အေမရိကန္​-တရုတ္​ ကုန္​သြယ္​ေရး ေဆြးေႏြးပြဲ Ko Nay Nay

အေမရိကန္​-တရုတ္​ ကုန္​သြယ္​ေရး ေဆြးေႏြးပြဲ

နွင္​့ေဈးကြက္​ေရးရာ ေသာင္​းေျပာင္​းေထြလာ
ဒီတစ္​ပတ္​ထဲ ေဘဂ်င္​းမွာ ပဳလုပ္​ခဲ့တဲ့ တရုတ္​-အေမရိကန္​ ကုန္​သြယ္​ေရးေဆြးေႏြးပြဲ မေန႔က ၿပီးဆံုးခဲ့ၿပီျဖစ္​သည္​။ အေမရိကန္​ဘက္​က ဘ႑ာေရးဝန္​ႀကီး Steven Mnuchin နွင္​ ့ကုန္​သြယ္​ေရးအႀကီးတန္​းအရာရွ္​ိ Robert E. Lighthizer တို႔ ဦးေဆာင္​တဲ့ကိုယ္​စားလွယ္​အဖြဲ႔ဟာ တရုတ္​ဒုဝန္​ႀကီးခ်ဳပ္​ Liu Heဦးေဆာင္​တဲ့ တရုတ္​ကိုယ္​စားလွယ္​အဖြဲ႔နွင္​့ကုန္​သြယ္​စစ္​ အဆံုးသတ္​ေျပၿငိမ္​းဖို႔ရွိေစေရးအတြက္​ နွစ္​ဖက္​ေတြ႔ဆံု ညႇိနွ္​ိုင္​းေဆြးေႏြးမႈလုပ္​ခဲ့ၾကသည္​။ ကုန္​သြယ္​ေရးေဆြးေႏြးမႈအၿပီးမွာ Steven Mnuchin က၎၏ တြစ္​တာစာမ်က္​နွာ၌ ေရးသားရာတြင္ ေတြ႔ဆံုညႇိနွိုင္​းမႈ အရာေရာက္၊အက်ိဴးရွိ္​(productive) ခဲ့ဟု ေရးသားခဲ့ေလသည္​။

အိမ္​ျဖဴေတာ္​အသိုင္​းအဝိုင္​းကလည္​း နွစ္​ဖက္​ေတြ႔ဆံုညႇိနွိုင္​းမႈ တိုးတက္​ေကာင္​းမြန္​ခဲ့ေပမယ္​့ ေဆြးေႏြးညႇိနွိုင္​းစရာေတြမ်ားစြာ က်န္​ရွိေနေသးဟု ဆိုထားသည္​။ ေဆြးေႏြးညႇိနွိုင္​းမႈအၿပီးမွာေတာ့ အေမရိကန္​ကိုယ္​စားလွယ္​အဖြဲ႔သည္​ တရုတ္​သမၼတရွီက်င္​့ပင္​းနွင္​့ေတြ႔ဆံုခဲ့ၾကသည္​။ တရုတ္​ သမၼတ ရွီက်င္​့ပင္​းကလည္​း နွစ္​ဖက္​ေတြ႔ဆံုညႇိနွိုင္​းမႈကို အေကာင္​းျမင္​ေျပာၾကားခဲ့သည္​။' ရွီ'ကဆက္​လက္​ေျပာၾကားရာ၌ "ကြၽန္​ေတာ္​ အရင္​ကတည္​းကေျပာခဲ့သလိုဘဲ အေမရိကန္​နွင္​့ တရုတ္​နိုင္​ငံတို႔ဟာ အခ်င္​းခ်င္​း ၿပိဳင္​ဆိုင္​တိုက္​ခိုက္​ျခင္​းသည္​ နွစ္​ဖက္​လံုးကို အထိနာေစနိုင္​ေၾကာင္းနွင္​့ နွစ္​ဖက္​အက်ိဴးတူ ပူးေပါင္​းလုပ္​ေဆာင္​ျခင္​းသည္​ကသာ အက်ိဴးျဖစ္​ထြန္​းနိုင္​မည္​ "ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္​။ ထို႔အျပင္​'ရွီ'က ယခု နွစ္​ဖက္​ ညႇိနွိုင္​းေဆြးေႏြးမႈသည္​ တိုးတက္​မႈအေျခအေနရွိေနခဲ့ၿပီး လာမည္​့အပတ္​မွာ ဝါရွင္​တန္​၌ထပ္​ျပီး ေဆြးေႏြးညႇိနွိုင္​းဖို႔ ရွိလိမ္​့မည္​ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္​။

