ျငင္းပယ္ျခင္း၏အလွ(ျဖစ္တည္မႈဒႆနနိဒန္း) ေမာင္ၾကည္သစ္(အပိုင္း၆-)

ျငင္းပယ္ျခင္း၏အလွ(ျဖစ္တည္မႈဒႆနနိဒန္း) ေမာင္ၾကည္သစ္(အပိုင္း၆-) (စာျပင္နိုင္သမွ် ၿပီးသမွ်တင္ေပးမယ္ေတြးပါတယ္-မ်ိဳးျမင့္ခ်ိဳ)

၆။ ယန္းေါဆာ့တ္ (သို႔မဟုတ္)ျငင္းပယ္ျခင္း၏အလွ။

“ငါသည္ပင္ ငါ၏လြတ္လပ္မႈ ျဖစ္၏” (ဆာ့တ္)

နွစ္ဆယ္ရာစုသည္ စက္မႈသိပၸံယဥ္ေက်းမႈက လႊမ္းမုိးအုပ္စည္းထားေသာ ေခတ္ျဖစ္သည္။ သိပၸံပညာသည္သဘာဝေလာကရွိအရာဝတၳဳမ်ားကို ဓမၼဓိဌာန္က်က်စူးစမ္းေလလ့ာျခင္းျပဳရ၏။ ထို႔ေနာက္ ယင္းတတို႔နွင့္ပတ္သက္သည့္ ေယဘုယ်နိယာမတရားမ်ားကို ထုတ္ေဖာ္၏။ ထုိ သိပၸံနိယာမ်ားမွတဆင့္ သိပၸံနည္းပညာစက္မႈအတတ္ပညာမ်ားကုိအသံုးျပဳ၍ လူ႔အဖြဲ႔ အစည္းအတြက္ ကုန္ပစၥည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ကုိ စဥ္ဆက္မျပတ္တီထြင္ထုတ္လုပ္ေပး၏။ ဤသို႔ျဖင့္ သိပၸံပညာသည္ဓမၼဓိဌာန္သေဘာ(Objectivity) ေဆာင္သည့္ရုပ္ဝတၳဳပစၥည္းမ်ားကုိေလ့လာရာ တြင္ အသုံးဝင္လွ၏။ ေအာင္လည္းေအာင္ျမင္လွပါ၏။

ဤသို႔ေသာ သိပၸံပညာ၏ေအာင္ျမင္မႈ၊ တုိးတက္မႈတို႔ကိုစံနမူနာျပဳ၍ လူနွင့္လူ႔အေၾကာင္းကုိေလ့လာရာ၌လည္း သိပၸံပညာကုိအားကုိးလာၾက၏။ သိပၸံနည္းအတိုင္းလုိက္လာၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္လည္ နိုင္ငံေရးပညာ၊ စီးပြားေရးပညာ၊ သမုိင္းပညာစသည့္ လူနွင့္လူ႔အေၾကာင္းကုိ စနစ္တက်စူးစမ္းေလလ့ ာသည့္လူမႈေရးသိပၸံ (Social Science) ပညာမ်ားတို႔သည္ သဘာဝသိပၸံပညာ(Subjectivity)က ရုပ္ဝတၳဳပစၥည္းမ်ားကိုေလ့လာသကဲ့သို႔ပင္ ဓမၼဓိဌန္က်မႈအေပၚအေျခတည္ခ့ဲၾက၏။ သီးျခားပုဂၢိဳလ္လူသားတဦးခ်င္းစီထက္ “လူ"ဟူေသာ ေယဘုယ်သေဘာ၊ ဓမၼဓိဌာန္သေဘာတို႔ကို အေလးအနက္ထားခဲ့ၾကသည္။ လူဟူသည္ ရုပ္ဝတၳဳပစၥည္းမ်ားက့ဲသို႔ပင္သေဘာထားကာ ဓမၼဓိဌာန္သေဘာျဖင့္မွတ္ရႉခဲ့ၾကသည္။ ဤသို႔ျဖင့္  နွစ္ဆယ္ရာစု လူ႔အသိညာအားလုံးသည္ ဓမၼဓိဌာန္သေဘာအေပၚအေျခစိုက္ထားေပသည္။

