အရင္းရွင္စနစ္ အသက္ဆက္ႏုိင္ဖုိ႔ ကုထံုးသစ္ရွာေဖြေရး (မင္းေရႊေမာင္)

(အရင္းရွင္စနစ္အသက္ဆက္ႏုိင္ဖုိ႔ ကုထံုးသစ္ရွာေဖြေရး) ဂလိုဘယ္ စီးပြားေရးျပႆနာရဲ့ ႀကီးမားျပင္းထန္လွတဲ့ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ေတြကုိ ညည္းတြားခံစားရင္းနဲ႔အခုေတာ့ ေလးႏွစ္ကာလထဲေရာက္လာခဲ့ၾကပါၿပီ။

          ဒီလို စီးပြားေရးက်ဆင္းခဲ့ရတဲ့အတြက္ ဟိုလူကုိအျပစ္တင္၊ ဒီလူကို အျပစ္တင္နဲ႔လုပ္လာခဲ့ၾကတာလဲ လူစံုသေလာက္ရွိသြားၿပီ။ တာဝန္မဲ့တဲ့ ဘဏ္လုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ ေလာဘေဇာတိုက္ခဲ့ၾကတဲ့ ေကာ္ပိုရိတ္ အမႈေဆာင္အရာရွိႀကီးေတြ၊ ကြၽမ္းက်င္မႈမရွိၾကတဲ့စည္းကမ္းထိန္းသိမ္းေရးပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ အျငင္းအခံုဝါသနာပါၾကတဲ့ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ...။

          ၿပီးေတာ့ အေမရိကန္သမၼတေဟာင္း George W.Bush, အေမရိကန္ဗဟိုဘဏ္ဥကၠ႒ Ben Bernanke, ဂ်ာမနီဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Angela Merkel, ဘ႑ာေရးအကဲျဖတ္ေအဂ်င္စီေတြ၊ လုပ္ခလစာနည္းတဲ့ တ႐ုတ္အလုပ္ သမားေတြ၊ မတန္တဆလုပ္ခလစာရခဲ့ၾကတဲ့ ဂရိလုပ္သားေတြ၊ ယူ႐ိုေငြ၊ ေနာက္ၿပီး အရမ္းကာေရာ ဝယ္ယူစားသံုးခဲ့ၾကတဲ့ အေမရိကန္စားသံုးသူေတြ။

          ၁၉၃ဝ ႏွစ္မ်ားအတြင္း ကမၻာ့စီးပြားပ်က္ကပ္- Great Depression ဆိုက္ခဲ့ခ်ိန္မွစၿပီး ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရတ့ဲ အဆိုးရြားဆံုး ဘ႑ာေရးကပ္ေဘးေနာက္ပုိင္းကာလမွာ ဟိုလူ႔လက္ညႇိဳးထိုး ဒီလူ႔လက္ညႇိဳးထိုးနဲ႔အျပစ္တင္လို႔ အမနာပေျပာလို႔ကုန္ႏိုင္ဖြယ္ေတာင္ရွိမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒီႏွစ္လြန္လို႔ေနာက္ႏွစ္ေရာက္ရင္လည္း စီးပြားေရးကေကာင္းလာမယ့္ပံု မေပၚေသးဘူး။ ပိုဆုိးတာက ဒီျပႆနာကို ဘယ္လိုေျဖရွင္းရေကာင္းမွန္း လည္းမသိၾကေသးဘူး။ ဒီေတာ့ လက္ညႇိဳးေငါက္ေငါက္ထိုးၿပီး အျပစ္ပံုခ်စရာဆိုလို႔ တစ္ခုပဲက်န္ေတာ့တယ္။ ဒါက အရင္းရွင္ဝါဒ။ ဘာေၾကာင့္ အရင္းရွင္ဝါဒကို အျပစ္တင္ရမလဲ။ ဒါကလြယ္ပါတယ္။ အလုပ္အကိုင္ ရွားပါးေနဆဲျဖစ္တယ္။ လူလတ္တန္းစားအေမရိကန္နဲ႔ဥေရာပမိသားစုေတြရဲ့ လူမူဖူလံုေရးအေျခအေန ဆုိးရြားလာတယ္။ ဒီကေန႔ေခတ္ အရင္းရွင္ဝါဒဟာ ဒါေတြကုိ မေျဖရွင္းႏုိင္ျဖစ္ေနတယ္။ တစ္ခ်ိန္က အရင္းရွင္ဝါဒဟာ ဒီလိုျပႆနာေတြကုိ ေျဖရွင္းေပးႏုိင္ခဲ့တယ္။ ဒါဟာ အရင္းရွင္ဝါဒရဲ့အလုပ္ပဲလုိ႔ယူဆ ထားခဲ့ၾကတယ္။

          အရင္းရွင္ဝါဒဟာ လူတိုင္းအတြက္ အခြင့္အလမ္းေတြကိုဖန္တီးေပးတယ္။ လူတိုင္းအတြက္
အနာဂတ္ဟာလင္းလက္ေနရမယ္လို႔ေဖာ္ညႊန္းတယ္။ အရင္းရွင္ဝါဒဟာ အလုပ္ႀကိဳးစားသူေတြနဲ႔ အရည္အေသြးထက္ျမက္သူေတြကို ေျမႇာက္စားတယ္လို႔ဆိုခဲ့ၾကတယ္။ အဂၤလိပ္လိုေျပာရင္ေတာ့ Capitalism is a meritocracy လို႔ဆိုတယ္။

          ဒါေပမယ့္ ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ဘ႑ာေရးျပႆနာတက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ အရင္းရွင္ဝါဒဟာ အခ်ိတ္အဆက္ရွိသူေတြနဲ႔ အခြင့္ထူးခံေတြအတြက္ပဲအက်ဳိးရွိလာတယ္။ လူအမ်ားရဲ့အျမင္မွာ ေဝါစထရိက ေငြရွင္ေၾကးရွင္ေတြဟာ သူတို႔ရဲ့လြန္ကြၽံမႈေတြ အမွားေတြကိုမျပဳျပင္ၾကေသးတဲ့အျပင္ ေနာင္တတရားလည္း မရၾကေသးဘူး။ သူတို႔တစ္ေတြဟာ ေစ်းကစားတဲ့ပဥၥလက္အတတ္ပညာေတြနဲ႔ အျမတ္အစြန္းေတြ ၿမိဳးၿမိဳးျမက္ျမက္ရရွိေနၾကဆဲျဖစ္တယ္။ ခ်မ္းသာၿမဲခ်မ္းသာေနၾကဆဲျဖစ္တယ္။

          ဘဏ္လုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ ေၾကြးျပန္မဆပ္ႏိုင္တဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ မိသားစုေတြကိုအိမ္ေပၚကဆြဲခ် ႏွင္ ထုတ္ပစ္ၾကၿပီး သူတို႔ရဲ့ကိုယ္ပိုင္အိမ္ေဂဟာေတြကို ၿဖိဳဖ်က္ပစ္ခဲ့ၾကတယ္။ အရင္းရွင္ဝါဒရဲ့
အသနားမဖက္တဲ့ဘီလူးဇာတ္ပဲလား။ အစိုးရရဲ့ေငြေခ်းစာခ်ဳပ္ေတြကုိ ဝယ္ယူကိုင္ေဆာင္ထားၾကသူေတြ Bondholders နဲ႔ ဘဏ္ေၾကြးရွင္ေတြကိုေခြၽးသိပ္ဖို႔အတြက္ ဂရိ၊ စပိန္၊ ေပၚတူဂီႏိုင္ငံသားေတြဟာ ဘတ္ဂ်က္ ျဖတ္ေတာက္မႈနဲ႔အခြန္ေကာက္မႈဒဏ္ကို ခါးစည္းခံေနၾကရရွာတယ္။ စီအီးအိုဆုိသူေတြဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာသန္းေပါင္းမ်ားစြာကို အပိုဆုေၾကး Bonus အျဖစ္ မိမိတို႔ရဲ့အိတ္ကပ္ထဲထည့္ၿပီး အလုပ္သမားေထာင္ေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာကိုအလုပ္ျဖဳတ္ပစ္ခဲ့ၾကတယ္။

