ႏုိင္ငံေတာ္ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာၿပီးတဲ့ေနာက္ (ထိုက္သူႏိုင္)

ႏုိင္ငံေတာ္ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာၿပီးတဲ့ေနာက္

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ေတာင္ပိုင္း မကၠဆီကိုနယ္စပ္ အေျခအေနဟာ အမ်ဳိးသားလုံၿခံဳေရးနဲ႔ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆုိင္ရာ အၾကပ္အတည္းေၾကာင့္ဆုိၿပီး ႏုိင္ငံေတာ္ အေရးေပၚအေျခအေန သမၼတ Donald Trump က ေၾကညာလိုက္ပါတယ္။ မကၠဆီကိုနယ္စပ္နဲ႔ တံတိုင္းကာဖို႔အသုံးစရိတ္ သူေတာင္းဆုိထားတာကို လႊတ္ေတာ္က အတည္မျပဳေပးတဲ့အတြက္ သမၼတရဲ႕လုပ္ပိုင္ခြင့္အရ ႏုိင္ငံေတာ္ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာလိုက္တာပါ။ ဒီလိုေၾကညာလိုက္တဲ့အတြက္ သမၼတအေနနဲ႔ တျခားအစိုးရဌာနေတြရဲ႔အသုံးစရိတ္ေတြကို သူ သုံးခ်င္ေနတဲ့တံတိုင္းအတြက္ ခြဲေဝ သုံးစြဲခြင့္ရသြားပါလိမ့္မယ္။ ဒါ႔အျပင္ ႏုိင္ငံေတာ္ အေရးေပၚအေျခအေနဆိုတာဘာလဲ၊ ေၾကညာမယ္ဆုိရင္ သမၼတအေနနဲ႔ ေနာက္ထပ္ ဘယ္လုိလုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြရွိပါသလဲ။ အရင္ကေရာ ဒီလို ေၾကညာတာ ရွိခဲ့ဖူးသလား၊ က်ေနာ္ဖတ္မိသေလာက္ မွ်ေဝပါတယ္။

ႏုိင္ငံေတာ္ အေရးေပၚစီမံခ်က္ဥပေဒ

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ သမၼတေဟာင္း Gerald Ford လက္ထက္ ၁၉၇၆ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလက ႏုိင္ငံေတာ္ အေရးေပၚစီမံခ်က္ အက္ဥပေဒကို လႊတ္ေတာ္က ျပဌာန္းခဲ့ပါတယ္။ တိုင္းျပည္မွာ အေရးေပၚအက်ပ္အတည္း ႀကံဳလာရတဲ့အခ်ိန္၊ ဒါမွမဟုတ္ ႏုိင္ငံအေပၚ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ တစုံတရာရင္ဆုိင္ရတဲ့အတြက္ ခ်က္ျခင္းတုံ႔ျပန္ဖုိ႔လိုအပ္တယ္လုိ႔ သမၼတအေနနဲ႔ သတ္မွတ္မယ္ဆုိရင္ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာခြင့္ေပးထားတဲ့ ဥပေဒပါ။ သမၼတရဲ့လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို အတည္ျပဳတဲ့တခ်ိန္တည္းမွာ လႊတ္ေတာ္ကေန ဒီလုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ျပန္လည္ထိန္းညိႇ ပိုင္ခြင့္လည္း ျပဌာန္းထားပါတယ္။ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာၿပီးရင္၊ ဆက္ထားမလား၊ ႐ုတ္သိမ္းမလားဆုိတာကို လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္စလုံးက မဲခြဲဆုံးျဖတ္ရပါတယ္။ ေျခာက္လတႀကိမ္ အထက္လႊတ္ေတာ္က ဒီေၾကညာခ်က္ကို ျပန္သုံးသပ္ရသလို၊ တႏွစ္ျပည့္လုိ႔ သမၼတက ထပ္ၿပီး သက္တမ္းမတိုးဘူးဆုိရင္လည္း အလိုအေလ်ာက္ ပ်က္ျပယ္ပါတယ္။

