(လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ေျခခ်ဳပ္) မ်ိဳးျမင့္ခ်ိဳ

(လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ေျခခ်ဳပ္)

အေမရိကျပည္ေထာင္စုမွာလည္း တျခားႏိုင္ငံေတြမွာလို လိုအပ္ရင္ ကေလးေတြကို ေျခခ်ဳပ္ Probation နဲ႔ထားတဲ့ဥပေဒရွိတယ္ဗ်။ မိဘနဲ႔အသိုင္းအဝိုင္းက ပဲ့ျပင္ရခက္တဲ့ကေလးေတြကိုလည္း အဆင့္တခုအထိေရာက္လို႔မွ လိမၼာေရးျခားမျဖစ္ေသးဘူးဆို အိမ္မွာပဲ ေျခခ်ဳပ္နဲ႔ ထားတယ္ဗ်ာ။ သူ႔ေျခခ်ဳပ္ကမွ တကယ့္ေျခခ်ဳပ္အစစ္ႀကီး။ ကေလးေျခက်ဥ္းဝတ္မွာ လွ်ပ္စစ္ကိရိယာေလးတခုကို ပတ္ေပးလိုက္တာ။ အဲ့ဒီ ေျခပတ္ေလးကို ကုဒ္နံပတ္သိသူကလြဲလို႔ ဘယ္သူမွ ျဖဳတ္မရဘူးဗ်။ အဲ့ဒီကိရိယာနဲ႔ ကေလးရဲ့အိမ္ဖုန္း(ဒီမွာေတာ့ Landline လို႔ေခၚပါတယ္)နဲ႔ ခ်ိတ္ေပးထားတယ္ဗ်ာ။ အဲ့ဒီအခ်ိတ္အဆက္ကို Probation Office ေျခခ်ဳပ္ရံုးက ကြန္ျပဴတာစစၥတမ္နဲ႔တြဲထားၿပီး ေက့စ္ကိုကိုင္ထားတဲ့ေျခခ်ဳပ္ အရာရွိ Probation Officer  ေစာင့္ၾကည့္ေနတာဗ်ာ။ ၂၄ နာရီ ရံုးကကြန္ျပဴတာေရွ႔ ထိုင္ၾကည့္ေနတာမဟုတ္ပါဘူး။ အဲ့ဒီအရာရွိမွာလည္း သူ ဘယ္သြားသြား ခုန ေျခခ်ဳပ္မိထားတဲ့ ကေလးအိမ္ကဖုန္း၊ ကေလးေျခေထာက္က ကိရိယာ၊ သူ႔ရံုးကကြန္ျပဴတာစစၥတမ္နဲ႔ တိုက္ရိုက္ခ်ိတ္ဆက္ ထားတဲ့ စက္ေပါက္စနေလးတခု ပါတယ္ဗ်ာ။

ကေလး ဘယ္အခ်ိန္ေက်ာင္းသြား ေက်ာင္းျပန္၊ ဘယ္အခ်ိနကဘယ္အခ်ိန္ အိမ္မ်ာရွိစတာေတြကို စစၥတမ္ထဲမွာ အၿပီးထဲ့ထားၿပီးသားဗ်၊ တေနရာရာက တခုခုမွားတာနဲ႔ အရာရွိကတန္းသိတာဗ်ာ။ ေက်ာင္း၊ အိမ္၊ ရဲဌာန၊ ေျခခ်ဳပ္ရံုး၊ ေျခခ်ဳပ္အရာရွိ အားလံုးပတ္လည္ လင့္ခ္ခ်ိတ္ ထားတာဆိုပါေတာ့။ အဲ့ဒါေလးတပ္ထားရင္ ကေလးဟာ အိမ္ထဲကအိမ္ျပင္ ဘယ္ႏွကိုက္အကြာအထိပဲ ထြက္လို႔ရမယ္ဆိုတာ တခါတည္း ေျပာျပထားသလို စစၥတမ္ထဲမွာလည္း သိမ္းထားတယ္၊ သတ္မွတ္အကြာအေဝးထက္ ေျခကၽြံမိတာနဲ႔ ခ်က္ျခင္းဆိုသလို ကေလးအိမ္ေရွ႔ ရဲကားေရာက္လာၿပီး ေမးေတာ့ျမန္းေတာ့တာပဲ။ ျဖစ္စဥ္အေျခအေန အႀကိမ္အေရအတြက္ စတာေတြအေပၚတည္ၿပီး သတိေပးရင္ေပး သြားမယ္၊ တခါတည္း မ ခ်သြားၿပီး Juvenile Center လို႔ ေခၚတဲ့ ကေလးေထာင္ပို႔ရင္လည္း ပို႔လိုက္မယ္ဗ်ာ။

