"အေတြးအေခၚနဲ႔လက္ေတြ႔တို႔ရဲ႕ ဆက္စပ္မႈ”(ဗၾသ)

"အေတြးအေခၚနဲ႔လက္ေတြ႔တို႔ရဲ႕ ဆက္စပ္မႈ”(ဗၾသ)

ျပႆနာတခုဟာ အေတြးအေခၚျပႆနာလား၊ လုပ္နည္းကိုင္နည္းျပႆနာလား အရင္ခြဲျခမ္းစိပ္ျဖာရမယ္၊ စိပ္ျဖာတတ္ရမယ္။ မတူရင္မတူသလို ေျဖရွင္းရမယ္။ အေတြးအေခၚတူေနရင္ စည္းလံုးညီၫြတ္ႏိုင္ရမယ္။ အျပန္အလွန္ အားေပးရမယ္။ အကူအညီေပးရမယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုၾကီးကို ျပည္သူလူထုဘက္ကၾကည့္ေတာ့ ‘ဒီမိုကေရစီ’၊ ‘လူထုအံုႂကြမႈ’လို႔ ေတြ႔ရတယ္။ စစ္အုပ္စု၊ စစ္အစိုးရဘက္ကၾကည့္ေတာ့ ‘လူတစုရဲ႔ မင္းမဲ့ေသာင္းက်န္းမႈ’လို႔ ေတြ႔ရတယ္။ ဒါဟာ ေတြးေခၚမႈမတူလို႔ အျမင္မတူၾကတာျဖစ္တယ္။

ဗမာျပည္ႏိုင္ငံေရးမွာ ဒီအေတြးအေခၚႏွစ္မ်ိဳးတိုက္ပြဲ ျဖစ္ေနတာၾကာၿပီ။ ဒီအေတြးအေခၚႏွစ္ခုအေပၚမွာပဲ ႏွစ္ဘက္စလံုးက လက္ေတြ႔ လႈပ္ရွားမႈေတြအျဖစ္ ပံုသ႑ာန္အမ်ိဳးမ်ိဳး ေဖာ္ထုတ္လုပ္ကိုင္ေနၾကတယ္။ ဒီလိုလုပ္ေနၾကတာဟာ လာမယ့္ ၾသဂုတ္လဆိုရင္ ၁၈ ႏွစ္ ျပည့္ေတာ့မယ္။

ေတြးေခၚမႈဆိုတာက ရပ္တည္မႈကလာတာ။ အလြယ္ဆံုးေျပာရရင္ ဘယ္ဘက္က ရပ္တည္တယ္ဆိုတာမတူတာနဲ႔ ေတြးေခၚမႈကြဲေတာ့တာပဲ။ ၾကား ရပ္တည္ပါတယ္ဆိုတဲ့လူဆို သူ႔မွာလည္း ၾကားေတြးေခၚမႈပဲ ရွိေနတယ္။

ဒီလိုအခါမွာ သမိုင္းရဲ ့ဒီအပိုင္းကို ျပန္လည္သံုးသပ္ၿပီး နိဂံုးခ်ဳပ္တာလုပ္သင့္ၿပီ ထင္တယ္။ ဒီလို သံုးသပ္နိဂံုးခ်ဳပ္တယ္ဆိုရင္ အေတြးအေခၚ ဇစ္ျမစ္ကစၿပီး တူးေဖာ္သံုးသပ္ျပဖို႔လိုတယ္။ ဒါမွသာ ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုရဲ့ခရီးအဆင့္ဆင့္မွာ ဘာလုပ္ရမယ္ဆိုတာ ပံုေပၚႏိုင္မယ္။ အေသအခ်ာေျပာရမွာတခုက အေတြးအေခၚျပတ္မွ လက္ေတြ႔ျပတ္တယ္။ တနည္း အေတြးအေခၚမျပတ္ရင္ လက္ေတြ႔လုပ္ရာမွာလည္း မျပတ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ လက္ေတြ႔နဲ႔အေတြးအေခၚကို အဘက္ဘက္မွာ တထပ္တည္းျပဳၿပီး သေဘာထားအေရးယူ ေဆာင္ရြက္လို႔မျဖစ္ဘူး။ ဒီႏွစ္ခုမွာ ထပ္တူက်တာလည္းရွိတယ္၊ မက်တာလည္းရွိတယ္။