အိမ္​ျဖဴေတာ္​က ေျပာၾကားရာ၌ေနာက္​တစ္​ပတ္​ ေတြ႔ဆံုညႇိနွိုင္​းမႈမွာ နည္​းပညာ အတင္​းအဓမၼလႊဲေျပာင္​းမႈ၊ ဉာဏပစၥည္​း မူပိုင္​ခြင္​့၊ Cyber theft လယ္​ယာစိုက္​ပ်ိဳးေရး၊ ဝန္​ေဆာင္​မႈလုပ္​ငန္​းမ်ား၊ ေငြေၾကးဆို္​င္​ရာကိစၥရပ္​တို႔ကို ထည္​့သြင္​းေဆြးေႏြးညႇိနွိုင္​းၾကဖို႔ရန္​နွင္​့ ေနာက္​တစ္​ပတ္​ထဲ ေဆြးေႏြးမႈ၌ ဝန္​ႀကီးအဆင္​့ေဆြးေႏြးပြဲ ျဖစ္​လိမ္​့မည္​ဟုဆိုထားသည္​။

အေမရိကန္​အပါအဝင္​ အေနာက္​နိုင္​ငံမ်ားတို႔က တရုတ္​သည္​ မိမိျပည္​တြင္​းရွိ နိုင္​ငံျခားကုမၸဏီမ်ားတို႔အား နည္​းပညာ အတင္​းအဓမၼလႊဲေျပာင္​း ခိုင္​းမႈကို လုပ္​ေဆာင္​ေနသည္​ဟု စြပ္​စြဲ ေဝဖန္​ထားၾကသည္​။ အေမရိကန္​နွင္​့ ေဆြးေႏြးညႇိနွိုင္​းမႈ၌ ၎ကိစၥရပ္​ကို အဓိက ဦးစားေပးေဆြးေႏြးရဖို႔ ရွိေနဟု ကြၽမ္​းက်င္​သူမ်ားတို႔က သုံးသပ္​ယူဆ ထားၾကသည္​။

နွစ္​ဖက္​ ေဆြးေႏြးညႇိနွိုင္​းမႈကို တရုတ္​ေကာ၊ အေမရိကန္​ကပါ လိုလိုလားလားရွိေနၾကသည္​။ တရုတ္​စီးပြားေရးက ၿပီးခဲ့တဲ့နွစ္​မွာ ၆.၄% သာ တိုးတက္​မႈ ရွိခဲ့သည္​။ ဂဏန္​းနွစ္​လံုးျဖင္​့ စီးပြားေရးတ္​ိုးတက္​မႈနႈန္​းရွိေနခဲ့တဲ့ တရုတ္​စီးပြားေရး အက်ဘက္​သို႔ ဦးတည္​ေနၿပီျဖစ္​ၿပီး၊ ၿပီးခဲ့တဲ့နွစ္​က ၆.၄% နႈန္​းသည္​ (၁၉၈၉)ခုနွစ္​ ေနာက္​ပိုင္​း အနိမ္​့ဆံုးအဆင္​့ျဖစ္​ခဲ့ၿပီး၊ ဒီနွစ္​ထဲမွာ စီးပြားေရးတိုးတက္​မႈ နႈန္​းသည္​ ၆% ေအာက္​ေတာင္​က်ဆင္​းနိုင္​ေခ် ရွိေနသည္​။

တရုတ္​ကဲ့သို႔ပင္​ အေမရိကန္​လည္း ထိုနည္း၎ပင္​ျဖစ္​သည္​။ အရင္​ေန႔ကထြက္​ခဲ့တဲ့ စီးပြားေရးေဒတာမ်ားက အဆိုးၫႊန္​ျပေနၾကသည္​။ Retail sales ေဒတာလည္​း ဒီဇင္​ဘာထဲ၌ (၉)နွစ္​အတြင္​း အဆိုးဆံုးျဖစ္​ခဲ့သည္​။ ထို႔အျပင္​ အေရာင္​းလက္​လီစတိုးဆိုင္​ေပါင္​း ယခုနွစ္​ထဲ ၆ပတ္​အတြင္​း ၂၁၈၆ ခုအထိ ပိတ္​ခဲ့ၿပီး အရင္​နွစ္​ကထက္​၂၃% ေက်ာ္​မ်ားၿပီး ပိတ္​ခဲ့ၾကသည္​။ Gymboree စတိုး ဆိုင္​ခြဲေပါင္​း ၇၄၉ခု၊ Shopko စတိုးဆိုင္​ေပါင္​း ၂၅၁ခု၊ Charlotte Russe က ၉၄ခုအထိ ပိတ္​လိုက္​ရၿပီျဖစ္​သည္​။ ေနာက္​ထပ္​လည္​း Payless Shoe Source Inc ရဲ့ စတိုး ဆိုင္​ခြဲေပါင္​း ၂၃ဝဝေက်ာ္​လည္​း ဒီလထဲ မွာ ေဒဝါလီခံရဖို႔ ရွိေနပါသည္​။

