ႏိုင္ငံတကာစစ္ပြဲမ်ားကိုလည္း ဆန္႔က်င္ရမယ္(ဗကပ ဝဘ္ဆိုက္မွ)

ႏိုင္ငံတကာစစ္ပြဲမ်ားကိုလည္း ဆန္႔က်င္ရမယ္

ဒီကမၻာမွာ အေမရိကန္ကေန“အၾကမ္းဖက္မႈဆန္႔က်င္ေရးစစ္ပြဲႀကီး (War on Terror)”စတင္လိုက္တဲ့ေနာက္ကစၿပီး ကမၻာႀကီးတခုလံုး မၿငိမ္မသက္ျဖစ္ၿပီး ေနရာအႏံွ႔ တိုက္ခိုက္မႈေတြေပၚေနတာဟာ ဒီေန႔အထိျဖစ္ပါတယ္။ အစကေတာ့ အာဖရိကတိုက္နဲ႔ အေရွ႔အလယ္ပိုင္း၊ အခုေတာ့ အာ႐ွတိုက္နဲ႔ဥေရာပမွာပါ စစ္ဆင္မႈမ်ိဳးစံုနဲ႔ ႀကံဳေတြ႔ေနရပါတယ္။ ဥေရာပကမ္းေျခေတြအေပၚ ႏိုင္ငံေပါင္းစံုက ဒုကၡသည္အမ်ိဳးမ်ိဳး လိႈင္းေတြက ပုတ္တင္လိုက္သလို တသုတ္ၿပီးတသုတ္ ေရာက္လာေနတာကိုေတြ႔ၾကရသလို ေနတိုးနဲ႔႐ု႐ွားၾကားမွာ စစ္ေရးတင္းမာမႈေတြ သည္းသန္လာေနတာကိုလည္း ထိတ္လန္႔စိုးရိမ္ဖြယ္ေတြ႔ေနရပါတယ္။ နယ္စပ္အျငင္းပြားမႈေတြကို ေရွ႔တန္းျပန္တင္လာၾကသလို ေဒသအလိုက္ စစ္အင္အားျဖည့္တာ၊ တည္ေဆာက္တာေတြလည္း အလ်င္အျမန္ျဖစ္ေပၚေနပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ့သတင္းေတြမွာ ပူးတြဲစစ္ေလ့က်င့္ေရးေတြ၊ ပူးတြဲကင္းလွည့္တာေတြ၊ လက္နက္အသစ္အဆန္း ထုတ္လုပ္တာေတြ၊ စစ္စကားေျပာတာေတြကို ေန႔စဥ္လို ေတြ႔ေနရတာ ေကာင္းတဲ့လကၡဏာမဟုတ္ပါဘူး။

အိမ္ျဖဴေတာ္ရဲ႕“အၾကမ္းဖက္မႈဆန္႔က်င္ေရးစစ္ပြဲႀကီး”ရယ္လို႔ လူၾကားေကာင္းေအာင္ နာမည္တပ္ထားတဲ့ စစ္ဆင္မႈႀကီးေၾကာင့္ လူသန္းခ်ီ ေသေၾကခဲ့ရၿပီး အိုးအိမ္စြန္႔ပစ္ရသူ အေရအတြက္ဟာ သန္း ၆ဝ ႐ွိတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ ဒီ ၁၅ ႏွစ္တာ ထင္သလိုက်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြအတြက္ ဘယ္အစိုးရထိပ္သီး၊ ဘယ္စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကိုမွ အေရးယူတယ္လို႔မ႐ွိခဲ့ပါဘူး။ ဒါ့အျပင္ ဒီအေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ လူေတြကို ထင္သလိုဖမ္း၊ တယ္လီဖုန္းနဲ႔ဆက္သြယ္ေရး အင္တာနက္ေတြကို ျဖတ္နားေထာင္၊ ၾကည့္႐ႈ၊ အေရးေပၚအေျခအေနေတြေၾကညာစတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြဟာလည္း တရားမ႐ွိဓားမ႐ွိ ျဖစ္ေပၚေနပါတယ္။ အစိုးရနာမည္နဲ႔လုပ္ရင္ ဘာမဆိုလုပ္လို႔ရတယ္ဆိုတဲ့ အေနအထားေတြ ျဖစ္ေပၚေနတာပါ။

