စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္နိုင္ငံေရးရပ္တည္ခ်က္ ဘယ္လဲ (ခ်စ္လိႈင္းေဝ)

လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းစံုစမ္းစစ္ေဆးေရးေကာ္မရွင္ အျပီးသတ္အစီရင္ခံစာ ၁၃. ၃. ၂ဝ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ သတင္းစာမ်ားမွာ ပါလာသည္။ ႏိုင္ငံေရးစိတ္ဝင္စားေသာေလာ ကႏွင့္ေၾကးနီေတာင္ တဝိုက္ေက်းလက္လူထုမ်ားႏွင့္ လူထုအေတာ္မ်ားမ်ား အနီးကပ္ဆံုးဗံုးကြဲသံ

ၾကားလိုက္ရသလို လႈပ္လႈပ္ရွားရွားျဖစ္သြားသည္။ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ဒီမိုကေရစီအေရးကိုစိတ္ဝင္စားေသာ ႏိုင္ငံတကာမ်က္ႏွာစာမွာလည္း လႈပ္လႈပ္ရွားရွားျဖစ္သြားသည္ကို သိရွိရေပသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္အစီရင္ခံစာအား တေစ့တေစာင္းစူးစမ္းၾကည့္မိသည္။ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္၏တာဝန္မ်ားအပိုဒ္မွာ အႀကံျပဳတင္ျပရန္ဆိုေသာအခ်က္ (၆)ခ်က္ေဖာ္ျပထားသည္။ ေနာက္တစ္ပိုဒ္က စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ေဆာင္ရြက္ရာတြင္အေျခခံသည့္မူဆုိျပီး(၃)ခ်က္ ေဖာ္ျပထားသည္။ (က) ႏိုင္ငံေတာ္အက်ိဳး (ခ) လူထုေရရွည္အက်ိဳးစီးပြား (ဂ) အျပဳသေဘာေဆာင္သည့္အျမင္တို႔ျဖစ္သည္။ စာေရးသူအေနျဖင့္ အပိုင္းငါးပိုင္းခြဲ ေလ့လာမိသည္။

(၁) စီမံကိန္းႏွင့္သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္

(၂) စီမံကိန္းႏွင့္လူမႈဘဝအေျခခံႏွင့္ တုန္႔ျပန္မႈ
(၃) အစိုးရႏွင့္ေဒသလူထုပဋိပကၡ ေျဖရွင္းနည္း
(၄) ေကာ္မရွင္အဆံုးအျဖတ္နွင့္လူထုအျမင္
(၅) ေကာ္မရွင္၏ႏိုင္ငံေရးရပ္တည္ခ်က္
ေကာ္မရွင္ပညာရွင္မ်ားအဆိုအရ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ (ဇီဝထု၊ ေျမထု၊ ေရထု၊ ေလထု)အေျခအေနေဖာ္ျပခ်က္မွာ စီမံကိန္းနယ္ေျမတြင္ ရွားပါးမ်ိဳးစိတ္အျဖစ္ ေရႊသမင္ကိုေတြ႔ရသည္။ ေစာင့္ေရွာက္သင့္ေသာသတၱဝါအျဖစ္ေဖာ္ျပပါသည္။ တိရစာၦန္သည္ ေတာကိုမွီ၍သာ တိုးပြား ရသည္။ စီမံကိန္းေၾကာင့္ ေတာ၊ ေတာင္ အထိုက္အေလ်ာက္ပ်က္သုဥ္းေပ်ာက္ကြယ္သြားပါက တိရစာၦန္မ်ိဳးစိတ္မ်ားထိန္းသိမ္းေရးထိခိုက္ႏိုင္ သည့္သေဘာကိုေတြ႔ရသည္။
ဆက္လက္၍စူးစမ္းေသာ္ ေၾကးနီသတၱဳတြင္းစီမံကိန္းေျမတြင္ လြန္တြင္းတူးျခင္း၊ မိုင္းခြဲျခင္း၊ တူးေဖာ္ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ ေက်ာက္ေခ်မြျခင္း၊ ဆန္ကာတိုက္ျခင္း၊ အက္ဆစ္ေဖ်ာ္ထုတ္ျခင္း၊ သတၱဳသန္႔စင္ျခင္း၊ ေၾကရည္ေဖ်ာ္ထုတ္ျခင္း၊ လ်ွပ္စစ္ျဖင့္ေၾကးရယူျခင္း စသည့္လုပ္ငန္းမ်ား၊ စြန္႔ပစ္ပစၥည္းမ်ားႏွင့္ ဖုန္မႈန္႔မ်ားသည္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္လူမႈဘဝထိခိုက္မႈမ်ား၊ ဇီဝဝန္းက်င္ဆိုင္ရာထိခိုက္မႈမ်ားကိုျဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည္ဟု သံုးသပ္ရပါသည္။