          တကယ္ေတာ့ အရင္းရွင္ဝါဒအေပၚ မေက်မနပ္ျဖစ္မႈေတြဟာ အခုထက္ နက္႐ိႈင္းပါေသးတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္သံုးခုေလာက္က အရင္းရွင္စနစ္ဟာ ပိုၿပီးလြတ္လပ္ခဲ့တယ္။ ပိုၿပီး ဂလိုဘယ္ဆန္ခဲ့တယ္။ ခ်မ္းသာသူေတြ ပိုၿပီးခ်မ္းသာသြားၾကတယ္။ က်န္လူေတြကေတာ့ အ႐ိုးအရင္းကုိက္ခဲ့ၾကရတယ္။

          ခ်မ္းသာဆင္းရဲကြာဟမႈဟာ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာမဆို ႀကီးႀကီးမားမားကြာဟလာတယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ ဝင္ေငြမညီမွ်မႈ- income inequality တိုးပြားလာတယ္။ လြတ္လပ္တဲ့ကုန္သြယ္ေရးဦးစီးတဲ့ ဂလိုဘယ္လိုက္ေဇးရွင္းဟာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လုပ္သားေစ်းကြက္ထဲမွာ အိႏိၵယလုပ္သားနဲ႔အေမရိကန္ လုပ္သားေတြကုိ ထိပ္တိုက္ေတြ႔ေစတယ္။ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏုိင္စြမ္းမရွိသူဟာ လမ္းေဘးေရာက္သြားတယ္။ 

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ဥေရာပကစက္႐ံုအလုပ္႐ံုေတြကို ပိတ္သိမ္းၿပီး တ႐ုတ္ျပည္မွာသြားေရာက္ဖြင့္ လွစ္ၾကတယ္။ အေနာက္ႏိုင္ငံေတြက ကုန္ထုတ္လုပ္သား သန္းနဲ႔ခ်ီၿပီးအလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္ကုန္ၾကတယ္။

          ေလာေလာဆယ္ အလုပ္အကိုင္ရရွိေနၾကတဲ့ အေမရိကန္အလုပ္သမားေတြဟာ ဒီကေန႔ အရင္းရွင္စနစ္ထဲမွာ သူတို႔အတြက္ သိပ္ၿပီးအက်ဳိးအျမတ္မရွိၾကဘူး။ ဝါရွင္တန္အေျခစိုက္ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရးအႀကံေပးအဖြဲ႔Think-tank တစ္ခုျဖစ္တဲ့ institute for Policy studies ရဲ့ မၾကာေသးမီက ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့အစီရင္ခံစာအရ အေမရိကန္ကုမၸဏီႀကီးေတြကစီအီးအိုေတြဟာ ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ ၂ဝ၁ဝ ျပည့္ႏွစ္မွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁ဝ.၈ သန္းရရွိခဲ့ၾကတယ္။ မႏွစ္ကထက္ ၂၈ ရာခိုင္ႏႈန္းပိုတယ္။

          တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ အလုပ္သမားတစ္ဦးရဲ့ပ်မ္းမွ်ရေငြဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃၃.၁၂၁ ပဲရွိတယ္။ မႏွစ္ကထက္ သံုးရာခိုင္ႏႈန္းပဲပိုတယ္။ ဒီလိုအဆင့္မွာ လစာဝင္ေငြနဲ႔လုပ္ခရေငြကုိယွဥ္ၾကည့္ရင္ 

စီအီးအိုေတြရဲ့ဝင္ေငြက အလုပ္သမားေတြရဲ့ရေငြထက္ ၃၂၅ ဆ ပိုမ်ားတယ္။ ၁၉၇ဝ ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ားက ဆိုရင္ စီအီးအိုရဲ့လစာဟာ အလုပ္သမားတစ္ဦးလုပ္ခထက္ အဆ ၃ဝ ပဲရွိတယ္။

          ဒါေၾကာင့္ ေဝါစထရိသိမ္းပိုက္ၾက- Occupy Wall Street ဆႏၵျပသူတစ္ဦးက အခုအခါ
အရင္းရွင္စနစ္ဟာ အလုပ္မျဖစ္ေတာ့ဘူးလို႔ဟစ္ေၾကြးခဲ့တယ္။ အရင္းရွင္စနစ္ဟာ တိုင္းသူျပည္သားအားလံုး ေကာင္းစားေရးထက္ လက္တစ္ဆုပ္စာလူတစ္စုေကာင္းစားေရးသို႔ ဦးတည္ခုတ္ေမာင္းလ်ွက္ရွိတယ္။ ေဝါစထရိသိမ္းပိုက္ၾကလူစုက ဘယ္မွာလဲတို႔အတြက္ေဝစုလို႔ ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ၾကတယ္။