ကေလးက အဲ့ဒီလို ေျခခ်ဳပ္နဲ႔ေနေနတုန္းမွာ သူ႔အေနအထိုင္အျပဳအမူေတြသိရဖို႔ Case Managers ေတြက စကားျပန္နဲ႔အတူ အိမ္၊ ေက်ာင္း၊ ရံုးေတြကိုသြားၿပီး ေမးရျမန္းရ အကဲခတ္ရပါတယ္။ ရလာတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ေျခခ်ဳပ္အရာရွိဆီ အစီရင္ခံရပါတယ္။ အရာရွိက အကဲ ျဖတ္တာ၊ မွတ္ခ်က္ေရးတာေတြလုပ္ၿပီး ကေလးတရားရံုးက တရားသူႀကီးဆီ အစီရင္ခံရပါတယ္။ ေျခခ်ဳပ္အရာရွိရဲ႔မွတ္ခ်က္ကိုၾကည့္ၿပီး တရားသူႀကီးက ေျခခ်ဳပ္ရက္မေစ့ခင္ လႊတ္မယ္မလႊတ္ဘူး။ ထပ္တိုးမယ္မတိုးဘူးကို ဆံုးျဖတ္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ေျခခ်ဳပ္အရာရွိရဲ႔ မွတ္ခ်က္က အေရးပါတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ မွတ္ခ်က္ေပးရတာက သူ႔လုပ္ပိုင္ခြင့္ဆိုပါေတာ့ဗ်ာ။ ဒါေပမဲ့ ကေလးရဲ႔တသီးပုဂၢလ လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ပရိုက္ေဗစီကို မထိပါးမိေအာင္ တိတိက်က် လိုက္နာထိန္းသိမ္းရပါတယ္။ ဒါက ဥပေဒပါ။ က်ေနာ္(စကားျပန္)လည္း ေစာင့္ထိန္းရပါတယ္။ လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ဘယ္လို ဟန္ခ်က္ၫွိထားသလဲဆိုတာက က်ေနာ္ ခုေျပာမယ့္အေၾကာင္းအရာပါ။ ဇာတ္ရည္လည္ေအာင္ ျပည္တည္ေနရတာနဲ႔ၾကာေနတာပါ။

က်ေနာ္က Department of Child Services လို႔ေခၚတဲ့ ကေလးသူငယ္ ဝန္ေဆာင္မႈေအဂ်င္စီမွာ on call လို႔ေခၚတဲ့ “ေခၚရင္သြား”စကားျပန္ လုပ္ခဲ့တယ္ဗ်။ တရက္ က်ေနာ့္အလုပ္ေပၚလို႔ ေျခခ်ဳပ္ရံုးေရာက္သြားတယ္ဗ်။ ကေလးက တတ္ေပမယ့္ မိဘေတြက အဂၤလိပ္လို မတတ္ၾကဘူး။ သူတို႔အတြက္ စကားျပန္လုပ္ေပးရမွာ။ ဒါနဲ႔ ကေလးနဲ႔သူ႔မိဘမ်ားအလာကို ေရွ႔ခန္းက ထိုင္ေစာင့္ေနခ်ိန္ေပါ့။ အခန္းထဲမွာ အျခားကေလးေတြ (အျဖဴ၊ အမည္း၊ မကၠဆီကန္၊ လက္တီႏိုေလးေတြ)လည္းရွိေနတယ္ဗ်။ သူတို႔ အုပ္ထိမ္းသူ ကိုယ္စီေတြနဲ႔ေပါ့။ Teenagers ေတြလည္းျဖစ္ေတာ့ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ မသိမသာ အထာေလးေတြေပးၾက၊ ဟန္ေရးေလးေတြျပၾက၊ အသံေလးေတြ ႁမွင့္ၿပီးေျပာၾက ဆိုေတာ့ တခန္းလံုး စီေနတာေပါ့ဗ်ာ။ က်ေနာ့္ေရွ႔တည့္တည့္မွာက သားအမိ ၂ ေယာက္ ထိုင္ေနတာဗ်။ အေမက အသက္ ၄ဝ ေလာက္။ သမီးေလးက ၁၇ ေလာက္ရွိမယ္။ သူလည္း လွ်ပ္စစ္ေျခပတ္ေလးနဲ႔ေပါ့။ သူတို႔စကားသြား စကားလာအရ ဒီကေလးအတြက္ ေျခခ်ဳပ္အရာရွိနဲ႔ လာေတြ႔ရတာ က ဒီအႀကိမ္ေနာက္ဆံုးပဲ၊ ဒီအပတ္ထဲ ရံုးခ်ိန္းသြားမယ္။ တရားသူႀကီးက ေကာင္းမြန္စြာေနေစဆို ၿပီးၿပီ။ ေျခက်ဥ္းျပဳတ္ၿပီ။ အိမ္ထဲကအိမ္ျပင္ ထြက္လည္လို႔ရၿပီ။ ကေလးမေလးက ေခ်ာတယ္ဗ်ာ။ တကယ့္အေခ်ာေလး။ အျဖဴမေလး။ မ်က္လံုး ျပာေလး။ အျပင္ အဆင္လည္း တတ္ပံုပဲ။ ျခယ္ထားတာမွ မံႉေနတာပဲဗ်။ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္လည္းျဖစ္ အသံေလးကလည္း လြင္လြင္စာစာနဲ႔ဆိုေတာ့ က်ေနာ့္ မ်က္ေစ့ ခနခန ေရာက္တယ္ဆိုပါေတာ့။