အျခားပညာရွင္မ်ား၏တင္ျပခ်က္လည္းရွိသည္။ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးပညာရွင္၊ ဓာတုေဗဒပညာရွင္ႏွင့္ သစ္ေတာေဗဒပညာရွင္ တို႔၏ေဟာေျပာခ်က္မ်ားျဖစ္သည္။ မီဒီယာမ်ားမွထုတ္လႊင့္ခ်က္မ်ားရွိသည္။ စီမံကိန္းလုပ္ငန္းအရ ဤေတာင္ၾကီးျဖိဳ၊ ေျမၾကီးထဲမွ ေၾကးနီသတၱဳ
ထုတ္လုပ္ႏိုင္ရန္ အက္ဆစ္ရည္မ်ားႏွင့္ေလာင္းခ်ေဖ်ာ္၍ ထုတ္လုပ္ရသည္။ ထိုအက္ဆစ္မ်ားေျမၾကီးတြင္းစိမ့္ဝင္ျပီးေဒသတြင္းေရတြင္း၊ ေရကန္၊ ေခ်ာင္းေျမာင္းမ်ားမွတဆင့္ ခ်င္းတြင္းျမစ္တြင္းသို႔စီးဝင္ႏိုင္သည္။ ခ်င္းတြင္းျမစ္တြင္းစီးဆင္းျပီး အေၾကေဒသျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ေခ်ာင္း၊ ေျမာင္းမ်ားအထိစီးဝင္ႏိုင္သည္။ အဆိုပါအက္ဆစ္ရည္မ်ား သံုးစြဲေသာက္သံုးျခင္းျဖင့္ေပၚေပါက္လာမည့္အက်ိဳးဆက္မ်ားမွာေကာင္းမြန္ဖြယ္ရာမရွိျဖစ္သည္။
တဖန္ လက္ပံေတာင္းေတာင္ေၾကးနီစီမံကိန္းႏွင့္ အနီးပတ္ဝန္းက်င္ေဒသတြင္ ေလထုအရည္အေသြးတိုင္းတာမႈအရ ေရြးခ်ယ္ထားေသာ သံုးေနရာစလံုး၌ ေလအမႈန္အမႊားမ်ားပါဝင္မႈ၊ WHOႏွင့္ USEPA တို႔သတ္မွတ္ထားေသာေလထုစံခ်ိန္စံညႊန္းထက္ ႏွစ္ဆခန္႔ပိုမိုမ်ားျပားလွ်က္ ရွိေၾကာင္း၊ ေလအမႈန္အမႊားမ်ားပါဝင္မႈမွာ ကံကုန္းေက်းရြာတြင္ လက္ပံေတာင္းေတာင္ေၾကးနီစီမံကိန္းနယ္ေျမႏွင့္ရြာသစ္ေက်းရြာတို႔မွာထက္ ႏွစ္ဆခန္႔မ်ားျပားေနေၾကာင္း စသျဖင့္ေဖာ္ျပထားသည္ကိုေတြ႔ရသည္။

အထက္ေဖာ္ျပပါအခ်က္အလက္မ်ားအား ေလ့လာျခင္းအားျဖင့္ စီမံကိန္းေၾကာင့္ သဘာဝေဘးဆိုးမ်ားျဖစ္ေပၚေနေၾကာင္း ထင္လင္းစြာေတြ႔ ရွိရေပမည္။

ဤစီမံကိန္းအေကာင္အထည္ေဖာ္မႈေၾကာင့္ ေဒသလူထုေျမယာမ်ား ဧက ၇ဝဝဝ ေက်ာ္ သိမ္းပိုက္ခံခဲ့ရသည္။ ဆားလင္းၾကီးျမိ့ဳနယ္တြင္ လူဦး ေရစုစုေပါင္း ၁၉ဝဝဝဝ ခန္ ့၊ အိမ္ေထာင္စု ၂၇ဝဝဝ ခန္႔ ဒုကၡဆင္းရဲအက်ိဳးဆက္ကိုခံစားေနရသည္။ ဤသို႔လယ္ေျမသိမ္းယူျခင္း၌ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈမရွိေပ။ ေဒသခံမ်ားႏွင့္ ၾကိဳတင္ညွိႏိႈင္းေဆြးေႏြးမႈမရွိ။ ေျမႏွင့္သီးႏွံေလ်ာ္ေၾကးေပးရန္ဟုေၾကညာခဲ့သည့္ ေျမပိုင္ရွင္
လက္မွတ္ထိုးရသည့္ စာရြက္စာတမ္းမ်ားတြင္မူ ေျမယာအားစြန္႔လႊတ္ေၾကာင္းႏွင့္ေလ်ာ္ေၾကးေငြ ရရွိေၾကာင္းဟုေရးထားေၾကာင္း၊ ေျမယာစြန္႔လႊတ္ရသူမ်ားအတြက္ ခိုင္မာေသာစာရြက္အေထာက္အထားတစံုတရာကို စနစ္တက်ျပန္လည္ေပးအပ္ျခင္းမရွိေၾကာင္း၊ ေျမယာေလ်ာ္ေၾကးသည္လည္း ကာလေပါက္ေစ်းအတိုင္းမဟုတ္ခဲ့ေၾကာင္းတို႔ကို ေကာ္မရွင္အစီရင္ခံစာက ဝန္ခံေဖာ္ျပထားသည္။ ဤသည္မွာ ျပည့္စံုသည့္ေဖာ္ျပခ်က္မဟုတ္ေပ။ ဤစီမံကိန္းေဆာင္ရြက္ခ်က္ေၾကာင့္ ေက်းလက္ေဒသခံျပည္သူမ်ား စီးပြားေရးဘဝ မ်ားစြာထိခိုက္နစ္နာခဲ့ရေၾကာင္းႏွင့္ မသိနားမလည္ေသာ
