ကိုလိုနီေခတ္မတိုင္မီဗမာနိုင္ငံအေျခအေနနွင့္ ဗမာျပည္အလုပ္သမားလူတန္းစားေပၚေပါက္လာပံု (အပိုင္း၃-င)

(၆)စစ္ၿပီးကာလမွ လြတ္လပ္ေရးရသည္အထိ (၁၉၄၆ -၁၉၄၈) အလုပ္သမားလႈပ္ရွားမႈမ်ား။

ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္လက္ေအာက္က်ေရာက္ခဲ့ရေသာ (၃)နွစ္တာကာလအတြင္း အလုပ္သမားလႈပ္ရွားမႈ၏ သမိုင္းမွတ္တမ္းမွတ္ရာမ်ား မေတြ႔ရသေလာက္ျဖစ္ သည္။

ဖက္ဆစ္ဆန့္က်င္ေရးတိုက္ပဲြအတြင္းမွ ျပည္သူ လူထုသည္ မႀကံဳစဘူးေသာအမ်ိဳးသားေသြးစည္း ညီညြတ္ေရးကိုရရိွခဲ့သည္။ ထိုညီညြတ္ေရး စိတ္ဓါတ္ျဖင့္ပင္ ကိုလိုနီေဟာင္းျဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႔သမား၏လက္ေအာက္မွ လြတ္လပ္ေရးရရိွရန္ဆက္လက္ တို္က္ပဲြဝင္ရျပန္သည္။

ျဗိတိသွ်နယ္ခ်ဲ႔တို႔သည္ စစ္ၿပီးျမန္မာနိုင္ငံကို မည္သို႔ဆက္လက္အုပ္ခ်ဳပ္မည္၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို မည္သို႔ေသြးစုပ္ခ်ယ္လွယ္မည္ဆိုသည့္စီမံကိန္းမ်ားကို တင္ႀကိဳျပီးေရးဆဲြထားသည္။ ထိုစီမံခ်က္ကို ဆင္းမလားစီမံကိန္း Simla Scheme)ဟု အမည္တြင္သည္။

စစ္ၿပီးစျမန္မာနိုင္ငံမွ  ျပည္သူလူထုသည္ နိုင္ငံေရးအရနိုးၾကားတက္ႂကြဆံုးအခိ်န္နွင့္ ညီညြတ္မႈအား အေကာင္းဆံုးအခိ်န္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ တိုင္းျပည္တြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမတည္ျငိမ္ေသာအခိ်န္လည္းျဖစ္သည္။ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးလုပ္္ငန္းမ်ား၏အေျခအေနသည္ အလြန္ဆိုးဝါးသည္။ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈလုပ္ငန္းမ်ား အတြက္အရင္းအနီွးမရိွ၊ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္မႈအလုပ္အကိုင္မ်ားတုံ႔ဆိုင္းေနသည္။ လူသံုးကုန္ပစၥည္းမ်ားရွားပါးၿပီး ကုန္ေစ်းနႈန္းမ်ားကမတန္တဆျမင့္တက္ေနသည္။

ထိုအေျခအေနမ်ားေအာက္တြင္ ျဗိတိသွ်စစ္အစိုးရနွင့္ ၎၏စီးပြားေရးပရိုဂ်က္အဖြဲ႔မ်ားသည္ အလုပ္သမားနွင့္အမႈထမ္းမ်ားအား ယခင္လစာနႈန္းမ်ားအတိုင္းေပးရန္အျပင္၊ ရွားပါးစရိတ္မ်ားကိုလည္း ထပ္ေလာင္းေပးခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ လံုေလာက္မႈနွင့္မွ်တမႈမရိွခဲ့ေပ။