အဲ့ဒီမွာေတြ႔ေတာ့တာပဲ သူ႔အကႌ်လည္ပင္းအဟိုက္ကို။ အေသးစိတ္ေတြေတာ့ ထားလိုက္ေတာ့ဗ်ာ ကိုယ္ေလးမ်ား ေရွ႔နည္းနည္းေလး ကိုင္းလိုက္ရင္ ရင္ႏွစ္ႁမႊာဟာ အျပင္ကို ျဗဳတ္ကနဲထြက္က်ေတာ့မတတ္ကို ဟိုက္တာဗ်ာ။ ေအာက္ကလည္း အသားကပ္ေဘာင္းဘီ အက်ပ္ေလး။ က်ပ္တာမွ အတိုင္းသားကိုျမင္ေနရေအာင္ က်ပ္တဲ့အက်ပ္။ ဆိုေတာ့ အျမင္မေတာ္ဘူး။

ခနေနေတာ့ က်ေနာ္ ဘာသာျပန္ေပးရမယ့္ကေလးနဲ႔ သူ႔မိဘမ်ားေရာက္လာတယ္။ သူတို႔လည္း ဒီတပတ္ေနာက္ဆံုးပဲ။ ခုကေလးမေလးနဲ႔ အတူ ရံုးခ်ိန္းတရက္တည္းပဲ။ ဒါနဲ႔ ေရာက္ေၾကာင္း Check in လုပ္ၿပီးေတာ့ အခန္းထဲအတူထိုင္ေစာင့္ၾကတယ္ဗ်။ ခ်ာတိတ္က ေကာင္မေလး ၾကည့္လိုက္။ က်ေနာ့္ၾကည့္လိုက္။ သူ႔အေမၾကည့္လိုက္နဲ႔ ဂဏွာသိတ္မၿငိမ္ခ်င္ဘူး။ သူ႔အေမက က်ေနာ့္ကို တခ်က္ၾကည့္ရင္း သူ႔သားကို “ဟဲ့ မ်က္ေစ့ ၿငိမ္ၿငိမ္ေနစမ္း”လို႔ ဟန္႔တယ္။ ခ်ာတိတ္က စပ္ၿဖဲၿဖဲနဲ႔ “ဦးေလး လွတယ္ေနာ္”တဲ့။ က်ေနာ္က “ေအး”ဆိုေတာ့ သူ႔အေမက “အကိုကပါ အလိုတူအလိုပါ”လို႔ေျပာၿပီ မၾကည္ၾကည့္ ၾကည့္တယ္ဗ်။ က်ေနာ္က မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေနလိုက္တယ္။ အဲ့လိုေနတုန္း က်ေနာ္တို႔အလွည့္ ေခၚသံၾကားတယ္။ အရာရွိထြက္လာတယ္။ က်ေနာ္တို႔လည္း သူနဲ႔အတူအခန္းထဲဝင္တယ္။ အခန္းတိုင္းလိုလို လူေတြရွိေနၾကတယ္။

