ကုန္သြယ္ေရးစစ္စတင္ျခင္း(၇) Kyaw Zaaw Khine

ကုန္သြယ္ေရးစစ္စတင္ျခင္း(၇) Kyaw Zaaw Khine

(၂ဝ၁၅။ အယ္လ္ (L) ပုံစံတရုတ္အဆင္းရဲ႔အစလား)

၁၉၈ဝ ကေန ၂ဝ၁၅ အတြင္း တရုတ္ျပည္မွာလူဦးေရ (၃၈၆)သန္း တုိးလာတယ္လို႔စာရင္းေတြကေဖာ္ျပတယ္။ အဲဒါဟာ ၃၅ ႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံလူဦးေရရဲ႔ (၇)ဆပတ္ဝန္းက်င္ တုိးလာတယ္ဆုိတဲ့သေဘာပါပဲ။ ေကာင္းၿပီ အဲဒီတုိးလာတဲ့ လူ ၃၈၆ သန္းကုိ တျခား အနက္ အဓိပၸါယ္တခုေလာက္ ဖြင့္ေပးပါဆုိရင္ အဲသည္လူေတြအတြက္ အနာဂတ္မွာ အလုပ္ေတြလုိလာတယ္ဆုိတဲ့သေဘာျဖစ္တယ္။

တရုတ္ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္(၃ဝ)လုံးလုံး ရုန္းကန္ေနရတာေတြထဲက တခုကေတာ့ တုိးပြားလာတဲ့သူ႔ႏုိင္ငံသားေတြအတြက္ အလုပ္ေပးႏုိင္ဖို႔က တခုပါတယ္။ အႏွစ္ ၃ဝ အတြင္း တရုတ္မွာအလုပ္အကုိင္ သန္း(၃၅ဝ)ေလာက္ ဖန္တီးႏုိင္ခဲ့တယ္။ အဲသည္ သန္း ၃၅ဝ ထဲ အရင္အလုပ္ လုပ္ေနသူေတြပါ ထဲ့ေပါင္းလုိက္ရင္ တရုတ္မွာ(၂ဝ၁၅)က အလုပ္လုပ္ေနတဲ့သူဦးေရဟာ (၇၇၅)သန္းေလာက္ ရွိလာတယ္။ လက္ရွိမွာ သန္း(၈ဝဝ)နီးပါး ျဖစ္ေနႏုိင္တယ္။ လူထုကုိ အလုပ္မေပးႏုိင္ရင္ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဆက္လက္အာဏာတည္ၿမဲဖို႔ဆုိတာ ဓါးမုိးၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ရမယ့္သေဘာပဲျဖစ္တယ္။

၂ဝ၁၅ မွာ အလုပ္ေတြကုိ ေနရာခြဲၾကည့္လုိက္ေတာ့ ၿမိဳ႔မွာရွိတဲ့အလုပ္က သန္း(၄ဝဝ)ေက်ာ္ရွိၿပီး ေတာကအလုပ္က သန္း(၃၇ဝ)ေက်ာ္ ျဖစ္တယ္။ ပုဂၢလိကပုိင္အလုပ္ေတြက ၁၉၉ဝ ေလာက္မွာ စတင္လာတာျဖစ္ၿပီး ၁၉၉၆ ေနာက္ပုိင္းမွာ ၿမိဳ႔ေပၚပုဂၢလိကုမဏီေတြ တြင္က်ယ္စ ျပဳလာၿပီး အစုိးရအလုပ္ေတြ စၿပီးက်ဆင္းလာတယ္။ ၁၉၉၈ ေနာက္ပုိင္းေရာက္လာေတာ့ ပုဂၢလိကအလုပ္ေတြက အစုိးရအလုပ္ေတြထက္ လစာပုိေပးႏုိင္လာၿပီး အထုိင္က်လာတယ္။ တရုတ္အလုပ္အကုိင္ေတြ ဒီေလာက္ေပါၿပီး လုပ္ခလစာေတြတုိးလာတာမွာ ေစ်းကြက္ထဲကုိဝင္ လာတဲ့ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံေငြေတြကုိၾကည့္လုိက္ရင္ သိပ္အံၾသစရာမလုိတာ ေတြ႔ရတယ္။ ၁၉၉ဝ မွာ တရုတ္မွာရွိတဲ့ရင္းႏွီးေငြအရင္းက ယူအက္စ္ ဘီလီယံ (၉ဝ)ေက်ာ္ကေန ၂ဝ၁၄ မွာ ထရီလီယံ(၄.၆)သန္းေက်ာ္တယ္။ အဆ(၅ဝ)ဆယ္ တက္လာတယ္ေပါ့။