ဤအေျခအေနေအာက္တြင္္ ျဗိတိသွ်အုပ္ခ်ဳပ္မႈဗ်ဴရိုကေရစီယနၲယားအတြင္း နွစ္မ်ားစြာသစၥာခံခဲ့သည့္ အမႉထမ္းအရာထမ္းမ်ားလည္း နိုင္ငံေရးနိုးၾကားမႈျဖစ္ေပၚလာခဲ့ၾကသည္။ အမ်ိဳးသားေရးလႈပ္ရွားမႈႀကီး တခုျဖစ္သည့္ လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈတိုက္ပဲြအတြင္းသို႔ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က်ပူးေပါင္းပါဝင္လာခဲ့ၾကသည္။ (၁၉၄၆)ခုနွစ္စက္တင္ဘာ အေထြေထြသပိတ္ႀကီးသည္ စစ္ၿပီးေခတ္သပိတ္မ်ားအနက္ အႀကီးအက်ယ္ ဆံုးနွင့္ ေလးနက္မႈအရိွဆံုးသပိတ္ႀကီးတခုျဖစ္သည္။ အေထြေထြသပိတ္တြင္ အဂၤလိပ္အစိုးရ၏အမႈထမ္း၊ အရာထမ္းမ်ားစြာပါဝင္သည့္ အမႈထမ္းသပိတ္လည္းျဖစ္သည္။ ကိုလိုနီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးသမိုင္းတြင္ ပထမဆံုး ဆင္ႏဲႊေသာအမႈထမ္းသပိတ္ျဖစ္သည္။

၁၉၄၆ ခုနွစ္အမႈထမ္းသပိတ္တြင္ပါဝင္ေသာ ဌာနေပါင္းစံုအမည္နွင့္အင္အားျပစာရင္းဇယား

စဥ္        ရက္စဲြ     သပိတ္အမည္      သပိတ္ေခါင္းေဆာင္အမည္  အင္အား သပိတ္စခန္းအမည္ သပိတ္ျပန္႔နံွ႔သည့္ဧရိယာ

၁          ၅.၉.၄၆  ပုလိပ္အမႈထမ္း     ဦးဝမ္းေမာင္                     ၃ဝဝဝ    ေရႊတိဂံုဘုရား၊      မန္းတေလး၊ စစ္ကိုင္း၊ မံုရြာ၊ ဟသၤာတ

၂          ၁၇.၉.၄၆စာတိုက္အမႈထမ္း  ဦးထြန္း                           ၆ဝဝ      -                       တနိုင္ငံလံုးသို႔ကူးစက္

၃          ၂၃.၉.၄၆မီးရထားအမႈထမ္း ဦးေမာင္ေမာင္(မစၥတာဘားနတ္)၅ဝဝဝ           `          ႀကီးျမင္တိုင္၊ကိုးထပ္ႀကီးဘုရား-

၄          ရံုးအမႈထမ္းေပါင္းစံု            -                                   ၇ဝဝဝ                            ေရႊဂံုတိုင္၊ လြင္ ရုပ္ရွင္ရံု

၅          ရန္ကုန္၊ ဆိပ္ကမ္း (အလုပ္သမား)     -           ၁၃ဝဝဝ              ဗဟန္း၊ ေရႊက်င္ေက်ာင္းတိုက္         

၆          ေၾကးနန္းဆက္သြယ္ေရး                             ၆၅ဝ      -           -

၇          ဗဟိုစာပံုနိွပ္တိုက္                                      ၆ဝဝ                  အလယ္ေတာရေက်ာင္းတိုက္           -

၈          စည္ပင္သာယာအလုပ္သမား                        ၂ဝဝဝ             ေရႊတိဂံု၊ ေျမစာရင္းဇရပ္

အမႈထမ္းသပိတ္မ်ားမွ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားမွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္သည္။

၁။ စစ္ေျပးလစာ (၃)လနွင့္အညီ လစာျပန္ထုတ္ေပးရန္။

၂။ လစာရင္္းနွင့္ရွားပါးစရိတ္မ်ားကို ျပင္ဆင္၊ တိုးျမင့္သတ္မွတ္ေပးရန္။

၃။ လုပ္ခဝင္ေငြနွင့္ကိုက္ညီမွ်တေအာင္ အခ်ိဳးက်ကုန္ေစ်းနႈန္းအျမန္ခ်ေပးရန္။

၄။ စကၠူျဖဴစီမံကိန္းမ်ားအားလံုးရုပ္သိမ္း၊ ပယ္ဖ်က္ပစ္ရန္။

၅။ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးကို အျမန္ဆံုးအသိအမွတ္ျပဳရန္တို႔ျဖစ္သည္။