ယန္းေပါဆာ့တ္သည္ ယင္းသို႔ သူ႔ေခတ္ကုိလႊမ္းမိုးၾသဇာျပဳထားေသာဓမၼဓိဌာန္သေဘာကုိ လံုးဝဆန္႔က်င္ျငင္းပယ္ခဲ့ၿပီး ပုဂၢလဓိဌာန္သေဘာကို ေရွ႔တန္းတင္ေတြးေခၚခဲ့ေပသည္။ လူပုဂၢိဳလ္တဦးခ်င္းစီ၏ဘဝကုိဗဟိုျပဳ၍ သူ႔ဒႆနက်မ္းမ်ား၊ ဝတၳဳမ်ား၊ ျပဇာတ္မ်ားကိုေရးဖြဲ႔ခဲ့၏။ ဆာ့တ္၏ဒႆနတရပ္လုံးတြင္အဓိကပစ္မွတ္မွာ ပုဂၢလဓိဌာန္သေဘာ၏အေရးပါမႈ ျဖစ္ေပသည္။

“အမွန္တရားဆုိတာ ပုဂၢလသေဘာျဖစ္တယ္”ဟူေသာ ျဖစ္တည္မႈဝါဒဖခင္ ကဲကီးဂါးဒ္၏အဆုိအမိန္႔ကို ဆက္လက္ခံယူခဲ့သည္္။ “လူဆုိတာေရၫွိတပင္ မဟုတ္ဘူး။ မိႈတပြင့္ ဒါမွမဟုတ္ ပန္းေဂၚဖီတပြင့္လည္း မဟုတ္ဘူး။ ပုဂၢလဘဝတခုကိုပုိင္ဆိုင္ထားတ့ဲ ပရိုဂ်က္တရပ္ျဖစ္တယ္။ လူဆုိတာ မိမိကိုယ္ကိုယ္ကို မိမိ တည္ေဆာက္ေဖာ္ေဆာင္ခ်က္ျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ ျဖစ္တည္မႈဝါဒရဲ့ အေျခခံအက်ဆုံးခံယူခ်က္ျဖစ္တယ္” ဟု ဆာ့တ္က ဖြင့္ဆုိေပသည္။ ျဖစ္တည္မႈဝါဒီ၏အေျခခံမွာ ပုဂၢလလူသားတဦးခ်င္းစီ၏ ဘဝျဖစ္သည္ဟု ဆိုလုိျခင္းျဖစ္ေပသည္။

(၆-က)ေကာင္းကင္ဘုံမွ ဓမၼဓိဌာန္စိတ္ကူးထည္

ေယဘုယ်သေဘာ (The General)၊ ဓမၼဓိဌာန္သေဘာတို႔ကို ဦးစားေပးစဥ္းစားျခင္းမွာ အေနာက္တုိင္းဒႆနသမုိင္းတြင္ ေရွးေဟာင္းဂရိဒႆနေခတ္ကတည္းကပင္ ရွိခဲ့ေပသည္။ အထူးသျဖင့္ အေနာက္တုိင္းဒႆနကုိ ပညာရပ္တခုအျဖစ္ ပီပီျပင္ျပင္ျဖစ္ေအာင္ ေဖာ္ေဆာင္ေပးခဲ့သည့္္ ဂရိဒႆနဆရာႀကီး ပေလတုိ (Plato 428­ 348 B.C)သည္ ဓမၼဓိဌာန္သေဘာကုိ ဦးထိပ္ပန္ဆင္ခဲ့သူ ျဖစ္ေပသည္။ ယန္းေပါဆာ့တ္က ဆရာႀကီးပေလတိုသည္ ေကာင္းကင္ဘံု၏ၿပီးျပည့္စံုမႈကို ခံုမင္မက္ေမာဂရုစုိက္လြန္းသည့္အတြက္ေၾကာင့္ ေအာက္ေျခလြတ္သြားၿပီး တကယ့္လက္ေတြ႔ေလာက ကမၻာေျမျပင္ေပၚရွိ မၿပီးျပည့္စံုမႈမ်ားကုိ ေမ့သြားသူျဖစ္သည္ဟု မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ့၏။

