏာဟာ ဘယ္လုိမ်ိဳးလဲဆုိတာ သိလုိၾကပါသလား၊ ပဲရစ္ဘုံအဖြဲ႔ကုိသာၾကည့္လုိက္ၾကပါေတာ့” လုိ႔ ညႊန္ျပခဲ့တယ္]

ျပင္သစ္ၿပည္လူတန္းစားတုိက္ပြဲမ်ားထဲမွ မာ့က္စ္ႏွင့္အိန္ဂယ္တုိ႔က ယင္းသုိ႔အလြန္တရာတန္ဖုိးရွိသည့္နိဂုံးခ်ဳပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ သေဘာတရားမ်ားဆြဲထုတ္ယူႏုိင္ခဲ့ၾကသည္။ ယင္းကဲ့သုိ႔ နိဂုံးခ်ဳပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္သေဘာတရားမ်ား ဆြဲထုတ္ယူႏုိင္ေလာက္ေအာင္ လည္း ျပင္သစ္ျပည္လူတန္းစားတုိက္ပြဲမ်ားသည္ သမုိင္းအရအေရးပါမႈရွိၿပီး ႂကြယ္ဝလွသည့္အေတြ႔အႀကဳံမ်ားရွိခဲ့ပါသည္။ လူသားတုိ႔သည္ မိမိတုိ႔သမုိင္းကုိ မိမိတုိ႔ကုိယ္တုိင္ေရးခဲ့ၾကသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ထိုသမုိင္းကုိ သူတုိ႔ဆႏၵအတုိင္းသူတုိ႔စိတ္ တုိင္းက် ေရးႏုိင္ခဲ့ၾကသည္မဟုတ္ပါ။ သူတုိ႔ကုိယ္တုိင္ေရြးခ်ယ္ထားသည့္ အေျခအေနေအာက္မွာေရးႏုိင္ခဲ့ၾကသည္လည္းမဟုတ္။ အတိတ္ကာလကလက္လႊဲေပးလုိက္ၿပီး မ်က္ေမွာက္ကာလမွာ တုိက္ရုိက္ရင္ဆုိင္ေတြ႔ႀကံဳေနရသည့္အေျခအေနမ်ားေအာက္မွာသာ ယင္းသမုိင္းကုိေရးခဲ့ၾကရျခင္းျဖစ္သည္။ ကြယ္လြန္သြား ၿပီျဖစ္သည့္မ်ိဳးဆက္အားလုံးတုိ႔၏ အစဥ္အလာေတြက သက္ရွိ(လက္ရွိ)ေနထုိင္သူမ်ား၏ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ေျခာက္အိပ္မက္တခုလုိ အေႏွာင့္အယွက္ျပဳေနတဲ့ အေတြ႔အႀကဳံအျဖစ္ ဝန္ထုပ္ဝန္ပုိးတခုပမာဖိထားပါသည္။ယင္းအတြက္ လက္ရွိလူသားမ်ားသည္ မိမိကိုယ္ကုိေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲရာမွာႏွင့္ အရာကိစၥေတြကုိေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲၾကရာတြင္ (သုိ႔မဟုတ္)အရင္ဘယ္တုန္းကမွ မတည္ရွိဖူးေသးေသာအရာမ်ားကုိဖန္တီးၾကရာတြင္…အတိအက်ေျပာရလွ်င္ အက်ပ္အတည္းေတြႏွင့္ရင္္ဆုိင္ ရသည့္ကာလ၊ ေတာ္လွန္ေရးအေရးတႀကီးအပူတျပင္းျဖစ္လာသည့္ကာလမ်ားတြင္ စုိးရိမ္ပူပန္စိတ္မ်ားေပၚလာတတ္ၿပီး အတိတ္တုန္းက လႈပ္ရွားျပဳမူေဆာင္ရြက္ရာတြင္ထားရွိခဲ့ၾကသည့္စိတ္ဓာတ္မ်ားကုိ ျပန္လည္၍ထုတ္ယူသုံးစြဲၾကရပါသည္။ အတိတ္ကာလ လူသားတုိ႔ထံမွ နာမည္မ်ား…တုိက္ပြဲမ်ား…ေၾကြးေၾကာ္သံမ်ား…လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ႏွင့္ထုံးတမ္းစဥ္လာမ်ား …အစရွိသည္တုိ႔ကုိ ကမၻာ့သမုိင္းျမင္ကြင္းသစ္မွာအသုံးျပဳဖုိ႔အတြက္ ေခ်းငွားထုတ္ယူတာမ်ိဳးေတြျဖစ္တတ္သည္။

