ဆိုဗီယက္ေလာင္းရိပ္ေအာက္က ေခတ္သစ္ရုရွား (မင္းေရႊေမာင္)

(ဆိုဗီယက္ေလာင္းရိပ္ေအာက္က ေခတ္သစ္ရုရွား) ၁၉၉၁ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ၈ ရက္။ ေနရာက ပုိလန္နယ္စပ္အနီး တစ္ခုေသာေတာ အုပ္ႀကီးအတြင္းမွ ေတာလုိက္စဥ္မွာေခတၱအပန္းေျဖနားေနဖုိ႔အတြက္ ေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ တဲအိမ္ကေလးတစ္လုံး။ ဒီတဲအိမ္ကေလးထဲမွာ ပုန္းလွ်ဳိးကြယ္လွ်ဳိးျပဳလုပ္ခဲ့ၾကတဲ့စည္းေဝးပြဲကုိ တက္ေရာက္လာခဲ့ၾက သူေတြကေတာ့ Boris Yeltsim နဲ႔ သူ႔ရဲ့အႀကံေပးပုဂၢဳိလ္ Gennadi Burbulis အပါအဝင္ ႐ုရွား၊ ယူကရိန္းနဲ႔ ဘီလာ႐ုစ္တုိ႔မွaခါင္းေဆာင္မ်ား စုစုေပါင္းေျခာက္ဦး။ ေဆြးေႏြးၾကတဲ့ကိစၥကေတာ့ ဆုိဗီယက္ယူနီယံ Soviet Union မွ ခြဲထြက္ၾကေရးျဖစ္တယ္။ ေဆြးေႏြးပြဲအၿပီးမွာ Belavezha Accords လုိ႔ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္တစ္ရပ္ကုိ လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့ၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေကာ့ညက္ - Cognac အရက္ခြက္ကုိ ကုိယ္စီကုိင္ေျမႇာက္ရင္း ဆုိဗီယက္ယူနီယံႀကီးအတြက္ ဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းလုိက္ၾကပါေသးတယ္။ တကယ္ေတာ့ အဲဒီေန႔ရက္ဟာ ဆုိဗီယက္ယူနီယံကိုဖ်က္သိမ္းလိုက္တဲ့ ေန႔ရက္ပါပဲ။ သေဘာတူညီခ်က္ကုိ လက္မွတ္ေရးထုိးအၿပီးမွာ Boris Yeltsin က အေမရိကန္သမၼတ George H.W Bush (၄၃ ဦးေျမာက္ အေမရိကန္သမၼတ ေဂ်ာ့ဘုရွ္ရဲ့ဖခင္) ဆီ ဖုန္းဆက္အေၾကာင္းၾကားလုိက္တယ္။ ၿပီးေတာ့မွ ဆုိဗီယက္ယူနီယံရဲ့ သမၼတျဖစ္တဲ့ Mikhail Gorbachev ဆီ အစီရင္ခံလုိက္တယ္။ အဲဒီေနာက္ ရက္သတၱပတ္အနည္းငယ္အတြင္း မွာ ဆုိဗီယက္ယူနီယံဖ်က္သိမ္းမႈကို တရားဝင္အတည္ျပဳလုိက္ၾကတယ္။ ေဂၚဘာေခ်ာ့ဗ္က သူ႔ရဲ့အာဏာကုိ ေဘာရစ္ယဲ့လ္ဆင္ဆီ လႊဲေျပာင္းေပးအပ္လုိက္တယ္။ ဆုိဗီယက္ယူနီယံဟာ ဆုိင္းမဆင့္ဗုံမဆင့္ေခတ္သစ္ႀကီး တစ္ခုထဲကုိ ခ်က္ခ်င္းေရာက္သြားေတာ့တယ္။ အေမရိကန္သမၼတႀကီးက ႐ုပ္သံမွတစ္ဆင့္ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လြတ္လပ္မႈေအာင္ပြဲခံတဲ့ေန႔ပဲလုိ႔ ကမၻာကုိaၾကညာလုိက္တယ္။ လူတကာကလလည္း ဒီလုိပဲျဖစ္လိမ့္မယ္လုိ႔ ယုံၾကည္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီမုိကေရစီနဲ႔လြတ္လပ္မႈေအာင္ပြဲဟာ သိပ္ၿပီးၾကာရွည္မခံလုိက္ဘူး။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွ လြတ္လပ္တဲ့ေစ်းကြက္စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြရဲ့ အားေပးအားေျမႇာက္လုပ္မႈနဲ႔ေသြး ထုိးမႈေၾကာင့္ ႐ုရွားျပဳျပင္ေရးလုိလားသူေတြက ႏုိင္ငံပုိင္အေဆာက္အအုံေတြြနဲ႔လုပ္ငန္းေတြကုိ ေစ်းေပါေပါနဲ႔ထုခြဲေရာင္းခ်ပစ္ခဲ့ၾကတယ္။ ႐ုရွားအလုပ္သမား သန္းနဲ႔ခ်ီၿပီးအလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္သြားၾကတယ္။ စီးပြားေရး ကေမာက္ကမျဖစ္သြားတယ္။ ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ ေခါင္ခုိက္ေအာင္ျမင့္တက္လာၿပီး ေငြေဖာင္းပြမႈ အႀကီးအက်ယ္ျဖစ္လာတယ္။ တုိင္းသူျပည္သားေတြရဲ့စုေဆာင္းေငြ- Savings ေတြ တန္ဖုိးမရွိသေလာက္ျဖစ္ သြားတယ္။ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာေငြေၾကးရန္ပုံေငြအဖြဲ႔ International Monetary Fund- IMF ရဲ့အဆုိအရ ႐ုရွားရဲ့စုစုေပါင္းျပည္တြင္းထြက္ကုန္- Gross Domestic Product GDP ဟာ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွာ ၁၃ ရာခုိင္ႏႈန္းက် ဆင္းသြားတယ္။ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္မွာ ၁၉ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ က်ဆင္းသြားခဲ့ၿပီးေနာက္ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္မွာ
၁၂ ရာခုိင္ႏႈန္းေလာက္က်ဆင္းသြားတယ္။ ႐ုရွားရဲ့စီးပြားေရးက်ဆင္းမႈဟာ တကယ္ေတာ့ အထိန္းအကြပ္မရွိ ဘဲ ဒလေဟာက်ဆင္းသြားျခင္းျဖစ္တယ္။ စီးပြားေရးခ်ဳံးခ်ဳံးက်သြားေတာ့ ႏုိင္ငံေရးနယ္ပယ္ကုိလည္း ဂယက္႐ုိက္လာတယ္။ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္မွာ လြတ္လပ္တဲ့ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပတဲ့အခါ ပါလီမန္ Duma မွာ ကြန္ျမဴနစ္ေတြ၊ အမ်ဳိးသားေရးဝါဒီေတြအေျမာက္အျမားပါဝင္လာခဲ့ၾကၿပီး ယဲ့လ္ဆင္ရဲ့မူဝါဒေတြကို ဆန္႔က်င္ကာ စစ္ေၾကညာလာခဲ့ၾကေတာ့တယ္။ သူ႔ရဲ့မူဝါဒေတြကို ေနာက္ျပန္ဆုတ္ဖုိ႔ေတာင္းဆုိၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ လြတ္လပ္တဲ့ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ကုိ ေနာက္ျပန္ဆုတ္လုိ႔မရေတာ့ဘူး။ ဒီေတာ့ ယဲ့လ္ဆင္ကုိ ပါလီမန္မွာစြဲခ်က္တင္ျဖဳတ္ခ်ဖုိ႔ Impeachment လုပ္ဖုိ႔ ႀကဳိးပမ္းလာၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ မေအာင္ျမင္ခဲ့ၾကဘူး။ ပစ္တာခတ္တာေတြေတာင္ ျဖစ္ခဲ့ၾကေသးတယ္။ ႐ုရွားျပည္သူအေတာ္မ်ားမ်ား