ဘယ္သူပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လက္ေတြ႔အလုပ္တိုင္းမွာ အေတြးအေခၚပါတယ္။ ဒီအခ်က္ကိုထည့္မတြက္ပဲ သံုးသပ္နိဂံုးခ်ဳပ္ရာမွာ လက္ေတြ႔လုပ္ငန္းကိုခ်ည့္ ကြက္ၿပီး သံုးသပ္နိဂံုးခ်ဳပ္တယ္ဆိုရင္ အကြဲအၿပဲေတြနဲ႔နိဂံုးခ်ဳပ္တတ္တယ္။ ဆရာႀကီးဆလိုင္းထြန္းသန္းေျပာတဲ့ “ဗမာႏွစ္ေယာက္ရွိရင္ ႏွစ္ဖြဲ႔ကြဲတယ္”ဆိုတဲ့စကားကို အေလးအနက္စဥ္းစားသင့္တယ္။ ဒီလိုေျပာေနတာ သူတဦးတည္း မဟုတ္ပါဘူး။ တျခားလည္း (ျပည္တြင္းက ထြက္လာခဲ့တဲ့)ပုဂၢိဳလ္ေတြ အလားတူပဲေျပာေနၾကတယ္။

ဒီလိုျဖစ္တာရဲ ့အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ျပႆနာျဖစ္သူေတြဟာ လက္ေတြ႔အလုပ္ထဲမွာပဲ အေျဖရွာေနၾကၿပီး အေတြးအေခၚဇစ္ျမစ္ကို မတူးဆြၾကလို႔ျဖစ္တယ္။

တခ်ိဳ႔လူေတြက လက္ေတြ႔ထဲကအမွားကို အေတြးအေခၚပိုင္းအမွားနဲ႔ ထပ္တူျုပၾကတာလည္းေတြ႔ရတယ္။ ဒါ မမွန္ဘူး။ အထက္မွာ ေျပာခဲ့သလိုပဲ လက္ေတြ႔ဟာ အေတြးအေခၚကလာတယ္ဆိုေပမယ့္ လက္ေတြ႔အမွားတိုင္း အေတြးအေခၚအမွားကလာတယ္လို႔ အလြယ္တကူေျပာရင္လြဲမယ္။ ဗမာေျပာ ေျပာရရင္ ေစတနာပါတဲ့အမွားနဲ႔ တမင္လုပ္တဲ့အမွားတို႔ဟာ မတူဘူး။

လက္ေတြ႔(လုပ္ငန္း)မွာ ေရြးခ်ယ္စရာေတြ တခုထက္မက ရွိတတ္တယ္။ ရွိတာ သဘာဝက်တယ္။ ရွိလည္းရွိရမယ္။ ဒါေပမယ့္ အေတြးအေခၚမွာေတာ့ ဒီေန႔ဗမာျပည္မွာ ေရြးခ်ယ္စရာဟာ ႏွစ္ခုပဲရွိတယ္။ တတိယတခု မရွိဘူး။ ဘယ္အဖြဲ႔အစည္းပဲျဖစ္ျဖစ္ လက္ေတြ႔လုပ္ငန္းကို ေခါင္းေဆာင္ၾကတာဟာ သက္ဆိုင္ရာဗဟိုေတြပဲ။ လက္ေတြ႔ကိုေတာ့ အားလံုးဝိုင္းလုပ္ၾကတာ။ လက္ေတြ႔မွာ ေရြးလမ္းေတြကမ်ားေလေတာ့ ငါသာဆိုရင္ ဒီလိုလုပ္မွာမဟုတ္ဘူး၊ ဗဟိုကလုပ္တာမွားေနတယ္ဆိုတဲ့အေတြးမ်ိဳးေတြ မၾကာမၾကာ ေပၚတတ္တယ္။ ဒီကဆက္ၿပီး ငါလုပ္ခ်င္ကသာ မွန္တယ္။ သူ႔ကို(သူတို႔ကို) ေခါင္းေဆာင္တင္ေနလို႔ မေအာင္ျမင္ႏိုင္ဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ တစင္ခြဲေထာင္မယ္ဆိုတာအထိ ျဖစ္လာေလ့ရွိတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ဗဟိုေတြမ်ား မ်ားလာေနတယ္။ ဆရာႀကီး ဆလိုင္းထြန္းသန္းလိုလူအေနနဲ႔ ေျပာလည္းေျပာခ်င္စရာပဲ။