အေတြ႔အႀကဳံေတြကုိ လူသားတုိ႔အသုံးခ်ေလ့ရွိသည့္နည္းနာမ်ားထဲက အေၾကာင္းရင္းဥပမာတရပ္ျဖစ္ပါသည္။ လက္ရွိေတာ္လွန္ေရးမ်ားသည္ လည္း ဤသေဘာအတုိင္း အတိတ္ေတာ္လွန္ေရးအေတြ႔အႀကံဳမ်ားကုိ အသုံးခ်ၾကရပါသည္။ (၁၈)ရာစုတုန္းကလုိမ်ိဳး ဓနရွင္ေတာ္လွန္ေရးမ်ားသည္ မုန္တုိင္းတိုက္သည့္ႏွယ္အရွိန္လ်င္ျမန္စြာႏွင့္ ေအာင္ပြဲမ်ားတခုၿပီးတခု ရရွိခဲ့သည္။ အက်ဳိးဆက္ေတြမွာလည္း ပုိ၍ပုိ၍ ျမင့္မားလာခဲ့သည္။ လူေတြေရာ၊ အရာကိစၥေတြပါေတာက္ပၿပီး အေရာင္လက္ေနခဲ့ၾကသည္။ စိတ္ထဲတြင္ ေပ်ာ္ရႊင္မႈေတြႏွင့္ျပည့္လွ်မ္းေနခဲ့ၾကသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ဤအျခင္းအရာမ်ားသည္ သက္တမ္းတုိခဲ့ၾကသည္။ ေနာက္ဆုံးအဆင့္အထိေအာင္ပြဲအရွိန္တက္ခဲ့ၿပီး မၾကာမီမွာပဲ တနည္းအားျဖင့္ မုန္တုိင္းရိုက္ခတ္မႈကာလ၏အက်ဳိးဆက္မ်ား၊ ရလဒ္မ်ားကုိရွင္းရွင္းလင္းလင္းနိဂုံးမခ်ဳပ္ရေသးမီမွာပဲ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းသည္ ျပန္လည္နိမ့္က်သြားခဲ့ရျပန္သည္။ ကာလရွည္နိမ့္က်မႈဟု ဆုိရပါလိမ့္မည္။ ဓနရွင္လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္းမွ နိမ့္က်မႈဟုလည္းဆုိႏုိင္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ (၁၉)ရာစုႏွစ္ ေတာ္လွန္ေရးမ်ိဳးကဲ့သုိ႔ေသာပစၥည္းမဲ့ေတာ္လွန္ေရးမ်ားသည္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိေဝဖန္သုံးသပ္မႈမ်ား လုပ္ရေတာ့သည္။ သူတုိ႔၏ ကုိယ္ပုိင္အေရးကိစၥေတြ၊(တဦးခ်င္းကုိယ္က်ဳိးစီးပြားထိပ္ တင္မႈေတြ) ရုိက္ခ်ဳိးဖုိ႔ကုိယ့္ဘာသာႀကိဳးစားရေတာ့သည္။ အသစ္ျပန္စႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ေနာက္ျပန္လွည့္ၿပီး ရွင္းရွင္းလင္းလင္းနားလည္ေအာင္ ျပန္လည္သုံးသပ္ရသည္။
ပစၥည္းမဲ့တုိ႔က ရန္သူကုိၿဖိဳခ်တုိက္ပြဲဝင္ခဲ့သည့္အေတြ႔အႀကဳံတြင္ သူတုိ႔တုိက္ခုိက္ပစ္လုိက္သည့္ရန္သူမ်ားသည္ ေျမႀကီးေပၚမွာအားယူကာ အသစ္ျပန္လည္ရွင္သန္ေပါက္ဖြားလာျခင္းကို ေတြ႔ျမင္ရသည္။ သူတုိ႔ေရွ႔မွာ ႀကီးမားသည့္အလုံးအထည္ျဖစ္လာသည္။(ဒါဟာ မာ့က္စ္နဲ႔အိန္ဂယ္တုိ႔ရဲ့သုံးသပ္ခ်က္ပါ။ မ်က္ေမွာက္ (၂၁)ရာစုအျခင္းအရာမ်ားကလည္း ဒီသုံးသပ္ခ်က္ မွန္ကန္ေနေၾကာင္းေတြ႔ရွိရပါတယ္။ စာေရးသူ) အားေကာင္းေမာင္းသန္ ျပန္ျဖစ္လာသည္။ ထုိေၾကာင့္ သူတုိ႔၏ ပထမဆုံးအႀကိမ္ ႀကိဳးပမ္းတုိ္က္ပြဲဝင္ခဲ့သည့္ကာလက မိမိတုိ႔၏ခ်ဳိ႔ယြင္းခ်က္၊ အားနည္းခ်က္၊ မျပည့္စုံမႈမ်ားကုိ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားသည္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိအၫွာတာကင္းမဲ့စြာ ရက္ရက္စက္စက္သေရာ္သည္။ ေလွာင္ေျပာင္သည္။ အၿမဲတမ္း ေနာက္ဆုတ္တပ္လန္ေနရတဲ့အျဖစ္မ်ိဳး ခဏခဏမႀကဳံေစရန္အတြက္ ေနာက္ျပန္္ဆုတ္လုိ႔မရေတာ့သည့့္အေနအထား မေရာက္မီအခ်ိန္အတြင္းမွာကိုယ့္ကုိယ္ကုိ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ေဝဖန္ေရးလုပ္ရျခင္းျဖစ္သည္။ 

ေရွ႔တုိက္ပြဲမ်ားအတြက္ ေနာက္ျပန္လွည့္ၿပီး ရွင္းလင္းေအာင္သုံးသပ္ျခင္းသည္ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားႏွင့္အဖိႏွိပ္ခံျပည္သူမ်ားအတြက္ လုိအပ္ခ်က္တခုျဖစ္ေၾကာင္းထင္ရွားပါသည္။ ထုိစဥ္က ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရးအတြင္းဝယ္ အလြန္လွပေသာေႂကြးေၾကာ္တပ္လွန္႔သံကေလးတခု ရွိခဲ့ဖူးသည္။ ေတာ္လွန္ေရးတုိက္ပြဲအတြင္း ပါဝင္လာေစဖုိ႔လႈံ႔ေဆာ္သံျဖစ္သလုိ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိေဝဖန္ေရးအတြက္လႈံ႔ေဆာ္သည္လည္းျဖစ္ႏုိင္သည္။

“အေျခအေနေတြကုိယ္တုိင္က သင္တုိ႔ကုိ ဖိတ္ေခၚေနပါတယ္။
ဒီမွာ ႏွင္းဆီေတြေလ…
ဒီမွာ လာေရာက္ကခုန္ၾက။
သင္စြမ္းႏုိင္သမွ်
ဒီမွာ ပါဝင္ကျပလွည့္”

ကမၻာ့အလုပ္သမားလႈပ္ရွားမႈ အေတြ႔အႀကံဳ သင္ခန္းစားမ်ား – အပုိင္း(၂)

ဥေရာပတုိက္အရင္းရွင္စနစ္ ေခတ္ထလာမႈ

(၁၄)ရာစုႏွစ္ႏွင့္ (၁၅)ရာစုႏွစ္က ဥေရာပတုိက္၏သမုိင္းရုပ္ပုံကားခ်ပ္ကုိၾကည့္လွ်င္ ထုတ္လုပ္ေရးအတတ္ပညာတုိးတက္ျမင့္မားလာမႈ၊ ကုန္စည္ထုတ္လုပ္ေရးျမင့္မားလာမႈႏွင့္ ျပည္ပေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားေရးထြန္းကားလာမႈတုိ႔ကုိ ေတြ႔ျမင္ရလိမ့္မည္၊ ၄င္းျဖစ္ထြန္းမႈမ်ားသည္ အီတလီ၊ ျပင္သစ္၊ ဂ်ာမနီတုိင္းျပည္မ်ား၏ၿမိဳ့တခ်ဳိ႔တြင္ စတင္ေပၚေပါက္လာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္၊ အထူးသျဖင့္ ပင္လယ္ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ့မ်ား၌ျဖစ္၏။

၄င္းေနရာမ်ားတြင္ အရင္းရွင္စနစ္ေခတ္ဦးကာလမွသည္ အရင္းရွင္စနစ္ေခတ္ေကာင္းဆီသုိ႔ တစတစတက္လွမ္းလာေနေသာျဖစ္စဥ္ကုိေတြ႔ရွိရသည္၊ အရင္းရွင္စနစ္ျဖစ္ထြန္းလာမႈတြင္ အၾကမ္းအားျဖင့္ အေျခခံအခ်က္(၂) ခ်က္ရွိသည္၊

(၁) လူနည္းစုဓနရွင္မ်ား၏လက္တြင္းသုိ႔ အရင္းအႏွီးမ်ားစုပုံေရာက္ရွိလာျခင္း၊

(၂) ပစၥည္းမဲ့မ်ားတုိးပြားႀကီးထြားလာျခင္း၊

ထုိေခတ္ကာလက ဥေရာပတုိက္၏သမုိင္းျဖစ္စဥ္မ်ားကုိေလ့လာၾကည့္လွ်င္ အထက္ပါအခ်က္ (၂) ခ်က္၏ေဘာင္အတြင္း အက်ဳံးဝင္ေနသည္ကုိေတြ႔ရသည္။

(၁၄၇၅)ခုႏွစ္တြင္ ရုိင္ဖယ္ေသနတ္ကုိ စတင္တီထြင္ထုတ္လုပ္ႏုိင္ခဲ့ၾကသည္၊ ဤအခ်က္သည္လည္း ဥေရာပတုိက္သားမ်ားအေနျဖင့္ နယ္ေျမသစ္တုိးခ်ဲ႔ဝင္ေရာက္ရန္။ ေစ်းကြက္သစ္ရွာေဖြရန္ႏွင့္ ကုိလုိနီနယ္ပယ္မ်ားလုယက္ရန္တုိ႔အတြက္ အခြင့္သာမႈျဖစ္ေစခဲ့ျပန္သည္။

(၁) လူနည္းစုဓနရွင္မ်ား.လက္တြင္းသုိ႔ အရင္းအႏွီးမ်ား စုပုံေရာက္ရွိလာျခင္း၊

ဓနရွင္လူတန္းစားျဖစ္တည္ေရးတြင္လည္း လုိအပ္သည့္အေျခခံအခ်က္ ၂ ခ်က္ရွိသည္။ ထုတ္လုပ္ေရးပရိေဘာဂမ်ားထူေထာင္ျခင္းႏွင့္ ဖလွယ္ေရးနည္းလမ္းမ်ားရွာေဖြျခင္းတုိ႔ ျဖစ္သည္။ ဓနရွင္လူတန္းစားသည္ ထုတ္လုပ္ေရးကိရိယာကုိ အဆက္မျပတ္ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲေနရ ေလသည္။ တခ်ိန္တည္းတြင္ ထုတ္လုပ္ေရးဆက္ဆံမႈကုိလည္း အဆက္မျပတ္ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲေနရျပန္သည္၊ ထုိသုိ႔မလုပ္လွ်င္ သူ  မတည္တံ့ႏုိင္ပါ။

ပေဒသရာဇ္ေခတ္လက္မႈတပုိင္းစက္မႈလုပ္ငန္းကုိ ေခတ္သစ္စက္မႈလုပ္ငန္းကအစားထုိးဖယ္ရွားပစ္ခဲ့ရသည္၊ လက္မႈပညာသည္ေလးမ်ား၏ အလုပ္ရံုမ်ားအား စက္မႈအရင္းရွင္ႀကီးမ်ား၏စက္ရုံႀကီးမ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းပစ္ခဲ့ရသည္။ ၄င္းေနာက္တြင္ သူ(အရင္းရွင္)သည္ စက္မႈလုပ္ငန္းအထြက္ပစၥည္းကုိေရာင္းခ်ဖုိ႔ (ဖလွယ္ဖုိ႔)အတြက္ ေစ်းကြက္ကုိအဆက္မျပတ္တုိးခ်ဲ႔ရန္လည္းလုိအပ္လာသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဓနရွင္လူတန္းစားတုိ႔ ကမၻာအႏွံ႔ေျခဆန္႔ေျပးလႊားၾကရျခင္းျဖစ္သည္။ ဤသုိ႔ျဖင့္ ကမၻာအႏွံ႔ေျခဆန္႔ရျခင္းတြင္ ေနာက္ထပ္အေၾကာင္းအခ်က္မ်ားလည္း ရွိေသးသည္။ သူ႔ူစက္ရုုံမ်ားတြင္ ျပည္တြင္းကထြက္ရွိေသာကုန္ၾကမ္းမ်ားကုိသုံးစြဲရုုံႏွင့္လုံေလာက္မႈမရွိေတာ့၊ အေဝးဆုံးနယ္ပယ္မွ သယ္ေဆာင္လာရေသာကုန္ၾကမ္းမ်ားကုိသုံးစြဲရသည့္အေျခအေနသုိ႔ဆုိက္ေရာက္လာသည္။ သူ ထုတ္လုပ္လိုက္ေသာ အထြက္ပစၥည္းမ်ားကုိလည္း မိမိျပည္တြင္းမွာသာမက ကမၻာအႏွံအျပားကသုံးစြဲလာၾကေအာင္ ပုိ႔ေဆာင္ျဖန္႔ခ်ိတာလည္းလုပ္လာရသည္။ ဤသုိ႔ျဖင့္ ဓနရွင္လူတန္းစားသည္ ဖလွယ္ေရးနည္းလမ္းသစ္မ်ားရွာေဖြလာရသည္။