ပေလတုိအတြက္ အာရံုခံစားမႈျဖင့္ေတြ႔သိေနရေသာ သီးျခားအရာမ်ားတည္ရွိရာဤကမၻာေလာကသည္ အစစ္အမွန္ေလာက မဟုတ္ေပ။ အစစ္အမွန္၏ေဖာ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားသာျဖစ္သည္။ အသြင္သ႑န္ေလာကသာျဖစ္သည္။ တကယ့္ အစစ္အမွန္ေလာကမွာ ဆင္ျခင္ျခင္းသက္သက္ (Pure Reason)ျဖင့္သာရွိရေသာ စိတ္ကူးထည္ ( Idea) မ်ားရွိရာေလာက ျဖစ္ေပသည္။ ယင္းစိတ္ကူးထည္တို႔သည္ မည္သည့္အခါမွ်ေျပာင္းလဲပ်က္စီးျခင္းမရွိေပ။ ထာဝရတည္ၿမဲေနသည့္ပံုစံတရားမ်ား (Form) အသိပညာမ်ား ( Concept) ျဖစ္ၾကေပသည္။ ယင္းစိတ္ကူးထည္သေဘာတို႔သည္ သီးျခားအရာမ်ားထက္ ပို၍ အဓိကက်၏။ သီးျခားအရာတို႔၏ျဖစ္တည္မႈသည္ ယင္း စိတ္ကူးထည္တို႔အေပၚမွီတည္္ေနရ၏။ တစ္နည္းအားျဖင့္ဆုိေသာ္ ယင္းစိတ္ကူးထည္မ်ားသည္ ျဖစ္တည္မႈထက္ အရင္ေရွ႔က်ေသာတရားမ်ားျဖစ္၏။ ပုိ၍ အေျခခံက်ေသာသေဘာမ်ားလည္းျဖစ္၏ ဟု ပေလတုိကခံယူေပသည္။

ပေလတိုအယူအရမူ ကၽြန္ုပ္တို႔ လက္ေတြ႔ျမင္ေနရေသာ အဆင္းမ်ား၊ ၾကားေနရေသာ အသံမ်ား၊ ခံစားရေသာအရသာမ်ားသည္ တခဏသေဘာမ်ားသာျဖစ္၏။ ေျပာင္းလဲပ်က္စီးၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ယင္းတို႔သည္ အစစ္အမွန္တရားမ်ား မဟုတ္ၾက။ ဤအေရာင္အဆင္း၊ အနံ႔အရသာတို႔ေနာက္ကြယ္တြင္ရွိေနသည့္ ထာဝရတည္တံ့ေနေသာပံုစံတရားမ်ား (ဝါ) အနွစ္သာရ သေဘာတို႔သာလွ်င္ တကယ့္အစစ္အမွန္တရားမ်ားျဖစ္ၾက၏။ မိန္းမပ်ိဳတဦးသည္ မည္မွ်ပင္လွပပါသည္ဟု ဆိုဆုိ၊ ‘လွပျခင္း’တည္းဟူေသာအနွစ္သာရစိတ္ကူးထည္နွင့္ယွဥ္လိုက္ပါက စာဖြဲ႔စရာမရွိေလာက္ေအာင္ အေသးအဖဲြျဖစ္သြားမည္သာ ျဖစ္သည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ဤလက္ေတြ႔ေလာကရွိ သီးျခားမိန္းမပ်ိဳတဦးခ်င္းစီ၏ အလွအပဟူသည္“လွပျခင္း”တည္းဟူေသာ စိတ္ကူးထည္တရားမွ ဆင္းသက္လာေသာေၾကာင့္ျဖစ္၏။ ဤစိတ္ကူးထည္အနွစ္သာရတရား၏ လက္ေဝခံမ်ားသာလွ်င္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။ “လွပျခင္း” ဟူေသာစိတ္ကူးထည္ ေယဘုယ်အနွစ္သာရတရားရွိၿပီးမွ ဤစိတ္ကူးထည္နွင့္အဆင့္အဆင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြရွိေနၾကသည္။ သီးျခားမိန္းမပ်ိဳတဦးစီတို႔ကို လွသည္၊ ပိုလွသည္၊ အလွဆံုးဟူ၍ လူသားတို႔ကသတ္မွတ္နိုင္ၾက၏။ ထို႔ေၾကာင့္လွပျခင္းတည္းဟူေသာ စိတ္ကူးယဥ္“အနွစ္သာရ”သည္ အလ်င္ဦးစြာတည္ရွိၿပီးမွ လွပေသာမိန္းမပ်ိဳဟူေသာ သီးျခားျဖစ္တည္မႈသည္ ရပ္တည္နိုင္ေပ၏။ တနည္းအားျဖင့္ဆုိရေသာ္ ပေလတို၏ဒႆနအရ “အနွစ္သာရသည္ ျဖစ္တည္မႈထက္ ပုိ၍ အဓိကက်၏။ ပုိ၍အရင္ေရွ႔က်၏” ဟု ဆိုနိုင္ေပသည္။ ဤအယူအဆကို ရႉေထာင့္သုံးခုမွ ေအာက္ပါအတိုင္းရႉျမင္နိုင္၏။ အခ်ိန္ကာလ အစီအစဥ္အတုိင္းဆိုပါလွ်င္ “လွပျခင္း” ဟူေသာ ေယဘုယ်စိတ္ကူးထည္ အနွစ္သာရသေဘာသည္ လွပပါသည္ဟုဆိုေသာမိန္းမပ်ိဳ မေမြးဖြားခင္ကတည္းကပင္ ရွိေနၿပီျဖစ္၏။ ယုတၱိေဗဒသေဘာအရဆုိလွ်င္ “လွပျခင္း”စိတ္ကူးထည္အနွစ္သာရသေဘာသည္ ကၽြန္ုပ္တို႔လူသားမ်ား၏စိတ္ထဲတြင္ အရင္ဦးစြာရွိမေနခဲ့ပါက ဤ မိန္းမပ်ိဳ လွပါသည္ဟု မည္သို႔မွ် ေျပာဆုိသတ္မွတ္နိုင္မည္ မဟုတ္ေပ။