ႏွစ္စဥ္ ဘယ္ေလာက္တက္သလဲ ၾကည့္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ၁၇% ေက်ာ္တယ္။ ကုန္သြယ္စစ္(၆)မွာ တရုတ္ေခ်းေငြ၊ စုစုေပါင္းဘ႑ာေငြအရင္းနဲ႔ ဂ်ီဒီပီေတြကုိ ယွဥ္ျပခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ အလြယ္မွတ္ခ်င္ရင္ေတာ့ ေခ်းေငြ၊ ဘ႑ာေငြရင္းနဲ႔ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံေငြေတြဟာ ၁၉၉ဝ ကစလို႔ ၂ဝ၁၄၊ ၂ဝ၁၅ ေလာက္အထိ ႏွစ္စဥ္ ၁၇ ဒါမွမဟုတ္ ၁၈ ရာႏႈန္းပတ္ဝန္းက်င္မွာ တုိးတက္ေနတာျဖစ္ၿပီး ဂ်ီဒီပီက အဲသည္ကိန္းဂ႑န္းေတြေနာက္မွာ (၂) ရာႏႈန္းေလာက္ ေနာက္က်န္ၿပီး တုိးတက္ေနတာျဖစ္တယ္။

သကၠရာဇ္ ၂ဝဝဝ ျပည့္လို႔ (၂၁)ရာစုရဲ႔ ပထမငါးႏွစ္ ၂ဝဝဝ ကေန ၂ဝ၁၄ ကုိ ၿခံဳၾကည့္ရင္ အေမရိကန္မွာတုိးလာတဲ့ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံေငြဟာ ေဒၚလာထရီလီယံ (၁)သန္းနီးပါးရွိၿပီး တရုတ္မွာ ေဒၚလာထရီလီယံ(၄)သန္း ေက်ာ္တယ္။ ၂၁ ရာစုမွာ တရုတ္ရဲ႔ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံေငြဟာ အေမရိကန္ထက္ (၄)ဆေလာက္ သာသြားၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ဂ်ီဒီပီက မသာေသးဘူး။ ႏုိင္ငံေတြ စီးပြားေရးအင္အား အႀကီးအငယ္ကုိ ဂ်ီဒီပီကုိ တြက္ၿပီးေျပာတာဆုိေတာ့ တရုတ္က ဘယ္ေနရာေတြမွာ ေနာက္က်က်န္ေနေသးတာလည္းဆုိတာကုိ သိဖို႔လုိလာတယ္။

ဂ်ီဒီပီမွာ ေလးခုၾကည့္ၿပီး တြက္တယ္။ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမွဳမွာ တရုတ္သာတယ္။ ကုန္သြယ္ေရးမွာလည္း ပုိေငြျပတယ္။ အားနည္းတာက ျပည္သူ ေတြရဲ႔ ဝယ္လုိအား၊ ျပည္တြင္းစားသုံးမွဳမွာ တရုတ္က အေမရိကန္ကို ေနာက္ေကာက္က်တယ္။ ဆုိလုိတာ ႏုိင္ငံသားေတြက အေမရိကန္ကုိ မီေအာင္ မသုံးႏုိင္ေသးဘူး။ အရပ္ထဲမွာလုိေျပာရင္ မခ်မ္းသာေသးဘူးေပါ့။ ေနာက္ဆုံးတခုက အစုိးရက ေငြဘယ္ေလာက္သုံးသလဲ။ အစုိးရက တုိင္းျပည္အတြက္ လူထုအတြက္ ေငြဘယ္ေလာက္သုံးသလဲ။ ဒါက ေျပာရတာနည္းနည္းခက္တယ္။ အစုိးရအသုံးမွာ ဘ႑ာေရး ဘက္ကၾကည့္ရင္ ဘတ္ဂ်က္ပုိေငြနည္း လုိေငြျဖစ္ၿပီး ေငြေၾကးေပၚလစီဘက္ကၾကည့္ရင္ ေငြသုံးမ်ားလား (QE)၊၊ နည္းလား (QT) လား ဆုိတာပါပဲ။