ကုန္စည္ေရာင္းဝယ္ေရး(ဖလွယ္ေရး) နည္းလမ္းမ်ားတုိးပြားမ်ားျပားလာသည္ႏွင့္အမွ် ထုတ္လုပ္ေရးပရိေဘာဂထူေထာင္မႈသည္လည္း ပုိမုိႀကီးမားလာသည္။ သည့္ေနာက္တြင္ အေသးစားထုတ္လုပ္ေရးကေလးမ်ားမွာ ေမာင္းထုတ္ခံလုိက္ရသကဲ့သုိ႔ ေဘးသုိ႔လြင့္ထြက္သြားသည္။ အရင္းရွင္ပုိင္စက္မႈလုပ္ငန္းက ေရာင္းဝယ္ဖလွယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္အခ်က္အခ်ာျဖစ္လာၿပီး ဤနည္းျဖင့္ လူနည္းစုဓနရွင္လူတန္းစား၏လက္တြင္းသုိ႔ အရင္းအႏွီးမ်ားစုၿပဳံေရာက္ရွိလာသည္။

ကုိလုိနီနယ္ေျမမ်ား လုယက္ျခင္း။ ကုိလုိနီႏုိင္ငံမ်ားႏွင့္ကုန္စည္ဖလွယ္ျခင္းတုိ႔သည္လည္း အရင္းအႏွီးပုိမုိတုိးမ်ားလာေစေသာအေၾကာင္းအခ်က္တခုျဖစ္သည္၊ ဤအခ်က္က ျပည္ပေရာင္းဝယ္မႈထြန္းကားလာေစသည္၊ အႀကီးမားဆုံးအျမတ္အစြန္းရရွိေစေသာ အေၾကာင္းရင္းလည္းျဖစ္သည္၊။ (၁၁)ရာစုတုန္းက ဘာသာေရးအတြက္တုိက္ခုိက္ခဲ့ရေသာခရူးးဆိတ္စစ္ပြဲေၾကာင့္ ဥေရာပတုိက္ႏွင့္အေရွ႔တုိင္းႏုိင္ငံမ်ား၏ ဆက္သြယ္မႈပုိမုိမ်ားျပားလာခဲ့သည္။ ခရူးဆိတ္စစ္ပြဲဆုိသည္မွာ အာရွမုိင္းနားႏွင့္ဘိုိင္ဇန္တုိင္ႏုိင္ငံတုိ႔ကုိ ျပန္လည္သိမ္းပုိက္ၿပီး တူရကီလက္ထဲမွ အထြဋ္အျမတ္နယ္ေျမ (Holy Land) ကုိ သိမ္းပုိက္ေအာင္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ဥေရာပတုိက္၏အာဏာာပုိင္ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး ဒုတိယေျမာက္အာဗင္ (Urban) က (၁ဝ၉၅)ခုႏွစ္မွာ စစ္သားစုေဆာင္းကာ စတင္တုိက္ခုိက္လာခဲ့သည့္စစ္ပြဲျဖစ္၏၊ ရဟန္းမင္းအဆက္ဆက္ ဘုရင္အဆက္ဆက္တုိက္ခုိက္ခဲ့ေသာစစ္ပြဲျဖစ္သည္။ (၁၂ဝ၃)ခုႏွစ္တြင္ စတုတၳခရူးဆိတ္တပ္မေတာ္က ကြန္စတန္တီႏုိပယ္ၿမိဳ့ကုိသိမ္းပုိက္ရရွိလုိက္သည္၊ ယင္းေနာက္ ဗင္းနစ္ေရတပ္သည္ အေရွ႔ႏုိင္ငံမ်ားသုိ႔ဇိမ္ခံပစၥည္းအသုံးအေဆာင္မ်ား ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားမႈလုပ္လာသည္။ မာကုိပုိလုိလက္ထက္ (၁၂၅၄)မွ (၁၃၂၄)ခုႏွစ္အထိ အေရွ႔အေနာက္ ပင္လယ္ေရေၾကာင္းခရီး စတင္လမ္းပြင့္ကာကူးသန္း သြားလာႏုိင္ခဲ့ၾကသည္။ (၁၄၉၈)ခုႏွစ္ကစတင္ၿပီး ဥေရာပတုိက္သားမ်ားသည္ ဂြတ္ဟုတ္အငူ ( Cape of Good Hope) ကုိေကြ႔ပတ္ကာ အေရွ႔တုိင္းသုိ႔ ပုိမုိခရီးတုိ ေအာင္သြားႏုိင္ေသာလမ္းခရီးကုိ စတင္ေတြ႔ရွိခဲ့ၾကသည္။ ၄င္းသည္လည္း အရင္းရွင္စနစ္အတြက္ ေစ်းကြက္တုိးခ်ဲ႔ဖုိ႔အတြက္လည္းေကာင္း၊ ကုိလုိနီနယ္သစ္ရွာၿပီးလုယက္ဖုိ႔အတြက္လည္းေကာင္း၊ ၄င္းအျပင္ဤနည္းျဖင့္ အရင္းရွင္စနစ္ကုိႀကီးထြားေစဖုိ႔အတြက္လည္းေကာင္း အခြင့္ေကာင္းတခုျဖစ္လာခဲ့သည္။ ေပၚတူဂီတုိ႔ သည္ (၁၄၁၈)ခုႏွစ္ကစၿပီး အာဖရိကတုိက္အေနာက္ဘက္ကမ္းေျခေဒသမ်ားသုိ႔ သြားလာလွည့္ပတ္ေနခဲ့ၾကပါၿပီ၊ သူတုိ႔အတြက္ ကုိလုိနီနယ္သစ္ရွာေဖြခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဤရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ စပိန္ႏွင့္ေပၚတူဂီတုိ႔သည္ ေရေၾကာင္းသိပၸံေက်ာင္းမ်ား ဖြင့္လွစ္ခဲ့ၾကသည္၊ ေပၚတူဂီမွမင္းသားဟင္နရီ (Prince Henry) သည္ (၁၄၂၁)ခုႏွစ္မွသည္ (၁၄၆ဝ)ခုႏွစ္အထိ အာဖရိကတုိက္ အေနာက္ဘက္ကမ္းေျခသုိ႔ စူးစမ္းေလ့လာေရးအဖြဲ႔မ်ား ႏွစ္စဥ္ေစလႊတ္ခဲ့သည္။