စစ္အုပ္စု ထိပ္သီးပိုင္းကိုပဲၾကည့္။ သူတို႔အၾကားမွာ တျခားကြဲလြဲတာေတြရွိေပမယ့္ အေတြးအေခၚမွာ မကြဲဘူး။ တသားတည္းပဲ။ ဗိုလ္ေစာေမာင္၊ ဗိုလ္သန္းေရႊ၊ ဗိုလ္ေမာင္ေအး၊ ဗိုလ္ခင္ၫြန္႔၊ ဗိုလ္ေရႊမန္း၊ ဗိုလ္စိုးဝင္း၊ ဗိုလ္သိန္းစိန္၊ သူတို႔အားလံုး ဗမာႏိုင္ငံရဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္ အာဏာကို စစ္အုပ္စုကသာ အၿပီးအပိုင္ထိန္းသိမ္းထားေရး၊ “ရွစ္ေလးလံုး အေရးေတာ္ပံုဟာ လူတစုရဲ့မင္းမဲ့ေသာင္းက်န္းမႈျဖစ္တယ္”ဆိုတဲ့ အေျခခံအေတြးအေခၚမွာ သူတို႔တြင္း လံုးဝမကြဲဘူး။ ဒီေပၚမွာပဲ တသမတ္တည္း ၿမဲၿမဲၿမံၿမံ ရပ္တည္ၾကတယ္။ သူတို႔ထဲမွာ ျဖဳတ္ခဲ့၊ ထုတ္ခဲ့၊ ေထာင္သြင္းခဲ့တာေတြ မ်ားလွၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ဒါေတြဟာ အေတြးအေခၚမတူလို႔ မဟုတ္ဘူး။ တဦးခ်င္း အက်ိဳးစီးပြားမတူၾကရာက ေပၚလာတာ။ အခုဖမ္းထားတဲ့ အဲဒီစစ္ဗိုလ္ေတြကို ျပန္လႊတ္ၾကည့္၊ အမ်ားစုဟာ ျပည္သူလူထုဘက္ေျပာင္းရပ္မွာ မဟုတ္ဘူး။ အလြယ္ဆံုး ဥပမာအျဖစ္ ဗိုလ္ေအာင္ၾကီးကို ၾကည့္။

အေစာပိုင္းက စစ္အုပ္စုရဲ႔ အဓိကဦးတည္ရန္သူဟာ ဗကပ။ ဒါေၾကာင့္ ဗိုလ္ေစာေမာင္-ဗိုလ္ခင္ၫြန္႔တို႔က “ေတာင္းပြဲ တိုက္ပြဲလမ္းစဥ္ကို မလုပ္ပါနဲ႔”လို႔ ၿခိမ္းေျခာက္ေျပာဆိုခဲ့တယ္။ ဒါဟာ ဗကပကို ဦးတည္ေျပာတာပဲ။ အဲဒါနဲ႔ တဆက္တည္း ေျမေပၚပါတီေတြအေပၚ တင္းၾကပ္တဲ့ စည္းကမ္းေတြခ်မွတ္ၿပီး အေရအတြက္ေလ်ာ့သြားႏိုင္ေအာင္ လုပ္ခဲ့တယ္။ ရုပ္ျပ ျပလို႔ရႏိုင္ရံု အေရအတြက္ေလးသာ ခ်န္ထားခဲ့တယ္။ ဒီလိုအခ်ိန္မွာ အတိုက္အခံပါဆိုတဲ့ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီးကလည္း ဒီခ်ဳပ္ထဲမွာေရာက္ေနတဲ့ “ကြန္ျမဴနစ္ေတြကို ထုတ္ပစ္ရမယ္”လို႔ ေျပာလာ ခဲ့တယ္။ ဒါဟာ ဗိုလ္ခင္ၫြန္႔တို႔ရဲ႔အေတြးအေခၚနဲ႔ တထပ္တည္းပဲ။ သူတို႔ခ်င္း အေတြးအေခၚဆိုင္ရာမွာၫွိၿပီး လုပ္သလားလို႔ေတာင္ စဥ္းစားစရာရွိတယ္။