ယူကရိန္းနဲ႔ဆီးရီးယားတို႔က စစ္ပြဲလို႔ အမည္မတပ္ၾကတဲ့စစ္ပြဲေတြမွာ ေနတိုးနဲ႔႐ု႐ွားတို႔ရဲ့ ထိပ္တိုက္ေတြ႔မႈေတြဟာ ကမၻာသူကမၻာသားေတြကို အထူးပဲ ရတက္မေအးျဖစ္ေစပါတယ္။ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ အစပိုင္းတုန္းက ဆြီဒင္က ထိပ္တန္းစစ္အရာ႐ွိႀကီးတေယာက္ျဖစ္တဲ့ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး အင္းဒါစ္ဘရန္စထ႐ြမ္(Anders Brännström)က သူ႔လက္ေအာက္ကတပ္ေတြကို ဒီလိုႏိႈးေဆာ္ခဲ့ပါတယ္- “ငါတို႔ျဖတ္သန္းေနရတဲ့ ကမၻာ့အေျခအေနကို လာမယ့္ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း စစ္ပြဲႀကီးတခုနဲ႔ႀကံဳေတြ႔ရႏိုင္တယ္လို႔ သံုးသပ္ႏိုင္တယ္”။

စစ္ျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့အေျခအေနမ်ိဳးကို သံုးသပ္မိရင္ စစ္တပ္ကိုင္ထားသူေတြရဲ့တာဝန္ဟာ တကယ္ျဖစ္မွာလား၊ ဘယ္ေတာ့ျဖစ္မွာလဲလို႔ တြက္ေနေစာင့္ေနဖုိ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ကိုယ့္ဘက္က လက္ဦးမႈရတဲ့ေနရာေတြယူ၊ ျပင္ဆင္မႈေတြလုပ္ဖို႔ပဲျဖစ္တယ္ဆိုတာဟာ ဘယ္သူမွ မျငင္းတဲ့ စစ္က်င့္ဝတ္ပါ။

ဒါေပမဲ့ ျပည္သူေတြအဖို႔ကေတာ့ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးကို ခန္႔မွန္းလို႔ရတယ္ဆိုရင္ စစ္ကိုတားဆီးဖို႔ စဥ္းစားျပင္ဆင္ၾကရပါတယ္။ စစ္ႀကီးရယ္လို႔ ျဖစ္လာရင္ အထိခိုက္၊ အနစ္နာဆံုးဟာ အလုပ္သမား၊ လယ္သမားေတြနဲ႔ ဆင္းရဲသားျပည္သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီစစ္တားဆီးေရး လႈပ္႐ွားမႈဟာ အလုပ္သမား၊ လယ္သမားနဲ႔ ဆင္းရဲသားျပည္သူေတြရဲ့အက်ိဳးစီးပြားကို ကာကြယ္တဲ့လုပ္ငန္းလို႔ သေဘာထားရပါမယ္။ ဒီလႈပ္႐ွားမႈႀကီးမွာ သူတို႔အင္အားကို အဓိကအေျခခံ၊ အားျပဳရပါမယ္။ ဦးစြာအားျဖင့္ စစ္ဆန္႔က်င္ေရးနဲ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလိုအပ္မႈဟာ ျပည္တြင္းမွာသာမက တကမၻာလံုးအေနနဲ႔ပါ လိုအပ္ေၾကာင္း ျပည္သူအားလံုးသေဘာေပါက္ေအာင္ ႐ွင္းျပၾကရပါမယ္။ ဒီလႈပ္႐ွားမႈက အဓိကဦးတည္ရမွာဟာ ဒီလိုစစ္ႀကီးေတြနဲ႔ ႂကြယ္ဝခ်မ္းသာ၊ စီးပြားတက္ၾကတဲ့၊ ဒီစစ္ပြဲႀကီးဖန္တီးၾကတဲ့ ကမၻာ့အရင္း႐ွင္ႀကီးေတြ၊ လက္နက္ထုတ္လုပ္သူေတြ ျဖစ္ရပါမယ္။

ဒီလႈပ္႐ွားမႈဟာ တကမၻာလံုး႐ွိ စစ္ဒဏ္ခံျပည္သူမ်ားနဲ႔ စစ္ဆန္႔က်င္တဲ့အင္အားစုမွန္သမွ်နဲ႔တြဲလုပ္တဲ့ လႈပ္႐ွားမႈမ်ိဳးျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ကိုယ့္တႏိုင္ငံတည္းလုပ္လို႔မရသလို တကမၻာလံုး၊ ဒါမွမဟုတ္ ႏိုင္ငံေတြအမ်ားႀကီးပါဝင္လာမွလုပ္မယ္ဆိုတဲ့သေဘာထားမ်ိဳးနဲ႔ လုပ္လို႔မရပါ။

ဒီေနရာမွာ ဒီလုပ္ငန္းဟာ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးလံႈ႔ေဆာ္မႈေတြနဲ႔ကင္းေဝးဖို႔ အလြန္အေရးႀကီးေၾကာင္း အေလးထားေျပာလိုပါတယ္။ 