(၁၄၇၅)ခုႏွစ္တြင္ ရုိင္ဖယ္ေသနတ္ကုိစတင္တီထြင္ထုတ္လုပ္ႏုိင္ခဲ့ၾကသည္၊ ဤအခ်က္သည္လည္း ဥေရာပတုိက္သားမ်ား အေနျဖင့္ နယ္ေျမသစ္တုိးခ်႔ဝင္ေရာက္ရန္။ ေစ်းကြက္သစ္ရွာေဖြရန္ႏွင့္ကုိလုိနီနယ္ပယ္မ်ားလုယက္ရန္တုိ႔အတြက္ အခြင့္သာမႈျဖစ္ေစခဲ့ျပန္သည္။ (၁၄၉၇)ခုႏွစ္ တြင္ ဗာစကုိဒဂါးမား (Vasco da Gama) က ဂြတ္ဟုတ္အငူကုိေကြ႔ပတ္ၿပီး အိႏၵိယျပည္သုိ႔ စတင္ေရာက္ရွိသြားႏုိင္ခဲ့သည္။ (၁၅၂၁)တြင္ စပိန္ဘုရင္၏ေစလႊတ္ခ်က္အရ မက္ဂ်ယ္လန္ (Magillan) သည္ အတၱလႏိၱတ္ႏွင့္ပစိဖိတ္သမုဒၵရာကုိေက်ာ္ျဖတ္သည့္လမ္းေၾကာင္းမွွတဆင့္ အေရွ႔အိႏၵိယကၼန္းစုသုိ႔ေရာက္ရွိသြားခဲ့ျပန္သည္။

ထုိအခ်ိန္က ဥေရာပတုိက္သည္ အမ်ိဳးသားဘုရင္စနစ္ (National Monarchy) ထြန္းကားေနသည့္အခ်ိန္ျဖစ္၏။ ဘူး (Bourg) ၿမိဳ့မ်ား၌ ဓနရွင္လူတန္းစား၏တစိတ္တပုိင္းျဖစ္တည္လာျခင္းက ဘုရင္၏ၾသဇာအာဏာႀကီးထြားေရးကုိ အေထာက္အကူျပဳေပးခဲ့သည္။ ဥေရာပတုိက္တြင္ ယခင္က ပေဒသရာဇ္နယ္စားပယ္စားေတြက ဘုရင္ထက္ပုိမုိ၍ ၾသဇာအာဏာလႊမ္းမုိးထားႏုိင္ေသာ အေနအထားတြင္ရွိခဲ့သည္။ သုိ႔အတြက္ ဘုရင္ႏွင့္နယ္စားပယ္စားေတြအၾကား အက်ဳိးစီးပြားအရႏွင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရ ထိပ္တုိက္ပ႗ိပကၡျဖစ္ခဲ့ၾကသည္။ ယင္းအေျခအေနတြင္ ဘုရင္သည္ ဓနရွင္လူတန္းစားသစ္၏ လူအားေရာေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈအားကုိပါအသုံးျပဳၿပီး ေျမရွင္ပေဒသရာဇ္လူတန္းစားတုိ႔၏ လႊမ္းမုိးခ်ဳပ္ကုိင္မႈတုိ႔ကုိ တြန္းလွန္ဖယ္ရွားႏုိင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဤသုိ႔ျဖင့္ ဘုရင္၏ၾသဇာအာဏာႀကီးထြားလာၿပီး အဂၤလန္၊ ျပင္သစ္၊ စပိန္စေသာႏုိင္ငံတုိ႔တြင္ အမ်ိဳးသားဘုရင္စနစ္ (National Monarchy) စတင္ထြန္းကားလာသည္။