သမၼတ Trump အေနနဲ႔ ေၾကညာပိုင္ခြင့္ရွိပါသလား

မကၠဆီကိုနဲ႔ တံတိုင္းကာေရးကိစၥမွာ သမၼတ Donald Trump အေနနဲ႔ သမၼတရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္အရ အေရးေပၚစီမံခ်က္ အက္ဥပေဒကို သုံးပိုင္ခြင့္ ရွိတဲ့အတြက္ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာမယ္ဆုိရင္ ေၾကညာပိုင္ခြင့္ရွိပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ လက္ရွိ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ရင္ဆုိင္ေန ရတဲ့အေျခအေနဟာ အမွန္တကယ္ အေရးေပၚအေျခအေနဟုတ္ရဲ့လားဆုိတာကေတာ့ အျငင္းပြားမႈေတြ ရွိေနပါတယ္။

အမွန္တကယ္ အေရးေပၚ အေျခအေနျဖစ္ရဲ့လား

ႏုိင္ငံရဲ့ေတာင္ပိုင္းမွာ ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်သူေတြေရာက္လာၿပီး ဝင္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနတာေၾကာင့္ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အေျခအေနနဲ႔၊ အမ်ဳိးသား လုံၿခံဳေရးဆုိင္ရာ အေရးေပၚအေျခအေနကို ရင္ဆုိင္ေနရၿပီဆုိၿပီး သမၼတ Donald Trump က ေျပာေနပါတယ္။ ရာဇဝတ္သားေတြ တိုင္းျပည္ ထဲကို ဝင္ေတာ့မယ္လုိ႔ သမၼတ Trump က ေျပာထားခဲ့တာပါ။ လူကုန္ကူးတဲ့သူေတြ ေရာက္လာမယ္။ မူးယစ္ေဆးဝါးေတြ ဝင္လာမယ္။ မကၠဆီကိုဘက္ကေန အၾကမ္းဖက္သမားေတြ ျဖတ္ဝင္လာႏုိင္တယ္လို႔လည္း သတိေပးေနပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အခု ေရာက္လာေနတဲ့ ေရႊ႔ေျပာင္းဝင္ေရာက္သူေတြဟာ သမၼတ Trump အစုိးရဘက္က ေျပာေနသလို မဟုတ္ဘူးဆုိၿပီး ဒီမိုကရက္ အမတ္ေတြက ျငင္းခ်က္ထုတ္ ေနပါတယ္။

သမၼတ Trump အေရးေပၚ ေၾကညာမယ္ဆုိရင္ လႊတ္ေတာ္က ဟန္႔တားႏုိင္ပါ့မလား

သမၼတက အေရးေပၚအေျခအေနေၾကညာေပမဲ့ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္စလုံးမွာရွိတဲ့ အမတ္အမ်ားစုက သေဘာမတူဘူးဆုိရင္ ေၾကညာခ်က္ အထ မေျမာက္ပါဘူး။ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္စလုံးရဲ႕ သုံးပုံႏွစ္ပုံက ကန္႔ကြက္ဖို႔လိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း ရီပတ္ဘလစ္ကန္ပါတီဝင္ အမ်ားစုလႊမ္းမိုးတဲ့ အထက္လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ သမၼတ Trump အေရးေပၚအေျခေအန ေၾကညာမယ္ဆုိရင္ ဆန္႔က်င္ဖို႔ျဖစ္ႏုိင္ေခ် မရွိသေလာက္ပဲလုိ႔ ေလ့လာသူ ေတြက ေျပာဆုိေနပါတယ္။