ကမၻာမွာ စစ္ႀကီးႏွစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါၿပီ။ ဒီစစ္ႀကီးေတြရဲ့အစမွာ တခ်ိဳ႔က စစ္ပြဲေတြျဖစ္ေပၚရတာဟာ လူမ်ိဳးေရးေတြ၊ ဘာသာေရးေတြေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လို႔ ေထာက္ျပဖို႔ႀကိိဳးစားခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီအေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ မဟာမိတ္စု၊ ဝင္႐ိုးတန္းဖြဲ႔ဖို႔လံုးပမ္းခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စစ္ႀကီးေတြၿပီးလို႔ အေသအခ်ာျပန္သံုးသပ္လိုက္ေတာ့ ဒီစစ္ေတြဟာ ကမၻာ့အရင္း႐ွင္စနစ္ေၾကာင့္၊ နယ္ခ်ဲ႔နိုင္ငံေတြကနယ္ေျမေတြ တိုးခ်ဲ႔သိမ္းပိုက္ဖို႔လုပ္ရင္း ျဖစ္ေပၚလာတာျဖစ္တယ္ဆိုတာ ႐ွင္းသြားပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီေန႔အခါဟာ ကမၻာမွာစစ္ေအးလြန္တဲ့ေနာက္ ၾသဇာခံနယ္ေျမခြဲျခားသတ္မွတ္မႈ ၿပီးမၿပီးဆိုတာေတာင္ေျပာရခက္ေသးတဲ့ အေျခအေနပါ။ အနယ္မထိုင္ေသးတဲ့ကာလတခုလို႔ ဆိုရမွာပါ။

ဒီလိုအေျခအေနမွာ ပစၥည္းမဲ့လူတန္းစားနဲ႔ အဖိႏွိပ္ခံျပည္သူေတြဟာ စစ္နဲ႔စစ္ဝါဒေပၚေပါက္တာရဲ့အေၾကာင္းရင္းေတြကို သိထားဖို႔လိုပါတယ္။ (၁) ဒီကမၻာႀကီးမွာ အျပန္အလွန္ဆက္စပ္မွီခိုေနရတဲ့ စီးပြားေရးစနစ္ႀကီး႐ွိေနၿပီး တခ်ိန္တည္းမွာ သေဘာထားခ်င္းမတိုက္ဆိုင္တဲ့ႏိုင္ငံေတြ တည္႐ွိေနတာ။ (၂) တကမၻာလံုးရဲ့ကုန္ထုတ္လုပ္မႈက အမ်ားလကၡဏာေဆာင္ၿပီး ပိုင္ဆိုင္မႈကေတာ့ တဦးခ်င္းလကၡဏာေဆာင္ေနတာ။ (၃) ဓနအင္အား၊ ဘ႑ာအင္အားႀကီးမားလွတဲ့ ဘဏ္ႀကီးေတြ၊ ေကာ္ပိုေရး႐ွင္းႀကီးေတြက သူတို႔ရဲ့“အစိုးရ”ဆိုတာေတြကိုအသံုးျပဳၿပီး သဘာဝသယံဇာတေတြ၊ ကုန္ၾကမ္းေတြရယူဖို႔၊ ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းေတြေဖာက္ဖို႔၊ ေရနံပိုက္လိုင္းေတြေဖာက္ဖို႔နဲ႔ ေဈးေပါတဲ့ လုပ္အားေဈးကြက္ေတြရ႐ွိဖို႔တို႔အတြက္ စစ္အင္အားကိုအသံုးျပဳၾကတာတို႔ကို သတိျပဳလိုက္ၾကပါ။

ဒါေတြအျပင္ အထက္မွာေျပာခဲ့တဲ့ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း စစ္ေအးလြန္ေခတ္မွာ သူ႔ကိုတဦးတည္းေသာ စူပါပါဝါႀကီးအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳတာ ခံရဖို႔၊ စူပါပါဝါအဆင့္နဲ႔အညီ ကမၻာကို ျခယ္လွယ္ေသြးစုပ္ႏိုင္ေရးအတြက္လုပ္ေနတဲ့ ကမၻာ့ပုလိပ္ႀကီးအေမရိကန္ရဲ့လုပ္ရပ္မ်ားဟာလည္း အေျခအေနကိုပိုဆိုးဝါးေစပါတယ္။ ဝါ႐ွင္တန္ဟာ ဒီကမၻာေပၚမွာ သူတို႔အက်ိဳးစီးပြားနဲ႔ကင္းတဲ့ေနရာရယ္လို႔ ဘယ္မွာမွ မ႐ွိဘူးလို႔ေတာင္ ေျဗာင္ေၾကညာထားတာပါ။ ႏိုင္ငံတိုင္း၊ ေဒသတိုင္းဟာ သူတို႔ရဲ့စီးပြားေရး၊ ပထဝီႏိုင္ငံေရးအက်ိဳးစီးပြားေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတာခ်ည့္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အဲဒါေတြကိုကာကြယ္ရမယ္၊ အဲဒါေတြအတြက္စိန္ေခၚမႈေတြကို ရင္ဆိုင္ရမယ္၊ လုပ္သင့္တာလုပ္ရမယ္ဆိုတာဟာ အိမ္ျဖဴေတာ္ရဲ့အေျခခံေတြးေခၚမႈနဲ႔ စဥ္းစားမႈ ျဖစ္ပါတယ္။