အေရွ႔တုိင္းသုိ႔သြားေသာေရေၾကာင္းခရီးလမ္းပြင့္သြားသည့္အခါ…. ဥေရာပတုိက္သားမ်ားသည္ ယခင္က အိႏိၵယသမုဒၵရာတလႊား ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးကုိခ်ဳပ္ကုိင္ခဲ့ၾကေသာအာရပ္ႏွင့္အေရွ႔အိႏၵိယသားတုိ႔ကုိဖိႏွိမ္ဖယ္ရွားၿပီး အေရွ႔တုိင္းဆုိင္ရာကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးလုပ္ငန္းကုိ လုယက္ခဲ့ၾကသည္။ ဤျဖစ္စဥ္မွာ လြယ္ကူေခ်ာေမြ႔စြာျဖစ္လာခဲ့သည္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ အာရပ္ေရတပ္ကုိ တုိက္ပြဲမ်ားတုိက္ၿပီး ဖ်က္ဆီးအႏုိင္ယူခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ေပၚတူဂီတုိ႔သည္ အိႏိၵိယအေနာက္ဘက္ကမ္းေျခမွ ဂုိအာ (Goaသ)ၿမိဳ့တြင္အေျခစုိက္ၿပီး အိႏိၵယသမုဒၵရာအေနာက္ျခမ္းကုိ လႊမ္းမုိးခ်ဳပ္ကုိင္ခဲ့ ၾကသည္၊ ဟင္းခတ္အေမႊးအႀကိဳင္ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးလုပ္ငန္းကုိလက္ဝါးႀကီးအုပ္ေရးရည္ရြယ္ၿပီး (၁၅၁၁)ခုႏွစ္တြင္ မလကၠာကုိသိမ္းယူခဲ့ၾကသည္၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ စူလတန္ႏွင့္ေပၚတူဂီတုိ႔သည္(၁၅၂၆)ခုႏွစ္အထိ တုိက္ပြဲမ်ားတုိက္လာခဲ့ၾကရသည္။ ေပၚတူဂီတုိ႔သည္ (၁၅၁၄)ခုႏွစ္ တြင္ တရုတ္ႏုိင္ငံေတာင္ဘက္ကမ္းေျခသုိ႔ စတင္ေရာက္ရွိလာၾကသည္။ သုိ႔ရာတြင္ တရုုတ္တုိ႔က ေပၚတူဂီတုိ႔အေၾကာင္းကုိသိထားၿပီးသား။ ထုိ႔ေၾကာင့္ တရုတ္က ေပၚတူဂီတုိ႔ကုိလက္မခံခဲ့ၾက။ ဤသို႔ျဖစ္သည့္တုိင္ေပၚတူဂီတုိ႔သည္ (၁၅၅၇)ခုႏွစ္တြင္ တရုတ္ႏုိင္ငံေတာင္ပုိင္းရွိ မကာအုိကုိ အေျခစုိက္ေနထုိင္ခြင့္ရေအာင္ႀကိဳးပမ္းႏုိင္ခဲ့ၾကသည္။ ဤအေျခအေနမ်ားႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ကားလ္မာ့က္စ္က “ဓနရွင္လူတန္းစားရဲ့ ေစ်းေပါတဲ့ကုန္စည္ေတြဟာ တရုတ္တံတုိင္းႀကီးေတြအားလုံးကုိ ၿဖိဳခြဲဖ်က္ဆီးပစ္လုိက္တဲ့ အေျမာက္ႀကီးေတြျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္” ဟု မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ့သည္၊ ေပၚတူဂီတုိ႔သည္ ဂ်ပန္ႏွင့္လည္း ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးလုပ္ခဲ့ၾကသည္၊ ေပၚတူဂီတုိ႔သည္ ျမန္မာျပည္ကုိပင္လွ်င္အလြတ္မေပးခဲ့ပါ၊ ေပၚတူဂီဒီဘရစ္တုိ ( de Brito) သည္ (၁၅၉၉)ခုတြင္ သံလွ်င္ကုိသိမ္းပုိက္ခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း (၁၆၁၃)ခုႏွစ္တြင္ အေနာက္ဘက္လြန္မင္း က သံလွ်င္ကုိျပန္လည္သိမ္းယူၿပီး ဒီဘရစ္တုိကုိ ကြပ္မ်က္ပစ္ခဲ့သည္။

ဥေရာပတုိက္သားမ်ား အေရွ႔တုိင္းသုိ႔သြားေရာက္ၿပီး ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးလုပ္ၾကသည့္အခါ ဤလုပ္ငန္းသည္ ကုန္သည္တဦးခ်င္း၏ ဓနအင္အားႏွင့္မစြမ္းေဆာင္ႏုိင္ေတာ့သည့္မႏုိင္ဝန္ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ စုေပါင္းအရင္းအႏွီးႏွင့္ကုမၸဏီမ်ား စတင္ထူေထာင္လာၾကရ ေတာ့သည္။

(၁၂)ရာစုကတည္းက ဥေရာပၿမိဳ့ႀကီးမ်ားတြင္ ကုန္သည္ႀကီးမ်ားအသင္းဆုိတာမ်ိဳးရွိေနခဲ့ဲၿပီ။ (၁၂)ရာစုမွသည္ (၁၅)ရာစုအတြင္း အီတလီျပည္ကုိဗဟုိျပဳၿပီး ဘဏ္စနစ္ဖြံ႔ၿဖိဳးလာခဲ့သည္။ ဤအခ်က္က ကုိလုိနီေစ်းကြက္သစ္ဆုိင္ရာ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးကုိ မ်ားစြာအေထာက္အကူျပဳေပးခဲ့သည္။ ဤနည္းျဖင့္ အဂၤလိပ္အေရွ႔အိႏိၵယ ကုမၸဏီီ၊ ဒတ္ခ်္အေရွ႔အိႏိၵယကုမၸဏီႏွင့္ျပင္သစ္ အေရွ႔အိႏိၵယကုမၸဏီ…..စသည္တုိ႔ ေပၚလာခဲ့ၾကသည္။ ဤသု႔ိေသာကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကုိ သက္ဆုိင္ရာႏုိင္ငံ၏ဘုရင္မ်ားက အၿပိဳင္အဆုိင္အားေပးအားေႁမွာက္ျပဳခဲ့ၾကသည္။ ခ်ဳပ္ၾကည့္လွ်င္ အေရွ႔တုိင္းဆုိင္ရာကုန္သြယ္မႈ၊ လုယက္မႈ၊ ေသြးစုပ္မႈတုိ႔မွရရွိလာေသာအျမတ္အစြန္းမ်ားသည္ ဥေရာပတုိက္ အရင္းရွင္စနစ္ႀကီးထြားဖြံ႔ၿဖိဳးေရးအတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္ေစခဲ့သည္။ အေထာက္အကူျပဳေပးသည့္အတုိင္းအတာ ပမာဏသည္လည္း ႀကီးမားသည္ဟုဆုိႏုိင္သည္၊ ဥပမာ — (၁၇၆ဝ)ခုႏွစ္က အဂၤလန္၏ရင္းႏွီးႁမႈပ္ႏွံမႈစုစုေပါင္း ေပါင္ေငြ ၆-သန္း။ ၇ သန္းသာ ရွိေနေသးသည့္အခ်ိန္တြင္ အိႏိၵယျပည္မွအဂၤလန္သုိ႔ “ပဏၰာ”အျဖစ္ဆက္သရသည့္အခြန္ေတာ္ေငြသည္ပင္လွ်င္ တႏွစ္လွ်င္ ေပါင္ ၂-သန္း အေရအတြက္ရွိခဲ့သည္။