          ဟုတ္ပါတယ္။ အရင္းရွင္ဝါဒဟာ အရင္ကလည္းေဝဖန္မႈေတြနဲ႔အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ 

ရင္ဆိုင္ရဖူးတယ္။ Karl Marx က အရင္းရွင္စနစ္ လုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ထဲမွာကုိယ္ႏႈိက္က ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈပါဝင္ေနၿပီးျဖစ္တယ္လုိ႔ ျမြက္ဟခဲ့ဖူးတယ္။ ကုိယ္က်င့္သိကၡာထိန္းသိမ္းမႈမရွိၾကတဲ့ ဘဏ္လုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ စည္းနဲ႔ကမ္းနဲ႔ခ်ဳပ္ကုိင္ထားျခင္းမရွိတဲ့ ဘ႑ာေရးေစ်းကြက္ေတြမွာ  ထင္ရာစုိင္း လုပ္ကုိင္ခဲ့ၾကလုိ႔ အခုလုိ ဘ႑ာေရးေဘးက်ပ္နံက်ပ္ျဖစ္မႈနဲ႔ ႀကဳံႀကဳိက္ခဲ့ရျခင္းျဖစ္တယ္လုိ႔ အခ်ဳိ႔က ေထာက္ျပခဲ့ၾကတယ္။

          ဒါေပမယ့္ အရင္းရွင္ဝါဒဟာ သူ႔ရဲ့အဓိကၿပဳိင္ဘက္ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒကုိ ေအာင္ႏုိင္ခဲ့တယ္။ ကမၻာႀကီးရဲ့ အစိတ္အပုိင္းအေတာ္မ်ားမ်ားကုိ  အရင္းရွင္ဝါဒအဝုိင္းအဝန္းထဲသုိ႔ သိမ္းသြင္းႏုိင္ခဲ့တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆုိေတာ့ လူ႔သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ အျခားဘယ္စီးပြားေရးစနစ္ကမွ အရင္းရွင္ဝါဒေလာက္ ဥစၥာဓနနဲ႔ဖြံ႔ၿဖဳိး တုိးတက္မႈကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးႏုိင္ျခင္းမရွိခဲ့ဘူး။

          စက္မႈေတာ္လွန္ေရး- Industrial Revolution ေခတ္ရဲ့ မုိးေသာက္ခ်ိန္က အထည္အလိပ္ရက္လုပ္တဲ့ စက္ရက္ကန္းစင္ေတြ ထြက္ေပၚလာခဲ့ၿပီးေနာက္ပုိင္းမွာ တစ္စတစ္စ လူသားမ်ဳိးႏြယ္တစ္ရပ္လုံးဟာ ကမၻာဦးလူသားအျဖစ္မွ ေခတ္မီလူသားအျဖစ္  ေျပာင္းလဲတုိးတက္လာခဲ့တယ္။ စာရင္းအင္းဝိဇၨာဓုိရ္- Angus Maddison ရဲ့အဆုိအရ ဂလုိဘယ္ဂ်ီဒီပီဟာ ပထမႏွစ္ေပါင္း ၁၈၂ဝ အတြင္းမွာ  ခုနစ္ရာခုိင္ႏႈန္းတုိးတက္ခဲ့ေပမယ့္  အရင္းရွင္စနစ္လႊမ္းမုိးထားတဲ့ရာစုႏွစ္ ႏွစ္ခုအတြင္းမွာ အဆေပါင္း ၇ဝ ေက်ာ္တုိးတက္ခဲ့တယ္လုိ႔ ေထာက္ျပခဲ့တယ္။

          တကယ္ေတာ့ အရင္းရွင္စနစ္ဟာ ဆင္းရဲမြဲေတမႈကို အႀကီးအက်ယ္တုိက္ဖ်က္ခဲ့တယ္။ ေဆးဝါးသစ္ေတြ၊ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရးစနစ္သစ္ေတြကို တီထြင္ဖန္ဆင္းႏုိင္ ခဲ့တယ္။ ဂလုိဘယ္လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႕အစည္းကုိ  ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ဘ႑ာေရးစနစ္သစ္ေတြမွတစ္ဆင့္ စပ္ဟပ္ေပါင္းစည္းေပးခဲ့တယ္။