တရုတ္ေတြ ဘယ္မွာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံလည္းၾကည့္ၾကမယ္။ ၁၉၈ဝ မွာ စုစုေပါင္း ေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ေျမဧရိယာထက္ ၂ဝ၁၅ မွာ (၃၃)ဆ တက္လာတယ္။ ၁၉၉ဝ ကေနၾကည့္ရင္ ၂ဝ၁၅ မွာ အိမ္ယာေတြမွာ ၁၅ ဆ၊ ရုံးခန္းေတြမွာ ၆ ဆ၊ စီးပြားေရးဆုိင္ရာအေဆာက္အဦေတြမွာ ၁၄ ဆ တက္လာတယ္။ ၿမိဳ႔ျပ အေဆာက္အအုံလုိအပ္ခ်က္ေတြျဖစ္တဲ့ ရထားလမ္း၊ ေျမေအာက္ရထားလမ္း၊ ဟုိင္းေဝး၊ ေလဆိပ္၊ လ်ွပ္စစ္ထုတ္ လုပ္ေရးနဲ႔၊ နည္းပညာ၊ တယ္လီကြန္းလုပ္ငန္းေတြမွာ အႀကီးအက်ယ္ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံၾကတယ္။ ၂ဝ၁၁ ကေန ၂ဝ၁၃ အထိ တရုတ္ဘိလပ္ေျမ ထုတ္တဲ့ႏႈန္းဟာ အေမရိကန္ ၂ဝ ရာစုတစုလုံး လုပ္ထုတ္တဲ့ႏႈန္းထက္ ပုိမ်ားတယ္။ တကမာၻလုံးထုတ္တဲ့ စတီးရဲ႔တဝက္ကုိ တရုတ္က ထုတ္တယ္။

လွွ်ပ္စစ္ထုတ္ႏုိင္စြမ္းဟာ ၁၉၉ဝ က နဲ႔ယွဥ္ရင္ ၉ဆေက်ာ္တက္လာတယ္။ ဒီႏႈန္းေတြ အားလုံးဟာ၂ဝ၁၅ မွာ စက်လာတယ္။ အေပၚမွာ ေျပာခဲ့သလုိ တရုတ္က ရင္းႏွီးသေလာက္ ျပည္တြင္းစားသုံးမွဳက မရွိဘူး။ ဒီေတာ့ ျပည္ပပို႔ဖို႔ကုိ အဓိကအားကုိးရတယ္။ ဒါဟာ တရုတ္ကုိ ေငြေစ်းခ်ဖို႔ အၿမဲေစာင့္ၾကည့္ေပးေနဖို႔ ျဖစ္ေစတယ္။ ဒါမွ အိတ္စ္ပို႔ သြက္မွာကုိး။ ဒါေပမယ့္ ကမာၻႀကီးကလည္း တရုတ္ထုတ္သေလာက္ လုိက္မသုံးေပးႏုိင္ဘူး။ ေရတုိကုိၾကည့္တဲ့ တရုတ္ထုတ္လုပ္မွဳဟာ ပညာရပ္ဆုိင္ရာစကားလုံးနဲ႔ ေျပာပါဆုိရင္ အလြန္အကြ်ံထုတ္လုပ္မွဳ ဒါမွမဟုတ္ ပုိလွ်ံထုတ္လုပ္မွဳ (Over production) ပါပဲ။ အရင္းစနစ္ရဲ႔ ေယဘူယ်လကၡဏာတခုပါ။

ခုကုန္သြယ္စစ္မွာ တရုတ္ကုန္ေတြဟာ အဓိကေစ်းကြက္ႀကီးျဖစ္တဲ့ အဓိကသုံးႏုိင္ၿဖံဳးႏွိဳင္တဲ့ အေမရိကန္ေစ်းကြက္မွာ အခြန္အတုပ္ေတြ ေပး ေနရၿပီဆုိေတာ့ တရုတ္အက်ပ္အတည္းကုိ ခန္႔မွန္းႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တရုတ္ဟာ ကုန္သြယ္စစ္မျဖစ္လည္း ၂ဝ၁၅ မွာ ေငြတန္ဖုိး ဆက္ခ် ခံရမွာေၾကာက္လို႔ တရုတ္ေစ်းကြက္ကေနထြက္သြားတဲ့ အရင္းေငြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေပၚလာပါတယ္။ ေကာက္ခ်က္ခ်ရရင္ တရုတ္စီးပြားေရး ဟာ ကုန္သြယ္စစ္မျဖစ္လည္း က်ေတာ့မွာဆုိတဲ့သေဘာပဲျဖစ္တယ္။ သကၠရာဇ္၂ဝဝဝ ကေန၂ဝ၁၄ အထိ ဆက္တုိက္ ၂ဝ% ေက်ာ္ တက္ေန တဲ့ တရုတ္ေဆာက္လုပ္ေရးဟာ ၂ဝ၁၅ မွာ ၂% ပဲ တက္ေတာ့တယ္။ က်န္တာေတြျဖစ္တဲ့ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားထုတ္လုပ္မွဳမွာ ၁၁%ကေန ၃%၊ စတီးမွာ ၁၄%ကေန အႏုတ္၂%၊ ဘိလပ္ေျမမွာ ၁ဝ%ကေန အႏုတ္ ၅% ဆုိၿပီးျဖစ္လာတယ္။ အိတ္စ္ပို႔ ၁၉%ကေန အႏုတ ္၉%၊ အင္ပို႔ ၁၉%ကေန အႏုတ္၁၇% ျဖစ္လာတယ္။ ၂ဝ၁၅ ေရာက္လာေတာ့ တုိးမထုတ္ႏုိ္င္၊ တုိးမဝယ္ႏုိင္၊ တုိးမေရာင္းႏုိင္ျဖစ္လာတာကုိ ေတြ႔ရတယ္။