အခုဆုိရင္ အေမရိကန္အေနနဲ႔ ကမၻာ့တဦးတည္းေသာထိပ္သီးႏိုင္ငံျဖစ္ဖို႔အတြက္ တ႐ုတ္ဟာ အဓိက ဆူးေျငာင့္ခလုတ္ပဲလို႔ ေျဗာင္ထုတ္မေျပာ႐ံုတမယ္ လုပ္ေနပါတယ္။ ေျမာက္ကိုရီးယားကိုဖိအားေပးသလိုလိုနဲ႔ အၿမီး႐ွိတဲ့အေကာင္ေတြသတိထားၾကလို႔ သတိေပးေနပါတယ္။ ဟုတ္ပါတယ္။ ဓနအရ၊ စစ္ေရးအရ တ႐ုတ္အင္အား ႀကီးလာတာဟာ အေမရိကန္ကို သူလုပ္ခ်င္တိုင္းလုပ္မရေအာင္ အတားအဆီးျဖစ္ေစတာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဒါကို စစ္ေရးၿခိမ္းေျခာက္မႈေတြ၊ ဖိအားေပးမႈေတြနဲ႔တုံ႔ျပန္တာဟာ နယ္ခ်ဲ႔သမားေတြရဲ့ အစဥ္အလာလုပ္နည္းကိုင္နည္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔က အာ႐ွတိုက္မွာ တ႐ုတ္နဲ႔ကိုရီးယားတို႔က ဘယ္လိုစစ္ျပင္ေနၾကတာ၊ လက္နက္တပ္ဆင္မႈေတြတိုးခ်ဲ႕ေနတာ စသျဖင့္ ဝါဒျဖန္႔လႊင့္ထုတ္ေနၿပီး တဖက္မွာေတာ့ အာ႐ွတိုက္မွာ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာညီေအာင္ လုပ္ရမယ္ဆိုတာမ်ိဳးေတြကို အာေဘာ္ထုတ္လႊင့္ေနပါတယ္။

ဗမာျပည္အဖို႔ကေတာ့ အဂၤလိပ္နဲ႔ဂ်ပန္တို႔ တ႐ုတ္ျပည္ကိုရဖို႔လုရာကေန ဒုတိယကမၻာစစ္ဒဏ္ ခံလိုက္ရတဲ့အျဖစ္ကို မေမ႔အပ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကုိယ့္ႏုိင္ငံရဲ့ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိေတာင္းဆုိတာနဲ႔အတူ ႏုိင္ငံတကာစစ္ပြဲမ်ားကုိလည္း ဆန္႔က်င္ၾကရပါမယ္။ ဒါ့အျပင္ စစ္ျပင္ဆင္ဖုိ႔ ေျခလွမ္းေတြ လုပ္ေနတာေတြကုိလည္း မ်က္ျခည္မျပတ္ သတိထားေစာင့္ၾကည့္ဖုိ႔လုိပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ရဲ့ တ႐ုတ္ျပည္ပတ္လည္မွာ သူတို႔စစ္တပ္အတြက္ေျခနင္းခံုေတြ တည္ေဆာက္တာဟာ အေရွ႔ဘက္တ႐ိုးမွာ ျပည့္စံုသေလာက္ျဖစ္ေနၿပီး (ေတာင္ကိုရီးယားကေန ၾသစေၾတးလ်ားအထိ႐ွည္လ်ားလွတဲ့ မဟာမိတ္စစ္ေၾကာင္းႀကီး တည္ေထာင္ၿပီးေနၿပီ) အေနာက္ဖက္မွာပဲ က်န္ေတာ့တယ္ဆိုတာ သတိထားမိၾကပါတယ္။

နိုင္ငံႀကီးေတြရဲ႕ အင္အားတည္ေဆာက္မႈ အၾကားမွာ ေနာက္တႀကိမ္ ၾကားညပ္ခံရတယ္ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ည့ံရာက်လိမ့္မယ္လို႔ ေျပာလိုပါတယ္။