ေၾကညာမယ္ဆုိရင္ သမၼတ Trump အေနနဲ႔ ဘာေတြ လုပ္ပို္င္ခြင့္ရွိမလဲ

ႏုိင္ငံေတာ္ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာမယ္ဆုိရင္ သမၼတအေနနဲ႔ တုိင္းျပည္အတြင္း ပိုင္ဆုိင္မႈေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္တာ၊ သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ေရးနဲ႔ ဆက္သြယ္ေရးကိုထိန္းခ်ဳပ္တာ၊ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ စည္းမ်ဥ္းေတြသတ္မွတ္တာ၊ ျပည္ပကို စစ္တပ္ေတြ ေစလႊတ္တာ စတဲ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဥပေဒအရ အပ္ႏွင္းထားပါတယ္။ သမၼတ Trump အေနနဲ႔ သူ႔ဘက္က လုပ္သင့္တယ္လုိ႔ သက္ေသျပေတာင္းဆုိႏုိင္တဲ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြနဲ႔အတူ၊ ဒီမုိကရက္ပါတီဝင္အမတ္ေတြကန္႔ကြက္ေနတဲ့ မကၠဆီကိုနဲ႔ တံတုိင္းကာေရး အသုံး စရိတ္ကို ခြဲတမ္းခ်သုံးစြဲႏုိင္ခြင့္ ရသြားပါလိမ့္မယ္။ နယ္စပ္မွာ တံတုိင္းကာဖို႔ သမၼတက ေဒၚလာ ၅.ရ ဘီလ်ံ ေတာင္းထားေပမယ့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္ပိုင္း ပါတီႏွစ္ရပ္စလုံးက လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြ ညွိႏုိင္းအတည္ျပဳခဲ့တဲ့ အစိုးရအသုံးစရိတ္ဥပေဒၾကမ္းမွာ ေဒၚလာ ၁.၃ ဘီလ်ံပဲ ခြင့္ျပဳ ထားၿပီး တံတိုင္းကိစၥကို ထည့္သြင္းမထားပါဘူး။ နယ္စပ္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတခုျဖစ္တဲ့ ကီလိုမီတာ ၉ဝ ရွည္တဲ့ေနရာဟာ စတီးနဲ႔ ၿခံစည္းရုိး သေဘာ၊ အတားအဆီးေတြထားဖို႔ကိုပဲ သေဘာတူခဲ့တာပါ။ သမၼတ Trump က ဒီ သေဘာတူညီခ်က္၊ အစိုးရအသုံးစရိတ္မူၾကမ္းကို သူသေဘာမက်ေပမယ့္ အစိုးရလုပ္ငန္းေတြ ေနာက္တႀကိမ္ ရပ္ဆုိင္းရတာမ်ိဳးမျဖစ္ေအာင္ လက္မွတ္ထိုးမယ္လုိ႔ ေျပာထားပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာ တံတိုင္းကို မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္ကာမယ္၊ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာမယ္ဆုိၿပီး ေျပာဆုိထားတာပါ။

တံတိုင္းကာဖို႔ ေငြ ဘယ္က သုံးႏုိင္သလဲ

တံတုိင္းကာေရး အသုံးစရိတ္နဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ ရႈပ္ေထြးမႈေတြ ရွိလာႏုိင္ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ရဲ့သေဘာတူညီခ်က္မယူဘဲ ကာကြယ္ေရး ဝန္ႀကီးရဲ့အတည္ျပဳခ်က္နဲ႔ စစ္တပ္က အေရးေပၚစီမံခန္႔ခြဲၿပီး၊ ရွိၿပီးသားအသုံးစရိတ္ကို ျပန္ခြဲတမ္းခ်သုံးႏုိင္ပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ အေမရိကန္ စစ္တပ္၊ အင္ဂ်င္နီယာတပ္ဖြဲ႔အတြက္ မသုံးရေသးတဲ့ဘ႑ာေရးခြဲတမ္းတခ်ိဳ႔ကို အိမ္ျဖဴေတာ္က ေလ့လာစုံစမ္းေနတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြလည္း ထြက္ေနပါတယ္။ ေပၚတိုရီကိုကၽြန္း၊ တကၠဆက္၊ ကယ္လီဖိုးနီးယားနဲ႔ ဖေလာ္ရီဒါ ျပည္နယ္ေတြမွာ သဘာဝေဘး အႏၱရာယ္ေတြႀကံဳခဲ့ရင္အသုံးျပဳဖို႔ ခ်ထားတဲ့ ခြဲတမ္းထဲက ေငြေတြကို တံတိုင္းအတြက္သုံးတာမ်ဳိး ျဖစ္လာႏုိင္တယ္လုိ႔ သတင္းေတြမွာ ေရးၾကပါတယ္။