တက္ၾကြေျပာင္းလဲအရင္းရွင္စနစ္

          အရင္းရွင္စနစ္ဟာ ဘာေၾကာင့္ဒီေလာက္ေတာင္ ေအာင္ျမင္မႈရရွိခဲ့တာလဲ။ ဒီေမးခြန္းရဲ့အေျဖက ႐ုိးရွင္းပါတယ္။ အရင္းရွင္စနစ္ဟာ သေဘာတရားတစ္စံုတစ္ရာမွာ ေက်ာက္ဆူးခ်ရပ္တည္မေနဘဲ အၿမဲလုိလုိတက္ၾကြ ေျပာင္းလဲေရြ႔လ်ားေနတဲ့အတြက္ျဖစ္တယ္။

          ထြက္ေပၚလာတဲ့ ျပႆနာေတြကုိတုံ႔ျပန္တဲ့အေနနဲ႔ အရင္းရွင္စနစ္ဟာ အႀကိမ္ႀကိမ္အခါခါေျပာင္းလဲ ခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ရွင္သန္တုိးတက္ေနတယ္။ ၁၉၃ဝ ကမၻာ့စီးပြားပ်က္ကပ္ႀကီးဆုိက္ေတာ့ လူေတြ အတိဒုကၡေရာက္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒီေတာ့ အေမရိကန္အစုိးရက စီးပြားေရးမူဝါဒသစ္- New Deal ေတြ ခ်မွတ္ၿပီး အရင္းရွင္စနစ္တည္ၿငိမ္ေရးအတြက္လုပ္ေဆာင္ခဲ့တယ္။

          ၁၉၇ဝ ႏွစ္မ်ားအတြင္း အေမရိကန္ႏုိင္ငံမွာ စီးပြားေရးတုိးတက္မႈဆိတ္သုဥ္း Stagnation ၿပီးတစ္ခ်ိန္ တည္းမွာ ေငြေဖာင္းပြမႈ- Inflation လည္း အႀကီးအက်ယ္ျမင့္တက္လာေတာ့ ႏွစ္ရပ္ေပါင္းၿပီး Stagflation လုိ႔ေခၚတဲ့ အေျခအေနတစ္ရပ္ေပၚထြက္လာခဲ့တယ္။ ဒါကုိ ကုန္ပစၥည္းပိုမုိထုတ္လုပ္မႈအျပင္ ဆန္းသစ္တီထြင္ မႈေတြနဲ႔တုံ႔ျပန္ခဲ့ၾကတယ္။

          အဲဒီေနာက္ပုိင္း အေမရိကန္သမၼတ Ronald Reagan နဲ႔ ၿဗိတိသွ်ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ Margaret Thatcher တုိ႔ လက္ထက္မွာ စည္းကမ္းကလနားေတြကို ေလွ်ာ့ခ်၊ လြတ္လပ္တဲ့ကုန္သြယ္ေရးေတြေဖာ္ေဆာင္ၿပီး 

အခ်ဳပ္အခ်ယ္မရွိတဲ့ အရင္းစီးေၾကာင္းေတြနဲ႔ အရင္းရွင္စနစ္ကို တစ္ေခတ္ေျပာင္းပစ္ခဲ့တယ္။ ဂလုိဘယ္ စီးပြားေရးလည္း ေလဟုန္စီးၿပီး မုိးထုိးေအာင္ျမင့္တက္သြားတယ္။

        ဒီကေန႔ေခတ္ေရာက္ေတာ့ အရင္းရွင္စနစ္ဟာ အေျပာင္းလဲႀကီးတစ္ခုနဲ႔ ပက္ပင္းရင္ဆုိင္တုိးေနတယ္။ ကမၻာ့ဘ႑ာေရးစနစ္ႀကီး စိတ္မခ်ရျဖစ္လာတယ္။ ခေနာ္နီခေနာ္နဲ႔ျဖစ္လာတယ္။ ဒါေၾကာင့္
အရင္းရွင္စနစ္ကုိ ျပန္လည္တည့္မတ္ေပးဖုိ႔လုိလာတယ္။ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ဘ႑ာေရးစနစ္ႀကီး အရည္ေပ်ာ္ မက်ေအာင္ ေဆာင္ၾကဥ္းဖုိ႔လုိလာတယ္။ အရင္းရွင္စနစ္ႀကီးကုိ ျပန္လည္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ႔
လုိအပ္လာၿပီဆုိတာ လူတုိင္းလုိလုိနားလည္သေဘာေပါက္ၾကတယ္။ ျပႆနာက ဘယ္လုိေျပာင္းလဲၾကမလဲ ဆုိတာပါပဲ။

          ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သေဘာတူညီမႈ တစ္စုံတစ္ရာမရရွိေသးပါဘူး။  ဒါေပမယ့္ ဒါရဲ့အေျဖကေတာ့ အရင္းရွင္ဝါဒရဲ႕့ သမုိင္းအလွည့္အေျပာင္းမ်ားစြာကုိျပ႒ာန္းေပးခဲ့တဲ့ အစုိးရနဲ႔ေစ်းကြက္ ႏွစ္ပါးသြားအက အေပၚမွာမူတည္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီကေန႔ ဘ႑ာေရးျပႆနာဟာ အရင္းရွင္ဝါဒရဲ့စည္းလြတ္ေဘာင္လြတ္ ပရမ္းပတာလုပ္ေဆာင္မႈေၾကာင့္ ေပၚေပါက္လာခဲ့ရတယ္လုိ႔ လူအေတာ္မ်ားမ်ား ယုံၾကည္ၾကတယ္။

          ဘဏ္လုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ အမႈေဆာင္အရာရွိႀကီးေတြကို အကြပ္အညႇပ္မရွိဘဲလႊတ္ထားလုိက္ရင္  သူတုိ႔လုပ္ခ်င္သလုိ ထင္ရာစုိင္းၾကေတာ့မယ္ဆုိတာ ေဗဒင္ေမးစရာေတာင္လုိမယ္မထင္ဘူး။ ေဘာဂေဗဒ ပညာရွင္ႀကီး Adam Smith ရဲ့မျမင္ရတဲ့လက္ - Invisible Hand က လည္း ဘာမွမတတ္ႏုိင္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဘဏ္လုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ အမႈေဆာင္အရာရွိႀကီးေတြကို တာဝန္သိသိနဲ႔လုပ္ေဆာင္ၾကလိမ့္မယ္လုိ႔ယုံစားလုိ႔ မျဖစ္ဘူး။ သူတုိ႔တစ္ေတြက ေငြေနာက္ ေကာက္ေကာက္ပါေအာင္ လုိက္ေနၾကသူေတြ။

          ဒီေတာ့ အရင္းရွင္ဝါဒရဲ့ ဆုိးရြားတဲ့လြန္ကြၽံမႈေတြကို ခ်ဳပ္ကုိင္ဖုိ႔အတြက္ အစုိးရရဲ့အခန္းက႑သစ္တစ္ခု အမွန္တကယ္လုိအပ္လာတယ္လုိ႔ အခ်ဳိ႔က ေထာက္ျပၾကတယ္။ ဘဏ္လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို တင္းက်ပ္တဲ့ စည္းကမ္းစည္းမ်ဥ္းေတြနဲ႔ခ်ဳပ္ကုိင္ေရးဟာ ဦးစားေပးလုပ္ရမယ့္ကိစၥျဖစ္တယ္လုိ႔ ေဝါစထရိသိမ္းပုိက္ၾက လႈပ္ရွားမႈရဲ့စည္း႐ုံးေရးမႉးတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ Mark Bray က ဆုိတယ္။ သူက ဘ႑ာေရးက႑ဟာ အခုအခါ သိပ္ၿပီးလြတ္လပ္တယ္။ အစုိးရက ဘဏ္လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို တစ္လက္မေလာက္ အခြင့္အေရးေပးလုိက္ရင္ တစ္မုိင္ေလာက္အခြင့္အေရးယူၾကသူေတြျဖစ္တယ္လုိ႔ ေဖာ္ၫႊန္းခဲ့တယ္။