တန္ဖုိးသေဘာအရဆုိပါလွ်င္“လွပျခင္း”စိတ္ကူးထည္အနွစ္သာရတရားသည္ လွပပါသည္ဟုဆိုေသာ သီးျခားအရာတိုင္းထက္ ပုိ၍ အေရးႀကီးေပ၏။ ပေလတို၏ဒႆနအရ လွပေသာမိန္းမပ်ိဳ “ျဖစ္တည္မႈ”သည္ တခဏသေဘာသာ ျဖစ္သည္။ ေဖာက္ျပန္ေျပာင္းလဲ ပ်က္စီးေန၏။ သမုတိသေဘာကို ေဆာင္ေနျခင္းသာျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤသို႔ေသာ သီးျခားမိန္းမလွကေလးမ်ားသည္ ထာဝရသေဘာေဆာင္ယူလွ်က္ရွိသည့္လွပျခင္းတရား (အနွစ္သာရ)ေလာက္ အေရးမႀကီးေပ။ တန္ဖုိး မထားအပ္ေပ။ လွပပါသည္ဆုိေသာမိန္းမပ်ိဳတဦးသည္ ေမြးဖြားလာ၏။ အရြယ္ေရာက္ ႀကီးျပင္းလာ၏။ ထို႔ေနာက္ အုိမင္းရင္ေ့ရာ္သြား၏။ ေနာက္ဆံုးေသဆံုးေပ်ာက္ကြယ္သြားမည္သာျဖစ္၏။ သူမ၏အလွအပသည္ အခ်ိန္ကာလ ခဏတခုအတြင္းမွာသာ ရွိနိုင္၏။ ေနာက္ဆံုး မည္သည့္အလွအပမွ် မရွိေတာ့ဘဲ ပ်က္ပ်ယ္သြားမည္သာျဖစ္၏။ သို႔ရာတြင္“လွပျခင္း” စိတ္ကူးထည္အနွစ္သာရကမူ အခ်ိန္ကာလ၏ေဘာင္ခတ္ ကန္႔သတ္မႈကိုေက်ာ္လြန္ေန၏။ ဘယ္ေတာ့မွ ပ်က္ျပယ္သြား လိမ့္မည္မဟုတ္ေပ။ အစဥ္အၿမဲ ထာဝရတည္တံ့ေနမည္သာျဖစ္၏။

ပေလတုိ၏ဆိုလုိရင္းမွာဤသို႔ျဖစ္၏။ ကၽြန္ုပ္တို႔လူသားတို႔သည္ တစံုတခုေသာအရာ၏ အနွစ္သာရသေဘာ (ဝါ) ေယဘုယ်သေဘာကိုသိရွိနားလည္မွသာ ထုိအရာ၏အစစ္အမွန္သေဘာကုိ သိရွိနိုင္မွာျဖစ္၏။ တနည္းအားျဖင့္ တစံုတခုေသာအရာ၏အစစ္အမွန္သေဘာမွာ ယင္းအရာဝတၳဳနွင့္ပတ္သက္သည့္အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တစံုတခုေသာအရာ၏အနွစ္သာရသေဘာ(ဝါ)အနက္အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္ကုိ နားလည္သိရွိထားၿပီဆိုပါလွ်င္ သီးျခားအရာမ်ားကုိ လုံးဝမျမင္ဖူး မေတြ႔ဘူးေသာ္လည္း ဘာမွ်အခက္အခဲမရွိဘဲ နားလည္လာမည္သာျဖစ္၏။ ဤသို႔မဟုတ္ဘဲ သီးျခားအရာမ်ားကုိေတြ႔ျမင္ေနရံုမွ်နွင့္ေတာ့ ယင္းတို႔အေၾကာင္း စစ္စစ္မွန္မွန္သိရွိမည္မဟုတ္ေပ။ ထို႔ေၾကာင့္ သီးျခားပုဂၢလသေဘာတို႔ကို မွန္မွန္ကန္ကန္သိရွိနားလည္လုိပါက ထုိအရာတို႔၏ ေယဘုယ် စိတ္ကူးထည္အနွစ္သာရသေဘာတို႔ကုိ အလ်င္သိရွိနားလည္ထားရမည္သာျဖစ္၏ဟု ပေလတုိကယူဆေလသည္။