အရင္ကေရာ ဒီလို အေရးေပၚစီမံခ်က္ဥပေဒ အသုံးျပဳဖူးသလား

၁၉၇၉ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း (အေရးေပၚ စီမံခ်က္ အက္ဥပေဒ အတည္ျပဳၿပီးေနာက္ပိုင္း) အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ အေရးေပၚအေျခအေနေတြ ေၾကညာခဲ့ဖူးပါတယ္။ အီရန္ႏုိင္ငံ Tehran ၿမိဳ႕ေတာ္က အေမရိကန္သံ႐ံုးအသိမ္းခံရၿပီး၊ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသားေတြ ဓားစာခံအျဖစ္ အဖမ္းခံခဲ့ ရတဲ့အခ်ိန္၊ အီရန္ႏုိင္ငံရဲ့ပိုင္ဆုိင္မႈေတြကိုထိန္းထားဖို႔ အေရးေပၚအေျခအေန သမၼတေဟာင္း Jimmy Carter လက္ထက္မွာ ေၾကညာခဲ့တာပါ။ ေနာက္ပိုင္း သမၼတ ၆ ဆက္ ဒီေၾကညာခ်က္ကို ႏွစ္စဥ္ သက္တမ္းတုိးခဲ့ပါတယ္။ သမၼတေဟာင္း Bill Clinton လက္ထက္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ ကလည္း က်ဳးဘားကမ္းလြန္မွာ အရပ္ဘက္ေလယာဥ္ႏွစ္စင္းကို က်ဳးဘားစစ္တပ္က ပစ္ခ်ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ အေရးေပၚစီမံခ်က္အက္ဥပေဒ ေၾကညာခဲ့ပါတယ္။ ဒီ ေၾကညာခ်က္က အခုအခ်ိန္အထိ အက်ဳံးဝင္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတေဟာင္း George W. Bush လက္ထက္၊ ၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၁၁ ရက္ အၾကမ္းဖက္တုိက္ခုိက္ခံရအၿပီး (စက္တင္ဘာ ၁၄ ရက္ေန႔မွာ) ေၾကညာခဲ့တဲ့ စစ္တပ္ကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ စုစည္း၊ ေဆာ္ၾသခြင့္ သမၼတကို အာဏာအပ္ႏွင္းတဲ့ အေရးေပၚစီမံခ်က္ဥပေဒလည္း အခုအခ်ိန္အထိ အက်ဳံးဝင္ေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ အခုအခ်ိန္အထိ အက်ဳံးဝင္ေနဆဲ ေၾကညာထားတဲ့အေရးေပၚစီမံခ်က္ ဥပေဒ ၂၈ ခု ရွိပါတယ္။ အမ်ားစုဟာ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အေရးေပၚ စီးပြားေရးလုပ္ပိုင္ခြင့္ဆုိင္ရာဥပေဒ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ေၾကညာခဲ့ၾကတာပါ။ ႏုိင္ငံျခားေရးမူဝါဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စီးပြားေရးအရဒဏ္ခတ္တာေတြျပဌာန္းဖို႔ သမၼတကို အာဏာအပ္ႏွင္းတဲ့ အေရးေပၚစီမံခ်က္ဥပေဒေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

တကယ္လို႔ သမၼတ Donald Trump က အေရးေပၚ စီမံခ်က္ဥပေဒ ေၾကညာခဲ့ရင္ ဘာေတြ ျဖစ္လာႏုိင္သလဲ

အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာလုိက္မယ္ဆုိရင္ေတာ့ သမၼတအေနနဲ႔ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ အတည္ျပဳခ်က္ယူစရာမလုိဘဲ သူသုံးခ်င္တဲ့ တံတုိင္းအတြက္ ဘ႑ာေငြကုိ သုံးစဲြခြင့္ရႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လႊတ္ေတာ္အတြင္း ဒီကိစၥကို ကန္႔ကြက္မႈေတြရွိလာႏုိင္သလို၊ တရား႐ံုးမွာ ျပန္ၿပီး အမႈရင္ဆုိင္ရတာေတြလည္း ရွိလာႏုိင္ပါတယ္။ နယ္စပ္မွာ အေရးေပၚအေျခအေနနဲ႔ႀကံဳေနရတာမ်ိဳးမရွိတဲ့အတြက္ သမၼတဟာ အေျခခံ ဥပေဒျပဌာန္းခ်က္ကုိေက်ာ္လြန္ၿပီး လုပ္ပုိင္ခြင့္ကုိအသုံးခ်ေနတယ္ဆုိၿပီး ေဝဖန္ေနၾကတဲ့ အတုိက္အခံဒီမုိကရက္ေတြဘက္က ဥပေဒေၾကာင္း အရ စိန္ေခၚတာ၊ တရားျပန္စြဲတာေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ သမၼတဘက္က လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိမရွိဆုိတာနဲ႔ပတ္သက္လို႔လည္း ကြ်မ္းက်င္သူေတြ ၾကားမွာ အျမင္သေဘာထားေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိေနပါတယ္။