          အေမရိကန္အစုိးရကေတာ့ ဘဏ္လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို နဖားႀကိဳးတပ္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ ဥပေဒေတြ ျပ႒ာန္းေပးလ်က္ရွိေၾကာင္း ေထာက္ျပခဲ့တယ္။ ပမာအားျဖင့္ Dodd Frank ဥပေဒလုိေပါ့ေလ။ ၿပီးေတာ့ မၾကေသးမီက သမၼတဘာရက္အုိဘားမားက US Consumer Financial Protection Bureau သစ္တစ္ခု တည္ေထာင္ဖြင့္လွစ္ေပးခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္  အခ်ဳိ႔ရဲ့အျမင္မွာ ဒါက အစပဲရွိေသးတယ္။ ဒီေလာက္နဲ႔ မလုံေလာက္ဘူးလုိ႔ ဆုိၾကတယ္။

          Institute for Policy Studies မွ ဝင္ေငြမညီမွ်မႈကို အထူးျပဳေလ့လာသူ Chuck Collins က အခ်မ္း သာဆုံးပုဂၢဳိလ္ေတြအေပၚ အခြန္ပုိေကာက္ႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ အခြန္ဥပေဒေတြကုိျပန္လည္ျပင္ဆင္သင့္ေၾကာင္း  ဆုိတယ္။ ကမ္းလြန္ဘဏ္ေတြ Off shore havens ကို အလြဲအသုံးခ်မႈကုိလည္း ပိတ္ပင္သင့္ေၾကာင္း သူက ေဖာ္ၫႊန္းတယ္။ ဒါေပမယ့္ အစုိးရေတြအေနနဲ႔ ဒါေတြကို လက္ေတြ႔အေကာင္အထည္ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ပါ့မလား။

          ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ အစုိးရေတြဟာ ရက္ေစ့လေစ့ကုိယ္ဝန္ေဆာင္လုိ ေၾကြၿမီေတြ၊ လုိေငြျပမႈေတြနဲ႔ ေဖာင္းကားေနၿပီး မလႈပ္ႏုိင္မရွားႏိုင္ျဖစ္ေနၾကတယ္။ ေၾကြးၿမီေတြက  အရင္းရွင္ဝါဒကုိ အခုထက္ပုိၿပီး လြတ္လပ္ခြင့္ေပးဖုိ႔ ဖိအားေပးေတာင္းဆုိလ်က္ရွိတယ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြ 

ပုိၿပီးလြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ကုိင္ႏုိင္ေအာင္ အတားအဆီးေတြကို ႐ုိက္ခ်ဳိးပစ္ရမယ့္အခ်ိန္။
အလုပ္သမားေစ်းကြက္မ်ားကို ကာကြယ္ေပးထားမႈေတြကို ေလွ်ာ့ေပါ့ေပးရမယ့္ကာလ။ ဒါမွပဲ စီးပြားေရးေတြဟာ ပုိမုိယွဥ္ၿပဳိင္ႏုိင္စြမ္းရွိလာႏုိင္မယ္လုိ႔ အခ်ဳိ႔ကအခုိင္အမာဆုိၾကတယ္။

          သူတုိ႔ရဲ့အျမင္မွာ ဂလုိဘယ္စီးပြားေရး ဒုကၡလွလွေတြ႔ရတာက  အရင္းရွင္ဝါဒက်႐ႈံးမႈေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ အစုိးရရဲ့လြဲမွားေနတဲ့လုပ္ရပ္ေတြေၾကာင့္လုိ႔ ျမင္တယ္။ ဘဏ္စည္းကမ္းထိန္းသိမ္းဖုိ႔တာဝန္ရွိၾကသူေတြဟာ ဘဏ္ေတြရဲ့အႏၲရာယ္ကုိ မသိက်ဳိးကြၽန္ျပဳခဲ့ၾကတယ္။ ဘဏ္ေတြရဲ့အျပဳအမူေၾကာင့္ စီးပြားေရးတည္ၿငိမ္မႈ ၿခိမ္းေျခာက္ခံလာရတဲ့အခါ အစုိးရကဘဏ္ေတြကို ေငြေၾကးစိုက္ထုတ္ အကူအညီအေထာက္အပံ့ ေပးခဲ့ၾကတယ္။ ဘဏ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ဒါမွမဟုတ္ ေဝါစထရိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအစီအမံေတြကို
ေရွာင္ရွားႏုိင္ေအာင္ အေမရိကန္ဗဟုိဘဏ္ Federal Reserve က အေထာက္အကူေပးလ်က္ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘဏ္လုပ္ငန္းရွင္ေတြဟာ စရိတ္စကသက္သက္သာသာနဲ႔ အျမတ္အစြန္းၿမိဳးၿမိဳးျမက္ျမက္ ရရွိေနၾကတယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ အစုိးရကုိယ္္တုိင္က အရင္းရွင္ဝါဒရဲ့ သူ႔ဘာသာသူျပဳျပင္ႏုိင္စြမ္းရွိတာကို ကဖ်က္ယဖ်က္လုပ္ေနတယ္လုိ႔ သူတုိ႔က ေထာက္ျပၾကတယ္။