အေမရိကန္​ရဲ့စီးပြားေရးကို စီးပြားေရးပညာရွင္​ အမ်ားစုတို႔က ၂ဝ၂ဝအကုန္​ေလာက္​မွာ ရီဆက္​ရွင္​း ဆိုက္​န္​ိုင္​ဟု သုံးသပ္​ထားၾကၿပီး စီးပြား ေရးအတက္​သံသရာ ေနွာင္​းပိုင္​းသို႔ ေရာက္​ရွိေနၿပီဟုလည္​း အခ်ိဳ႔ေသာကြၽမ္​းက်င္​သူမ်ားတို႔က သံုးသပ္​ထားၾကသည္​။ လက္​ရွိ စီးပြားေရး အေနအထားကို ပိုၿပီးဆိုး႐ြားမႈမရွိေစရန္​အတြက္​ အေမရိကန္​ Fedဗဟုိဘဏ္​ရဲ့အတိုးနႈန္​းတိုးျခင္​းအေၾကာ့ကို ရပ္​ဆ္​ိုင္​းထားၿပီး ဒီနွစ္​ထဲမွာ အတိုးနႈန္​း တစ္​ႀကိမ္​မွ မတိုးဖို႔ရန္​အထိ Fed ဗဟိုဘဏ္​ အရာရွိတို႔က Dovish အသံေပးၾကေလသည္​။

အေမရိကန္​အတြက္​ တရုတ္​နွင္​့ကုန္​သြယ္​စစ္​ကို အဆံုးသတ္​ေျပၿငိမ္​းေစဖို႔အတြက္​ နွစ္​ဖက္​ ညႇိႏွိုင္​းမႈကို ခပ္​စိတ္​စိတ္​လုပ္​လာခဲ့ၿပီး အရင္​တုန္​း ကေတာ့ တရုတ္​အား မတ္​လ ၁ရက္​ေန႔ မတိုင္​မီ ေျပလည္​ေအာင္​ညႇိနွိုင္​းဖို႔ရန္​နွင္​့၊ သို႔မဟုတ္​ပါက လက္​ရွိ တရုတ္​ကုန္​စည္​တန္​ဖိုး ေဒၚလာ (၂ဝဝ)ဘီလီယံအေပၚ ေကာက္​ခံေနတဲ့စည္​းၾကပ္​ခြန္​နႈန္​း ၁ဝ% ကေန ၂၅% အထိ တိုးျမႇင္​့သြားဖို႔ ရွိေနသည္​ဟု ၿခိမ္​းေျခာက္​ထားသည္​။

သို႔ေသာ္​ အေမရိကန္​သည္​ တရုတ္​နွင္​့ ကုန္​သြယ္​စစ္​အျပင္​ အီရန္​၊ ဗင္​နီဇြဲလားတို႔ကိုလည္​း စီးပြားေရးဆိုင္​ရာ အေရးယူပိတ္​ဆို႔မႈမ်ိဳးလုပ္​ၿပီး အာရုံစိုက္​ေနရသည္​့အျပင္​ ျပည္တြင္​း၌လည္​း ထရမ္​့အစိုးရနွင္​့ ဒီမိုကရက္​တို႔ၾကား အားၿပိဳင္​ပါဝါလြန္​ဆြဲမႈအရွိန္​က ျမင္​့တက္​လာေနၿပီ ျဖစ္​သည္။