ဥေရာပဓနရွင္လူတန္းစား၏ တျခားေသာကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးလုပ္ငန္းတခုမွာ “ကၽြန္ကုန္ကူးျခင္း” ျဖစ္သည္၊ ဥေရာပတုိက္သားတုိ႔သည္ အေမရိကတုိက္တြင္ကုိလုိနီထူေထာင္ၿပီး သီးႏွံမ်ားစုိက္ပ်ဳိးလာၾကသည့္အခါ လုပ္အားမလုံေလာက္မႈျဖစ္ခဲ့သည္၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ အာဖရိကတုိက္ အေနာက္ဘက္ကမ္းေျခမွတုိင္းရင္းသားတုိ႔ကုိ အေမရိကသုိ႔ ကၽြန္အျဖစ္တင္ပို႔ေရာင္းခ်ၾကသည္။ ဥေရာပတုိက္သားတုိ႔ အေမရိကတိုိက္ကုိေတြ႔ရွိလုိက္ျခင္းသည္ ေရႊေၾကာႀကီးေတြ႔ရွိလုိက္သည့္ႏွယ္ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ (တကယ့္ေရႊမ်ားကုိလည္း ရရွိခဲ့ၾကပါေသးသည္။) သုိ႔ရာတြင္ တျခား ေသာလူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခုမွာကား နာလန္ျပန္မထူႏုိင္ေတာ့သည္အထိ ဖ်က္ဆီးပစ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ (အေမရိကတုိက္မွ ေဒသခံတုိင္းရင္းသားမ်ား) တျခားေသာလူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခုသည္လည္း ကၽြန္ျပဳခံလုိက္ရသည္။ (အာဖရိကတုိက္မွ ေဒသခံတုိင္းရင္းသားမ်ား)အေမရိကတုိက္ (ကမၻာသစ္)ကုိ (၁၄၉၂)ခုႏွစ္မွာ ကုိလံဘတ္(Columbus)ြ က စပိန္နယ္သစ္ရွာေဖြသူမ်ားႏွင့္အတူေရာက္ရွိသြားခဲ့ၾကၿပီး ကမၻာသစ္ကုိသိမ္းပုိက္ႏိုင္ေအာင္ႀကိဳးပမ္းခဲ့ၾကသည္။ (၁၄၅၁)ခုႏွစ္မွသည္ (၁၅၂၆)ခုအတြင္းဟု အၾကမ္းအားျဖင့္သတ္မွတ္ႏုိင္သည္။ အေမရိကတုိက္သုိ႔ ေရွးဦး ေရာက္ရွိသြားခဲ့သူ အေမရိဂုိဗက္စ္ပုခ်ီ (Amerigo Vespucci) က သူ ေရာက္ရွိသြားခဲ့ေသာကမၻာသစ္အေၾကာင္း စာျဖင့္ေရးသားျဖန္႔ခ်ိျခင္း ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ သူ႔ကုိအစြဲဲျပဳၿပီး ယင္းကမၻာသစ္ကုိ ‘အေမရိက’ ဟု အမည္ေပးခဲ့ျခင္းသာျဖစ္သည္။ (၁၅၁၉-၂၁)ခုႏွစ္မ်ားတြင္ စပိန္စြန္႔စားသူ (Corte’s) က မကၠဆီကုိအားသိမ္းပုိက္ခဲ့သည္။ ပီဇာရုိိ (Pizarro) က (၁၅၃၁-၃၅) ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ပီရူးကုိသိမ္းပုိက္သည္။ ယင္းေဒသမ်ားကုိ ဗဟုိျပဳၿပီး ေရေၾကာင္းႏွင့္ကုန္းေၾကာင္းတုိ႔မွခ်ီတက္ၿပီး ေတာင္အေမရိကတလႊား နယ္ေျမအမ်ားအျပားကုိ ထပ္မံသိမ္းယူခဲ့ၾကျပန္သည္။ (၁၆)ရာစုသုိ႔ေရာက္ရွိသည့္အခါတြင္ (ဘရာဇီးလ္ကုိ ေပၚတူဂီတုိ႔သိမ္းပုိက္ထားျခင္းမွအပ) လက္တင္အေမရိကတခုလုံးကုိ စပိန္တုိ႔သိမ္းပုိက္ၿပီးျဖစ္သြားသည္။ (ရင္းျမစ္က်က်ေလ့လာလွ်င္ အလြန္အဆင့္အတန္းျမင့္မား ခဲ့ေၾကာင္းသိရွိလာရေသာ) အင္ဒီးယန္းယဥ္ေက်းမႈသည္ ခရစ္ယာန္ယဥ္ေက်းမႈသစ္ေအာက္တြင္ တနည္းေျပာရလွ်င္ လူျဖဴႏွင့္စပိန္ကျပားတုိ႔၏ဓနရွင္ယဥ္ေက်းမႈသစ္ေအာက္တြင္ တိမ္ေကာပေပ်ာက္သြားသည့္အျဖစ္သုိ႔ ဆုိက္ေရာက္္ခဲ့ရသည္။ (၁၅၄၁)ခုႏွစ္တဝုိက္က အင္ဒီးယန္းတုိ႔ကုိ စပိန္တုိ႔ကသတ္ျဖတ္ေခ်မႈန္းခဲ့သည္မွာအေရအတြက္ (၁၂)သန္းမွ (၁၅)သန္းအထိ ရွိခဲ့သည္။ သူတုိ႔သည္ (၁၅၂၁)ခုႏွစ္မွ (၁၅၆ဝ)ခုႏွစ္အထိ ကမၻာသစ္မွ ေရႊ (၁၅၇,ဝဝဝ)ကီလုိ။ ေရႊျဖဴ (၄,၆၇ဝ,ဝဝဝ)ကီလုိ ရရွိသြားခဲ့ၾကသည္။ ကုိလံဘတ္ ပထမဦးဆုံးစတင္ေျခခ်ခဲ့ရာေနရာျဖစ္ေသာ ‘ေမာတီ’၌ ေဒသခံ ဟာရာဝက္အင္ဒီးယန္းလူမ်ိဳး သန္းဝက္ေလာက္သည္ မ်ိဳးဆက္ (၂ )က္အတြင္း မ်ိဳးျပဳတ္ေအာင္အသတ္ခံခဲ့ၾကရသည္။ မကၠဆီကုိတြင္ (၁၅၂ဝ)ခုႏွစ္က အင္ဒီးယန္း လူဦးေရသန္း(၂ဝ)ရွိခဲ့ရာက (၁၆ဝ၇)ခုႏွစ္တြင္ (၂)သန္းေလာက္သာက်န္ေတာ့သည့္အေျခ ဆုိက္ေရာက္သြားခဲ့ရသည္၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ကားလ္မာ့က္စ္က “ဥေရာပတုိက္တြင္ အခစားအလုပ္သမားမ်ားကုိ ဇာပဝါပါးဖုံးၿပီးကၽြန္ျပဳခဲ့သည္၊ ကမၻာသစ္ကကၽြန္ျပဳျခင္းတြင္မူ ကၽြန္ျပဳမႈကုိ ေအာက္ေျခပဏၰက္ စုိက္ၿပီး ေျဗာင္က်က်ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကေလသည္” ဟု ေဝဖန္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ေဒသခံတုိင္းရင္းသားမ်ားေနထုိင္ခဲ့ေသာ ေနရာေဒသမ်ားတြင္ ေဒသခံမ်ားအစား ကၽြန္တုိ႔ျဖင့္အစားထုိးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ အာဖရိကတုိက္သားမ်ားအား ကၽြန္အျဖစ္ကုန္ကူးျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာစာရင္းဇယားမ်ားကုိ ေလ့လာၾကည့္ရႈမည္ဆုိပါက….