          အစုိးရက ဘဏ္ႀကီးေတြကုိ ေငြေၾကးစုိက္ထုတ္ကယ္တင္ျခင္းဟာ  ေစ်းကြက္ေတြရဲ့အဆုံးအျဖတ္ေပၚ အစုိးရကုိယ္ႏႈိက္က လက္လႊတ္စပယ္ ပစ္ပယ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္တယ္။ တကယ္လုိ႔ အရင္းရွင္ဝါဒကို သူ႔ဘာသာသူ လႊတ္ထားခဲ့မယ္ဆုိရင္  ဒီဘဏ္ႀကီးေတြဟာ ဒီကေန႔ ျမင္ကြင္းထဲမွာ အေကာင္အထည္နဲ႔ရွိမွာမဟုတ္ေတာ့ ဘူး။ အ႐ႈံးသမားေတြဟာ ေအာင္ႏုိင္သူမျဖစ္သင့္ဘူး။ သူတုိ႔ျပႆနာ သူတုိ႔ တာဝန္ခံသင့္တယ္။ "Exile on wall Street: one Analyst's Fight to save the big banks form themselves" စာအုပ္ေရးသားခဲ့တဲ့ Mike Mayo က ဒီကေန႔ အရင္းရွင္ေတြဟာ အရင္းရွင္ဝါဒရဲ့အဆုိးရြားဆုံးရန္သူေတြျဖစ္ေနၾကပါၿပီလုိ႔ ညည္းတြားခဲ့တယ္။ ဘဏ္ႀကီးေတြရဲ့စီအီးအုိေတြဟာ  ေဝါစထရိကိုသိမ္းပုိက္ၾကဆႏၵျပသမားေတြထက္ေတာင္ အရင္းရွင္စနစ္ကုိ ၿခိမ္းေျခာက္လ်က္ရွိတယ္လုိ႔ Mayo က ေထာက္ျပတယ္။

          ဒီကေန႔ ကြၽႏု္ပ္တုိ႔ရဲ့စီးပြားေရး စနစ္ျပႆနာဟာ အရင္းရွင္ဝါဒရဲ့ျပႆနာမဟုတ္ဘူး။ အရင္းရွင္စနစ္  ကုိ တိတိပပမက်င့္သုံးတဲ့အတြက္ ျဖစ္ေပၚလာရတဲ့ျပႆနာျဖစ္တယ္လုိ႔ Mayo က သုံးသပ္တယ္။

          အခုလုိ အမ်ဳိးမ်ဳိးအဖုံဖုံ ေဆြးေႏြးျငင္းခုံမႈေတြကတစ္ဆင့္ ေနာက္ဆုံးထြက္ေပၚလာမယ့္ 

အရင္းရွင္ဝါဒဟာ အရင့္အရင္အရင္းရွင္ဝါဒေတြနဲ႔မတူဘဲ တစ္မူထူးတဲ့အရင္းရွင္ဝါဒျဖစ္လာလိမ့္မယ္လုိ႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကတယ္။ ႐ုပ္လုံးေပၚလာမယ့္ အရင္းရွင္ဝါဒဟာ အရင္းရွင္ေတြကုိသာအက်ဳိးျပဳတာမဟုတ္ဘဲ ကမၻာသူ၊ ကမၻာသားအားလုံးအတြက္အက်ဳိးရွိေစမယ့္ ဝါဒျဖစ္ပါလာေစလုိ႔...။

မင္းေရႊေမာင္

http://www.zaygwet.com/eco_opinion.php?id=168

(ယူတာကဒီေနရာကပါ) 

Ref: Michael Schuman: " How to save Capitalism" Time, Jan 30, 2012.