သဘင္ဂီတမွ အင္တာနက္သို႔(ဘိုဘိုလန္းစင္)၁၃၇၃ စာဆုိေတာ္ရာသီက လန္ဒန္ေတာင္ဘက္ကမ္းတကၠသုိလ္ေက်ာင္းတုိက္တြင္က်င္းပေသာ စာဆုိေတာ္ေန႔၌ ျမန္မာသတင္းမီဒီယာသမုိင္းအေၾကာင္း သဘင္ဂီတမွ အင္တာနက္သုိ႔ ေဟာေျပာခ်က္ကုိ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ေရးသည္။ ျမန္မာမီဒီယာေရစီ--မီဒီယာဆုိဒါစကားလုံးႀကီးမုိ႔ ဘာမွေတာ့မဟုတ္ပါ ဘူး။ လူေတြၾကား ျပန္႔ပြားေစလုိတာကုိ ေရာက္ေအာင္ျဖန္႔ခ်ိဒါပါဘဲ။ ေရွးကေတာ့ ဗမာျပည္မွာ ဇာတ္အၿငိမ့္ေတြပဲရွိေတာ့ သူတုိ႔ကေန အထက္ပုဂၢိဳလ္မ်ားဆီေရာက္ေစလုိဒါ၊ ျပည္သူၾကား အာဏာပုိင္ေတြသိေစ ထင္ေစခ်င္ဒါေတြကုိ ဝင္သြားေအာင္ျဖန္႔ေပးၾကရတယ္။ ေနျပည္ေတာ္က ဟစ္တုိင္ဆုိဒါေတြ လူတုိင္းမေရာက္ႏုိင္ယင္ ရွင္ဘုရင္ဆီ ေရႊနားေတာ္ၾကားေအာင္ လူျပက္ေတြက ျပက္ေပးရတယ္။ အစိမ္းအုပ္နဲ႔ထြန္းေပၚတစ္လစ္ေတြဟာ ထင္လ်ား တဲ့သာဓကေတြဘဲ။ ဒီလုိပဲ ဘုရင္မိဘုရားကုိ မီဒီယာသမားသဘင္သယ္မ်ားက ေရႊဘဝင္စိမ့္ေအာင္ အမႊန္း တင္ေျမွာက္ပင့္ေပးပီး အသျပာေထာင္ထုပ္ကုိ ေမွ်ာ္စားၾကရဒါလဲရွိတာဘဲ။ သီေပါေခတ္က စုဘုရားလတ္ကုိ ဖားတဲ့ျပက္လုံးတခုကေတာ့ ဆုိင္းမွာဘယ္ဒင္း အခရာက်ဆုံးလဲ၊ ပတ္မႀကီးပါဘုရားဆုိဒါဘဲ။ မိဘုရားကလဲ ဒါမ်ိဳးဆုိ တယ္ႏွလုံးေတြ႔သကုိး။ အာဏာရွင္ကုိေဖ်ာ္ေျဖေခ်ာ့တဲ့မီဒီယာအလုပ္က ခုထိလဲ မတိမ္ေကာပါဘူး။ မီဒီယာဟာ ျပည္သူ႔အက်ိဳးဦးထိပ္ထားရတာမုိ႔ ျပည္သူထဲမွာထိပ္ဆုံးကလူေတြကုိ ပုိထိပ္ထားေကာင္းတယ္ မဟုတ္လား။ ျပည္သူ႔ဆႏၵဆုိဒါကုိမ်ားမ်ားျဖဴးေပးယင္ လူႀကိဳက္တာပဲ။
အဲဒိေခတ္က မီဒီယာကုိ သဘင္ဝန္ေခၚတဲ့စိစစ္ေရးနဲ႔ထိန္းတယ္။ ရာဇဂုိဏ္း၊ ဓမၼဂုိဏ္းမလြတ္တာမ်ားျပက္ မယ္ဆုိယင္ အဲဒိသဘင္သမားကုိ အာဖဲ့ပစ္ႏုိင္တယ္၊ လက္ျဖတ္လွ်ာျဖတ္ဆုိသလုိ ျပင္းျပင္းကြပ္ညွပ္ႏုိင္ တယ္။ တာေၾကာင့္ မီဒီယာကုိအုပ္မိသူမွ အာဏာကုိပုိင္ပုိင္ႏုိင္ႏုိင္ရွိ တယ္။ အာဏာရွိသူတုိင္းလဲ မီဒီယာဆုိ ဒါေတြကုိ နဲနဲမွ လႊတ္မထားၾကဘူး။