ရြာသူရြာသားမ်ားအား ကိုလိုနီေခတ္ ခ်စ္တီးေငြရွင္မ်ားျပဳသကဲ့သို႔ မတရားေသာစာခ်ဳပ္လက္မွတ္မ်ား ေရးထိုးေစခဲ့ျခင္းကိုလည္း ေတြ႔သိႏိုင္ေပ သည္။ ေက်ာင္းသားလူငယ္မ်ား၏ ပညာေရးလည္း ဝမ္းနည္းဖြယ္ရာထိခိုက္ၾကရသည္။
ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား၏ သမိုင္းဆိုင္ရာ သာသနိကအေဆာက္အအံုမ်ား ပ်က္စီးယိုယြင္းသြားရသည့္အတြက္ ေဒသခံေက်းလက္ျပည္သူမ်ားေရာ တႏိုင္ငံလံုးက ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားပါ မ်ားစြာစိတ္မေကာင္းျခင္းၾကီးစြာ ခံစားၾကရေပသည္။ ဤကိစၥအား ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ဦးပိုင္တို႔ထည့္တြက္ပံုမရေပ။
စံုစမ္းေရးအစီရင္ခံစာ၏စီရင္သံုးသပ္ခ်က္အခ်ိဳ႔အားေလ့လာလ်ွင္ လက္ပံေတာင္းေတာင္စီမံကိန္းနယ္ေျမ၏ လက္ရွိေဂဟစနစ္သည္ မ်က္ေမွာက္ကာလတြင္ အရည္အေသြးက်ဆင္းမႈ၊ ယိုယြင္းပ်က္စီးမႈ ၾကီးၾကီးမားမားမရွိေသးေသာ္လည္း ေၾကးနီသတၱဳတူးေဖာ္ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ သတၱဳသန္႔စင္ျခင္းစသည့္လုပ္ငန္းမ်ားလုပ္ေဆာင္လာပါက ဤနယ္ေျမရွိသစ္ပင္၊ သစ္ေတာ၊ သက္ရွိသတၱဝါ၊ တိရစာၦန္၊ ေရ၊ ေျမတို႔ ဧကန္မုခ် ေျပာင္းလဲကာ သိသာထင္ရွားေသာ ထိခိုက္မႈမ်ားျဖစ္ေပၚေစမည္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ၾကိဳတင္ကာကြယ္မႈျပဳရန္ဟု ေဖာ္ျပထားျပန္ပါသည္။ အထက္ပါ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္နွင့္လူမႈဘဝတို႔သည္ ကမာၻေပၚတြင္အၾကီးဆံုးေသာ ေၾကးနီစီမံကိန္းတစ္ခုအေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္းေၾကာင့္
နိုင္ငံႏွင့္လူထုခံစားရမည့္ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးမ်ားအား အထင္အရွားေတြ႔ျမင္ရျပီျဖစ္သည္။
လက္ပံေတာင္းေတာင္လူထုသည္ ဇြဲသန္သန္ျဖင့္ အဘယ့္ေၾကာင့္ပုန္ကန္ေနၾကသနည္း။ အထက္၌ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ မတရားစာခ်ဳပ္ျဖင့္လယ္ေျမ သိမ္းခံရျခင္း၊ ေတာင္သူလယ္သမားဘဝဖ်က္ဆီး ခံရျခင္း၊ လူမႈေရးဘဝမ်ား ကေမာက္ကမျဖစ္ျခင္း၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဖ်က္ဆီးခံရသျဖင့္ က်န္းမာေရးဝန္းက်င္ပ်က္သုဥ္းလာျခင္းတို႔အေပၚမေက်မနပ္ျဖစ္ကာ ပုန္ကန္ဆႏၵျပၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ဗမာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းသည္ လယ္သမားပုန္ကန္မႈသမိုင္းရွည္ၾကာစြာတည္ရွိေနေသာသမိုင္းပင္ မဟုတ္ပါေလာ။ ပေဒသရာဇ္ေခတ္၊ ကိုလိုနီေခတ္နွင့္ လြတ္လပ္ေရးေခတ္သမိုင္းမ်ားသည္ အဓိကအားျဖင့္ လယ္သမားႏွင့္အုပ္စိုးသူအသီးသီးတို႔ၾကားပဋိပကၡျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိႏိုင္သည္။
ယခု လက္ပံေတာင္းေတာင္ေက်းရြာလူထုသည္ မိမိတို ့ဘဝရပ္တည္ေရးႏွင့္ ဆက္စပ္ေသာတိုက္ပြဲျဖစ္၍ ပိုင္းပိုင္းျဖတ္ျဖတ္ တိုက္ပြဲဆင္ေနဟန္ရွိသည္။
ဤသို႔ေသာအေျခအေနတြင္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရက မီးစတစ္ဖက္ေရမႈတ္တစ္ဖက္နည္းပရိယာယ္ က်င့္သံုးေနသည္။ လက္ပံေတာင္းေတာင္ကိစၥတြင္ လံုထိန္းမ်ား သပိတ္စခန္းကိုဝင္စီးမည့္ရက္ ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လက္ပံေတာင္းေတာင္ေက်းရြာလူထုႏွင့္ ေတြ႔မည့္အစီအစဥ္ရွိ သည္ကိုသိလ်က္ႏွင့္ မေရာက္မီတစ္ရက္အလိုမွာ ဝင္စီးျဖစ္ေအာင္စီစဥ္ ဝင္စီးခဲ့သည္။ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရက ဤကဲ့သို႔ေသာအစီအစဥ္မ်ိဳး အေမရိကန္သမၼတမလာမီတစ္ရက္က ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား တစ္ေယာက္မ်ွမပါေသာ အက်ဥ္းသားလႊတ္ေပးေရးစီစဥ္သည္။ အိုဘားမားလာျပီး ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား မလႊတ္သည့္ကိစၥ ဆူပြက္လာမွ အခ်ိဳ႔ လႊတ္ေပးသည္။ ဤသို႔ မထိခလုတ္ထိခလုတ္ ဖိႏွိပ္ဆန္႔က်င္ေရးနည္းနာကို ကၽြမ္းက်င္စြာသံုးေနသည္ကိုသတိျပဳမိသည္။

ယခု လက္ပံေတာင္းေတာင္သပိတ္စခန္းအား ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သြားေရာက္ျပီး ေျပလည္ေအာင္လူထုကိုေျဖရွင္းမည္ဟု လူထုထင္ျမင္ေအာင္ဖန္တီးျပီးမွ မိမိတို႔အားကသာ အဆံုးအျဖတ္ျဖစ္ဟန္ ေျခာက္လွန္႔၍ ေၾကာက္လန္႔ေအာင္ေဆာင္ရြက္ျပသည္။ အဆိုပါသပိတ္စခန္းၿဖိဳခြဲရာ၌ သံဃာေတာ္မ်ားမီးေလာင္ကၽြမ္းေစခဲ့သည့္ဗံုး သံုးခဲ့သည္။ ဤသည္ကို စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္က မီးခိုးဗံုးဟုအမည္တပ္သည္။ ပုလိပ္တပ္ဖြဲ႔ေၾကညာသည့္အတိုင္း တေသြမတိမ္းသံုးစြဲေခၚေဝၚသည္။ အံ့ၾသဖြယ္ေတာ့ေကာင္းသည္။ အေမရိကန္ပညာရွင္အဖြဲ႔က ဗံုးခြံအား သိပၸံနည္းက်စစ္ေဆးၾကည့္ရာ မီးေလာင္ဗံုးသံုးစြဲျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဂ်ီနီဗာကြန္ဗင္းရွင္းအရ စစ္ပြဲမ်ား၌သံုးေသာဗံုးအား ျငိမ္းခ်မ္းစြာဆႏၵျပေသာလူထုအေပၚမသံုးစြဲရဟုပိတ္ပင္ခ်က္ကို ခ်ိဳးေဖာက္ရာေရာက္သည္ဟု တင္ျပၾကသည္။ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္က မီးေလာင္ဗံုးမဟုတ္ဆိုေသာ အစိုးရေျပာလံုးကို ေထာက္ခံထားသည္။

စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္၏လံုထိန္းတပ္ဖြဲ႔က သပိတ္စခန္းအားလူစုခြဲျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ေဖာ္ျပခ်က္ အခ်ိဳ႔ကိုေလ့လာၾကည့္မိသည္။ ပထမအခ်က္ အေနႏွင့္တင္ျပသည္မွာ ေဒသခံလူထုစကားေျပာရန္ ျမိ့ဳနယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးရံုးကႀကိဳးစားသည္။ တာဝန္ရွိသူတို႔ခ်ဥ္းကပ္ပံုညံ့ဖ်င္း၍ ဆႏၵျပသူတို႔၏ စိတ္ဓာတ္အရွိန္ျပင္း၍အေျခအေနဆိုးဝါးသည္ဟုေဖာ္ျပသည္။ ဤသည္မွာ နည္းနာပိုင္းျဖစ္၍ ပဋိပကၡျဖစ္ရျခင္း၏အရင္းခံမဟုတ္ေပ။ လူစုလူေဝးက တရုတ္ပညာရွင္ႏွစ္ဦးႏွင့္စကားျပန္တစ္ဦး အဓမၼ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းသို႔ေခၚသြားသည္။ ေနာက္ပိုင္းျပန္လႊတ္ေပးသည္။ ဝက္ေမွးရြာမွလူထုက ျခံဝင္းတံခါးခ်ိဳးဖ်က္ျပီး စီမံကိန္းနယ္ေျမအတြင္းသို႔ဝင္သည္ ဟု ေဖာ္ျပျပန္သည္။ ေနာက္ပိုင္းဆဲဆိုဆူပူမႈမ်ားျပဳလုပ္ၾကသည္ဟု စြပ္စြဲထားသည္။ ဤျဖစ္ရပ္မ်ား ၃. ၃. ၂ဝ၁၂ မွ ၂၅. ၁၂. ၂ဝ၁၂ အထိ တႏွစ္တာအတြင္း ၁၂၄ ၾကိမ္ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ ဤေဖာ္ျပခ်က္မ်ားသည္ ပလိပ္တပ္ဖြဲ႔ႏွင့္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးရံုးတို႔၏အစီရင္ခံခ်က္မ်ားကိုျပန္လည္ေဖာ္ျပေနျခင္းျဖစ္သည္။ အဓိပၸာယ္ကတရားသည္ဟုေဖာ္ျပလို၍ျဖစ္သည္။
ဤမ်ွ ေက်းရြာလူထုဘက္မွ အေျခအေနဆိုးဝါးလာ၍ ဆႏၵျပဆူပူသူမ်ားအား ပုလိပ္လံုထိန္းတပ္ဖြဲ႔မ်ားက တည္ဆဲဥပေဒမ်ားႏွင့္အညီ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားအရေဆာင္ရြက္ရျခင္းျဖစ္သည္ဟု စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ ကေဖာ္ျပခဲ့သည္။ အျခားတစ္ေနရာတြင္ ေကာ္မရွင္က ႏိုင္ငံေတာ္တည္ၿငိမ္ေစရန္ ဥပေဒစိုးမိုးေရးသည္ မ်ားစြာအေရးပါသည္၊ ျပည္သူလူထုကလည္း ဥပေဒကိုေလးစားလိုက္နာရန္လိုအပ္သကဲ့ သို ့ ႏိုင္ငံေတာ္အဖြဲ႔အစည္းကလည္း ဥပေဒေလးစားလိုက္နာရန္လိုအပ္ပါသည္ဟု ဖြင့္ဆိုျပန္သည္။ ဤေဖာ္ျပခ်က္သည္ တရားဥပေဒအထက္၌မည္သူမ်ွမရွိဆိုေသာ နားေထာင္ဖြယ္ေကာင္းေသာ အဆိုအမိန္႔ကိုရြတ္ျပျခင္းသာျဖစ္သည္။ တစ္ဖက္ေစာင္းနင္းေဖာ္ျပခ်က္တစ္ရပ္မွာ“ျမန္မာႏိုင္ငံရဲတပ္ဖြဲ႔ အေနျဖင့္လည္း ယခုမီးခိုးဗံုး၏အာနိသင္ကို သိရွိျခင္းမရွိေၾကာင္း၊ ထိုသို႔ မသိရွိဘဲသံုးစြဲျခင္းေၾကာင့္” ဟုေဖာ္ျပျခင္းက လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အစည္းၾကီးတစ္ရပ္က မိမိကိုင္တြယ္ေသာလက္နက္၏စြမ္းအင္ကို မသိရွိဘဲသံုးစြဲသည္ဟုဆိုျခင္းေၾကာင့္ တကယ္မသိရွိပါဆိုလ်ွင္လည္း သံုးစြဲသူလက္နက္ကိုင္အစိုးရဌာ နတစ္ခုသည္ ည့ံဖ်င္းႏံုခ်ာေသာအမႈကိုက်ဴးလြန္ေသာအဖြဲ႔အျဖစ္ ကမာၻ့လူပံုအလယ္တြင္ အရွက္ရစရာျဖစ္ႏိုင္ေပသည္။ စင္စစ္က အသိရွိရွိျဖင့္ စနစ္တက်သံုးစြဲသည္ကို ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔က ဖံုးကြယ္ေပးလိုေၾကာင္းမွာလည္း လယ္ျပင္ဆင္သြားသလို ထင္ရွားေနေလသည္။
တစ္ခါ ေၾကးနီစီမံကိန္းဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ခြင့္မျပဳဘဲရပ္ဆိုင္းေစမည္ဆိုပါက ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ခြင့္ျပဳထားေသာသေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို ေလးစားလိုက္နာျခင္းမရွိဟုယူဆခ်က္ ေပၚေပါက္လာႏိုင္ပါသည္ဟု
ေကာ္မရွင္ကေဖာ္ျပထားသည္ကို ေတြ႔ရွိရသည္။ မွန္ပါသည္။ တန္းတူမႈ မ်ားရွိလည္းရွိ။ အျပန္အလွန္ႏိုင္ငံႏွင့္ျပည္သူအက်ိဳးလည္းရွိ၊ လူထုပြင့္လင္းျမင္သာလက္ခံႏိုင္ေသာအေျခလည္းရွိေသာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းစာခ်ဳပ္မ်ားအား မည္သည့္အစိုးရေျပာင္းေျပာင္း ျငင္းဆိုပယ္ဖ်က္ရန္အေၾကာင္း ရွိမည္မထင္။ ယခုကိစၥသည္ ဤသို႔ျဖစ္မျဖစ္ လူထုမွ ဆန္းစစ္ရန္လိုအပ္လာသည့္အေျခအေနျဖစ္ေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္လူထုက မိမိအက်ိဳးစီးပြားႏွင့္မကိုက္ေသာေဆာင္ရြက္ခ်က္ဟုယူဆ၍ စီမံကိန္း ပိတ္ပစ္ရန္ေတာင္းဆိုရျခင္းျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံဂုဏ္သိကၡာတို႔၊ လူထုအက်ိဳးစီးပြားတို႔ဆိုေသာစကားလံုးမ်ား သည္ ျပည္သူလူထုအက်ိဳးစီးပြား၊ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္အက်ိဳးစီးပြား မ်ားရရွိမွဂုဏ္သိကၡာဟုေခၚသင့္သည္။ ၂ဝဝ၈ အေျခခံဥပေဒအစိုးရ၊ စစ္တပ္စီးပြားေရး၊ ဦးပိုင္အဖြဲ႔၊ ဝမ္ေပါင္ကုမၸဏီအက်ိဳးစီးပြားေပၚအေျခခံေသာလုပ္ငန္းသည္ လူထုႏွင့္တိုင္းျပည္အားအက်ိဳးမျပဳႏိုင္ သျဖင့္ ျပည္သူႏွင့္ႏိုင္ငံ့ဂုဏ္သိကၡာညိႈးႏြမ္းစရာအေၾကာင္းမျမင္ဟု ယူဆေပသည္။
သို႔ေသာ္ ေၾကးနီသတၱဳသည္ စက္မႈႏိုင္ငံထူေထာင္မည္ဆိုလ်ွင္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္ေသာ စက္မႈကုန္ၾကမ္းျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံအေနျဖင့္ ထုတ္ေဖာ္သံုးစြဲရမည္သာျဖစ္သည္။ ကမၻာေပၚရွိအျခားႏိုင္ငံမ်ား လည္း ထုတ္လုပ္သံုးစြဲေနၾကသည္။ ဗမာျပည္လည္း စက္မႈႏိုင္ငံထူေထာင္မည္ဆိုပါကမေရွာင္မလြဲသာ ထုတ္ယူသံုးစြဲရမည္ဟု ယူဆပါသည္။ သို ့ျဖစ္ပါ၍ လက္ပံေတာင္းေတာင္ေၾကးနီစီမံကိန္း တူးေဖာ္လုပ္ ကိုင္ေရးအား ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္လိုပါက