ဒီမုိကေရစီအေပၚ အယုံ အၾကည္နည္းသြားၾကတယ္။ ဆုိဗီယက္လြန္ေခတ္ရဲ့ အေစာပုိင္းႏွစ္ေတြမွာေတာ့ လြတ္လပ္မႈရဲ့အရသာကုိ ျမည္းခြင့္ေတာ့ရလုိက္ၾကပါေသးတယ္။ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ဘယ္ေနရာသြားသြား၊ သြားလုိ႔ရတယ္။ ဖတ္ခ်င္ တဲ့စာအုပ္ ဖတ္လုိ႔ရတယ္။ ဘယ္သူ႔ကိုဆႏၵမဲေပးမလဲ ေပးလို႔ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႐ုရွားျပည္သူေတြက မင္းမဲ့ စ႐ုိက္ဆန္လာမႈကို ထိန္းသိမ္းဟန္႔တားျခင္းမျပဳႏုိင္ခဲ့ၾကဘူး။ ဒီမုိကေရစီအကူးအေျပာင္းကာလ ၁၉၉ဝ ႏွစ္မ်ားဟာ ႐ုရွားအတြက္နာၾကည္းမႈေတြနဲ႔ျပည့္ႏွက္ေနခဲ့တယ္။ ပုိဆုိးတာက အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက အေရးတႀကီးလုိအပ္ေနခ်ိန္မွာ ႐ုရွားကုိစြန္႔ပစ္ထားခဲ့တယ္လုိ႔ ႐ုရွားကခံစားသြားခဲ့တယ္။ အေမရိကန္ ဦးေဆာင္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအစီအစဥ္ေတြမေအာင္မျမင္ျဖစ္လာေတာ့ အေမရိကန္အေပၚ သံသယမ်က္ စိနဲ႔ၾကည့္လာၾကတယ္။ ႐ုရွားႏုိင္ငံၿပိဳပ်က္သြားေအာင္မ်ား အေမရိကန္တုိ႔ကလုပ္ေဆာင္ေနသလား ဆုိၿပီးေတာ့ေပါ့။ အခ်ဳိ႔ကလည္း အေမရိကန္ႏုိင္ငံဟာ ႐ုရွားႏုိင္ငံထက္ ေရနံအလွ်ံအပယ္ေပါၾကြယ္ဝတဲ့ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းေဒသက ခြဲထြက္ႏိုင္ငံေတြအေပၚ ပုိၿပီးစိတ္ဝင္စားတယ္လုိ႔ယူဆၾကတယ္။ အဲဒီ ၁၉၉ဝ ႏွစ္မ်ားကာလကုိေဖာ္ၫႊန္းတဲ့ Bardak ဆုိတဲ့ ႐ုရွားဘာသာစကားလုံးတစ္လုံး ႐ုရွားမွာေခတ္စားခဲ့ပါေသး တယ္။ အဓိပၸာယ္က သပြတ္အူလုိက္ျခင္းပါတဲ့။ ႏုိင္ငံေရးနယ္ပယ္မွာလည္း သပြတ္အူလုိက္၊ စီးပြားေရး နယ္ပယ္မွာလည္းသပြတ္အူလုိက္နဲ႔ ႐ႈပ္႐ႈပ္ေထြးေထြးျဖစ္သြားတဲ့ ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုပါပဲ။ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္မွာဆုိရင္ ႐ုရွားႏုိင္ငံဟာ ႏုိင္ငံျခားေၾကြးၿမီေတြျပန္မဆပ္ႏုိင္လုိ႔ ေဒဝါလီေတာင္ခံလုိက္ရေသးတယ္။ ပူတင္ေခတ္ ႐ုရွားသမၼတယဲ့လ္ဆင္ မက်န္းမမာျဖစ္လာေတာ့ ဗလာဒီျမာပူတင္ Vladimir Putin ကုိ အာဏာလႊဲေျပာင္းေပး ခဲ့တယ္။ ဒီေတာ့ ပူတင္ဟာ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္မွာ ေခတၱယာယီသမၼတ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲမွာအႏုိင္ရ ၿပီးေနာက္ ၂ဝဝဝ ျပည့္ႏွစ္မွာ တင္းျပည့္က်ပ္ျပည့္႐ုရွားသမၼတ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။ အဲဒီတုန္းက