ဒီေတာ့ စီးပြားေရးကြ်မ္းက်င္သူေတြက တရုတ္ဟာ ခက္ခဲတဲ့အဆင္းခရီးကုိ စေနၿပီလို႔ဆုိၿပီး ဒီကေန ျပန္ေကာင္းလာဖို႔ဆုိတာ ဂ်ပန္လုိအယ္ပုံစံ (L) နဲ႔ရင္ဆုိင္ရမယ္လို႔ဆုိတယ္။ ေတာက္ေလ်ာက္ျပဳတ္ၾကၿပီး ေနာက္ဆုံးမွာျပန္မတက္ႏုိင္ပဲ ေရညီမ်ဥ္းမွာ ၿငိမ္ၿပီးဆက္သြားရမယ္လို႔ ေျပာခ်င္ တာျဖစ္တယ္။ L ပုံစံ ဂ်ပန္ခရီးဟာ ခုဆုိရင္ ႏွစ ္၃ဝ နီးပါး ရွိလာခဲ့ၿပီျဖစ္တယ္။ ဆုိေတာ့ ကုန္သြယ္ေရးစစ္ဆုိတာ တရုတ္အဆင္းကုိ ဘီးတပ္ လုိက္တဲ့သေဘာ ျဖစ္လာမလားစိတ္ဝင္စားစရာျဖစ္တယ္။

(အလယ္အေမရိကေရႊ႔ေျပာင္းခ်ီတက္ပြဲနဲ႔ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ)

ႏုိဝင္ဘာ၆ရက္ေန႔မွာ အေမရိကန္မွာ သက္တမ္းဝက္ေရြးေကာက္ပြဲ (mid term election) ေတြစပါမယ္။ ဗဟုိဘဏ္အေၾကာင္းေရးခဲ့စဥ္က ဗဟုိဘဏ္အဖြဲ႔ဝင္ေတြကုိ တခ်ိန္တည္းမွာ ေရြးေကာက္ပြဲမလုပ္ေစပဲ (၂)ႏွစ္တၾကိမ္ တေယာက္သက္တမ္း (၇ႏွစ္)ကုန္သြားေအာင္ခ်ိန္ထားၿပီး လူသစ္ကုိထဲ့သြားတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္က သမၼတတေယာက္ေယာက္က သူ႔လက္ထက္မွာ သူ႔ပါတီကလူေတြ အကုန္အေရးႀကီးတဲ့ေနရာ ေတြမွာ ထဲ့သြားလို႔မရေအာင္ တားထားတဲ့သေဘာပါ။ ၂ဝ၁၆ ႏိုဝင္ဘာမွာလုပ္ခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲက သမၼတေရြးေကာက္ပြဲပါ။ ခုဟာက ဥပေဒျပဳတဲ့အမတ္ေတြကုိ ေရြးေကာက္တာ။ အခ်ိန္ကုိ တမင္လႊဲထားတာျဖစ္တယ္။ အေမရိကန္မွာ အထက္လႊတ္ေတာ္ကုိ ဆီးနိတ္ေခၚၿပီး ျပည္နယ္တနယ္ကုိ (၂)ဦး ကုိယ္စားျပဳၿပီး စုစုေပါင္း(၁ဝဝ)ရွိတယ္။ သမၼတက လ်ာထားတာအားလုံးကုိ ဆီးနိတ္ကအတည္ျပဳေပးရတယ္။ ဗဟုိဘဏ္ဥကၠလည္း ဆီးနိတ္က အတည္ျပဳေပးတယ္။ ဆီနိတ္တာေတြဟာ သမၼတေလာင္းလ်ာေတြလို႔လည္း ေျပာႏုိင္တယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ လုိဆုိ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္နဲ႔ပုံစံတူတယ္။ ဒါေပမယ့္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္က ဆီးနိတ္ကရတဲ့ပါဝါမ်ိဳးကုိ မရဘူး။ ျမန္မာမွာ သမၼတက လ်ာထားလုိက္တာေတြကုိ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ (အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္နဲ႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ (၂)ရပ္ေပါင္း) ကေန အတည္ျပဳခ်က္ ေတာင္းခံတာျဖစ္တယ္။