လွပေသာမိန္းမပ်ိဳ၊  လွပေသာပန္းခ်ီကား၊ လွပေသာရႉခင္းတို႔အေၾကာင္း အမွန္အကန္နားလည္ရန္အတြက္“လွပျခင္း” ဟူေသာ ေမာင္ေမာင္၊ ေဂ်ာ၊့ ဖရန္စစ္ စသည့္ သီးျခားပုဂၢလလူသားတဦးခ်င္းစီအေၾကာင္း မွန္မွန္ကန္ကန္နားလည္လိုပါက “လူ” ဟူေသာ ေယဘုယ်စိတ္ကူးထည္ အနွစ္သာရကို အလ်င္ဦးစြာသိရွိထားရေပမည္။ ထုိနည္းမူ တင္ႀကိဳၿပီးသိရွိထားရေပမည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပေလတုိအတြက္“လူ” ဟူေသာ အနွစ္သာရတရားသည္ သီးျခားပုဂၢလလူတဦးခ်င္းစီထက္ ပို၍ ပဓာနက်၏။ ပုိ၍လည္း အလ်င္ဦးစြာေရွ႔က်၏။ ပေလတို၏ ဤသို႔ေသာအနွစ္သာရသေဘာ (ဝါ) ေယဘုယ်စိတ္ကူးထည္ကုိ ဦးစားေပးေတြးေခၚမႈကုိ အေနာက္တိုင္းေတြးေခၚရွင္အမ်ားစုတို႔သည္ လက္ခံနားလည္လုိက္ၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ယန္းေပါဆာ့တ္ အမႉးျပဳေသာျဖစ္တည္မႈဝါဒီတို႔ကမူ ပေလတုိ၏အနွစ္သာရဝါဒ (Abstract) ကို လံုးဝဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကေလသည္။ အမွန္စင္စစ္ ပေလတိုသည္ ေယဘုယ်အနွစ္သာရျဒပ္မဲ့သေဘာတို႔ကို ဦးစားေပးလြန္းသည္ေၾကာင့္ အေတြးေခါင္သြားၿပီး မိမိအနီးအနားမွ ရင္းနွီးကၽြမ္းဝင္ေနေသာျဒပ္ရွိသီးျခားအရာတို႔ကုိ မ်က္ေျချပတ္သြားျခင္းသာျဖစ္သည္ဟု ဆာ့တ္က မွတ္ခ်က္ခ်ခဲ့ေပသည္။

ထို႔ေၾကာင့္လည္း နွစ္ဆယ္ရာစု ဒႆနသမုိင္းဆရာႀကီးတဆူျဖစ္ေသာ ဂၽြန္ပတ္စ္မုိး (John Passmore) က ေအာက္ပါအတုိင္း ဖြင့္ဆိုခဲ့ေပသည္။

“တကယ္ေတာ့ ပေလတို၏“သမၼတနိုင္ငံ” ဒႆနက်မ္းတြင္ ထင္ထင္ရွားရွား ဖြင့္ဆိုထားသည့္ လူသားနွင့္လူ႔ေလာကအေၾကာင္း အယူအဆကုိ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ဆန္႔က်င္ေသာ တုံ႔ျပန္ခ်က္တရပ္အျဖစ္ ျဖစ္တည္မႈဝါဒကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ဝိၿဂိဳဟ္ျပဳနိုင္ေပသည္။ ပေလတုိသည္ “ျဖစ္တည္မႈ”ကုိ အစစ္အမွန္တရား၏လက္ေဝခံ အစိတ္အပုိင္းအျဖစ္သာျမင္ခဲ့သည္။ ျဖစ္တည္လွ်က္ရွိေသာသီးျခားအရာတို႔သည္ အနွစ္သာရသေဘာ (ဝါ) ပံုစံသေဘာတို႔ကုိအေၾကာင္းျပဳ၍သာလွ်င္ ရပ္တည္နိုင္ ၾကျခင္းျဖစ္သည္ဟု ပေလတုိကခံယူခဲ့သည္္”