ဗိုလ္ေအာင္ႀကီးကို စစ္အုပ္စုထဲက ကန္ထုတ္လိုက္ေပမယ့္ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီးမွာ အဲဒီရပ္တည္ခ်က္မေပ်ာက္လို႔ အဲဒီအေတြးအေခၚ က်န္ ေနတာပဲ။ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီးက အဲဒီလို လႈပ္ရွားလိုက္ၿပီးေနာက္ ဗိုလ္ခင္ၫြန္႔တို႔ကလည္း ဒီခ်ဳပ္ထဲကမထြက္ဘဲ တင္းခံေနတဲ့ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီး ေျပာတဲ့ ကြန္ျမဴနစ္ေတြကိုဖမ္းၿပီး ေထာင္ထဲထည့္လိုက္တယ္။

အဲဒီေနာက္ ဒီခ်ဳပ္ထဲမွာ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီးက ကြန္ျမဴနစ္လို႔သမုတ္တဲ့လူေတြ ရွိေသးသလား။ မရွိေတာ့ဘူး။ ဒီခ်ဳပ္ေရာ အဲဒါေၾကာင့္ အားေကာင္း လာသလား၊ အားနည္းသြားသလား။ အားလံုးသိတဲ့အတိုင္း ဒီခ်ဳပ္ရဲ့ေခါင္းေဆာင္မႈအပိုင္းမွာ အေတာ္ထိခိုက္သြားတယ္။ ဗိုလ္ေအာင္ႀကီးနဲ႔ ဗိုလ္ခင္ၫြန္႔တို႔ အဲဒီပြဲမွာအႏိုင္ရသြားတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။

နအဖေခတ္မွာ သူတို႔ ေလတမ်ိဳးေျပာင္းလာတာကို သတိျပဳမိမယ္ထင္တယ္။ “အာဏာကို ျဖတ္လမ္းက ရခ်င္တာဟာ” အရင္က ေျပာသလို “ဗကပ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး”တဲ့။ “အဲန္အယ္လ္ဒီျဖစ္တယ္”တဲ့။ အခုအခါ သူတို႔အဖို႔ အဓိကဦးတည္ရန္သူဟာ ဗကပ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ဒီခ်ဳပ္ ျဖစ္သြားၿပီ။ ဒါ တိတိက်က်ပဲ။ ဒီခ်ဳပ္ၿပိဳသြားမွ သူတို႔ စိတ္ခ်လက္ခ်အိပ္ႏိုင္မွာ။ ဒီအတြက္ သူတို႔အားလံုး စိတ္တူသေဘာတူ အေသအလဲ လံုးပမ္းေနၾကတယ္။

ဒါဟာ အေတြးအေခၚမွာ တူညီေနလို႔ပဲ။

ဒီမွာ ေျပာႏိုင္တာက စစ္အုပ္စုမွာ အဓိကရန္သူေျပာင္းတယ္ဆိုတာဟာ အေတြးအေခၚေျပာင္းတာကို ျပတာမဟုတ္ဘူး။ သူတို႔ရဲ႔ စစ္အာဏာရွင္အေတြးအေခၚကေနျပ႒ာန္းလို႔ ပစ္မွတ္ေျပာင္းတာပဲ။