သက္တမ္းဝက္ေရြးေကာက္ပြဲေတြ နီးလာတာနဲ႔အမွ် ရီပတ္ကလီကင္နဲ႔ဒီမုိကရက္ေတြၾကား အားၿပိဳင္မွဳေတြမ်ားလာတယ္။ ထရမ့္က ရီပတ္ကလီကင္ကျဖစ္ေပမယ့္ ဆီးနိတ္မွာဒီမုိကရက္ကအားေကာင္းရင္ သမၼတင္တာေတြကိုပယ္ခ်ပစ္ႏုိင္တယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့လေအာက္တုိဘာက အေမရိကန္ ဗဟုိတရားရုံးခ်ဳပ္မွာလစ္လပ္သြားတဲ့ တရားသူႀကီးတဦးကုိ ထရမ့္ကသူနဲ႔နီးစပ္တဲ့ ဘရက္ကာဗာေနာ့ဗ္ (Brett Kavanaugh) ကို လ်ာထားတယ္။ ဒီမွာ ကာဗာေနာ့ဗ္ေက်ာင္းသားဘဝက သူ႔ကုိလိင္ေစာ္ကားခံရမွဳရွိပါတယ္ဆုိၿပီး ကယ္လီဖုိးနီးယားတကၠသုိလ္က ျပစ္မွဳဆုိင္ ရာစိတ္ပညာ ပေရာ္ဖက္ဆာတဦးျဖစ္တဲ့ ခရစ္စတင္းဘလာေစဖို႔ဒ္(Christine Blasey Ford)ဆုိသူက ထုတ္ေဖာ္လာတယ္။ ပထမေတာ့ ဒီမုိကရက္ေတြရဲ႔ ထရမ့္အေပၚအကြက္ဆင္ ထုိးႏွက္ခ်က္လို႔ဆုိေပမယ့္ ေနာက္ပုိင္းမွာ ရီပတ္ပလီကင္ေတြကပါ ဒီကိစၥကုိ ထုတ္ေဖာ္ေဆြးေႏြးဖို႔ သေဘာတူလာၿပီး အက္ဖ္ဘီအုိင္ကုိ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္စုံစမ္းဖို႔ တပတ္အခ်ိန္ေပးခဲ့တယ္။ ေနာက္ပုိင္းမွာ ဒီလ်ာထားခ်က္ကုိ ပယ္ဖ်က္ခြင့္ မရဘူး။ ဆီးနိတ္မွာ မဲခြဲတဲ့အခါ ၅ဝ မဲ ၄၈ မဲနဲ႔ ကာဗာေနာ့ဗ္အႏုိင္ရခဲ့တယ္။ လက္ရွိ ရီပတ္ပလီကန္ ၅၁ ဦး(ဒီမုိကရက္ ၄၇ နဲ႔ အျခားတသီး ပုဂၢလ၂ဦး)ရွိတဲ့ ဆီးနိတ္မွာလစ္လပ္သြားမွာ ဒီမုိကရက္ေနရာအမ်ားစုျဖစ္ၿပီး ၃၅ ေနရာ ျပန္ေရြးရပါမယ္။ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ကေတာ့ ေနရာ အားလုံး(၄၃၅)ေနရာ ျပန္ေရြးရပါလိမ့္မယ္။ ဆီးနိတ္ေကာ ေဟာက္စ္(ေအာက္လႊတ္ေတာ္) မွာပါ ေလာေလာဆယ္ ရီပတ္ပလီကန္အမတ္  အနည္းငယ္ အသာစီးရထားတာကို ဒီမုိကရက္ေတြကျပန္ႏုိင္မွ သမၼတ ထင္ရာမစုိင္းႏုိင္ေအာင္ ထိမ္းႏုိင္မယ္ဆုိၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ခါနီးမွာ ႏုိင္ငံေရးထုိးႏွက္မွဳေတြလုပ္ေနတယ္လို႔ ရီပတ္ပလီကန္ေတြက သတင္းျဖန္႔ေနပါတယ္။ အဲဒီထဲက ေရွ႔တန္းေရာက္လာတဲ့ ဇတ္လမ္းတခုက ေတာ့ အေမရိကအလယ္ပုိင္းကေနၿပီး အေမရိကန္(ေျမာက္အေမရိက)ကုိ ေရႊ႔ေျပာင္းေနထုိင္လိုသူ လူအုပ္စုႀကီးစုစည္းခ်ီတက္လာမွဳ (migrant caravan) ပါပဲ။