သမၼတ ပူတင္ဟာ အသက္ ၅ဝ အရြယ္ေလာက္ပဲရွိဦးမယ္။ ဆုိဗီယက္ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႔ KGB ဝန္ထမ္းတစ္ဦးျဖစ္ ခဲ့တဲ့အျပင္ သူကုိယ္တုိင္ကလဲ ဂ်ဴဒုိတုိ႔၊ ကရာေတးတုိ႔လုိ ကုိယ္ခံပညာေလ့လာလုိက္စားသူဆုိေတာ့ ပူတင္ဟာ သြက္သြက္လက္လက္ရွိတယ္။ ဆုိဗီယက္ယူနီယံၿပိဳလဲသြားၿပီးေနာက္ ၿပိဳပ်က္ေနတဲ့ႏိုင္ငံေရးနဲ႔စီးပြားေရး အေဆာက္အအုံကုိ ပူတင္က ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေပးႏုိင္ခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ မွာလည္း ပူတင္ပဲအႏုိင္ရၿပီး ဒုတိယအႀကိမ္ သမၼတျဖစ္လာခဲ့တယ္။ ႐ုရွားစီးပြားေရးက ဆက္လက္ရွင္သန္ တုိးတက္လာေတာ့ ပူတင္ကုိလူႀကဳိက္မ်ားလာတယ္။ ႐ုရွားႏုိင္ငံရဲ့ဖြဲံစည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရ သမၼတရာထူး မွာ ဆက္တုိက္သုံးႀကိမ္တာဝန္ထမ္းေဆာင္တာကုိ တားျမစ္ထားတဲ့အတြက္ ပူတင္ဟာ သမၼတရာထူးမွ ဆင္းေပးခဲ့ၿပီး Dmitri Medvedev ကုိသမၼတတင္ကာ သူကေတာ့ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေနရာမွာတာဝန္ယူလုပ္ကုိင္ ခဲ့တယ္။ ပူတင္ရဲ့ေခတ္ဟာ သူ အရင္ကႀကဳံေတြ႔ခဲ့ရတဲ့ေခတ္နဲ႔ အင္မတန္ကြာျခားတယ္။ သူ႔ရဲ့ဂုဏ္သတင္း ေက်ာ္ၾကားမႈဟာ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္အေပၚမွာ မူတည္တယ္။ တစ္ခ်က္ကေတာ့ စီးပြားေရးတုိးတက္လာတယ္။ Bric လုိ႔ေခၚၾကတဲ့ ဘရာဇီး Brazil, ႐ုရွား Russia, အိႏၵိယ India, တ႐ုတ္ China ထြန္းသစ္စႏိုင္ငံေတြထဲမွာ တစ္ႏုိင္ငံအျဖစ္ ပါဝင္လာႏုိင္ခဲ့တယ္။ သူ႔ရဲ့သမၼတသက္တမ္းႏွစ္ႀကိမ္ကာလအတြင္းမွာ ႐ုရွားအလုပ္ သမားေတြရဲ့လုပ္ခ Wages ဟာ ရွစ္ဆနီးပါး ျမင့္တက္သြားတယ္။ တုိင္းျပည္စီးပြားေရးလည္း ႏွစ္ဆတုိးတက္ သြားတယ္။ ဆုိဗီယက္ယူနီယံၿပိဳကြဲသြားၿပီးေနာက္ ဗ႐ုတ္ဗရက္ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ စီးပြားေရးအေျခအေနနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္ရင္သိပ္ၿပီးျခားနားသြားတာကို ေတြ႔ျမင္ရႏုိင္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက အလုပ္သမားေတြ အေျမာက္အျမားအလုပ္ျပဳတ္သြားၾကတဲ့အျပင္ အလုပ္ လုပ္ကုိင္ေနၾကတဲ့အလုပ္ေတြနဲ႔ အစုိးရဝန္ထမ္းေတြ လုပ္ခလစာ မွန္မွန္မရၾကရွာဘူး။ သိပၸံပညာရွင္ႀကီးေတြေတာင္ ငတ္တစ္လွည့္ျပတ္တစ္လွည့္နဲ႔ ျဖစ္သလုိ ေနထုိင္ၾကရတဲ့အခ်ိန္။ ပူတင္သမၼတျဖစ္လာၿပီးေနာက္ပုိင္းမွာ အရင္က