အဲဒိေခတ္က မီဒီယာကုိ သဘင္ဝန္ေခၚတဲ့စိစစ္ေရးနဲ႔ထိန္းတယ္။ ရာဇဂုိဏ္း၊ ဓမၼဂုိဏ္းမလြတ္တာမ်ားျပက္ မယ္ဆုိယင္ အဲဒိသဘင္သမားကုိ အာဖဲ့ပစ္ႏုိင္တယ္၊ လက္ျဖတ္လွ်ာျဖတ္ဆုိသလုိ ျပင္းျပင္းကြပ္ညွပ္ႏုိင္ တယ္။ တာေၾကာင့္ မီဒီယာကုိအုပ္မိသူမွ အာဏာကုိပုိင္ပုိင္ႏုိင္ႏုိင္ရွိ တယ္။ အာဏာရွိသူတုိင္းလဲ မီဒီယာဆုိ ဒါေတြကုိ နဲနဲမွ လႊတ္မထားၾကဘူး။
မင္းတုန္းဘုရင္ေခတ္က ေအာက္ျပည္က အဂၤလိပ္ပုိင္သတင္းစာေတြကုိတန္ျပန္ဘုိ႔ မႏၱေလးေဂဇက္ႀကီး ထုတ္ရတယ္မလား။ ဒီသတင္းစာကုိ ဘယ္လုိအခြင့္အေရးေတြေပးတယ္ဆုိေပသည့္ တကယ္တမ္းေတာ့ မည္ကာမတၱ ဘုရင္သတင္းစာပဲျဖစ္လာဒါပါ။ ႏုိင္ငံေရးပုံစံမွာ အၾကြင္းမဲ့အာဏာရွင္စနစ္ကုိ တျပားဘုိးမွ အပြန္းမခံဘဲနဲ႔ လူၾကည္ညိဳရုံလြတ္လပ္ခြင့္ေတြေပးတာဟာ ဝါဒျဖန္႔မွန္း ခုေခတ္လူေတြ ၾကပ္ၾကပ္မွတ္သင့္ တယ္။
ေနာက္ ကုလားမင္းလက္ထက္က်ျပန္ေတာ့လဲ ျမန္မာအေဆြ၊ ဟံသာဝတီစတဲ့ အဂၤလိပ္နဲ႔ အလုိေတာ္ရိမ်ား ထုတ္ေဝေနတဲ့သတင္းစာေတြ (အပတ္စဥ္ထုတ္) ရဲ့ဝါဒမႈိင္းကုိတုိက္ဖ်က္ဘုိ႔ သူရိယ၊ ျမန္မာ့အလင္းစတဲ့ ဘုိစာတတ္ လူလတ္တန္းစားေတြပုိင္ မီဒီယာေတြေပၚလာတယ္။ ဒီလူေတြဟာ ႏုိင္ငံရပ္ျခားမွာထုတ္ေဝ လုပ္ကုိင္ေနတဲ့သတင္းစာေတြကုိဖတ္ရႈအားက်ပီး ျမန္မာေတြအလင္းရဘုိ႔ သတင္းစာေတြထုတ္ၾကတာပဲ။ ဂ်ပန္ျပန္ဦးဥတၱမ၊ ဝတ္လုံဦးပု (ဘိလပ္ ဗမာအသင္းဥကၠ႒ေဟာင္း)၊ ဝုိင္အမ္ဘီေအ ဦးဘေဘ၊ စက္သူေဌး (ဆာ)ဦးသြင္စတဲ့ ႏုိင္ငံေရး လူမႈေရး ကုန္သြယ္စီးပြားပုိင္းက မ်က္ႏွာဖုံးေတြ၊ အစုိးရအရာရွိႀကီးေတြက ေနာက္ကေန ဒီသတင္းစာေတြကုိ လူအားေငြအားနဲ႔ေထာက္မေနၾကလုိ႔သာ ဒီတုိက္ေတြအျမန္ႀကီးပြားလာဒါ ဘဲ။ ရြပ္ရြပ္ခြ်န္ခြ်န္နဲ႔သတၱိလဲမေသးၾက။ ဒါမုိ႔ ျပည္ႏွင္ဒဏ္၊ အာမခံဆုိတာေတြ မၾကာမၾကာထိခဲ့တယ္။ ယစ္မ်ဳိး မင္းႀကီး ေရႊဇံေအာင္က ေလာဂ်စ္ကုိ တကၠဒီပနီအျဖစ္ဘာသာျပန္ေပးသလုိ ဆရာလြန္း၊ ဆရာေမာင္ႀကီး၊ ေရႊဥေဒါင္း၊ ပီမုိးနင္းစတဲ့ ေရွးေဟာင္းေခတ္သစ္ပညာတတ္စာေရးဆရာပညာယွိေတြက ဋီကာေတြ၊ ရွိတ္စပီး ယားနဲ႔ ရွားေလာ့ဟုမ္းဘာသာျပန္ေတြေရးေပးၾကေတာ့ ဘုရားစာတရားစာ၊ ေရွးေဟာင္းစာနဲ႔ ႏုိင္ငံျခား သတင္းေလာက္သာဖတ္ေနက် ဗမာသတင္းစာၾကည့္ပရိသတ္မွာ မ်က္စိအပုံႀကီးပြင့္လာၾကတယ္။ အီဂ်စ္၊ တူရကီ၊ တရုတ္၊ အိႏၵိယစတဲ့ ဘဝတူကုိလုိနီနဲ႔ ကုိလုိနီတပုိင္းတုိင္းျပည္ေတြက ႏုိင္ငံေရး လူမႈေရး တုိးတက္ မႈေတြကုိဆန္းစစ္ျပတဲ့ေဆာင္းပါးေတြ၊ သဘာဝဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရးလုိ ခုေခတ္မွာ တြင္က်ယ္လာတဲ့ အေရးကိစၥမ်ိဳးaဆြးေႏြးတဲ့ေခါင္းႀကီးေတြလဲ ဟုိႏွစ္တရာက မီီဒီယာေတြမွာပါေနက်ျဖစ္တယ္။
”..အမ်ိဳးသားတို႔သိလွ်င္ ေက်းဇူးမ်ားေလာက္ေသာသတင္း၊ လယ္ယာလုပ္ကုိင္ေရး အေၾကာင္းအရာဟူသမွ် တုိ႔ကုိ ကမၻာေပၚတြင္ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ထုတ္ေဝေသာသတင္းစာႏွင့္စာအုပ္အမ်ိဳးမ်ိဳးတုိ႔မွထုတ္ယူ၍၊ ျမန္မာဘာသာျဖင့္ သာယာေျပျပစ္စြာျပန္ဆုိၿပီးလွ်င္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံမွာကဲ့သုိ႔ သတင္းစာ ထုတ္ေဝျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း.” (ဤသတင္းစာထုတ္ေဝျခင္းအေၾကာင္း၊ သူရိယသတင္းစာ၊ ၁၉၁၁ ဇူလုိင္ ၄ )။
ဒီသတင္းစာမ်ိဳးေတြကုိဖတ္တဲ့မိသားစုေတြကေပါက္ဘြားတဲ့ အမ်ိဳးေကာင္းသားသမီးေတြကပဲ ဘမာျပည္ လြတ္လပ္ႀကီးပြားေရးကုိ ေနာက္အႏွစ္ ၂၀ ေလာက္မွာ ႀကံေဆာင္ၾကေပတယ္။
သုိ႔လင့္ကစား ဒီသတင္းစာေတြဟာလဲ အမ်ိဳးသားဓနရွင္ႏုိင္ငံေရးေလာကကုိကုိယ္စားျပဳတာမုိ႔ သူတုိ႔အသံကုိ ထြက္ေပးၾကရတာပါ။ ဒီတုိက္ႀကီးေတြမွာ ႏုိင္ငံေရးေခတ္မီႏုိးၾကားတဲ့ ေခါင္းႀကီးဦးထြန္းေဖ၊ ဦးခ်စ္ေမာင္တုိ႔ လုိလူေတာ္ေတြေရာက္လာမွသာ လူငယ္ေက်ာင္းသားသခင္ေတြရဲ့လႈပ္ရွားမႈေတြကုိ အေရးသြင္းေဘာ္ျပ တာပါ။ တာမွ သူတုိ႔ကုိ တုိင္းေျပကပုိသိလာ လူထုၾကားမွာလဲ ပုိတက္ၾကြလာၾကတာပါ။ တာေၾကာင့္ ႏုိင္ငံေရးစင္ေထာင္ခ်င္သူမ်ား မီဒီယာလက္ကုိင္ သတင္းေထာက္ေကာင္းလက္ကုိင္ရွာၾကတာ၊ လူၾကားထဲ ရုပ္ထြက္ေအာင္ေၾကာ္ျငာၾကရတာ ခုေခတ္ ပီအာရ္လုိ႔လူမသိခင္ ပေဝသဏီထဲက သတင္းစာေတြအလုပ္ ပါပဲ။ ေနာက္ပီး ဂ်ပန္ေငြယူပီး အဂၤလိပ္ကုိဖီဆန္တဲ့တုိက္ေတြလဲရွိတယ္လုိ႔ စစ္မျဖစ္ခင္ရန္ကုန္မွာေနခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ပညာရွင္ ဂြ်န္ခရစၥယံက ဆုိတယ္။