ခ်ီတက္လာတဲ့လူအုပ္စုႀကီးဟာ ဟြန္ဒူရပ္ (လူဦးေရကုိးသန္းေလာက္ရွိၿပီး ကမာၻေပၚမွာလူသတ္မွဳအျမင့္ဆုံးႏုိင္ငံ)က အမ်ားဆုံးျဖစ္ၿပီး ေနာက္ထပ္လူေတြက ဂြာတီမာလာနဲ႔အယ္ဆာေဗဒုိ ႏုိင္ငံေတြကျဖစ္တယ္။ သူတို႔လမ္းေၾကာင္းက မကၠဆီကုိ ကုိျဖတ္ၿပီးအေမရိကန္ကုိ ဝင္ေရာက္ၾကမွာျဖစ္တယ္။ ဒီႏုိင္ငံေတြဟာ သူတို႔ႏုိင္ငံတြင္းမွာ ဆင္းရဲမြဲေတမွဳ၊ အၾကမ္းဖက္ခံရမွဳနဲ႔ လူမ်ိဳးေရးဖိႏွိပ္ခံရမွဳေတြေၾကာင့္ ကုိယ့္ႏုိင္ငံတြင္းမွာကုိ ေနထုိင္ဖို႔မလုံၿခံဳ မလြယ္ကူေတာ့တာေၾကာင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကုိ ထြက္ေျပးခုိဝင္လာၾကဖို႔ျဖစ္တယ္။

ခရီးလမ္းေၾကာင္းက ဟြန္ဒူရပ္ကေန အယ္ဆာဗာဒုိနယ္စပ္၊ အဲဒီကမွ ဂြာတီမာလာကုိျဖတ္ထြက္ၿပီး မကၠဆီကုိနယ္စပ္ၿမိဳ႔ျဖစ္တဲ့ ဂ်ဴခ်ီတန္ ကုိ ဝင္မယ္၊ အဲကေနအေမရိကန္နယ္စပ္ကုိ ကီလုိ(၁၄ဝဝ)ေလာက္ က်န္တယ္။ စုစုေပါင္း ကီလုိမီတာ ၂၅ဝဝ (မုိင္ ၁၅ဝဝ) ေလာက္ရွည္တယ္။ ရန္ကုန္မႏၱေလးကားလမ္း အသြားအျပန္ ၂ ေခါက္စာေလာက္ေပါ့။ ေအာက္တုိဘာ ၂၂ ရက္ေန႔ကစတဲ့ ခုလုိခ်ီတက္လာတဲ့လူစုစုေပါင္းဟာ ၇ဝဝဝေက်ာ္ (အေမရိကန္ Fox တီဗြီကခန္႔မွန္းတာ ၁၄ဝဝဝဆုိေတာ့ ၂ဆေလာက္ရွိတယ္)အထက္မွာရွိၿပီး ေထာင္ခ်ီတဲ့ အစုလုိက္လာေနတဲ့ သေဘာပါ။ ပထမအစုက အေမရိကန္နယ္စပ္ကုိခ်ဥ္းကပ္လာေနၿပီး ေနာက္က ကီလုိမီတာ ရာခ်ီေထာင္ခ်ီေဝးတဲ့ေနရာေတြမွာ အျခားအဖြဲ႔ေတြ ရွိေနတယ္။

ဒီေတာ့ ျပႆနာက မကၠဆီကုိနယ္စပ္ကုိ အုတ္တံတုိင္းခတ္မယ္၊ အေမရိကကုိ ေရႊ႔ေျပာင္းေနထုိင္လုိသူေတြကုိ ပိတ္ဆုိ႔မယ္ဆုိတဲ့ ေဒၚနယ္ ထရမ့္ရဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲကတိစကားနဲ႔ တည့္တည့္တုိးလာတာပါ။ ထရမ့္က ခုလာတဲ့လူအုပ္ႀကီးကုိ အေမရိကန္ကုိ က်ဴးေက်ာ္ဝင္ေရာက္မွဳအျဖစ္ ေခါင္းစဥ္တပ္လုိက္ၿပီး လက္နက္ကုိင္တပ္ဖြဲ႔ ၅ဝဝဝ ေက်ာ္ ေစလႊတ္ဖို႔ေျပာထားပါတယ္။