ယေန႔ေခတ္တိုက္ပြဲဝင္လူထုကိုယ္စား လွယ္၊ ေၾကးနီထုတ္လုပ္ေသာကုမၸဏီ၊ အစိုးရႏွင့္လူထုကိုယ္စားျပဳေသာ စီးပြားေရးႏွင့္သဘာဝပတ္ဝန္း က်င္ထိန္းသိမ္းေရးပညာရွင္စံုညီေတြ႔ဆံုျပီး ပြင့္လင္းေသာေဆြးေႏြးညွိႏိႈင္းမႈအား အျမန္ဆံုးေခၚယူ က်င္းပသင့္သည္။ ေဒသခံလူထုအေပၚ ဖိႏွိပ္မႈအားလံုးခ်က္ခ်င္းရုတ္သိမ္းရန္ႏွင့္ ရဟန္းေတာ္မ်ားအား မီးေလာင္ဗံုးသံုးစြဲပစ္ခတ္မႈတာဝန္ရွိသူအားလံုး အေရးယူေဆာင္ရြက္ရန္တို႔ကို ေဆာလ်င္စြာေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္မည္ဟု ယူဆေပသည္။
ဤေနရာ၌ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္၏ႏိုင္ငံေရးရပ္တည္ခ်က္ကို ထုတ္ႏုတ္ရန္လိုလာသည္။ စံုစမ္းေရးအစီရင္ခံစာတစ္ခုလံုးသည္ ႏိုင္ငံေရးဦးတည္ခ်က္ ရပ္တည္ခ်က္တစ္ရပ္ေအာက္ စြဲယူေတြးေခၚေရးသားျခင္းျဖစ္သည္။ သမာသမတ္က်က်စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္မည္၊ မည္သည့္ေကာက္ခ်က္မွ် မေပး မဆံုးျဖတ္ဟုစံုစမ္းေရးအစီရင္ခံစာမထြက္မီက ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ဝင္တစ္ဦးက မီဒီယာသို႔ေျပာဖူးသည္။ လက္ေတြ႔တြင္ စီမံကိန္းဆက္လုပ္ေရးေကာက္ခ်က္ ဆြဲေပးလိုက္သည္။
အံ့ၾသဖြယ္ေတာ့မဟုတ္ပါ။ လြတ္လပ္ေသာေကာ္မရွင္မဟုတ္သေရြ႔ အုပ္စိုးသူလူတန္းစားအစိုးရအလိုအတိုင္း ကျပရသည္က ႏိုင္ငံေရးဥပေဒတစ္ခုျဖစ္သည္ မဟုတ္ပါလား။
ဗမာျပည္ႏိုင္ငံေရးရပ္တည္ခ်က္ ႏွစ္မ်ိဳးသာရွိသည္။ တစ္မ်ိဳးက ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုေအာက္ ငံု႔ဝင္ရေသာပုဂၢိဳလ္အဖြဲ႔အစည္းမွန္သမွ်သည္ ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ ျပည္ခိုင္ျဖိဳးအစိုးရဥပေဒစိုးမိုးေရးေအာက္၌ က်ိဳးႏြံစြာလႈပ္ရွားေရးသာ လႈံ႔ေဆာ္ရပ္တည္ၾကသည္။ ဤသည္က လမ္းစဥ္တစ္ရပ္။ အျခားလမ္းစဥ္တစ္ရပ္က ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံုဥပေဒေအာက္ ေခါင္းငံု႔မဝင္၊ လူထုအက်ိဳးစီးပြားအား လူထုလႈပ္ရွားမႈျဖင့္တိုက္ပြဲဝင္ေသာလမ္းစဥ္ ျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံေရးသည္လည္း ဥပေဒေဘာင္တြင္းမွသာလႈပ္ရွားရသည္ဟုခံယူပါက လူထုႏိုင္ငံေရးမဟုတ္ေတာ့ေပ။ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲသည္ နယ္ခ်ဲ႔ဥပေဒေဘာင္တြင္းက လႈပ္ရွားမႈမဟုတ္ေပ။ ဖက္ဆစ္ဥပေဒေဘာင္တြင္း က လႈပ္ရွားမႈမဟုတ္ေပ။ ခ်ဳပ္ေျပာလ်ွင္ လူထုနိုင္ငံေရးသည္ ေဖာက္ျပန္ေသာဖိႏွိပ္ေသာဥပေဒေအာက္မွ လႈပ္ရွားေသာႏိုင္ငံေရးမဟုတ္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္တစ္ခါက ေတာ္လွန္လႈပ္ရွားေသာ NLD ပါတီ၏ လမ္းစဥ္သည္ “မတရားဖိနွိပ္ေသာအမိန္႔အာဏာဟူသမ်ွတာဝန္အရဖီဆန္ၾက” ဟု တက္ႂကြလႈံ႔ေဆာ္ခဲ့ သည္ မဟုတ္ေလာ။