ေနာက္တခ်က္က ဗိုလ္ေအာင္ၾကီးလိုလူဟာ အဖြဲ႔အစည္းေျပာင္းၿပီး လႈပ္ရွားေပမယ့္လည္း အေတြးေခၚမေျပာင္းဘူး။ ဒါေတြက အေတြးအေခၚရဲ့အေျခခံက်မႈကို ေဖာ္ျပတယ္။

ရွစ္ေလးလံုးမွာ အေလွ်ာ့ေပးလိုက္ရတဲ့ အတိုက္အခံေတြဟာ ေရြးေကာက္ပြဲက်မွ သိေစမယ္ဆိုၿပီး ခ်ံဳထဲမွာ ခ်ိဳ (ဂ်ိဳ) ေသြးခဲ့ၾကတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ေတာ့ တကယ္လည္းႏိုင္တယ္။ ႏိုင္တာမွအျပတ္အသတ္ကိုႏိုင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘာမွျဖစ္မလာေသးဘူး။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲ ေနာက္ပိုင္း ၁၆ ႏွစ္ ခရီးကို ျပန္သံုးသပ္နိဂံုးခ်ဳပ္ရင္လည္း အေတြးအေခၚမျပတ္တာကိုပဲ ထပ္ေတြ႔ရတယ္။ တကယ္ေတာ့ အတိုက္အခံေတြ ဘက္ကသာ မျပတ္တာ၊ သူတို႔ဘက္က ျပတ္တယ္။ သိပ္ျပတ္တယ္။ သူတို႔ကလည္း ေသေျမႀကီး ရွင္ေရႊထီးပဲ။ အတိုက္အခံေတြထဲမွာ အေတြးအေခၚရႉပ္ေထြးမႈေတြေပၚတယ္။ နဝတ-နအဖထိပ္ပိုင္းမွာ အခုအထိ ဒါမ်ိဳးမေပၚေသးဘူး။

ဒါေၾကာင့္ အတိုက္အခံအင္အားစုေတြဟာ အေတြးအေခၚပိုင္းကို အေလးထားရမယ္။ ဒီဘက္မွာ ဦးစားေပးလုပ္ၾကရမယ္။ အေတြးအေခၚ ႂကံ့ခိုင္သန္စြမ္းေရးကို လုပ္ငန္းတခုအျဖစ္ သတ္သတ္မွတ္မွတ္လုပ္ရမယ္။ စည္းလံုးညီညြတ္မႈမွာလည္း အေတြးအေခၚကို အဓိကထားရမယ္။ အခ်င္းခ်င္း ေဝဖန္အကူအညီေပးတာမွာလည္း အေတြးအေခၚပိုင္းကို သတိထားကိုင္တြယ္ရမယ္။

ဒီလိုဆိုတဲ့အတြက္ ျပႆနာတိုင္းကို အေတြးအေခၚျပႆနာလားဆိုတဲ့သံသယနဲ႔ခ်ဥ္းကပ္ေနဖို႔ မဟုတ္ဘူး။ တစ္က ျပႆနာတခုဟာ အေတြးအေခၚျပႆနာလား၊ လုပ္နည္းကိုင္နည္းျပႆနာလား အရင္ခြဲျခမ္းစိပ္ျဖာရမယ္၊ စိပ္ျဖာတတ္ရမယ္။ မတူရင္မတူသလို ေျဖရွင္း ရမယ္။ အေတြးအေခၚတူေနရင္ စည္းလံုးညီၫြတ္ႏိုင္ရမယ္။ အျပန္အလွန္အားေပးရမယ္။ အကူအညီေပးရမယ္။ လက္ေတြ႔လုပ္ငန္းမွာ မတူတာ၊ ကြဲတာေလာက္နဲ႔ ခြဲတဲ့အထိ မျဖစ္သင့္ဘူး။ အမွားေတြထဲက သင္ခန္းစာထုတ္ ဆက္အတူေလွ်ာက္ၾကရမွာပဲ။ ရန္သူကို ၿဖိဳခြဲရာမွာလည္း အေတြးအေခၚအရ သူတို႔ေျပာင္းလဲလာေရးကို အေလးထားရမယ္။

-ဗၾသ-
(၉၊ ၁၀၊ ၂၀၀၆)