အေမရိကန္ကုိ ဝင္ေရာက္လုိတဲ့ အၾကမ္းဖက္သမားေတြအတြက္ ခုလုိ လူအုပ္ႀကီးနဲ႔ေရာေႏွာလုိက္ပါဖို႔ အခ်ိန္ေကာင္းျဖစ္တယ္၊ ခရီးရွည္ႀကီး ခ်ီတက္လာတဲ့လူအုပ္စုႀကီးမွာ ေရာဂါဘယနဲ႔ျပႆနာေတြ ပါလာႏုိင္တယ္ဆုိတာက တီဗီြသတင္းေတြမွာ လူထုေတြ႔ဆုံေမးျမန္းမွဳေတြမွာ က်ယ္ေလာင္လာတယ္။ တဘက္မွာ ေဂ်ာ့ဆုိးေရာ့စ္(Gorge Soros)က ခုခ်ီတက္ဝင္ေရာက္လာသူေတြကုိ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မွဳေပးေနတယ္ ဆုိတဲ့သတင္းေတြလည္း ထြက္လာတယ္။ ဆုိးေရာ့စ္ဆုိတာ ၁၉၉၇ ထုိင္း ေငြေၾကးအက်ပ္အတည္းျဖစ္ေအာင္ ေငြကစားတဲ့အမရိကန္ႏုိင္ငံ သား၊ ဟန္ေဂရီဂ်ဴး၊ ဘီလီယံခ်ီခ်မ္းသာတဲ့ သန္းၾကြယ္သူေ႒းႀကီးျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံေရးစိတ္ဝင္စားသူေတြက သူတည္ေထာင္ထားတဲ့ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း (Open Society)နဲ႔ တြဲသိထားၾကတယ္။ ဟန္ေဂရီမွာ နာဇီလက္ကထြက္ေျပးလာတဲ့ဆုိးေရာ့စ္ဟာ နာမည္ေက်ာ္ လန္ဒန္စီးပြားေရးေက်ာင္း (LSE – London School of Economic)ကေန စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရးသိပၸံနဲ႔ဘြဲ႔ရၿပီး ဖီေလာ္ေဆာ္ဖီမာစတာ ေအာင္ ထားသူျဖစ္တယ္။ အဲဒီကမွ အေမရိကန္ကုိ ေရႊ႔ေျပာင္းအေျခစုိက္ၿပီး ေအာင္ျမင္လာတဲ့ဆုိးေရာ့စ္ဟာ သူလုိေရႊ႔ေျပာင္းဝင္ေရာက္လာသူ ေတြကုိ အကူအညီေပးႏုိင္တာဟာ ယုတၱိတန္တယ္ဆုိေပမယ့္ ေနာက္ကြယ္မွာ အေမရိကန္ သက္တမ္းဝက္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ရီပတ္ပလီကန္ နဲ႔ ဒီမုိကရက္ေတြၾကားက ႏုိင္ငံေရးကစားကြက္ေတြလည္း ျဖစ္လာပါတယ္။ ဆုိးေရာ့စ္က ဒီမုိကရက္ကုိး။

ဒီၾကားထဲမွာကုိပဲ ခုရက္ပုိင္း နာမည္ႀကီးလာတဲ့သတင္းတပုဒ္ကေတာ့ ဆုိးေရာ့စ္နဲ႔ ထရမ့္ကိုေဝဖန္ေနတဲ့ အျခားဒီမုိကရက္ေတြအိ္မ္မွာ လက္လုပ္ဗုံးေတြမိတာပါ။ သံသယရွိလို႔ ဖမ္းခံထားရသူဟာ ထရမ့္ေထာက္ခံသူတဦး ျဖစ္ေနတာေတြ႔ရတယ္။ ေနာက္တခုက ပစ္စ္ဘတ္ခ်္ (Pittsburgh)ၿမိဳ႔မွာ အေမရိကန္ဂ်ဴးေတြကုိ တုိက္ခုိက္ခံရမွဳတခု ေအာက္တုိဘာ (၂၇)ရက္ေန႔က ျဖစ္ပြားခဲ့တယ္။ အသက္(၄၈)ႏွစ္အရြယ္ ေရာဘတ္ေဘာင္ဝါဆုိသူက ဂ်ဴး ေအာ္သုိေဒါက္စ္ ဝတ္ျပဳဆုေတာင္းခန္းမကုိဝင္ၿပီး ဂ်ဴးေတြအားလုံးေသရမယ္လို႔ ေႂကြးေၾကာ္ၿပီး ေသနတ္နဲ႔ ပစ္ခတ္တဲ့အမွဳျဖစ္တယ္။ လူ(၁၁)ဦးေသၿပီး ၂ ဦး ဒါဏ္ရာရတယ္။ ၿမိဳ႔သမုိင္းမွာ ဆုိးဝါးတဲ့အၾကမ္းဖက္ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ တုိက္ခုိက္ ခံရမွဳလည္းျဖစ္တယ္။ ဗုံးပို႔ခံရတဲ့ ဂ်ဴးကျပားဆုိးေရာ့စ္၊ အေမရိကန္ကုိ ခုိလွဳံေျပာင္းေရႊ႔ဖို႔ ခ်ီတက္လာတဲ့လူတန္းႀကီးနဲ႔အတူ တေၾကာ့ျပန္ ဂ်ဴးဆန္႔က်င္ေရးအစြန္းေရာက္ေတြဟာ လက္ရွိ အေမရိကန္သက္တမ္းဝက္ ေရြးေကာက္ပြဲရဲ႔ ႏုိင္ငံေရးကစားကြက္ေတြထဲကုိ ဝင္ေရာက္လာ တယ္။