အခန္းေတြက ကပ္လွ်က္ေတြ၊ အသံလံုအခန္းေတြ မဟုတ္ဘူး။ ဆင္နားရြက္တံခါးတပ္အခန္းေတြ။ အရာရွိရဲ႔ အလုပ္သေဘာအရကိုက ေမးတာျမန္းတာထက္ သူ႔အစီရင္စာပါ အခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ ကိုက္ညီမညီ ကေလးကို အကဲခတ္ရတာေလာက္ပါဘဲ။ လိုအပ္ရင္ နည္းနည္း ေျပာမယ္။ ဒီေလာက္ပါဘဲ။ ေျပာရင္လည္း ဟိုဘက္အခန္း ဒီဘက္အခန္းၾကားေနရတယ္။ ၾကားလည္း ကိစၥမရွိတဲ့အေနအထားမို႔လည္း ျဖစ္မယ္။ က်ေနာ္တို႔ေဘးခန္းမွာက ခုနက်ေနာ္ေျပာတဲ့ အေခ်ာမေလးနဲ႔သူ႔အေမ။ က်ေနာ္တို႔ကိစၥက ၃ မိနစ္ေလာက္နဲ႔ၿပီးတယ္ဗ်။ အရာရွိက ကာယကံရွင္ လက္မွတ္ထိုးရမယ့္စာရြက္ေတြ ပရင္န္႔တ္သြားထုတ္ေတာ့ အခန္းကတိတ္ေနတယ္။ ဟိုဘက္အခန္းက အျပန္အလွန္အခ်ီအခ် ေျပာေနတဲ့အသံေတြ အတိုင္းသားၾကားေနရတယ္။

အရာရွိ။ မင္း အဝတ္အစားေတာ့ နည္းနည္းဆင္ျခင္ရင္ေကာင္းမယ္ ထင္တယ္။

ကေလးမ။ ငါဝတ္ထားတာ ဘာျဖစ္ေနလို႔လဲ။

အရာရွိ။ သိတ္ အျမင္မေတာ္သလိုပဲ။

ကေလးက။ ငါ့မွာ လြတ္လပ္စြာ ဝတ္စားဆင္ယင္ခြင့္ရွိတယ္။ ဟိုလိုမဝတ္ရဘူး ဒီလိုမဝတ္ရဘူးလို႔ ဘယ္သူကမွ ငါ့ကိုလာ အမိန္႔ေပးလို႔မရဘူး။ ဒါ ငါ့ အခြင့္အေရးေလ၊ ဟုတ္တယ္ေနာ္။

အရာရွိ။ ဟုတ္ပါတယ္။ မင္းကို အႀကံေပးတာပါ။ အမိန္႔ေပးတာ မဟုတ္ပါဘူး။

ကေလးမ။ အႀကံေပးလို႔ ရလို႔လား၊ မင္းအလုပ္မွာ ငါ့ကို အႀကံေပးရမယ္လို႔ပါလား။

အရာရွိ။ အဲ့လိုေတာ့ မပါပါဘူး။

ကေလးမ။ မပါရင္မေပးနဲ႔ေပါ့။ ငါကလည္း မင္းဆီက အႀကံေတာင္းဖို႔ လာတာတာမွမဟုတ္တာေလ။

အရာရွိ။ ဟုတ္ပါၿပီ၊ ဟုတ္ပါၿပီ။

ေနာက္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔လည္း ျပန္လာခဲ့ၾကတယ္။

ေနာက္ ၂ ပတ္ေလာက္ရွိေတာ့ ခုန ကေလးမိဘမ်ားအိမ္ဘက္ တျခားကိစၥတခုနဲ႔ က်ေနာ္ေရာက္တယ္။ ခ်ာတိတ္လည္း အိမ္မွာရွိေနတယ္။ ေဘာလံုးသြားကန္မလို႔ ျပင္ေနတာ။ က်ေနာ္က “ေဟ့ေကာင္ ခု မင္းေအးေဆးေပါ့ဟုတ္လား” ဆိုေတာ့ ဟုတ္..ဦး။ ၿပီးသြားၿပီ။ မလြယ္ပါဘူးဗ်ာ။ တခ်ီတည္းနဲ႔ လန္ထြက္သြားတာပဲ..တဲ့။ ေျပာေနတုန္း က်ေနာ့္စိတ္ထဲ ဖ်တ္ကနဲ ဟိုကေလးမေလးက ဝင္လာတယ္ဗ်။ ဒါနဲ႔ “ေဟ့ေကာင္ အဲ့ေန႔က မင္းနဲ႔အတူရံုးလာတဲ့ေကာင္မေလးေရာ လြတ္သြားၿပီလား။ မင္းေန႔ ရံုးခ်ိန္လည္း တရက္တည္းေလ” ဆိုေတာ့။ “မလြတ္ဘူး ဦးေရ၊ ေနာက္ ၃ ပတ္ ထပ္တိုးသြားတယ္၊ အဲ့ေန႔က ဦးေလးၾကားလား၊ သူ အရာရွိကို ရန္ေတြ႔ေနတာေလ”တဲ့။

က်ေနာ္လည္း “အင္း”လို႔တခြန္းေျပာၿပီး အိမ္ျပန္ခဲ့တာပါပဲဗ်။

မ်ိဳးျမင့္ခ်ိဳ(ဇန္နဝါရီ ၉၊ ၂ဝ၁၉)