မေပးျဖစ္ခဲ့တဲ့လုပ္ခလစာနဲ႔ ပင္စင္အေၾကြးေတြကို တစ္ျပားမက်န္ျပန္ေပးခဲ့တယ္။ အလုပ္သမားေတြနဲ႔အစုိးရဝန္ထမ္းေတြ ပူတင္ကုိ ေက်းဇူးတင္မဆုံးျဖစ္ခဲ့ၾကရတယ္။ ပူတင္ရဲ့ဂုဏ္သတင္းေက်ာ္ၾကားသြားေစတဲ့ ေနာက္အခ်က္ တစ္ခ်က္ ကေတာ့ Chechnya စစ္ပြဲကုိ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ၿပီးဆုံးေစခဲ့တဲ့အခ်က္ျဖစ္တယ္။ ဒီစစ္ပြဲနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပည္ပမွာ အမ်ဳိးမ်ဳိးအဖုံဖုံေဝဖန္ေျပာဆုိေနၾကေပမယ့္ ႐ုရွားေတြရဲ့အျမင္မွာ ႐ုရွားဟာႏိုင္ငံတစ္ႏုိင္ငံအျဖစ္ မားမားမတ္မတ္ရပ္တည္လာႏိုင္ၿပီဆုိတာကိုေဖာ္ၫႊန္းခဲ့တဲ့ စစ္ပြဲျဖစ္တယ္။ ႐ုရွားအေနနဲ႔ ကံေကာင္းတဲ့ အခ်က္တစ္ခ်က္ရွိေသးတယ္။ ဒါကေတာ့ ေရနံေစ်းႏႈန္းျပန္လည္ျမင့္တက္လာျခင္းနဲ႔ သတၱဳကုန္ၾကမ္း ေစ်းႏႈန္းေတြ ကမၻာ့ေစ်းကြက္ေတြမွာ ေထာင္တက္လာျခင္းျဖစ္တယ္။ ႐ုရွားႏိုင္ငံဟာ သယံဇာတၾကြယ္ဝခ်မ္း သာတဲ့ႏုိင္ငံျဖစ္တယ္။ အခ်ဳိ႕ရဲ့အျမင္မွာ ႐ုရွားစီးပြားေရး ရွင္သန္တုိးတက္လာတာဟာ ပူတင္ရဲ့စီးပြားေရး
မူဝါဒေတြေကာင္းမြန္လုိ႔မဟုတ္ဘဲ ေစ်းေကာင္းရေနတဲ့ ေရနံ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔နဲ႔သတၱဳကုန္ၾကမ္းေတြကုိ ကမၻာ့ေစ်းကြက္ထဲ တင္ပုိ႔ေရာင္းခ်ႏုိင္တဲ့အတြက္ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေထာက္ျပၾကတယ္။ ဒါကလည္း မဟုတ္ဘူးလို႔ ေျပာလို႔ေတာ့မရဘူး။ ႐ုရွားရဲ့ႏိုင္ငံျခားတင္ပို႔ရာင္းခ်လို႔ရတဲ့ဝင္ေငြထဲမွာ ေရနံ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔နဲ႔
သတၱဳကုန္ၾကမ္း တင္ပို႔ေရာင္းခ်လို႔ရတဲ့ဝင္ေငြက ၈ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပါဝင္ေနတယ္။ ႐ုရွားႏိုင္ငံမွာ အေရးပါဆံုးစီးပြားေရးလုပ္ငန္းက ေရနံနဲ႔သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ျဖစ္တယ္။ ႏိုင္ငံပိုင္ေရနံကုမၸဏီႀကီး Rosneft နဲ႔ ႏိုင္ငံကလက္ဝါးႀကီးအုပ္ထားတဲ့ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ကုမၸဏီႀကီး Gazprom တို႔ဟာ ကမၻာေပၚမွာအႀကီးမားဆံုး စြမ္းအင္ထုတ္လုပ္ေရးကုမၸဏီႀကီးေတြျဖစ္ၾကတယ္။ ဆုိဗီယက္ေခတ္က ႐ုရွားႏိုင္ငံမွာအမိန္႔ေပးေစခိုင္းတဲ့ စီးပြားေရးစနစ္- Command-economy က်င့္သံုးတယ္။ အခုေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္အရင္းရွင္ဝါဒ- State-Capitalism က်င့္သံုးတယ္။ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္က