(၁၉၄၆)ခုနွစ္ စက္တင္ဘာ၂၁၊ ၂၃ ရက္မ်ားတြင္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီေခါင္းေဆာင္မႈကိုခံယူေသာ အလုပ္သမားအစည္းအရံုးမ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္(Trade Union of Congress-Burma) တီဘီယူစီဘီမွ အလုပ္သမား(၁၅ဝဝဝ)နွင့္ ကြန္ျမူနစ္ပါတီ၏ေခါင္းေဆာင္မႈကိုခံယူေသာ ဗမာနိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ အလုပ္သမားသမဂၢ(All Burma Trade Union Congress) ေအဘီတီယူစီမွ အလုပ္သမားေပါင္း (၁ဝဝဝဝ)ေက်ာ္တို႔က ကန္ေတာ္မင္ပန္းျခံနွင့္ မဟာဗႏၶဳလပန္းျခံတို႔တြင္စုေဝးဆႏၵျပခဲ့ၾကသည္။ ဆႏၵျပပဲြ၏ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ျဗိတိသွ်စစ္အစိုးရ၏ ဆင္းမလား (စကၠဴျဖဴ)စီမံကိန္းအားကန္႔ကြက္ျခင္း၊ အမႈထမ္းသပိတ္ကိုအေလးနက္ျပဳေထာက္ခံျခင္းတို႔ျဖစ္သည္။

ထိုအေထြေထြသပိတ္နွင့္ဆႏၵျပပဲြမ်ားသည္ စစ္ၿပီးေခတ္တြင္ အလုပ္သမားအင္အားစုမ်ား၏ ပဲြဦးထြက္နိုင္ငံေရးတိုက္ပဲြျဖစ္သည္။ အေထြေထြသပိတ္တိုက္ပဲြေၾကာင့္ ျဗိတိသွ်စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ ပ်က္သေလာက္အထိျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ဘုရင္ခံခ်ဳပ္ဆာေဒၚမင္စမစ္ (Sir. Dorman Smith) အစား ဆာဟူးဘတ္ရန့္စ္(Sir. Hubert Rance)နွင့္ ခ်က္ျခင္းအစားထိုးလိုက္ရသည္။ ထိုေနာက္ စက္တင္ဘာ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ဘုရင့္အတိုင္ပင္ခံေကာင္စီ၌ ဖဆပလကိုယ္စားလွယ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ဒုတိယ သဘာပတိအျဖစ္လက္ခံလိုက္ရသည္။ အေထြေထြသပိတ္၏ အက်ိဳးရလဒ္လည္းျဖစ္သည္။ ေအာက္တိုဘာ ၃ ရက္ေန႔တြင္ သပိတ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားနွင့္ အစိုးရအာဏာပိုင္မ်ား ေဆြးေႏြးမႈမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုေဆြးေႏြးပဲြရလဒ္အျဖစ္ ေအာက္တိုဘာ ၅ ရက္ေန႔တြင္ သပိတ္ေတာင္းဆိုခ်က္ ၅ ခ်က္မွ ၃ ခ်က္ကို လိုက္ေလ်ာလိုက္ၿပီး၊ နိုင္ငံေရးေတာင္းဆိုခ်က္ ၂ ခ်က္ကိုမူ ဖဆပလအဖြဲ႔ခ်ဳပ္မွ လဲႊေျပာင္းတာဝန္ယူ လိုုက္သည္။

ေနာက္ဆက္တဲြ အက်ိဳးဆက္အျဖစ္၊ ေအာင္ဆန္း-အက္တလီစာခ်ဳပ္(Aung San- Attlee Treaty)၊ သခင္ျမ-ကရြမ္းဝဲလ္စာခ်ဳပ္(Thakhin Mya-Cromwell Pact)၊ လက္်ာဖရီးမင္းစာခ်ဳပ္(Let yar-Freeman Pact)၊ ႏု -အက္တလီစာခ်ဳပ္ (Nu-Attlee Treaty)စာခ်ဳပ္မ်ား ေဆြးေႏြးခ်ဳပ္ဆိုျခင္းျဖင့္ စကၠဴျဖဴစီမံကိန္းမ်ား ပ်က္ျပယ္ခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ အေထြေထြသပိတ္၏ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈသည္ အေျခခံနိုင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲမ်ား (တိုင္းျပဳျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ေခၚယူေပးရျခင္း၊ ၁၉၄၈ ခုနွစ္ လြတ္လပ္ေရးေၾကညာေပး ရျခင္း)ကို ျဖစ္ေပၚလာေစဖို႔တြန္းအားတရပ္လည္းျဖစ္ခဲ့သည္။ အမႈထမ္းသပိတ္ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္း ၁၉၄၆ခုနွစ္ ေအာက္တိုဘာ ၁၂ရက္ေန႔တြင္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ (ေအတီဘီယူစီ)၏ ေခါင္းေဆာင္မႈျဖင့္ သံလ်င္ေရနံခ်က္စက္ရံုအလုပ္သမားမ်ား၊ ဓနိေတာဘီအိုစီကုမၸဏီအလုပ္သမားမ်ား၊ စတီးဘရားသား ကုမၸဏီအလုပ္သမားမ်ားနွင့္ပီဒဗလ်ဴဒီ(Public Work Department) မီးျပတိုက္အလုပ္သမားစုစုေပါင္း အင္အား (၅ဝဝဝ)တို႔ကလည္း သပိတ္တိုက္ပဲြဆင္ႏဲြခဲ့ၾကေသးသည္။ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားမွာ ေအာက္ပါ အတိုင္း ျဖစ္သည္။