Yale တကၠသိုလ္ ဥပေဒေရးရာဌာန ပါေမာကၡ Bruce Ackerman ကေတာ့ သမၼတအေနနဲ႔ ႏုိင္ငံေတာ္ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာ မယ္ဆုိရင္ တရားမဝင္ဘူး၊ အမိန္႔အတိုင္း လိုက္နာေဆာင္ရြက္ဖို႔ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔ေတြကို ညႊန္ၾကားခဲ့မယ္ဆုိရင္ ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္ရာ ေရာက္တယ္လုိ႔ The New York Times သတင္းစာမွာေရးပါတယ္။ Texas ျပည္နယ္ ဥပေဒေရးရာဌာန တြဲဘက္ဌာနမွဴး Bobby Chesney ကေတာ့ လက္ရွိ အေျခခံဥပေဒပါလုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြအရ သမၼတအေနနဲ႔ ေၾကညာပိုင္ခြင့္ရွိသလုိ၊ အသုံးစရိတ္ေတြကို ေဝခြဲခ်ထားတာမ်ဳိး ခြင့္ျပဳ ထားတယ္လုိ႔ ေရးျပန္ပါတယ္။

ကယ္လီဖိုးနီးယားျပည္နယ္ ဒီမုိကရက္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ Adam Schiff က ဆုိရင္ သမၼတအေနနဲ႔ အေရးေပၚအေျခအေနေၾကညာဖို႔ လုပ္ပို္င္ခြင့္မရွိဘူးဆိုတဲ့အေၾကာင္း ေျပာဆုိပါတယ္။ တျခား အမတ္တဦးျဖစ္တဲ့ ဒီမုိကရက္ေအာက္လႊတ္ေတာ္ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ေရးရာ ေကာ္မတီဥကၠ႒ ဒီမိုကရက္အမတ္ေတြရဲ့ဥကၠ႒ Adam Smith ကေတာ့ သမၼတအေနနဲ႔ ေၾကညာပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့အေၾကာင္း ေျပာဆုိေနျပန္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တရားေရးဆုိင္ရာစိန္ေခၚမႈေတြကို ရင္ဆုိင္ရႏုိင္တယ္လို႔ သတိေပးေနပါတယ္။ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ လူမ်ားစုေခါင္းေဆာင္ျဖစ္တဲ့ ဒီမုိကရက္ေခါင္းေဆာင္ Nancy Pelosi ကလည္း ႏုိင္ငံေတာ္ အေရးေပၚအေျခအေနေၾကညာတာဟာ ဥပေဒနဲ႔မညီတဲ့ သမၼတအာဏာကို အလြဲသုံးစားက်င့္သုံးတဲ့လုပ္ရပ္ျဖစ္တယ္ဆုိၿပီး ေဝဖန္ေနတာပါ။

ဒါေၾကာင့္ သမၼတ Trump အေနနဲ႔ တကယ္လုိ႔ ႏုိင္ငံေတာ္ အေရးေပၚအေျခအေန ေၾကညာမယ္ဆုိရင္ လႊတ္ေတာ္အတြင္း ႏုိင္ငံေရး တုိက္ပြဲေတြနဲ႔ တရားဥပေဒအရ စိန္ေခၚမႈေတြကို ပိုၿပီးရင္ဆုိင္ရေအာင္ လက္ယပ္ေခၚလိုက္တာျဖစ္ႏုိင္တယ္ဆုိၿပီး ႏုိင္ငံေရးအကဲခတ္ေတြ ေျပာဆုိေနၾကပါတယ္။

ထိုက္သူႏုိင္ (ဇႏၷဝါရီ ၁၁ ရက္၊ ၂ဝ၁၉ ေရးသားခ်က္ကို ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၅ ရက္ေန႔မွာ ထပ္ၿပီး တည္းျဖတ္ျဖည့္စြက္ပါသည္)

https://www.facebook.com/htike.naing/posts/10213546926843847