မေန႔ကေတာ့ သမၼတထရမ္​့အတြက္​ အလြန္​ ေသာကမ်ားစရာ ေန႔တေန႔အျဖစ္​ ရွိခဲ့သည္​။ မကၠဆီကိုနယ္​စပ္​တေလ်ွာက္​လံုးအား တံတိုင္​း ကာရံဖို႔အတြက္​ လႊတ္​ေတာ္​၌ ေဒၚလာ ၅.၇ ဘီလီယံအား ေတာငး္​ခံထားသည္​ကို ဒီမိုကရက္​ေတြက သေဘာမတူၾကလို႔ အစိုးရ အစိပ္​အပိုင္​း အားလံုးရဲ႕ ၄ ပုံ ၁ပုံ ေလာက္​ရွိတဲ့ အစိုးရလုပ္​ငန္​းမ်ားကို သမိုင္​းတေလ်ွာက္​အရွည္​ၾကာဆံုးအျဖစ္​(၃၅)ရက္​တာ ကာလအထိ Shutdown လုပ္​
ခဲ့ၿပီး၊ အစိုးရဝန္​ထမ္​း ၈သိန္​းေက်ာ္​ေလာက္​ ၎ ကာလအတြင္​း၌ လုပ္​ခလစာ မရရွိၾကဘဲ ရွိခဲ့ၾကသည္​။ Shut-down ျပန္​ဖြင္​့ၿပီး ေနာက္​ထပ္​ ျပန္​မပိတ္​ရန္​ လႊတ္​ေတာ္​နွစ္​ရပ္​က ညႇိနွိုင္​းခ်ထားေပးတဲ့ အစိုးရအသုံးစရိတ္​မူၾကမ္​းကိုေတာ့ သမၼတထရမ္​့က လက္​မွတ္​ထိုးခဲ့ၿပီး Shutdown လုပ္​မႈ ေဘးမွကင္​းေဝးခဲ့ရသည္​။

သို႔ေသ္​ာ မိမိလိုခ်င္​တဲ့တံတိုင္​းကာရံစရိတ္​ ေဒၚလာ ၅.၇ ဘီလီယံ မပါလို႔ လႊတ္​ေတာ္​ထံမွ ေတာင္​းခံစရာမလိုဘဲ တျခားေသာ အစိုးရ ဌာန ေတြဆီက အသုံးစရိတ္​ေတာင္​းခံဖို႔ရန္​အတြက္​ မေန႔ညတုန္​းက နိုင္​ငံေတာ္​ အေရးေပၚအေျခအေနအျဖစ္​ ေၾကညာခဲ့သည္​။ ဒီမိုကရက္​ေတြ ဘက္​ကေတာ့ အျပင္​းအထန္​ ကန္​႔ကြက္​ၾကၿပီး တံတိုင္​းကာရံမႈသည္​ အခ်ိန္​ကုန္​၊ ေငြကုန္​ၿပီး၊ အက်ိဴးမရွိနိုင္​ဟု ေဝဖန္​တိုက္​ခိုက္​ၾကၿပီး အခုတံတိုင္​းကာရံဖို႔အတြက္​ အခုလို ေၾကညာျခင္​းသည္​ သမၼတရဲ့လုပ္​ပိုင္​ခြင္​့အာဏာကိုေက်ာ္​လြန္​ၿပီး လုပ္​ရာေရာက္​ေၾကာင္​းယူဆၾကၿပီး သမၼတအား တရားစြဲဖို႔အထိ ရွိလာနိုင္​ပါသည္​။ သမၼတထရမ္​့ကေတာ့ မိမိအား တရားစြဲဆိုခဲ့ရင္​လည္​း ေနာက္​ဆံုးအဆင္​့၌ နိုင္​ငံေတာ္​တရားရုံး
ခ်ဳပ္​အထိေရာက္​ၿပီး မိမိသာ အနိုင္​ရၿပီး ေအာင္​ပြဲခံရမည္​ဟု ဆိုထားသည္​။

အေမရိကန္​အတြက္​ ျပည္​တြင္​းပဋိပကၡေတြ ျမင္​့တက္​လာခ်ိန္​ ျပည္​ပအေရးဘက္​၌ အာရုံစိုက္​မႈအနည္​းငယ္​ေလ်ာ့နိုင္​သလို တရုတ္​နွင္​့ ကုန္​သြယ္​ေရးေဆြးေႏြးမႈဘက္​၌ ႀကိဳးေလ်ွာ႔ထားဖို႔ရွိနိုင္​ေၾကာင္​း ေဈးကြက္​က ထင္​ျမင္​သုံးသပ္​လာၾကလို႔ စေတာ့ေဈးကြက္​လည္​း အတက္​ျပန္​ အားယူလာခဲ့သည္​။ ေသာၾကာေန႔တုန္​းက အေမရိကန္​ အဓိကစေတာ့ၫႊန္​းကိန္​းမ်ား အတက္​ကိုယ္​စီ ရွိခဲ့ၾကသည္​။ Dow Jones ၫႊန္းကိန္​း  သည္​ 339.98 ပိြဳင္​့ အတက္​(+1.33%)္​ 25883.25 ျဖင္​့ပိတ္​ခဲ့သည္​။

S&P 500 ၫႊန္​းကိန္​း ကေတာ့ 29.87 ပိြဳင့္အတက္​​(+1.1%) 2775.60 ျဖင္​့ ပိတ္​ခဲ့သည္​။ Nasdaq Compsite ၫႊန္​းကိန္းကေတာ့ 45.46 ပိြဳင္​့
အတက္​(+0.61%) 7472.41ျဖင္​့ပိတ္​ခဲ့သည္​။

Brent ေရနံေဈးကေတာ့ ေသာၾကာေန႔မွာ တစ္​စည္​ကို $66.25 ျဖင္​့ပိတ္​ခဲ့ၿပီး ၎ေန႔၌ 2.6% အတက္​ရွိခဲ့။ တစ္​ပတ္​တာအတြက္​ အတက္​နႈန္း 6.7% အထိ ရွိခဲ့သည္​။
WTI ေရနံကေတာ့ ေသာၾကာေန႔မွာ တစ္​စည္​ကို $55.59 ျဖင္​့ပိတ္​္​ခဲ့ၿပီး၎ေန႔၌ ​2.2% အတက္​ရွိခဲ့သည္​။ ​WTI ေရနံေဈးနႈန္​းသည္​ တနလၤာ ေန႔မွာ တစ္​စည္​ ကို $51.23 အနိမ္​့ level ကေန ေသာၾကာေန႔မွာ $56 နားအထိ ေရာက္​ရွိလာခဲ့ျခင္​းလည္​းျဖစ္​ၿပီး တစ္​ပတ္​တာ အတက္​နႈန္း 5%  အထက္​ ရွိခဲ့သည္​။

ထူးထူးျခားျခား အေလးနက္​ထားစရာအျဖစ္​ ဒီတပတ္အေစာပိုင္​းရက္​မ်ားက နိုဘယ္​လ္​ဆုရအထင္​ကရပုဂၢိဳလ္​ႀကီး နွစ္​ဦးျဖစ္​ၾကတဲ့ Paul
Krugman နွင္​့Robert J .Shillerတို႔ကေတာ့ ဒီနွစ္​ ထဲ(သို႔မဟုတ္​)ေနာက္​နွစ္​ထဲေလာက္​မွာ ကမာၻႀကီးဟာ Recessionႀကီး နွင္​့ ဦးတိုက္​ေတြ႔ႀကံဳရဖို႔အတြက္​ ေရွာင္​လႊဲလို႔မရနိုင္​ေတာ့ဟု သုံးသပ္​ေျပာၾကားခဲ့ၾကသည္​။

ကမာၻ႔ေ႐ႊေဈးသည္​လည္​း အတက္​ဘက္​ ျပန္​လည္​အားယူဖို႔ ဟန္​ေရးျပလာခဲ့သည္​။ အေရးအေၾကာင္​းဆို ေဈးကြက္​ မတည္​မၿငိမ္​ရွိလာသည္​့ အခါတိုင္​း ေ႐ႊကို ဝယ္​ၿပီး အကာကြယ္​ယူေလ့ရွိၾကလို႔ ကမာၻ႔ေ႐ႊလည္​း အတက္​ျပန္​လွည္​့လာခဲ့သည္​။ ၿပီးခဲ့တဲ့ တပတ္​တာလံုးက ကမာၻ့ ေ႐ႊေဈး ဟာ $1300- $1325 တန္​းကို မေဖာက္​နိုင္​ခဲ့ေပ။ သို႔ေသာ္​ ရီဆက္​ရွင္​းနွင္​့ပတ္​သက္​လို႔ စိုးရိမ္​မႈေတြ ျမင္​့တက္​လာမည္​ဆိုပါက ေ႐ႊ အေရာင္​
ေတာက္​ဖို႔ ရွိလာနိုင္​ပါသည္​။1321.20 ျဖင္​့ ေသာၾကာေန႔၌ ပိတ္​ခဲ့ၿပီး 0.68%အတက္​ ရွ္​ိခဲ့သည္​။
ဇန္​နဝါရီ ၃၁ရက္​ေန႔ အျမင္​့ဆံုး1326.67 အထက္​ဆို ကမာၻ့ေ႐ႊေဈးသည္​ အတက္​လားရာ အားယူဖို႔ရွိနိုင္​ပါသည္​။

https://www.facebook.com/KO-NAY-NAY-1987499171319646/