လက္ပံေတာင္း၊ မလက္တိုေက်းရြာအုပ္စု၊ ပေလာင္းေက်းရြာႏွင့္လိုင္ဇာေတာ္လွန္လႈပ္ရွားမႈအားလံုးသည္ ႏိုင္ငံေရးလူထုတိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္သည္။ ဥပေဒမ်ားက လူထုတိုက္ပြဲႏွင့္ေတာ္လွန္ေရးမ်ားကို ထိပ္တံုးခတ္လာေသာအခါ လူထုသည္ လိုက္နာရိုးထံုးမရွိေပ။ ကမာၻ့ေတာ္လွန္ေရး၊ ဗမာ့ေတာ္လွန္ေရးတိုက္ပြဲသမိုင္းက ျပဆိုခဲ့ေလသည္။

စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္၏ဥပေဒစိုးမိုးေရးအယူအဆသည္ ဦးပိုင္စီးပြားေရးအဖြဲ႔၏အက်ိဳးစီးပြားကိုကာကြယ္ေရး၊ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ား၏ ႏိုင္ငံေတာ္အက်ိဳးစီးပြားကိုကာကြယ္ေရးႏွင့္ ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံုဥပေဒေလးစား လိုက္နာေရးႏိုင္ငံေရးသေဘာထားတို႔ကို အကာအကြယ္ေပးေနျခင္းသာျဖစ္ေပသည္။ အလုပ္သမား၊ လယ္သမား၊ ေက်ာင္းသား၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးသမားႏွင့္လူထုလူတန္းစားဆင္းရဲသားတို႔၏ ရုန္းကန္ တိုက္ပြဲဝင္ေရးသေဘာထားႏွင့္ ဖီလာကန္႔လန္႔ျဖစ္ေနသည္ကို သတိျပဳအပ္သည္ထင္ေပသည္။
စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္သည္ အစီရင္ခံစာ၌ (၁) ႏိုင္ငံေတာ္ကိုအကာအကြယ္ေပးသည္။ (၂) စီးပြားေရးဦးပိုင္လီမိတက္အက်ိဳးစီးပြားကိုအကာအကြယ္ေပးသည္။ (၃) မီးေလာင္ဗံုးကိုျငင္းပယ္ျပီး သပိတ္စခန္းျဖိဳခြဲေသာပုလိပ္ယႏၱရားကို အကာအကြယ္ေပးသည္။ အထက္ပါအေျခအေန သံုးရပ္ကို ျပတ္ျပတ္သားသားအကာအကြယ္ေပးသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္အကာအကြယ္ေပးသည္ကိုေတာ့ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္အဖြဲ႔သာ ဆန္းစစ္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ လူထုတိုက္ပြဲႏွင့္ကင္းကြာေသာႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္၊ ပါတီ၊ ပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းတြင္ ဘံုးဘံုးလဲက်ရသည္သာျဖစ္သည္။ ေဖာက္ျပန္ေသာလမ္းစဥ္၊ လုပ္ငန္းစဥ္ေနာက္၌ရပ္တည္ေသာပုဂၢိဳလ္၊ ပါတီတို႔သည္လည္း ျပည္သူ႔ဆန္႔က်င္ေရး၊ ဒီမိုကေရစီဆန္႔က်င္ေရးသမားအျဖစ္က်ဆံုးရသည့္သမိုင္းမ်ားအား သတိျပဳ သံုးသပ္သင့္ေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရေပသည္။
ခ်စ္လိႈင္းေဝ
(လူထုပံုရိပ္ဂ်ာနယ္ အတြဲ ၁၊ အမွတ္ ၂၆ မွ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္)

https://www.facebook.com/aungmyo.tun.52?sk=notes