၁။ လုပ္ခတိုးျမွင့္ေပးရန္။

၂။ အစိုးရအမႈထမ္းမ်ားနည္းတူ အပိုရွားပါးစရိတ္ျဖည့္စြက္သတ္မွတ္ေပးရန္။

၃။ စစ္မျဖစ္မီွက ကုမၸဏီအလုပ္သမားေဟာင္းမ်ားအား စစ္ေျပးလစာ ၃ လအတြက္ေပးေရး။

၄။ အလုပ္ခိ်န္ ေလ်ာ့ေပါ့ ျပင္ဆင္သတ္မွတ္ေပးေရး။

၅။ အလုပ္သမားသမဂၢမ်ားအား အစိုးရနွင့္အလုပ္ရွင္မ်ားက တရားဝင္အသိအမွတ္ျပဳေရးတို႔ျဖစ္သည္။ ေအာက္တိုဘာ၊ နိုဝင္လမ်ားတြင္လည္း ဘီတီယူစီ (ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ)ကဦးေဆာင္ၿပီး သေဘၤာႀကီးကုန္တင္ကုန္ခ်အလုပ္သမားမ်ား၊ စဥ့္ငူစြပ္က်ယ္စက္ အလုပ္သမားမ်ား၊ ဗားကရာဆိပ္ကမ္းကုန္တင္ကုန္ခ်အလုပ္သမားမ်ား၊ ရန္ကုန္ျမဴနီစပါယ္အလုပ္သမား မ်ား၊ မလႊကုန္းသစ္စက္အလုပ္သမားမ်ားနွင့္ အစိုးရသိုေလွာင္ေရး၊ ေဆးပစၥည္းသိုေလွာင္ေရးဌာနမွ အလုပ္သမားစုစုေပါင္း(၆ဝဝဝ)တို႔ကလည္း သပိတ္တိုက္ပဲြဆင္ႏႊဲခဲ့ၾကေသးသည္။

စတီဗီဒို(ကုန္တင္ကုန္ခ်)သေဘၤာႀကီးအလုပ္သမား (၂ဝဝဝ)ေက်ာ္တို႔ကလည္း ၄၆ ခုနွစ္၊ ၾသဂုတ္၊ ဒီဇင္ဘာလမ်ားတြင္ သပိတ္မ်ား ဆင္ႏႊဲခဲ့သည္။ ပထမတိုက္ပဲြမွ အလုပ္ခိ်န္ေလ်ာ့ခ်ေရးတိုက္ပဲြနွင့္ လုပ္အားခတိုးျမွင့္ေရးတိုက္ပဲြအနိုင္ရလိုက္သည္။ ဒုတိယတိုက္ပဲြမွ မတရားအလုပ္ထုတ္ခံရသည့္သူမ်ား အလုပ္ျပန္လည္ရရိွခဲ့သည္။ အလုပ္သမားမ်ား၏နစ္နာခ်က္မ်ားကို နည္းပါးသြားေစရန္၊ တရားေသာ အခြင့္အေရးမ်ားနွင့္ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားရရိွရန္ အလုပ္ရွင္အလုပ္သမားနွစ္ဘက္ေဆြးေႏြးေျဖရွင္းၾကဖို႔ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ဖြဲ႔ခဲ့သည္။ နိုင္ငံေရး အေျခအေနေၾကာင့္ ထိေရာက္စြာမေျဖရွင္းနိုင္ခဲ့ပါ။ အလုပ္္သမားလႈပ္ရွားမႈမ်ားကေတာ့ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚတိုးပြားလ်က္ရိွသည္။