ေၾကြးၿမီေတြျပန္မဆပ္ႏိုင္လုိ႔ ေဒဝါလီခံခဲ့ရၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း ကာလမွာ အစိုးရဟာ စီးပြားေရးနယ္ပယ္မွာခ်ဳပ္ကိုင္မႈေတြလုပ္လာခဲ့တယ္။ အစိုးရပိုင္ကုမၸဏီေတြကို ၿပိဳင္ဆိုင္မႈမွ အကာအကြယ္ေပးထားတယ္။ ေမာ္စကို Stock Exchange မွာ မွတ္ပံုတင္ထားတဲ့ကုမၸဏီေတြရဲ့ ရွယ္ယာထက္ဝက္ေလာက္ကို အစိုးရကပိုင္ဆိုင္တယ္။၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံကစတင္ခဲ့တဲ့ မဟာစီးပြားေရးက်ဆင္းမႈႀကီး- Great Recession မတိုင္မီက ၂ဝဝဝ ျပည့္ႏွစ္မွ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္အထိကာလ အတြင္းမွာ ႐ုရွားႏိုင္ငံဟာ တစ္ႏွစ္ ၇ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔တိုးတက္ခဲ့တယ္။ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္မွာ ျပည္သူ႔က႑မွာတာဝန္ ထမ္းေဆာင္ေနၾကတဲ့ ဝန္ထမ္းေပါင္း ၈၆၈ဝဝဝ ေက်ာ္ရွိတယ္။ ပူတင္လက္ထက္မွာ ၈ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းတိုးတက္ လာခဲ့ျခင္းျဖစ္တယ္။ ႐ုရွားစီးပြားေရးဟာ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမွာ ပ်မ္းမွ်တိုးတက္မႈႏႈန္းနဲ႔ ၃ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလာက္ပဲရွိႏိုင္ေတာ့မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကမၻာ့ေစ်းကြက္မွာ ေရနံသဘာဝဓာတ္ေငြ႔နဲ႔သတၱဳ ကုန္ၾကမ္းေစ်းႏႈန္းေတြျမင့္တက္ေနသလို ႐ုရွားစီးပြားေရးဟာရွင္သန္ေနမွာပဲလုိ႔ အခ်ဳိ႔ကေထာက္ျပၾကတယ္။ တကယ္လို႔ေရနံေစ်းႏႈန္း အေမရိကန္ေဒၚလာ ၇ဝ ေအာက္ ေရာက္သြားခဲ့ရင္ေတာ့ ႐ုရွားစီးပြားေရး အထိနာႏိုင္တယ္လို႔ တြက္ခ်က္ထားၾကတယ္။ ေလာေလာလတ္လတ္ျပႆနာ ေစာေစာကေျပာခဲ့သလုိ ဖြဲ႕စည္းပံုအရ သမၼတသက္တမ္း သံုးႀကိမ္ဆက္တိုက္လုပ္ခြင့္မရွိတဲ့အတြက္ ပူတင္ဟာ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္မွာ သမၼတ ရာထူးမွဆင္းေပးခဲ့ၿပီး Dmitri Medvedev ကို သမၼတတင္ေပးခဲ့တယ္။ သူကိုယ္တိုင္က်ေတာ့ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေနရာမွာေနခဲ့တယ္။ ပူတင္ဟာ ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၂၄ ရက္ေန႔က သူသမၼတျပန္လုပ္ဖို႔ဆႏၵ ရွိေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုခဲ့တယ္။ ႏိုဝင္ဘာလအတြင္းက်င္းပခဲ့တဲ့ ပူတင္ရဲ့ United Russia Party ညီလာခံက သူ႔ကုိ သမၼတရာထူးအတြက္ ေထာက္ခံခဲ့တယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာ ႐ုရွားျပည္သူေတြအၾကား ေဝဖန္ေျပာဆိုသံေတြနဲ႔မေက်မနပ္ေျပာဆိုၾကမႈေတြ တစ္စတစ္စထြက္ေပၚလာေတာ့တယ္။ ဟိုတစ္စု ဒီတစ္စု၊ ဟိုေနရာဒီေနရာ ဆႏၵျပမႈေတြကလဲ ကြက္တိကြက္က်ားေတြ႔ျမင္လာၾကရတယ္။ ဒီ ဇင္ဘာလ ၄ ရက္ေန႔မွာ ႐ုရွား ပါလီမန္ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကိုေၾကညာၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ ပူတင္ရဲ့ပါတီ က မဲလိမ္မႈေတြလုပ္ခဲ့တယ္ဆိုၿပီး ဆႏၵျပပြဲေတြက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ထြက္ေပၚ လာတယ္။ ေမာ္စကိုၿမိဳ့လယ္က ရင္ျပင္ကို ဆႏၵျပသမားေထာင္ေပါင္းေျမာက္မ်ားစြာေရာက္လာၾကၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲသစ္ျပန္လုပ္ေပး 'ပူတင္ အလိုမရွိ'ဆိုၿပီး ဟစ္ေအာ္ေၾကြးၾကာ္ခဲ့ၾကတယ္။ ထူးျခားတာတစ္ခုကေတာ့ ဆႏၵျပပြဲကို အစိုးရခ်ဳပ္ကိုင္ထားတဲ့ NTV ႐ုပ္သံက အစအဆံုး Live ျပသခဲ့တာပါပဲ။ အေနာက္ႏိုင္ငံ မီဒီယာေတြကေတာင္ ႐ုရွားမွာဘာေတြမ်ား အေျပာင္းအလဲျဖစ္ကုန္ၿပီလဲလို႔ ယုန္ထင္ေၾကာင္ထင္ ျဖစ္သြားၾကေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာမွေတာ့ အေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္မယ္မထင္ပါဘူး။ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ United Russia ပါတီက အမတ္ ၂၃၈ ေနရာအႏိုင္ ရခဲ့တယ္။ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက အမတ္ ၉၂ ေနရာရတယ္။ ၿပီးေတာ့ Just Russia ပါတီက ၆၄ ေနရာရရွိခဲ့ၿပီး Liberal Democratic Party ျဖစ္တဲ့ အမ်ဳိးသားေရးပါတီက အမတ္ ၅၆ ေနရာ အနုိင္ရရွိခဲ့တယ္။ တကယ္ေတာ့ ပူတင္ရဲ႕ United Russia ပါတီဟာ လက္ရွိပါလီမန္မွာ အမတ္ေနရာ ၃၁၅ ေနရာရွိေနရာမွေလ်ာ့က်သြား ျခင္းျဖစ္တယ္။ ဆႏၵျပသူေတြက ေရြးေကာက္ပြဲသစ္ျပန္လည္က်င္းပေပးဖုိ႔ေတာင္းဆိုေနၾကေပမယ့္ ဒီလိုျဖစ္ လာဖို႔အလားအလာမရွိပါဘူး။ ၿပီးေတာ့လာမယ့္ ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ မတ္လ ၄ ရက္ေန႔မွာ ႐ုရွားသမၼတေရြးေကာက္ပြဲ ရွိေနတယ္။ အဲဒီ ေရြးေကာက္ပြဲမွာလည္း ပူတင္ပဲအႏုိင္ရၿပီး ပူတင္ဟာတတိယအႀကိမ္ ေနာက္ ထပ္ေျခာက္ႏွစ္ ႐ုရွားသမၼတျဖစ္လာဦးမွာ။ ေဝဖန္ၾကသူအခ်ဳိ႔က ပူတင္ဟာ ဆိုဗီယက္ေခတ္ေဟာင္းဆီ ျပန္သြားခ်င္တဲ့ပုဂၢိဳလ္လို႔ စြပ္စြဲေျပာဆိုၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေပ်ာက္ပ်က္သြားတဲ့ ဆိုဗီယက္ယူနီယံအတြက္ ဝမ္းနည္းေၾကကြဲမႈမျဖစ္သူဟာ အသည္းႏွလံုးမရွိသူျဖစ္တယ္။ ဆိုဗီယက္ေခတ္ကို လိုခ်င္ေတာင့္တေနသူ ကေတာ့ ဦးေႏွာက္မရွိသူျဖစ္တယ္'' လို႔ ပူတင္ကိုယ္တိုင္က မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ့တယ္။ ပူတင္ဟာ ႐ုရွားႏိုင္ငံျပန္ လည္စည္းလံုးညီညြတ္ေရးအတြက္ မၾကာခဏ ဆိုဗီယက္ေခတ္ကိုအမႊန္းတင္ ခ်ီးက်ဴးတတ္သူျဖစ္တယ္။ စတာလင္ကြယ္လြန္ၿပီးေနာက္ သူ႔ေနရာကိုဆက္ခံခဲ့တဲ့ နီကီတာခ႐ူးရွက္ဗ္ Nikita Khrushchev က ၁၉၅၆ ခုႏွစ္မွာ စတာလင္ကိုအပုပ္ခ်ခဲ့တဲ့အတြက္ က်ဆင္းသြားခဲ့တဲ့စတာလင္ရဲ့သိကၡာကို ျပန္လည္အဖတ္ဆယ္တဲ့ အေနနဲ႔ စတာလင္ရဲ့သမိုင္းကို ျပန္လည္ေရးသားေစခဲ့တယ္။ ပူတင္ဟာ ႐ုရွားႏိုင္ငံရဲ့ႀကီးျမတ္မႈကို ေဖာ္ထုတ္ လာတယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္မွာ ႐ုရွားႏိုင္ငံရဲ့ေအာင္ျမင္မႈေတြ။ ပထမဆံုးလူသားတစ္ဦးကို အာကာသသို႔ လႊတ္တင္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ ႐ုရွားရဲ့စြမ္းေဆာင္မႈေတြကို ေဖာ္က်ဴးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပူတင္ရဲ့အျမင္မွာ ျပည္သူေတြဟာ ဝါဒစနစ္ေတြကို ၿငီးေငြ႔ေနၾကၿပီလို႔ျမင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပူတင္ဟာ ဝါဒစနစ္ကုိေရွ႔တန္းမတင္ဘူး။ ဝါဒစနစ္ အတြက္ ဖိအားမေပးဘူး။ ပူတင္က ျပည္သူေတြရဲ့ဝင္ေငြ တိုးတက္လာရမယ္၊ ဆိုဗီယက္ေခတ္ကလို တိုင္းျပည္တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းရမယ္လို႔ ကတိေပးထားတယ္။ ေပးတဲ့ကတိအတိုင္းလည္း လုပ္ေဆာင္တယ္။ စတိုးဆိုင္ေတြမွာ ကုန္ပစၥည္းေတြအျပည့္ ျဖည့္တင္းေပးထားတယ္။ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ခရီးသြားႏိုင္တယ္။ အစိုးရမဟုတ္တဲ့အဖြဲ႔အစည္း NGO ေသာင္းဂဏန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ခြင့္ျပဳထားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပူတင္ဟာ အာဏာရွင္တစ္ဦးျဖစ္ေပမယ့္ ႐ုရွားျပည္သူေတြက သူ႔ကုိ ဒီမိုကရက္တစ္ဦးလို႔ ပဲထင္ျမင္ယူဆ ၾကတယ္။ မင္းေရႊေမာင္
(ယူတာကေတာ့ ဒီကပါ) http://www.zaygwet.com/international.php?id=130
Ref: 1. International herald Tribune, Dec-12-2011. 2. Nathan Thornburgh "Russia's New Guard"Time, Dec-12-2011. 3. Putin's Russia : The Economist, Dec-10-2011.