ေနာက္ ၁၉၄၈ ျပည္တြင္းစစ္စေတာ့လဲ အာဏာရနဲ႔သူပုန္အႏြယ္မ်ား အျပန္အလွန္ မီဒီယာစစ္ဆင္ၾကတာပဲ။ တုိက္ေတြမွာ ခင္ရာႏြယ္ရာလိုက္ပီး ပင္းၾကပုိ႔ၾကတာပါ။ လက္ေဟာင္းျမန္မာ့အလင္းလုိ လက်္ာသတင္းစာ ႀကီးမ်ိဳးကေတာ့ တုိက္အုပ္ဦးတင္ ဖဆပလလူႀကီး ဝန္ႀကီးျဖစ္ခ်ိန္ဆုိေတာ့ သတင္းစာေဆာင္းပါးရွင္ေဟာင္း ဦးႏုကုိေထာက္ခံ၊ လက္ဝဲလက်္ာရန္စြယ္ေတြကုိထုိးႏွက္တဲ့ ေခြးကာလုပ္ေပးပါတယ္။ အေရွ႕အေနာက္ တုိင္းျပည္ေတြေငြနဲ႔ထုတ္တဲ့ တုိက္ေတြလဲမနည္းပါဘဲ။ အစုိးရပုိင္ဗမာ့အသံႀကီးက ေရႊေမာင္းသံအခန္းမ်ိဳး ဟာဆုိ ဝါဒျဖန္႔မုိ႔ လူေတြသိပ္မုန္းၾကတယ္လုိ႔ဆုိတယ္။ အဆုိေတာ္ မေမရွင္ရဲ့ ေက်းေစတမန္ဟာ ေျပာင္ေျမာက္တဲ့ စစ္ဝါဒျဖန္႔သီခ်င္းမဟုတ္လား။
ပီးေတာ့ က်ားမတန္းတူေရး၊ ဆုိရွယ္လစ္ျပည္ေတာ္သာထူေထာင္ေရး၊ တႏွစ္အတြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ဓမၼႏၱရာယ္ဆန္႔က်င္ေရးစတဲ့ အာဏာပုိင္ဘက္ကဝါဒျဖန္႔စစ္မ်က္ႏွာ၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ နယ္ခ်ဲ႔ က်ဴးေက်ာ္မႈဆန္႔က်င္ေရး၊ အေမရိကန္လႊမ္းမုိးမႈတားဆီးေရးစတဲ့ အတုိက္အခံဝါဒျဖန္႔စာ၊ စိတ္ဓာတ္တုိက္ ပြဲေတြဟာ စစ္ေအးႀကီးေနာက္ခံနဲ႔ ၁၉၈၀ ႏွစ္မ်ားေတြထိ ႏႊဲခဲ့ၾကတာပါ။ ၈၈ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ဒီမုိကေရစီ၊ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု၊ တုိင္းရင္းသားစည္းလုံးညီညြတ္ေရး၊ အမ်ိဳးသားေရးစတဲ့ ေလလုံးေတြ ပဲေျပာင္းသြားတယ္။
မီဒီယာကုိ ခ်ဳပ္ကုိင္လုိသူေတြက သူတုိ႔ျမင္ေစခ်င္တဲ့ပုံရိပ္ကုိ လူေတြေခါင္းထဲဝင္ေအာင္ထဲ့ပီး ၾသဇာ ထူေထာင္ၾကမွာက ေလာကတံထြာဓမၼတာေပပဲ။
ေရးတာက (ဘိုဘိုလန္းစင္)
ယူတာက ဒီေနရာက http://bobolansin.wordpress.com/2011/12/25/သဘင္ဂီတမွ-အင္တာနက္သုိ႔/#more-1199