၆ ရက္ေန႔ အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အထက္နဲ႔ေအာက္လႊတ္ေတာ္ေတြကုိ ဘယ္ပါတီအသာစီးရမလဲ မေသခ်ာေသးခင္မွာပဲ ေနာက္ထပ္ ေျခလွမ္းတခုအျဖစ္ ထရမ့္က ႏုိဝင္ဘာတရက္ေန႔မွာ တရုတ္သမၼတရွီက်င္းပင္ကုိ တုိက္ရုိက္ဖုန္းေခၚလုိက္တယ္။ ျပည္တြင္းစီးပြားေရး အက်ပ္အတည္းအတြက္ေခါင္းပူေနတဲ့ ရွီက်င္းပင္အတြက္ ေရငတ္တုန္းေရတြင္းထဲက်သလုိျဖစ္တယ္။

ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္၂ ဦး အခ်ိန္အတန္ၾကာ တုိက္ရုိက္ဖုန္းေျပာအၿပီးမွာ တြစ္တာမင္းသားႀကီးထရမ့္ဆီက အဆင္ေျပတယ္၊ စကားေျပာရတာ အားရေက်နပ္မွဳရွိတယ္ဆုိတဲ့ တြစ္တခုတက္လာတယ္။ ႏုိဝင္ဘာ ၃ဝ နဲ႔ ဒီဇင္ဘာ ၁ ရက္မွာ အာဂ်င္တီးနားမွာလုပ္မယ့္ G20 အစည္းအေဝး မွာ ထရမ့္နဲ႔ရွီဟာ ကုန္သြယ္စစ္အတြက္ သီးျခားေဆြးေႏြးၾကဖို႔ရွိတယ္။ အဲသည္မွာ မေျပလည္ခဲ့ရင္ ေနာက္ထပ္ တရုတ္ကုန္အားလုံးကုိ အခြန္သတ္မွတ္မယ္၊ ေမလက အခြန္သတ္မွတ္ထားတဲ့ကုန္ေတြကုိ အခြန္ႏႈန္းထပ္ျမွင့္မယ္လို႔ ေလသံပစ္ထားတဲ့ထရမ့္ဟာ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ညွိႏွဳိင္းတဲ့အခါ သူတို႔လုိခ်င္တဲ့စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြနဲ႔ စာခ်ဳပ္မူၾကမ္းတခုျပင္ဆင္ထားဖို႔ သူ႔လူေတြကုိ အိမ္စာေပးထားပါတယ္။

အက်ပ္အတည္းေတြ ပူပန္စိတ္ေတြဟာ လူေတြကုိ ေရြးေကာက္ပြဲကာလေတြမွာ ေရွးရုိးစြဲအေတြးအေခၚေတြဘက္ကုိ တြန္းပို႔ေလ့ရွိတယ္။

ဒီေတာ့ ထရမ့္ရဲ႔ ေရႊ႔ေျပာင္းလူအုပ္ႀကီးကိုတည္ထားတဲ့ ေျခာက္လွန္႔စစ္ျပင္ဆင္မွဳနဲ႔ ရွီက်င္းပင္ဖုန္းေခၚဆုိမွဳဟာ ႏုိဝင္ဘာလ ၆ ရက္ေန႔မွာ အလုပ္ျဖစ္သြားႏုိင္ပါတယ္။ ထရမ့္တြက္ကိန္းမွန္ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဒီမုိကရက္ေတြ လႊတ္ေတာ္ကုိ မစီးမိခဲ့ဖူးဆုိရင္ေတာင္ လာမယ့္ ဒီဇင္ဘာ ခရစ္စမတ္ႏွစ္ကူးကာလနဲ႔ ၂ဝ၁၉ ႏွစ္ဆန္းပုိင္း ေဖေဖာ္ဝါရီ တရုတ္ႏွစ္ကူးေတြမွာ လူထုကိုေျဖေလ်ာ့မွဳ တခုလုပ္ဖို႔လုိတယ္ဆုိတာ ေလာက္ေတာ့ ၂ ဘက္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ တြက္ဆထားပါလိမ့္မယ္။ ဒီဇင္ဘာလထဲမွာကုန္သြယ္စစ္ဟာ အတုိင္းအတာတခုအထိေတာ့ အရွိန္ခနက်ဖို႔ ျဖစ္လာႏုိင္တယ္။ ၆ လေက်ာ္ အရွိန္ရလာတဲ့ကုန္သြယ္ေရးစစ္မွာ မ်က္စိေမွးေမွးနဲ႔ ရွီ ဘက္က မ်က္ေတာင္ခတ္လာလိမ့္မယ္လို႔ လက္မတေထာင္ေထာင္နဲ႔ လူရမ္းကားထရမ့္က တြက္ဆထားပုံပါပဲ။ https://www.facebook.com/2011-publishing-514608691929218/