အေမရိကတုိက္သုိ႔ ကၽြန္အျဖစ္အပုိ႔ခံၾကရေသာ အာဖရိကတုိက္သားမ်ားအေရအတြက္သည္….

၁၆ ရာစုႏွစ္တြင္ ၉ဝဝ,ဝဝဝ။

၁၇ ရာစုႏွစ္တြင္ ၂,၇၅ဝ,ဝဝဝ။

၁၈ ရာစုႏွစ္တြင္ ၇,ဝဝဝ,ဝဝဝ။

အႏွစ္ ၄ဝဝ အတြင္း အာဖရိကတုိက္သား သန္း (၁ဝဝ)ခန္႔ ကၽြန္ျပဳခံရသည့္အျဖစ္ေအာက္တြင္ နည္းမ်ိဳးစုံျဖင့္ေသေၾကသြားခဲ့ရသည္။ ၄င္းအျပင္ (၁၅)ရာစုအေႏွာင္းပုိင္းမွသည္ (၁၆)ရာစု အေႏွာင္းပုိင္းကာလအတြင္း ေပၚတူဂီတုိ႔သည္ အာဖရိကတုိက္မွေန၍ ေရႊ (၂၇ဝ,ဝဝဝ) ကီလုိဂရမ္ကုိ ရယူသြားႏုိင္ခဲ့ၾကသည္။

(ဒီစာတမ္းကိုအပိုင္း ဆယ္ပိုင္းခြဲထားတာေတြ႔ရပါတယ္။ စာမ်က္ႏွာအေနနဲ႔ ၆ဝ ေလာက္ရွိပါတယ္။ အကုန္လံုးတခ်ိန္တည္းတင္မရတာရယ္၊ ဖတ္သူအေနနဲ႔ နားနားဖတ္ ျပန္ျပန္ေတြးဖို႔အခ်ိန္လိုမယ္လို႔ယူဆတာရယ္ေၾကာင့္ တစ္ႀကိမ္တင္ ၂ မ်က္ႏွာႏႈန္းနဲ႔ အႀကိမ္ ၃ဝ ခြဲတင္မယ္ေတြးမိ ပါတယ္။ လူ႔သမိုင္းမွာေရွာင္လို႔မရတဲ့ရုန္းကန္ရင္ဆိုင္ရမႈေတြအေၾကာင္း ေလ့လာတယ္ဆိုတာကိစၥေကာင္းျဖစ္သလို၊ ကိုယ္တိုင္“ဆိုင္”ရမယ့္ အခါမွာလည္း အေတြးအေခၚအရ၊ လုပ္ဟန္နည္းနာအရ၊ လက္ေတြ႔အရျပင္ဖို႔အေထာက္အမျဖစ္ဖို႔ရည္ရြယ္ပါတယ္။ (မ်ိဳးျမင့္ခ်ိဳ)

read more